Nhà nghỉ du lịch là gì theo quy định pháp luật Việt Nam?

Hiện nay có rất nhiều mô hình kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch xuất hiện trên thị trường du lịch Việt Nam. Một số loại hình kinh doanh có thể kể đến như: homestay, nhà nghỉ, khách sạn,.... Mỗi một loại hình đều thu hút được rất nhiều sự quan tâm và vốn đầu tư vào lĩnh vực trên. Một trong những loại hình đang ngày càng phổ biến hiện nay chính là nhà nghỉ du lịch. Vậy nhà nghỉ du lịch là gì? Để hiểu rõ hơn về vấn đề trên, mời quý bạn đọc đến với bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC.

Nhà nghỉ du lịch là gì theo quy định pháp luật Việt Nam?

1. Nhà nghỉ du lịch là gì theo quy định pháp luật Việt Nam

1.1 Khái niệm nhà nghỉ du lịch

Nhà nghỉ du lịch là một loại hình lưu trú du lịch phổ biến, thường được thiết kế để phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi của khách du lịch trong những chuyến đi ngắn ngày. Khác với khách sạn, nhà nghỉ thường có quy mô nhỏ hơn và mang tính chất thân thiện, gần gũi hơn, tạo cảm giác như ở nhà cho khách lưu trú.

>> Bạn có thể tham khảo thêm bài viết về Cơ sở lưu trú du lịch là gì? để hiểu rõ hơn về khái niệm trên

1.2 Theo quy định pháp luật Việt Nam

Theo quy định khoản 12 Điều 3 Luật Du lịch 2017, cơ sở lưu trú du lịch là nơi cung cấp dịch vụ phục vụ nhu cầu lưu trú của khách du lịch. Nhà nghỉ du lịch là một trong những loại hình dịch vụ lưu trú được quy định tại Điều 48 Luật Du lịch 2017:

“Điều 48. Các loại cơ sở lưu trú du lịch

1. Khách sạn.
2. Biệt thự du lịch.
3. Căn hộ du lịch.
4. Tàu thủy lưu trú du lịch.
5. Nhà nghỉ du lịch.
6. Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê.
7. Bãi cắm trại du lịch.
8. Các cơ sở lưu trú du lịch khác.”

Nhà nghỉ du lịch Nhà nghỉ du lịch là cơ sở lưu trú du lịch được mô tả sơ lược theo quy định tại khoản 5 Điều 21 Nghị định 168/2017/NĐ-CP về các loại hình cơ sở du lịch. Trong đó, nhà nghỉ du lịch được quy định như sau:

“Điều 21. Các loại hình cơ sở lưu trú du lịch

…………………….

5. Nhà nghỉ du lịch: Cơ sở lưu trú có trang thiết bị, tiện nghi cần thiết phục vụ khách du lịch.”

Như vậy, nhà nghỉ du lịch là một loại hình lưu trú mang tính chất thân thiện và gần gũi, đáp ứng nhu cầu của khách du lịch với các dịch vụ cơ bản nhưng đầy đủ. Điều này không chỉ tạo ra không gian thoải mái cho du khách mà còn góp phần thúc đẩy phát triển du lịch tại các địa phương.

2. Điều kiện kinh doanh nhà nghỉ du lịch

Để kinh doanh nhà nghỉ du lịch, chủ cơ sở cần đáp ứng một số điều kiện pháp lý và thực tiễn nhằm đảm bảo hoạt động hợp pháp, an toàn và chất lượng. Điều kiện kinh doanh nhà nghỉ du lịch được quy định cụ thể tại Điều 49 Luật Du lịch 2017:

“Điều 49. Điều kiện kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch

1. Điều kiện kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch bao gồm:

a) Có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật;

b) Đáp ứng điều kiện về an ninh, trật tự, an toàn về phòng cháy và chữa cháy, bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật;

c) Đáp ứng điều kiện tối thiểu về cơ sở vật chất kỹ thuật và dịch vụ phục vụ khách du lịch.

