Thủ tục, hồ sơ đăng ký công ty đại chúng

Trở thành công ty đại chúng không chỉ mở ra nhiều cơ hội phát triển và huy động vốn cho doanh nghiệp mà còn đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và quản lý doanh nghiệp. Đó đó, bạn đọc cần tham khảo kỹ những nội dung liên quan đến thủ tục, hồ sơ đăng ký công ty đại chúng trước khi đưa ra quyết định tiến hành đăng ký loại hình công ty này. Hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu một số thông tin liên quan đến vấn đề này trong bài viết dưới đây. 

Thủ tục, hồ sơ đăng ký công ty đại chúng

1. Thế nào là công ty đại chúng?

1.1. Định nghĩa 

Công ty đại chúng là một loại hình doanh nghiệp phổ biến, đặc biệt là trong các nền kinh tế phát triển. Loại hình này cho phép huy động vốn từ một số lượng lớn nhà đầu tư thông qua việc phát hành cổ phiếu. Cổ phiếu của công ty đại chúng được niêm yết và giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua bán cổ phiếu bởi bất kỳ ai đáp ứng đủ các điều kiện cần thiết.

Việc trở thành công ty đại chúng mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bởi những đặc điểm của chính loại hình này, từ việc huy động vốn dễ dàng, tăng cường uy tín và nhận diện thương hiệu, tạo điều kiện thuận lợi cho các cổ đông ban đầu và nhân viên, đến việc cải thiện quản lý và minh bạch thông tin. Tuy nhiên, quá trình này cũng đi kèm với những thách thức và yêu cầu cao về quản trị và minh bạch.

1.2. Đặc điểm công ty đại chúng 

Sở hữu rộng rãi

• Cổ phần của công ty đại chúng được chia thành nhiều cổ phiếu nhỏ, mỗi cổ phiếu đại diện cho một phần sở hữu.
• Nhiều nhà đầu tư, từ cá nhân đến tổ chức, đều có thể tham gia sở hữu công ty, giúp phân tán rủi ro và tăng cường sự ổn định.

Niêm yết trên sàn giao dịch

• Cổ phiếu được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán như NYSE hay HOSE.
• Việc niêm yết tăng tính thanh khoản, tạo điều kiện dễ dàng cho việc mua bán, giá cổ phiếu được xác định bởi cung và cầu trên thị trường, đảm bảo minh bạch và công bằng.

Quản lý minh bạch

• Công ty đại chúng tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về công bố thông tin và báo cáo tài chính.
• Công bố báo cáo tài chính định kỳ và các thông tin quan trọng khác để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, giúp họ đưa ra quyết định chính xác.

Quy mô lớn

• Thường có quy mô lớn và hoạt động trong nhiều lĩnh vực, tận dụng lợi thế về quy mô và sức mạnh tài chính.
• Các công ty lớn như Apple, Microsoft hay Vingroup dẫn đầu trong ngành và có ảnh hưởng đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu, dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn và tài nguyên cần thiết để phát triển.

>> Mời các bạn tham khảo thông tin liên quan tại Ưu điểm và nhược điểm của mô hình công ty đại chúng

2. Hồ sơ đăng ký thành lập công ty đại chúng gồm những gì?

Dựa theo quy định tại Điều 33 Luật Chứng khoán 2019 để đăng ký thành lập công ty đại chúng, doanh nghiệp cần chuẩn bị một bộ hồ sơ khá đầy đủ và chi tiết, bao gồm các giấy tờ sau:

2.1. Điều lệ công ty đại chúng

• Nội dung: Điều lệ phải quy định rõ ràng các quyền và nghĩa vụ của cổ đông, cơ cấu tổ chức, hoạt động kinh doanh, cách thức quản lý và các vấn đề khác liên quan đến hoạt động của công ty.
• Yêu cầu: Điều lệ phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật hiện hành về công ty cổ phần và công ty đại chúng.

2.2. Bản sao có chứng thực Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh

• Mục đích: Giấy tờ này chứng minh sự tồn tại hợp pháp của công ty trước khi chuyển đổi thành công ty đại chúng.

