Vốn hóa tài sản cố định là gì? Cách Tính vốn hóa TSCĐ

Vốn hóa tài sản cố định là quá trình ghi nhận một khoản chi phí vào tài khoản tài sản cố định trên bảng cân đối kế toán thay vì chi phí hóa ngay trong kỳ phát sinh. Nói cách khác, thay vì coi khoản chi phí đó là một khoản chi tiêu trong kỳ, doanh nghiệp quyết định "đầu tư" vào một tài sản có giá trị lâu dài. Qua bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC là những thông tin chi tiết về vốn hóa tài sản cố định và cách tính vốn hóa tài sản cố định mà bạn cần nắm rõ.

Vốn hóa tài sản cố định là gì? Cách Tính vốn hóa TSCĐ

1. Vốn hóa tài sản cố định là gì?

Vốn hóa tài sản cố định là quá trình ghi nhận một khoản chi phí vào tài sản cố định trên bảng cân đối kế toán thay vì chi phí hóa ngay trong kỳ phát sinh. Nói cách khác, thay vì coi khoản chi phí đó là một chi phí kinh doanh bình thường, doanh nghiệp sẽ "biến" nó thành một tài sản có giá trị và được khấu hao dần trong nhiều kỳ kế toán.

>>> Xem thêm về Vốn cố định trong doanh nghiệp bao gồm những gì? qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Phân loại vốn hóa tài sản cố định

Phân loại theo đối tượng vốn hóa:

• Vốn hóa tài sản hữu hình: Áp dụng cho các tài sản có hình thể cụ thể như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải.
• Vốn hóa tài sản vô hình: Áp dụng cho các tài sản không có hình thể cụ thể nhưng có giá trị kinh tế, như bản quyền, thương hiệu, bằng sáng chế.

Phân loại theo mục đích vốn hóa:

• Vốn hóa ban đầu: Ghi nhận toàn bộ chi phí phát sinh khi mua sắm, vận chuyển, lắp đặt và đưa tài sản vào sử dụng.
• Vốn hóa chi phí nâng cấp, cải tạo: Ghi nhận các chi phí phát sinh để nâng cao giá trị, kéo dài tuổi thọ hoặc cải thiện hiệu quả sử dụng của tài sản.

Phân loại theo phương pháp khấu hao:

• Vốn hóa tài sản khấu hao đường thẳng: Phương pháp này chia đều giá trị của tài sản ra các kỳ khấu hao.
• Vốn hóa tài sản khấu hao giảm dần: Phương pháp này cho phép khấu hao nhiều hơn trong các kỳ đầu và ít hơn trong các kỳ sau.
• Vốn hóa tài sản khấu hao theo số lượng sản phẩm: Phương pháp này dựa trên số lượng sản phẩm mà tài sản tạo ra.

Phân loại theo loại tài sản:

• Vốn hóa nhà xưởng: Áp dụng cho các công trình xây dựng.
• Vốn hóa máy móc thiết bị: Áp dụng cho các loại máy móc, thiết bị sản xuất.
• Vốn hóa phương tiện vận tải: Áp dụng cho các loại xe ô tô, xe máy...
• Vốn hóa phần mềm: Áp dụng cho các phần mềm được phát triển nội bộ hoặc mua ngoài.

3. Cách tính vốn hóa tài sản cố định hiện nay

Các bước tính vốn hóa tài sản cố định:

- Xác định giá mua: Đây là giá trị ban đầu khi mua tài sản.

- Xác định các chi phí phát sinh: Bao gồm:

• Chi phí vận chuyển: Chi phí để vận chuyển tài sản từ nơi mua đến nơi sử dụng.
• Chi phí lắp đặt: Chi phí để lắp đặt và kết nối tài sản vào hệ thống sản xuất.
• Chi phí thử nghiệm: Chi phí để kiểm tra và đảm bảo tài sản hoạt động đúng.
• Các chi phí khác: Các chi phí trực tiếp liên quan đến việc đưa tài sản vào sử dụng.

- Tính tổng giá trị vốn hóa: Cộng giá mua và tất cả các chi phí phát sinh để được tổng giá trị vốn hóa của tài sản.

- Ghi nhận vào sổ sách kế toán: Ghi nhận giá trị vốn hóa vào tài khoản tài sản cố định tương ứng.

4. Phương pháp vốn hóa tài sản cố định 

Các phương pháp vốn hóa thường được sử dụng:

Dù có nhiều phương pháp khác nhau, nhưng về cơ bản, việc vốn hóa tài sản cố định đều bao gồm các bước sau:

• Xác định giá gốc: Đây là tổng giá trị ban đầu để mua tài sản, bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, lắp đặt, thuế nhập khẩu (nếu có) và các chi phí trực tiếp khác để đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
• Ghi nhận vào sổ sách kế toán: Giá trị gốc của tài sản được ghi vào tài khoản tài sản cố định tương ứng.
• Khấu hao: Giá trị của tài sản sẽ được phân bổ dần vào các kỳ kế toán thông qua quá trình khấu hao.

