Phạt vi phạm hành chính là biện pháp trừng phạt áp dụng cho những hành vi vi phạm quy định pháp luật về hành chính. Mục tiêu chính của nó là duy trì trật tự xã hội và đảm bảo tuân thủ của công dân đối với luật pháp. Vậy thực chất Phạt vi phạm hành chính là gì? Hãy cùng Acc tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Phạt vi phạm hành chính là gì? Đặc điểm xử phạt
1. Phạt vi phạm hành chính là gì?
Phạt hành chính là quyền và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước và nhà chức trách có thẩm quyền, nhằm áp dụng các biện pháp hành chính để giải quyết các vi phạm pháp luật không thuộc phạm vi của tội hình sự, do cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan thực hiện, cả cố ý và vô ý.
- Quá trình xử phạt vi phạm hành chính bao gồm việc áp dụng các biện pháp pháp lý và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
- Các cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành chính bao gồm Ủy ban nhân dân các cấp, các cơ quan cảnh sát, bộ đội biên phòng, hải quan, kiểm lâm, thuế vụ và quản lý thị trường. Trong đó, các quyết định xử phạt được đưa ra bởi thủ trưởng của các cơ quan này và các cán bộ, chiến sĩ cảnh sát nhân dân, bộ đội biên phòng, nhân viên hải quan, kiểm lâm, thuế vụ, cũng như thanh tra viên thực hiện chức năng thanh tra nhà nước chuyên ngành, đều thực hiện theo quy định của luật pháp.
2. Đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính
Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính có những đặc điểm sau đây:
- Cơ sở và Quy định: Xử phạt vi phạm hành chính áp dụng đối với cá nhân và tổ chức vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Vi phạm hành chính là tiền đề để tiến hành hoạt động xử phạt.
- Nguyên tắc xử phạt: Xử phạt vi phạm hành chính phải được thực hiện bởi người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Người chỉ bị xử phạt khi có hành vi vi phạm hành chính được pháp luật quy định.
- Tính Công bằng và Khắc phục: Vi phạm hành chính phải được phát hiện và đình chỉ ngay. Quá trình xử lí phải nhanh chóng, công bằng, và triệt để. Mọi hậu quả phải được khắc phục theo đúng quy định.
Đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính
- Nguyên tắc một lần: Mỗi hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần. Đối với người thực hiện nhiều hành vi vi phạm, mỗi hành vi sẽ bị xử phạt riêng biệt.
- Cân nhắc và Chứng minh: Quyết định xử phạt căn cứ vào tính chất và mức độ vi phạm, cũng như nhân thân và tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng của người vi phạm. Người có thẩm quyền phải chứng minh vi phạm, trong khi người bị xử phạt có quyền chứng minh không vi phạm.
- Mức phạt: Đối với cùng một hành vi vi phạm, mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức vi phạm gấp đôi so với cá nhân vi phạm.
Ví dụ như vi phạm đăng ký kết hôn, theo quy định, người vi phạm có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng, với điều kiện vi phạm lần đầu và có tình tiết giảm nhẹ hoặc là người chưa đủ 16 tuổi.
3. Một số quy định xử phạt vi phạm hành chính
Theo Nghị định 118/2021/NĐ-CP, việc xác định hành vi vi phạm hành chính được quy định một cách cụ thể. Hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc được xác định là những hành vi đã hoàn thành trước khi cơ quan có thẩm quyền phát hiện vi phạm. Trong khi đó, hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện là những hành vi đang diễn ra tại thời điểm phát hiện và vẫn đang gây xâm hại đến trật tự quản lý nhà nước.
- Ngoài ra, Nghị định này quy định về việc xác định mức phạt tiền đối với vi phạm hành chính, đặc biệt là trong trường hợp có nhiều tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ. Theo đó, khi có cả hai loại tình tiết này, việc giảm trừ tình tiết tăng nặng được thực hiện bằng cách giảm một tình tiết giảm nhẹ. Mức phạt tiền cụ thể cho một hành vi vi phạm hành chính thường được xác định là mức trung bình của khung phạt tiền quy định cho hành vi đó. Trong trường hợp có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên, mức phạt áp dụng là mức tối thiểu của khung tiền phạt; và nếu có từ hai tình tiết tăng nặng trở lên, thì mức phạt áp dụng là mức tối đa của khung tiền phạt.
