Phân biệt sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ

Việc phân biệt sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ là cần thiết cho quản lý tài chính doanh nghiệp. Vốn pháp định ảnh hưởng đến khả năng thành lập công ty, trong khi vốn điều lệ thể hiện cam kết tài chính của các thành viên. Bài viết của Công ty Luật ACC sẽ làm rõ các điểm khác biệt này, giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định và tối ưu hóa quản lý vốn.

Phân biệt sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ

1. Khái niệm vốn pháp định và vốn điều lệ 

1.1 Vốn pháp định 

Vốn pháp định là số vốn tối thiểu mà các doanh nghiệp phải có theo quy định của pháp luật để được phép thành lập và hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể. Đây là mức vốn yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo rằng doanh nghiệp có khả năng tài chính tối thiểu để hoạt động ổn định và thực hiện các nghĩa vụ pháp lý.

Mức vốn pháp định khác nhau tùy thuộc vào loại hình doanh nghiệp và ngành nghề hoạt động theo quy định của pháp luật.

1.2 Vốn điều lệ 

Vốn điều lệ là số vốn mà các thành viên hoặc cổ đông cam kết góp vào công ty khi thành lập hoặc thay đổi vốn điều lệ trong suốt quá trình hoạt động. Đây là số vốn được ghi nhận trong điều lệ công ty và dùng để xác định cơ cấu sở hữu và quyền lợi của các thành viên hoặc cổ đông. 

Vốn điều lệ không nhất thiết phải bằng hoặc lớn hơn vốn pháp định, nhưng phải đảm bảo đủ khả năng tài chính cho hoạt động của doanh nghiệp và đáp ứng các yêu cầu của pháp luật.

2. Sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ

Bảng phân biệt sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ

3. Các loại tài sản được dùng để góp vốn điều lệ

Các loại tài sản được dùng để góp vốn điều lệ

Tài sản dùng để góp vốn điều lệ trong một công ty có thể bao gồm nhiều loại khác nhau. Dưới đây là các loại tài sản phổ biến thường được sử dụng để góp vốn điều lệ:

• Tài sản góp vốn bao gồm đồng Việt Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng, giá trị quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật, và các tài sản khác có thể định giá bằng đồng Việt Nam.
• Quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng, và các quyền khác theo pháp luật về sở hữu trí tuệ, cũng có thể được sử dụng để góp vốn. Chỉ những cá nhân hoặc tổ chức là chủ sở hữu hợp pháp các quyền này mới có quyền sử dụng chúng để góp vốn.

4. Làm thế nào để tăng, giảm vốn điều lệ?

Đối với Công ty Cổ phần (CTCP):

- Tăng vốn điều lệ: Công ty có thể phát hành cổ phần mới để thu hút vốn đầu tư từ các nhà đầu tư mới hoặc hiện tại. Các phương thức phát hành có thể bao gồm chào bán ra công chúng, chào bán riêng lẻ cho các nhà đầu tư, hoặc chào bán cho các cổ đông hiện tại, tùy thuộc vào chiến lược tài chính và nhu cầu của công ty.

- Giảm vốn điều lệ: 

• Công ty có thể thực hiện việc mua lại một phần hoặc toàn bộ cổ phần đã phát hành để giảm vốn điều lệ. Điều này có thể giúp công ty điều chỉnh cấu trúc vốn và tăng giá trị cổ phần còn lại.
• Công ty có thể hoàn trả một phần vốn đã góp cho cổ đông theo tỷ lệ cổ phần sở hữu, nhằm điều chỉnh quy mô vốn điều lệ của mình.

Đối với Công ty TNHH Một Thành viên:

- Tăng vốn điều lệ:

• Chủ sở hữu công ty TNHH Một Thành viên có thể quyết định tự thêm vốn vào công ty để tăng vốn điều lệ, giúp công ty có thêm nguồn lực tài chính để mở rộng hoạt động hoặc đầu tư.
• Công ty cũng có thể nhận vốn từ các tổ chức hoặc cá nhân khác để tăng vốn điều lệ. Điều này có thể giúp công ty cải thiện khả năng tài chính và mở rộng quy mô hoạt động.

- Giảm vốn điều lệ:

• Công ty có thể hoàn trả một phần vốn góp cho chủ sở hữu nếu quyết định giảm vốn điều lệ. Điều này giúp điều chỉnh quy mô vốn phù hợp với tình hình tài chính của công ty.
• Nếu chủ sở hữu không thanh toán đầy đủ số vốn điều lệ đúng hạn, công ty sẽ loại bỏ phần vốn chưa đóng và thực hiện việc đăng ký giảm vốn để điều chỉnh vốn điều lệ chính thức.

Đối với Công ty TNHH Hai Thành viên:

- Tăng vốn điều lệ:

• Các thành viên hiện tại có thể đóng thêm vốn vào công ty để tăng vốn điều lệ. Điều này có thể giúp công ty có thêm tài chính để mở rộng hoặc đầu tư vào các dự án mới.
• Công ty có thể tiếp nhận vốn từ các thành viên mới để tăng vốn điều lệ. Việc này thường đi kèm với việc chỉnh sửa các điều khoản trong hợp đồng và đăng ký với cơ quan nhà nước.

- Giảm vốn điều lệ:

• Công ty có thể hoàn trả một phần vốn góp cho các thành viên theo tỷ lệ vốn góp của họ. Điều này giúp điều chỉnh vốn điều lệ theo nhu cầu và tình hình tài chính của công ty.
• Công ty cũng có thể thực hiện việc mua lại một phần vốn góp của các thành viên để giảm vốn điều lệ.
• Nếu thành viên không thanh toán đầy đủ vốn điều lệ đúng hạn, công ty sẽ loại bỏ phần vốn chưa đóng và thực hiện việc đăng ký giảm vốn để điều chỉnh vốn điều lệ chính thức.

>>> Có thể tham khảo bài viết hình thức tăng, giảm vốn điều lệ tại đây.

5. Vốn pháp định có là yêu cầu bắt buộc của doanh nghiệp không?

Vốn pháp định không phải là yêu cầu bắt buộc áp dụng cho tất cả các ngành nghề. Chỉ những lĩnh vực nhạy cảm hoặc có ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế và an sinh xã hội mới phải tuân thủ quy định về vốn pháp định.

Nhà nước quy định mức vốn pháp định nhằm đảm bảo các doanh nghiệp trong các lĩnh vực này có đủ khả năng tài chính để hoạt động an toàn và hiệu quả.

Quy định này giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ lợi ích chung của xã hội, đồng thời nâng cao uy tín và trách nhiệm của các doanh nghiệp trong các lĩnh vực nhạy cảm. Các ngành nghề không thuộc diện yêu cầu vốn pháp định có thể tự do đăng ký vốn điều lệ mà không bị ràng buộc bởi mức vốn tối thiểu.

>>> Xem thêm: Cách tính vốn pháp định tại đây.

Qua bài viết này, Công ty Luật ACC đã giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa vốn pháp định và vốn điều lệ. Hi vọng những thông tin trên sẽ hữu ích cho các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp mới thành lập, trong việc hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật liên quan đến vốn và đưa ra những quyết định kinh doanh đúng đắn.