Hướng dẫn thủ tục phá sản công ty

Doanh nghiệp lâm vào tình trạng khó khăn, thua lỗ kéo dài và không còn khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn là điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, trong trường hợp này, việc phá sản có thể được xem là giải pháp tối ưu để giải quyết vấn đề, bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tái cấu trúc hoặc thanh lý một cách hợp pháp. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết về thủ tục phá sản công ty theo quy định của pháp luật hiện hành tại Việt Nam.

Hướng dẫn thủ tục phá sản công ty

1. Phá sản là gì?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Phá sản 2014, phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản.

Trong đó, doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán là doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán. (Theo khoản 1 Điều 4 Luật Phá sản 2014)

2. Công ty phá sản trong trường hợp nào?

Theo Điều 214 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14, để pháp luật công nhận việc phá sản, doanh nghiệp cần đáp ứng đồng thời cả 02 điều kiện theo quy định pháp luật như sau:

• Mất khả năng thanh toán;
• Bị Tòa án nhân dân tuyên bố phá sản.

Trong thực tế, khi một doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, có nghĩa là doanh nghiệp không thực hiện việc thanh toán các khoản nợ đến hạn trong khoảng thời gian 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán. Sự mất khả năng thanh toán có thể xuất phát từ hai tình trường hợp cụ thể:

Trường hợp 1: Doanh nghiệp không có tài sản để thanh toán các khoản nợ. Trong tình huống này, doanh nghiệp không có bất kỳ tài sản nào hoặc giá trị tài sản hiện có không đủ để đảm bảo việc thanh toán các khoản nợ. Doanh nghiệp không thể tìm thấy tài sản có giá trị để thực hiện việc thanh toán nợ, hoặc giá trị tài sản quá nhỏ so với số nợ cần phải thanh toán.

Trường hợp 2: Doanh nghiệp có tài sản, nhưng họ không thực hiện việc thanh toán các khoản nợ theo cam kết hoặc theo thỏa thuận đã được quy định. Điều này có thể phát sinh từ việc quản lý tài chính không hiệu quả hoặc từ việc ưu tiên sử dụng tài sản cho mục tiêu khác thay vì để thanh toán các nghĩa vụ tài chính.

Sự mất khả năng thanh toán có thể gây ra rủi ro không chỉ cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến các bên liên quan, như người cung cấp, người lao động, cũng như hệ thống tài chính chung của cộng đồng doanh nghiệp. Để ngăn chặn tình trạng này, việc quản lý tài chính hiệu quả và việc thực hiện các cam kết thanh toán đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tài chính và sự tin cậy của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh.

3. Hướng dẫn thủ tục phá sản công ty

Thủ tục phá sản công ty quy định trong Luật Phá sản 2014 diễn ra gồm các bước sau:

Bước 1: Nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản

Chỉ những người có quyền và nghĩa vụ liên quan mới có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.

Bước 2: Tòa án nhận đơn

Sau khi nhận được đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Tòa án xem xét đơn, nếu đơn hợp lệ sẽ thông báo việc nộp lệ phí và tạm ứng phí phá sản.

Nếu đơn chưa hợp lệ thì yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn.

Nếu người nộp đơn không có quyền nộp đơn, hoặc từ chối sửa đơn… thì Tòa án trả lại đơn.

Bước 3: Tòa án thụ lý đơn

Tòa án nhân dân thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi nhận được biên lai nộp lệ phí phá sản, biên lai nộp tạm ứng chi phí phá sản.

Sau đó, Tòa án ra quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản (trừ trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản theo thủ tục rút gọn).

Bước 4: Mở thủ tục phá sản

Quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản Tòa án phải gửi thông báo đến những người liên quan.

Trong quá trình giải quyết yêu cầu mở thủ tục phá sản, có thể yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền thực hiện các biện pháp bảo toàn tài sản như tuyên bố giao dịch vô hiệu; tạm đình chỉ thực hiện hợp đồng...

Đặc biệt sẽ kiểm kê lại tài sản, lập danh sách chủ nợ; lập danh sách người mắc nợ…

Bước 5: Hội nghị chủ nợ

Triệu tập Hội nghị chủ nợ:

+ Hội nghị chủ nợ lần thứ nhất.

Hội nghị chủ nợ được coi là tiến hành hợp lệ nếu có số chủ nợ tham gia đại diện cho ít nhất 51% tổng số nợ không có bảo đảm. Nếu không đáp ứng sẽ bị hoãn và phải mở hội nghị lần 02.