- Ngoài các quy định trên, Nghị định 118/2021/NĐ-CP cũng mở rộng về việc giao quyền cưỡng chế xử phạt vi phạm hành chính, trong đó bổ sung quy định về giao quyền cưỡng chế. Người được giao quyền đứng đầu hoặc phụ trách của cơ quan, đơn vị có thẩm quyền xử phạt, sẽ có thẩm quyền xử phạt và được giao quyền cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, đồng thời áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính như cấp trưởng.
Một số quy định xử phạt vi phạm hành chính
- Nghị định cũng điều chỉnh cụ thể về trình tự, thủ tục lập biên bản vi phạm hành chính, bao gồm thời hạn lập biên bản, việc ký biên bản, và giao biên bản vi phạm hành chính.
- Liên quan đến lĩnh vực tài chính, Nghị định này cũng quy định về hình thức, thủ tục thu, nộp tiền phạt, chứng từ thu, nộp tiền phạt và tiền chậm nộp phạt vi phạm hành chính. Cụ thể, Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ hướng dẫn các quy định liên quan và quản lý về việc thu, nộp tiền phạt và các chứng từ liên quan.
- Tóm lại, Nghị định 118/2021/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022 và thay thế hai Nghị định trước đó của Chính phủ, là Nghị định 81/2013/NĐ-CP và Nghị định 97/2017/NĐ-CP, quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính.
4. Các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính
Trong nhiều tình huống, ngoài việc áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính, tổ chức và cá nhân vi phạm hành chính cũng có thể chịu các biện pháp khắc phục để giải quyết hậu quả do hành vi vi phạm gây ra. Các biện pháp này, theo Điều 28 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012, bao gồm:
- Buộc phục hồi tình trạng ban đầu.
- Yêu cầu tháo dỡ công trình xây dựng không có hoặc không đúng giấy phép.
- Áp dụng các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường hoặc ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.
- Buộc đối tượng rời khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc phải tái xuất hàng hoá, vật phẩm, phương tiện.
- Yêu cầu cải chính thông tin không chính xác hoặc gây hiểu lầm.
- Tiến hành kiểm tra người hoặc phương tiện.
- Tiến hành kiểm tra nơi cất giấu tang vật hoặc phương tiện vi phạm hành chính.
- Quản lý người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam trong quá trình thực hiện thủ tục trục xuất.
- Giao việc quản lý người bị yêu cầu thực hiện biện pháp xử lý hành chính cho gia đình hoặc tổ chức trong quá trình thực hiện thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính.
- Truy tìm đối tượng để thực hiện quyết định về việc đưa vào các cơ sở giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc cơ sở cai nghiện bắt buộc trong trường hợp đối tượng đã bỏ trốn.
Các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính
5. Áp giải người vi phạm
Dưới đây là các biện pháp mà cơ quan có thẩm quyền đang triển khai để đối phó với những người vi phạm không tuân thủ yêu cầu của chính quyền về việc tạm giữ theo thủ tục hành chính hoặc bỏ trốn khỏi trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, hoặc cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc, và cần phải áp dụng các biện pháp cưỡng chế để đảm bảo tuân thủ.
- Người có thẩm quyền định đưa ra quyết định áp dụng các biện pháp này thuộc chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp xã nơi đã được lập hồ sơ. Trong trường hợp người vi phạm có nơi cư trú ổn định, gia đình sẽ được giao trách nhiệm quản lý; nếu không, các tổ chức xã hội sẽ được giao nhiệm vụ này.
- Việc truy tìm đối tượng đã bỏ trốn khỏi quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, hoặc cơ sở cai nghiện bắt buộc sẽ do cơ quan công an cấp huyện, nơi đã lập hồ sơ, đưa ra quyết định. Trong trường hợp đối tượng đang ở trong quá trình thi hành các biện pháp này nhưng bỏ trốn, quyết định truy tìm đối tượng sẽ do hiệu trưởng trường giáo dưỡng, giám đốc cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc giám đốc cơ sở cai nghiện bắt buộc đưa ra.
Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về Phạt vi phạm hành chính là gì? Mà Acc thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!