Công ty đại chúng là gì? Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

Bạn muốn tìm hiểu về "Công ty đại chúng là gì?" và hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của những tổ chức này? Công ty đại chúng không chỉ là một loại hình kinh doanh mà còn là một phần quan trọng của hệ thống tài chính và kinh tế. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào khái niệm của công ty đại chúng, những quyền lợi mà chúng mang lại cũng như các nghĩa vụ mà chúng phải tuân thủ. Cùng ACC khám phá và tìm hiểu về một trong những yếu tố quan trọng giúp hình thành và phát triển nền kinh tế hiện đại.

Công ty đại chúng là gì? Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

1. Công ty đại chúng là gì?

Công ty đại chúng là một loại hình doanh nghiệp được quy định cụ thể trong Luật Chứng khoán 2019. Theo đó, theo khoản 1 Điều 32 của Luật Chứng khoán này, một công ty được xem là đại chúng nếu nó thỏa mãn ít nhất một trong hai điều kiện sau đây.

Trường hợp đầu tiên, công ty có vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng trở lên và ít nhất 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do không dưới 100 nhà đầu tư cá nhân và tổ chức không phải là cổ đông lớn nắm giữ. Điều này nhấn mạnh vào việc công ty phải có một quy mô tài chính đủ lớn và một lượng cổ đông đa dạng để được coi là đại chúng.

Trường hợp thứ hai, công ty đã thành công trong việc chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua quá trình đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Điều này đề cập đến quá trình cụ thể mà một công ty phải trải qua để trở thành một công ty cổ phần niêm yết công khai trên thị trường chứng khoán, nơi mà cổ phiếu của nó có thể được mua và bán công khai.

Những quy định này giúp xác định và phân loại các doanh nghiệp theo quy mô và tính công khai của họ, từ đó tạo điều kiện cho sự minh bạch và công bằng trong hoạt động kinh doanh, cũng như bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư và cổ đông.

2. Điều kiện để trở thanh công ty đại chúng

Theo khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán 2019, quy định về công ty đại chúng như sau:

• Công ty đại chúng là công ty cổ phần thuộc một trong hai trường hợp sau đây:

• Công ty có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ;
• Công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Luật này.

• Công ty cổ phần thuộc trường hợp thứ nhất phải nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng quy định tại khoản 1 Điều 33 của Luật này cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công ty hoàn thành việc góp vốn và có cơ cấu cổ đông đáp ứng quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.
• Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký công ty đại chúng đầy đủ và hợp lệ của công ty cổ phần theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này hoặc nhận được báo cáo kết quả hoàn thành đợt chào bán của công ty cổ phần theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có trách nhiệm xác nhận hoàn tất việc đăng ký công ty đại chúng, đồng thời công bố tên, nội dung kinh doanh và các thông tin khác liên quan đến công ty đại chúng trên phương tiện công bố thông tin của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

3. Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

Công ty đại chúng khi đã được xác nhận và hoàn tất việc đăng ký theo quy định của Điều 34 Luật Chứng khoán 2019, sẽ có một loạt các quyền và nghĩa vụ quan trọng.

Quyền của công ty đại chúng:

• Quyền công bố thông tin: Công ty có quyền công bố thông tin đầy đủ và kịp thời về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính và các sự kiện quan trọng khác theo quy định. Điều này giúp tạo ra một môi trường minh bạch và tin cậy cho cả nhà đầu tư và cộng đồng.
• Quyền tuân thủ quy định về quản trị công ty: Công ty phải tuân thủ các quy định về quản trị công ty, bao gồm việc thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn quản trị, bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý doanh nghiệp.
• Quyền đăng ký cổ phiếu: Công ty phải thực hiện đăng ký cổ phiếu tập trung tại cơ quan quản lý chứng khoán, đảm bảo sự rõ ràng và minh bạch trong việc ghi nhận và giao dịch cổ phiếu.
• Quyền niêm yết cổ phiếu: Đối với các công ty đáp ứng điều kiện, có quyền niêm yết cổ phiếu của mình trên sàn giao dịch chứng khoán, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch và tăng cơ hội tiếp cận vốn.

Nghĩa vụ của công ty đại chúng:

• Nghĩa vụ công bố thông tin: Công ty phải đảm bảo rằng mọi thông tin về hoạt động kinh doanh, tài chính và các sự kiện quan trọng khác được công bố đầy đủ, trung thực và kịp thời.
• Nghĩa vụ tuân thủ quy định về quản trị công ty: Công ty phải thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn quản trị, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý doanh nghiệp.
• Nghĩa vụ đăng ký và niêm yết cổ phiếu: Công ty phải tuân thủ quy trình đăng ký và niêm yết cổ phiếu theo quy định của cơ quan quản lý chứng khoán, tạo điều kiện cho việc giao dịch và tăng tính minh bạch cho thị trường chứng khoán.