+ Hội nghị chủ nợ lần thứ hai.

Hội nghị chủ nợ có quyền đưa ra một trong các kết luận sau:

- Đình chỉ tiến hành thủ tục phá sản;

- Đề nghị áp dụng biện pháp phục hồi hoạt động kinh doanh;

- Đề nghị tuyên bố phá sản.

Bước 6: Ra quyết định tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản

Trường hợp doanh nghiệp không thực hiện được phương án phục hồi hoạt động kinh doanh hoặc hết thời hạn thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh nhưng vẫn mất khả năng thanh toán, Thẩm phán ra quyết định tuyên bố doanh nghiệp phá sản.

Bước 7: Thi hành tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản

- Thanh lý tài sản phá sản;

- Phân chia tiền thu được từ việc bán tài sản của doanh nghiệp cho các đối tượng theo thứ tự phân chia tài sản.

4. Lệ phí phá sản là bao nhiêu?

Lệ phí nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản theo quy định hiện hành là 1,5 triệu đồng (Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14).

Những trường hợp sau đây không phải nộp tiền tạm ứng lệ phí Tòa án, không phải chịu lệ phí Tòa án:

- Người lao động, công đoàn có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn thanh toán.

- Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản mà doanh nghiệp mất khả năng thanh toán không còn tiền, tài sản khác để nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản.

5. Thứ tự ưu tiên thanh toán khi công ty bị phá sản

Thứ tự ưu tiên thanh toán khi công ty bị phá sản

Căn cứ tại khoản 1 Điều 54 Luật Phá sản năm 2014 thì những khoản, chi phí mà doanh nghiệp cần ưu tiên thanh toán đó là:

- Thứ nhất là thanh toán chi phí phá sản như chi phí quản tài viên, doanh nghiệp quản lý; thanh lý tài sản, chi phí kiểm toán, chi phí đăng báo và các chi phí khác theo quy định. Còn để tính chi phí thanh toán khi phá sản trong trường hợp này thì cần phải dựa vào tổng giá trị tài sản thu được sau khi thanh lý.

- Thứ hai là thanh toán các khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với người lao động và những quyền lợi khác theo hợp đồng lao động và thoả ước lao động tập thể mà công ty đã ký kết hoặc những khoản nợ phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản nhằm mục đích phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã.

- Thứ ba, tiếp theo là cần ưu tiên thanh toán nghĩa vụ tài chính với cơ quan Nhà nước hoặc các khoản nợ không có bảo đảm phải trả cho chủ nợ trong danh sách chủ nợ hay các khoản nợ có bảo đảm chưa được thanh toán do giá trị tài sản bảo đảm không đủ thanh toán nợ có bảo đảm chưa được thanh toán với lý do là giá trị tài sản bảo đảm không đủ thanh toán nợ.

- Sau khi ưu tiên thanh toán những khoán trên thì doanh nghiệp sẽ tiến hành thanh toán những khoản dưới đây nếu như vẫn còn tài sản thì phần tài sản này sẽ thuộc về Chủ sở hữu công ty/ Chủ doanh nghiệp tư nhân/Thành viên của công ty hợp danh hoặc thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn.

Trường hợp giá trị tài sản không đủ để thanh toán theo quy định thì những đối tượng ở cùng một thứ tự ưu tiên sẽ được thanh toán theo tỷ lệ phần trăm tương ứng với số nợ.

Như vậy khi có quyết định phá sản thì doanh nghiệp... phải ưu tiên thanh toán những khoản và chi phí nêu trên.

6. Câu hỏi thường gặp

Có thể nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản trực tuyến hay không? 

Không, theo quy định hiện hành, đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải được nộp trực tiếp tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Công ty đang hoạt động bình thường có thể nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hay không? 

Có, nếu công ty đáp ứng các điều kiện theo quy định của Luật Phá sản 2014, bao gồm:

Mất khả năng thanh toán;

Có ít nhất một khoản nợ đến hạn nhưng chưa thanh toán được trong thời hạn 30 ngày liên tiếp;

Tổng số nợ đến hạn nhưng chưa thanh toán được từ 10 tỷ đồng trở lên.

Công ty phá sản có thể hoạt động trở lại sau khi hoàn tất thủ tục phá sản hay không? 

Có, trong một số trường hợp, công ty phá sản có thể được phục hồi hoạt động nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định của Luật Phá sản 2014.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Hướng dẫn thủ tục phá sản công ty. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.