Các phương pháp khấu hao phổ biến:

• Khấu hao đường thẳng: Đây là phương pháp đơn giản nhất, chia đều giá trị của tài sản ra các kỳ khấu hao.
• Khấu hao giảm dần: Trong phương pháp này, các kỳ đầu sẽ khấu hao nhiều hơn và các kỳ sau sẽ khấu hao ít hơn.
• Khấu hao theo số lượng sản phẩm: Khấu hao dựa trên số lượng sản phẩm mà tài sản tạo ra.
• Khấu hao theo số giờ sử dụng: Khấu hao dựa trên số giờ sử dụng của tài sản.

Yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương pháp khấu hao:

• Tính chất của tài sản: Tài sản có tuổi thọ hữu ích dài hay ngắn, có suy giảm giá trị nhanh hay chậm.
• Mục đích sử dụng tài sản: Để sản xuất, kinh doanh hay cho thuê.
• Quy định của pháp luật và chuẩn mực kế toán: Các quy định này sẽ đưa ra những yêu cầu cụ thể về việc lựa chọn phương pháp khấu hao.

5. Ý nghĩa của vốn hóa tài sản cố định

Phản ánh đúng giá trị tài sản:

• Giá trị ban đầu: Vốn hóa giúp ghi nhận toàn bộ chi phí ban đầu để sở hữu và đưa tài sản vào sử dụng, bao gồm cả giá mua, vận chuyển, lắp đặt, và các chi phí liên quan khác.
• Tài sản trên bảng cân đối: Tài sản cố định được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán với giá trị vốn hóa, giúp phản ánh chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.

Phân bổ chi phí hợp lý:

• Khấu hao: Qua quá trình khấu hao, giá trị của tài sản sẽ được phân bổ dần vào các kỳ kế toán tương ứng với thời gian sử dụng của tài sản. Điều này giúp doanh nghiệp tính toán chi phí sản xuất kinh doanh một cách chính xác hơn.
• Tránh ghi nhận chi phí quá lớn trong một kỳ: Việc vốn hóa giúp tránh việc ghi nhận toàn bộ chi phí mua sắm tài sản vào một kỳ kế toán, mà thay vào đó, chi phí được phân bổ dần trong suốt thời gian sử dụng của tài sản.

Cung cấp thông tin cho quyết định kinh doanh:

• Đánh giá hiệu quả đầu tư: Thông qua việc theo dõi giá trị còn lại và khấu hao của tài sản, doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu quả của các quyết định đầu tư vào tài sản cố định.
• Quyết định thay thế tài sản: Khi giá trị còn lại của tài sản giảm xuống dưới một mức nhất định hoặc hiệu suất của tài sản giảm sút, doanh nghiệp có thể cân nhắc việc thay thế tài sản mới.

Tuân thủ quy định kế toán:

• Các chuẩn mực kế toán: Việc vốn hóa tài sản cố định là một yêu cầu bắt buộc theo các chuẩn mực kế toán hiện hành. Điều này đảm bảo tính nhất quán và so sánh được giữa các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp.

Ảnh hưởng đến thuế thu nhập doanh nghiệp:

• Khấu hao là chi phí hợp lý: Các khoản khấu hao được tính trên tài sản cố định được coi là chi phí hợp lý và được trừ vào lợi nhuận khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

6. Phần mềm kế toán nào có thể hỗ trợ vốn hóa tài sản cố định?

Phần mềm kế toán nào có thể hỗ trợ vốn hóa tài sản cố định?

• MISA SME: Phần mềm kế toán phổ biến tại Việt Nam, cung cấp đầy đủ các tính năng quản lý tài sản cố định, dễ sử dụng và có giá cả hợp lý.
• MISA SME phần mềm kế toán
• Fast Công ty Luật ACCounting: Phần mềm kế toán chuyên nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và lớn, có nhiều tính năng nâng cao và khả năng tùy biến cao.
• Fast Công ty Luật ACCounting phần mềm kế toán
• SAP Business One: Giải pháp ERP toàn diện, bao gồm cả module quản lý tài sản cố định, phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô lớn và nhu cầu quản lý phức tạp.
• SAP Business One phần mềm kế toán

Khi lựa chọn phần mềm kế toán, doanh nghiệp cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Quy mô doanh nghiệp: Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể chọn các phần mềm đơn giản, dễ sử dụng, trong khi doanh nghiệp lớn cần các phần mềm có tính năng phức tạp hơn.
• Ngành nghề kinh doanh: Mỗi ngành nghề có những yêu cầu khác nhau về quản lý tài sản cố định.
• Ngân sách: Chi phí của phần mềm là một yếu tố quan trọng cần được cân nhắc.
• Khả năng tích hợp: Phần mềm cần phải tương thích với các hệ thống phần mềm khác mà doanh nghiệp đang sử dụng.