4. Ưu và nhược điểm của công ty đại chúng

Ưu điểm của công ty đại chúng:

Một ưu điểm lớn hơn nữa của công ty đại chúng là khả năng thu hút đầu tư lớn từ cộng đồng đầu tư rộng lớn. Khi công ty phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu ra thị trường chứng khoán, nó không chỉ thu hút được vốn từ các nhà đầu tư lớn mà còn từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Điều này giúp tăng tính đa dạng trong nguồn vốn của công ty và giảm bớt áp lực tài chính.

Công ty đại chúng cũng có thể tận dụng được sức mạnh của quy mô lớn để tạo ra sự cạnh tranh. Với lượng vốn lớn và khả năng tiếp cận nguồn lực đa dạng, công ty có thể đầu tư vào các dự án lớn, mở rộng quy mô sản xuất và phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới.

Nhược điểm của công ty đại chúng:

Mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng công ty đại chúng cũng mang theo một số nhược điểm đáng lưu ý. Một trong số đó là sự phức tạp trong việc quản lý và ra quyết định. Với số lượng cổ đông lớn và quyết định được đưa ra thông qua việc bỏ phiếu, quản lý công ty đại chúng có thể gặp khó khăn trong việc đạt được sự đồng thuận và thực hiện các chiến lược dài hạn.

Đồng thời, sự công khai hoạt động của công ty đại chúng cũng có thể tạo ra áp lực từ phía cổ đông và công chúng. Công ty phải đối mặt với việc công bố thông tin đầy đủ và kịp thời, điều này có thể gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ thị trường khi có tin tức tiêu cực về công ty.

5. Hồ sơ đăng ký công ty đại chúng gồm những gì? 

Hồ sơ đăng ký công ty đại chúng là tập hợp các tài liệu và thông tin quan trọng được công ty phải chuẩn bị và nộp cho cơ quan quản lý nhằm xác nhận và chứng nhận việc công ty trở thành một công ty đại chúng. Căn cứ vào quy định của Điều 33 Luật Chứng khoán 2019, hồ sơ này bao gồm các thành phần sau:

• Giấy đăng ký công ty đại chúng: Là tài liệu chứng nhận việc thành lập công ty với mục đích hoạt động là công ty đại chúng.
• Điều lệ công ty: Là quy định cơ bản về tổ chức và hoạt động của công ty, bao gồm các quyền và nghĩa vụ của cổ đông, cơ cấu quản trị và quyết định.
• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Chứng nhận việc công ty đã được đăng ký hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật.
• Bản công bố thông tin về công ty đại chúng: Bao gồm các thông tin cụ thể về mô hình tổ chức, hoạt động kinh doanh, cơ cấu cổ đông, tình hình tài chính và các thông tin khác liên quan đến hoạt động của công ty.
• Báo cáo tài chính năm gần nhất: Báo cáo tài chính năm gần nhất của công ty cổ phần được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập. Nếu công ty tăng vốn điều lệ sau thời điểm kết thúc kỳ kế toán năm gần nhất, công ty phải bổ sung báo cáo tài chính kỳ gần nhất được kiểm toán.
• Danh sách cổ đông: Danh sách các cổ đông sở hữu cổ phiếu của công ty đại chúng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng ban hành mẫu Bản công bố thông tin về công ty đại chúng và quy định hồ sơ đăng ký công ty đại chúng, nhằm đảm bảo tính chính xác và đồng nhất trong quá trình nộp hồ sơ.

Hồ sơ đăng ký công ty đại chúng gồm những gì? 

Trên tinh thần hợp tác và minh bạch, việc hiểu rõ về "Công ty đại chúng là gì?" và nhận biết các quyền và nghĩa vụ của chúng không chỉ là cần thiết mà còn là chìa khóa quan trọng giúp xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững. Với việc tổng hợp thông tin về khái niệm cũng như các yếu tố quan trọng của công ty đại chúng, chúng ta có thể áp dụng hiểu biết này để tạo ra những quyết định đúng đắn và phát triển bền vững trong thế giới kinh doanh đầy thách thức ngày nay. Hãy cùng nhau tiếp tục đào sâu và thấu hiểu để đóng góp vào sự phát triển chung của cộng đồng kinh doanh và xã hội.