Trong những năm gần đây, DNNN đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, dẫn đến tình trạng thua lỗ, kém hiệu quả. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến ngày 31/12/2022, tổng số nợ phải trả của các DNNN là 1,21 triệu tỷ đồng, chiếm 23,1% tổng nợ phải trả của nền kinh tế. Trong đó, nợ vay ngân hàng là 695.000 tỷ đồng, chiếm 57,2% tổng nợ phải trả của các DNNN.
Để khắc phục tình trạng thua lỗ, kém hiệu quả của DNNN, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, giải pháp, trong đó có giải pháp giải thể DNNN.
Hướng dẫn thủ tục giải thể doanh nghiệp nhà nước
I. Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là gì?
Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc có trên 50% vốn điều lệ, được tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp và các văn bản pháp luật khác có liên quan.
DNNN có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội. Cụ thể, DNNN có những vai trò sau:
- Vai trò kinh tế: DNNN đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng. DNNN tham gia vào các lĩnh vực kinh tế quan trọng, có tác động lớn đến sự phát triển của đất nước, như: năng lượng, giao thông vận tải, khai thác khoáng sản, tài nguyên,...
- Vai trò xã hội: DNNN góp phần giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho người lao động, đảm bảo an sinh xã hội. DNNN thường có quy mô lớn, tạo ra nhiều việc làm cho người lao động, góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng thu nhập cho người lao động.
- Vai trò quản lý: DNNN tham gia vào việc quản lý kinh tế - xã hội của đất nước. DNNN thường được giao thực hiện các nhiệm vụ quan trọng của Nhà nước, như: cung cấp các sản phẩm, dịch vụ thiết yếu cho xã hội, thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia,...
II. Lí do DNNN bị giải thể
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, DNNN có thể bị giải thể trong các trường hợp sau:
- Theo quyết định của chủ sở hữu DNNN: Chủ sở hữu DNNN có quyền quyết định giải thể DNNN trong trường hợp DNNN không còn đáp ứng các điều kiện để tồn tại và phát triển, hoặc không thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ được giao.
- Theo quyết định của Tòa án: Tòa án có quyền quyết định giải thể DNNN trong trường hợp DNNN bị phá sản, hoặc không thực hiện được các nghĩa vụ của mình theo quyết định của Tòa án.
- Theo quy định của pháp luật: DNNN bị giải thể theo quy định của pháp luật trong trường hợp DNNN bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hoặc bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực, hoặc bị buộc giải thể theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Trong đó, lý do giải thể DNNN chủ yếu là do DNNN không còn đáp ứng các điều kiện để tồn tại và phát triển, hoặc không thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ được giao. Cụ thể, các lý do giải thể DNNN bao gồm:
- Tình hình tài chính của DNNN không đảm bảo: DNNN bị thua lỗ kéo dài, không có khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn, hoặc không có khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính khác của mình.
- Công tác quản trị doanh nghiệp của DNNN yếu kém: DNNN không có chiến lược kinh doanh rõ ràng, hiệu quả, hoặc có chiến lược kinh doanh nhưng không được thực hiện hiệu quả.
- Cơ chế quản lý, điều hành của DNNN chưa phù hợp: Cơ chế quản lý, điều hành của DNNN còn mang nặng tính hành chính, chưa thực sự linh hoạt, phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trường.
- DNNN không thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ được giao: DNNN không hoàn thành các nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật, hoặc không đáp ứng được các yêu cầu về sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo quy định của Nhà nước.
III. Hồ sơ giải thể DNNN.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, hồ sơ giải thể doanh nghiệp nhà nước bao gồm các giấy tờ sau:
- Đối với trường hợp giải thể theo quyết định của chủ sở hữu DNNN:
- Quyết định giải thể doanh nghiệp của chủ sở hữu DNNN.
- Danh sách người đại diện theo pháp luật, thành viên, cổ đông của doanh nghiệp.
- Danh sách tài sản, nợ phải trả của doanh nghiệp.
- Phương án giải quyết quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan.
- Đối với trường hợp giải thể theo quyết định của Tòa án:
- Quyết định giải thể doanh nghiệp của Tòa án.
- Danh sách người đại diện theo pháp luật, thành viên, cổ đông của doanh nghiệp.
- Danh sách tài sản, nợ phải trả của doanh nghiệp.
- Đối với trường hợp giải thể theo quy định của pháp luật:
- Quyết định giải thể doanh nghiệp của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Danh sách người đại diện theo pháp luật, thành viên, cổ đông của doanh nghiệp.