7. Mục tiêu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đến năm 2030 đạt bao nhiêu phần trăm GDP?

Theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, mục tiêu đặt ra là:

• Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 120% GDP vào năm 2030.

Đây là một mục tiêu tham vọng, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam, tăng cường huy động vốn cho nền kinh tế và nâng cao vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam trên trường quốc tế.

Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ đã đề ra nhiều giải pháp như:

• Nâng cao chất lượng các doanh nghiệp niêm yết: Khuyến khích doanh nghiệp niêm yết, minh bạch hóa thông tin, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp.
• Phát triển các sản phẩm tài chính mới: Đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư trên thị trường chứng khoán, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư.
• Nâng cao năng lực của các tổ chức tham gia thị trường: Tăng cường năng lực của các công ty chứng khoán, các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư cá nhân.
• Hoàn thiện khung pháp lý: Cập nhật và hoàn thiện hệ thống pháp luật về chứng khoán, tạo môi trường đầu tư hấp dẫn.
• Xây dựng cơ sở hạ tầng thị trường: Nâng cấp hệ thống giao dịch, thanh toán, lưu ký chứng khoán, đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của thị trường.

Việc đạt được mục tiêu này sẽ mang lại nhiều lợi ích như:

• Tăng cường huy động vốn cho nền kinh tế: Giúp các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn lớn để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế: Góp phần vào việc hiện đại hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
• Tạo cơ hội đầu tư cho người dân: Mở ra nhiều kênh đầu tư hấp dẫn cho người dân, giúp tăng thu nhập và cải thiện cuộc sống.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, còn nhiều thách thức phải vượt qua như:

• Nâng cao nhận thức của nhà đầu tư: Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu rõ hơn về thị trường chứng khoán và tham gia đầu tư một cách an toàn và hiệu quả.
• Cải thiện môi trường kinh doanh: Cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, giảm thiểu rủi ro và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động.
• Phát triển thị trường vốn: Cần phát triển đồng bộ các thị trường vốn khác như thị trường trái phiếu, thị trường bảo hiểm để tạo ra một hệ thống tài chính hoàn chỉnh.

>>> Xem thêm về Góp vốn bằng tài sản cố định qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

8. Câu hỏi thường gặp

Các khoản chi phí nào được vốn hóa?

Chi phí vốn hóa bao gồm chi phí mua sắm, lắp đặt, vận chuyển, và cải tiến tài sản cố định. Các chi phí bảo trì và sửa chữa thông thường thường không được vốn hóa mà được tính vào chi phí hoạt động.

Thời gian vốn hóa tài sản cố định kéo dài bao lâu?

Tài sản cố định thường được vốn hóa trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào loại tài sản và chính sách kế toán của công ty. Thông thường, thời gian sử dụng này được xác định dựa trên quy định của các chuẩn mực kế toán và sự đánh giá của công ty.

Phương pháp khấu hao nào được sử dụng cho tài sản cố định?

Các phương pháp khấu hao phổ biến bao gồm khấu hao theo đường thẳng (straight-line), khấu hao theo số dư giảm dần (declining balance), và khấu hao theo số lượng sản phẩm (units of production). Phương pháp khấu hao được chọn thường phụ thuộc vào loại tài sản và cách thức sử dụng của nó.

Khi nào thì tài sản cố định được ghi nhận là chi phí?

Khi tài sản cố định đã hết thời gian sử dụng, hoặc khi tài sản bị bán, thanh lý hoặc loại bỏ, các chi phí liên quan sẽ được ghi nhận là chi phí. Ngoài ra, các chi phí sửa chữa và bảo trì thường xuyên không vốn hóa mà được ghi nhận ngay vào chi phí hoạt động.

Có cần phải kiểm tra và đánh giá lại giá trị tài sản cố định không?

Có. Định kỳ kiểm tra và đánh giá lại giá trị tài sản cố định là cần thiết để đảm bảo rằng giá trị ghi nhận trên sổ sách không vượt quá giá trị thực tế còn lại của tài sản. Các sự kiện hoặc thay đổi trong điều kiện sử dụng tài sản có thể yêu cầu điều chỉnh giá trị sổ sách.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến vốn hóa tài sản cố định. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.