2.3. Thông tin tóm tắt về mô hình tổ chức kinh doanh, bộ máy quản lý và cơ cấu cổ đông

• Nội dung: Bao gồm mô tả về cấu trúc tổ chức, sơ đồ quản lý, danh sách các thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát và các thông tin chi tiết về cơ cấu sở hữu của công ty.

2.4. Báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán bởi một công ty kiểm toán độc lập

• Mục đích: Báo cáo tài chính được kiểm toán là căn cứ để đánh giá tình hình tài chính của công ty, đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin.
• Yêu cầu: Báo cáo phải được lập theo đúng quy định của pháp luật và được kiểm toán bởi một tổ chức kiểm toán độc lập có đủ năng lực.

2.5. Danh sách cổ đông

• Nội dung: Danh sách đầy đủ các cổ đông của công ty, bao gồm tên, địa chỉ, số lượng cổ phiếu sở hữu của từng cổ đông.

2.6. Các giấy tờ khác (nếu có)

• Quyết định của đại hội đồng cổ đông: Quyết định về việc chuyển đổi thành công ty đại chúng, thông qua điều lệ mới, bầu các thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát.
• Các giấy tờ chứng minh về tài sản của công ty: Giấy tờ chứng minh sở hữu các tài sản cố định, giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép kinh doanh các loại hình dịch vụ, sản phẩm...

>>> Tìm hiểu thêm về: Quy định về tăng vốn điều lệ công ty đại chúng

3. Quy trình, thủ tục đăng ký thành lập công ty đại chúng

Quy trình, thủ tục đăng ký thành lập công ty đại chúng

Quá trình đăng ký thành lập công ty đại chúng yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Việc thực hiện đúng các bước từ chuẩn bị hồ sơ, nộp hồ sơ, xét duyệt, công bố thông tin đến đăng ký giao dịch cổ phiếu sẽ giúp công ty đạt được mục tiêu trở thành công ty đại chúng, mở ra nhiều cơ hội phát triển và huy động vốn trên thị trường chứng khoán.

3.1. Chuẩn bị hồ sơ

Trước tiên, công ty cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và chính xác. Đây là bước nền tảng, quyết định sự thành công của quá trình đăng ký.

• Điều lệ công ty: Điều lệ phải tuân thủ theo mẫu và quy định của pháp luật, bao gồm các thông tin quan trọng như vốn điều lệ, cơ cấu tổ chức, quyền và nghĩa vụ của cổ đông, và mục đích hoạt động của công ty. Điều lệ này cần được xây dựng một cách chi tiết và chặt chẽ để tránh các vấn đề pháp lý sau này.
• Báo cáo tài chính: Công ty cần có báo cáo tài chính được kiểm toán bởi một công ty kiểm toán độc lập trong vòng 12 tháng gần nhất. Báo cáo này phải thể hiện rõ ràng và minh bạch tình hình tài chính của công ty, đảm bảo tính trung thực và chính xác.
• Danh sách cổ đông: Cần liệt kê đầy đủ thông tin của các cổ đông, bao gồm tên, địa chỉ, và số lượng cổ phiếu mà họ sở hữu. Danh sách này giúp xác định cơ cấu sở hữu của công ty và đảm bảo tính minh bạch trong quản lý cổ đông.
• Các giấy tờ khác: Bao gồm giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, quyết định của đại hội đồng cổ đông về việc chuyển đổi thành công ty đại chúng, và các giấy tờ liên quan khác. Các tài liệu này phải được chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ.

3.2. Nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, công ty cần tiến hành nộp hồ sơ đến cơ quan quản lý.

• Nơi nộp: Hồ sơ được nộp đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cơ quan có thẩm quyền xét duyệt và cấp phép cho công ty đại chúng.
• Hạn nộp: Hồ sơ phải được nộp trong vòng 90 ngày kể từ ngày công ty hoàn thành việc góp vốn và có cơ cấu cổ đông đáp ứng điều kiện của công ty đại chúng. Việc nộp đúng hạn giúp đảm bảo tiến độ và quy trình xét duyệt diễn ra suôn sẻ.