- Danh sách tài sản, nợ phải trả của doanh nghiệp.
IV. Thủ tục giải thể DNNN
Hướng dẫn thủ tục giải thể doanh nghiệp nhà nước
Trình tự giải thể doanh nghiệp nhà nước được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Thông báo về việc giải thể doanh nghiệp
Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành quyết định giải thể doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thông báo về việc giải thể doanh nghiệp cho Phòng Đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Thông báo về việc giải thể doanh nghiệp phải có các nội dung sau:
- Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp.
- Lý do giải thể doanh nghiệp.
- Thời hạn giải thể doanh nghiệp.
- Phương án giải quyết quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan.
Bước 2: Thành lập Hội đồng giải thể doanh nghiệp
Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày thông báo về việc giải thể doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thành lập Hội đồng giải thể doanh nghiệp. Hội đồng giải thể doanh nghiệp gồm có Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các thành viên. Chủ tịch Hội đồng giải thể doanh nghiệp là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
Bước 3: Tiến hành thanh lý tài sản, giải quyết nợ
Hội đồng giải thể doanh nghiệp có trách nhiệm tiến hành thanh lý tài sản, giải quyết nợ của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
Bước 4: Thanh toán nợ và hoàn thành thủ tục giải thể doanh nghiệp
Sau khi thanh lý tài sản, giải quyết nợ xong, Hội đồng giải thể doanh nghiệp phải thực hiện các thủ tục sau:
- Niêm yết công khai danh sách chủ nợ và danh sách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến doanh nghiệp tại trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp.
- Thông báo cho các chủ nợ biết về thời hạn, địa điểm để đến nhận nợ.
- Thực hiện việc thanh toán nợ cho các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên.
- Hoàn thành thủ tục giải thể doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
3. Thời hạn giải thể doanh nghiệp
Thời hạn giải thể doanh nghiệp không được vượt quá 06 tháng, kể từ ngày thông qua nghị quyết, quyết định giải thể doanh nghiệp.
4. Kết quả giải thể doanh nghiệp
Kết quả giải thể doanh nghiệp là việc doanh nghiệp chấm dứt tồn tại, chấm dứt tư cách pháp nhân, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp.
5. Trách nhiệm của doanh nghiệp trong quá trình giải thể
Trong quá trình giải thể, doanh nghiệp có trách nhiệm bảo đảm quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan, thực hiện các nghĩa vụ thuế, tài chính, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... theo quy định của pháp luật.
V. Những lưu ý khi giải thể DNNN
Dưới đây là một số lưu ý khi giải thể DNNN:
-
Thực hiện đúng trình tự, thủ tục giải thể theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp cần lưu ý thực hiện đúng trình tự, thủ tục giải thể theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
-
Bảo đảm quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan trong quá trình giải thể. Doanh nghiệp cần có phương án giải quyết quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan theo quy định của pháp luật. Phương án này phải đảm bảo quyền lợi của người lao động, các đối tượng có liên quan được hưởng các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật, bao gồm:
- Trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm.
- Chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
- Tiền lương, tiền thưởng, các khoản nợ lương, nợ tiền thưởng.
- Các khoản tiền khác theo thỏa thuận của hai bên.
-
Thực hiện các nghĩa vụ về thuế, tài chính, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... Doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về thuế, tài chính, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... theo quy định của pháp luật.
-
Xử lý các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần xử lý các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp theo thứ tự ưu tiên theo quy định của pháp luật.
-
Thông báo cho cơ quan thuế, cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ quan đăng ký kinh doanh, các đối tượng có liên quan về việc giải thể doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần thông báo cho các cơ quan, tổ chức liên quan về việc giải thể doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.
VI. Những câu hỏi thường gặp về giải thể DNNN
1. Thời hạn giải thể DNNN là bao lâu?
Thời hạn giải thể DNNN không được vượt quá 06 tháng, kể từ ngày thông qua nghị quyết, quyết định giải thể doanh nghiệp.
2. DNNN có thể giải thể theo quyết định của chủ sở hữu DNNN không?
Có, DNNN có thể giải thể theo quyết định của chủ sở hữu DNNN. Điều này được quy định tại khoản 1 Điều 211 Luật Doanh nghiệp 2020.
3. DNNN có thể giải thể theo quyết định của Tòa án không?
Có, DNNN có thể giải thể theo quyết định của Tòa án. Điều này được quy định tại khoản 2 Điều 211 Luật Doanh nghiệp 2020.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!