3.3. Xét duyệt hồ sơ

Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) sẽ tiến hành kiểm tra và xét duyệt hồ sơ của công ty.

• Kiểm tra: UBCKNN sẽ kiểm tra tính đầy đủ và hợp lệ của hồ sơ, đảm bảo rằng tất cả các tài liệu cần thiết đều được nộp và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
• Thời gian: Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, UBCKNN sẽ ra quyết định chấp thuận hoặc không chấp thuận. Việc này giúp quy trình diễn ra nhanh chóng và minh bạch.

3.4. Công bố thông tin

Sau khi có quyết định của UBCKNN, công ty sẽ tiến hành công bố thông tin.

• Nếu được chấp thuận: UBCKNN sẽ công bố thông tin về việc công ty đã trở thành công ty đại chúng trên các phương tiện thông tin đại chúng, giúp các nhà đầu tư và công chúng biết đến và theo dõi.
• Nếu không được chấp thuận: UBCKNN sẽ thông báo lý do và yêu cầu doanh nghiệp bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ để đáp ứng các yêu cầu quy định.

3.5. Đăng ký giao dịch cổ phiếu

Sau khi được chấp thuận, công ty phải đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán.

• Thời hạn: Công ty phải đăng ký giao dịch cổ phiếu trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định chấp thuận. Đây là bước quan trọng để cổ phiếu của công ty chính thức được giao dịch trên thị trường chứng khoán.

3.6. Giai đoạn tiếp theo sau khi đã hoàn thành thủ tục đăng ký 

Sau khi hoàn tất các bước trên, công ty sẽ tiến hành các hoạt động tiếp theo để duy trì và phát triển vị thế của mình trên thị trường chứng khoán.

• Niêm yết: Sau khi đăng ký giao dịch, công ty có thể tiến hành niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán, mở rộng khả năng tiếp cận vốn và tăng cường uy tín.
• Báo cáo định kỳ: Công ty đại chúng phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo định kỳ về tình hình hoạt động và tài chính đến UBCKNN và công chúng. Việc này giúp đảm bảo sự minh bạch và duy trì niềm tin của nhà đầu tư.

>> Tham khảo thêm thông tin liên quan tại Công ty đại chúng là gì? Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

4. Điều kiện để đăng ký thành lập công ty đại chúng 

Để trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp cần đáp ứng một số điều kiện chặt chẽ về vốn điều lệ, số lượng cổ đông, hoạt động kinh doanh và các yêu cầu khác, có thể căn cứ vào điểm a, b khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán 2019, theo đó thì:

“a) Công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ;

b) Công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Luật này.”

4.1. Vốn điều lệ

• Mức vốn tối thiểu: Công ty phải có vốn điều lệ đã góp đạt mức tối thiểu theo quy định của pháp luật.
• Phân tán cổ phần: Cổ phần phải được phân tán cho nhiều nhà đầu tư, đảm bảo tính đại chúng.

4.2. Số lượng cổ đông

• Số lượng nhà đầu tư: Công ty phải có số lượng nhà đầu tư tối thiểu, không bao gồm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
• Tỷ lệ sở hữu: Các nhà đầu tư này phải nắm giữ một tỷ lệ nhất định của tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.

4.3. Hoạt động kinh doanh

• Lịch sử kinh doanh: Công ty phải có lịch sử kinh doanh ổn định, minh bạch và kết quả kinh doanh khả quan trong một thời gian nhất định.
• Năng lực tài chính: Công ty phải có năng lực tài chính vững mạnh để đảm bảo hoạt động lâu dài và bền vững.

4.4. Các yêu cầu khác

• Hệ thống quản trị: Công ty phải có hệ thống quản trị minh bạch, hiệu quả và tuân thủ các quy định pháp luật.
• Báo cáo tài chính: Công ty phải có báo cáo tài chính được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập.
• Thông tin công khai: Công ty phải công khai thông tin đầy đủ và minh bạch cho các nhà đầu tư.

Trở thành công ty đại chúng mở ra nhiều cơ hội phát triển và huy động vốn, nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, điều kiện của pháp luật và quản lý. 

5. Ưu và nhược điểm khi thành lập công ty công ty đại chúng

Thành lập công ty đại chúng sẽ gắn với những lợi ích mà loại hình này mang lại nhưng cũng kèm theo một số thách thức, vì vậy cần xem xét kỹ các vấn đề ưu và nhược điểm của loại hình công ty này. 

5.1. Ưu điểm của việc thành lập công ty đại chúng

• Huy động vốn lớn: Đây là ưu điểm nổi bật nhất. Bằng cách phát hành cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp có thể thu hút một lượng vốn rất lớn để đầu tư vào mở rộng sản xuất kinh doanh, nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, mua lại các công ty khác, hoặc trả nợ.
• Tăng tính thanh khoản: Cổ phiếu của công ty đại chúng được giao dịch tự do trên sàn chứng khoán, giúp cổ đông dễ dàng mua bán cổ phiếu. Tính thanh khoản cao này thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức.
• Nâng cao uy tín thương hiệu: Việc trở thành công ty đại chúng giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và hình ảnh trên thị trường. Điều này có thể giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các đối tác, khách hàng mới và thu hút nhân tài.
• Cải thiện quản trị doanh nghiệp: Để trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về quản trị doanh nghiệp chặt chẽ, điều này giúp nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

5.2. Nhược điểm của việc thành lập công ty đại chúng

• Áp lực từ nhà đầu tư: Các công ty đại chúng phải chịu áp lực rất lớn từ các nhà đầu tư để đạt được kết quả kinh doanh tốt và tăng trưởng lợi nhuận. Điều này có thể dẫn đến việc doanh nghiệp phải đưa ra các quyết định kinh doanh ngắn hạn thay vì tập trung vào phát triển bền vững.
• Chi phí cao: Việc trở thành công ty đại chúng đòi hỏi doanh nghiệp phải chi trả nhiều khoản phí, bao gồm phí tư vấn, phí kiểm toán, phí niêm yết, phí báo cáo thường xuyên, v.v.
• Mất quyền kiểm soát: Khi trở thành công ty đại chúng, quyền kiểm soát của người sáng lập và các cổ đông lớn có thể bị pha loãng. Các quyết định quan trọng của công ty sẽ phải được đưa ra thông qua các cuộc họp cổ đông.
• Rủi ro biến động giá cổ phiếu: Giá cổ phiếu của công ty đại chúng có thể biến động mạnh do nhiều yếu tố như tình hình kinh tế vĩ mô, tâm lý nhà đầu tư, thông tin công ty, v.v. Điều này có thể gây ra những rủi ro cho cả công ty và các cổ đông. 

>> Xem thêm: Kiểm toán nội bộ công ty đại chúng theo quy định

6. Câu hỏi thường gặp 

Điều kiện để trở thành công ty đại chúng là gì?

Trả lời: Vốn điều lệ tối thiểu, số lượng cổ đông đủ lớn, lịch sử kinh doanh minh bạch và ổn định, tuân thủ các quy định về quản trị doanh nghiệp và công khai thông tin.

Nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng ở đâu?

Trả lời: Hồ sơ nộp tại Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

Công ty đại chúng có những nghĩa vụ gì sau khi niêm yết?

Trả lời: Công bố thông tin định kỳ, báo cáo tài chính, và tuân thủ các quy định về quản trị doanh nghiệp và công khai thông tin.

Dựa vào những nội dung trong bài viết mong rằng đã hỗ trợ thêm những kiến thức hữu ích đến Quý bạn đọc về thủ tục, hồ sơ đăng ký công ty đại chúng. Nếu bạn có thêm bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề về công ty đại chúng, bạn có thể liên hệ với Công ty Luật ACC.