2. Chính phủ quy định chi tiết điểm c khoản 1 Điều này.”

Như vậy, để kinh doanh nhà nghỉ du lịch, bạn cần phải đáp ứng đủ các yêu cầu sau:

• Giấy đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật
• Điều kiện về an ninh trật tự được quy định cụ thể tại Nghị định 96/2016/NĐ-CP
• Điều kiện về phòng cháy chữa cháy được quy định tại Nghị định 136/2020/NĐ-CP
• Điều kiện tối thiểu về cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ đối với nhà nghỉ du lịch được quy định tại Điều 26 Nghị định 168/2017/NĐ-CP sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 142/2018/NĐ-CP

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết này để hiểu rõ hơn về các điều kiện liên quan  Điều kiện kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch 

3. Một số giấy tờ cần lưu ý khi kinh doanh nhà nghỉ du lịch theo quy định của pháp luật

Một số giấy tờ cần lưu ý khi kinh doanh nhà nghỉ du lịch theo quy định của pháp luật

3.1. Giấy đề nghị đăng ký cấp phép kinh doanh nhà nghỉ du lịch

Giấy đề nghị đăng ký cấp phép kinh doanh nhà nghỉ du lịch được quy định chi tiết tại Điều 71 Nghị định 78/2015/NĐ-CP.

“1. Cá nhân, nhóm cá nhân hoặc người đại diện hộ gia đình gửi Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh đến cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Nội dung Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh gồm:

a) Tên hộ kinh doanh, địa chỉ địa điểm kinh doanh; số điện thoại, số fax, thư điện tử (nếu có);

b) Ngành, nghề kinh doanh;

c) Số vốn kinh doanh;

d) Số lao động;

đ) Họ, tên, chữ ký, địa chỉ nơi cư trú, số và ngày cấp Thẻ căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực của các cá nhân thành lập hộ kinh doanh đối với hộ kinh doanh do nhóm cá nhân thành lập, của cá nhân đối với hộ kinh doanh do cá nhân thành lập hoặc đại diện hộ gia đình đối với trường hợp hộ kinh doanh do hộ gia đình thành lập.

Kèm theo Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh phải có bản sao hợp lệ Thẻ căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực của các cá nhân tham gia hộ kinh doanh hoặc người đại diện hộ gia đình và bản sao hợp lệ biên bản họp nhóm cá nhân về việc thành lập hộ kinh doanh đối với trường hợp hộ kinh doanh do một nhóm cá nhân thành lập.

2. Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, nếu có đủ các điều kiện sau đây:

a) Ngành, nghề kinh doanh không thuộc danh mục ngành, nghề cấm kinh doanh;

b) Tên hộ kinh doanh dự định đăng ký phù hợp quy định tại Điều 73 Nghị định này;

c) Nộp đủ lệ phí đăng ký theo quy định.

Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện phải thông báo rõ nội dung cần sửa đổi, bổ sung bằng văn bản cho người thành lập hộ kinh doanh.

3. Nếu sau 03 ngày làm việc, kể từ ngày nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh mà không nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc không nhận được thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh thi người đăng ký hộ kinh doanh có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
4. Định kỳ vào tuần làm việc đầu tiên hàng tháng, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện gửi danh sách hộ kinh doanh đã đăng ký tháng trước cho cơ quan thuế cùng cấp, Phòng Đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý chuyên ngành cấp tỉnh.”

3.2. Giấy chứng nhận Phòng cháy chữa cháy

Tùy thuộc vào quy mô của nhà nghỉ du lịch, cơ sở có thể phải xin giấy chứng nhận đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy hoặc cam kết tuân thủ PCCC. Quy định này đảm bảo an toàn cho khách lưu trú và ngăn ngừa các sự cố cháy nổ.

Nếu nhà nghỉ du lịch có quy mô nhỏ hơn 5 phòng và không thuộc diện phải thẩm duyệt hệ thống PCCC, theo Luật Phòng cháy và chữa cháy, Nghị quyết số 25/NQ-Cp ngày 02/06/2010, Nghị định số 46/2012/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều Nghị định số 35/2003/NĐ-CP; Nghị định số 130/2006;Nghị định 79/2014/NĐ-CP:

“Các cá nhân, tổ chức không phải xin cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về phòng cháy, chữa cháy như trước kia mà chỉ cần thông báo bằng văn bản Cam kết bảo đảm các điều kiện an toàn về phòng cháy và chữa cháy cùng các tài liệu chứng minh đi kèm là có thể hoạt động ngay mà không cần chờ phản hồi từ phía cơ quan Cảnh sát phòng cháy chữa cháy.”

Trường hợp bắt buộc phải xin giấy chứng nhận PCCC: Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP, các cơ sở lưu trú với quy mô từ 5 phòng trở lên hoặc diện tích trên 300m² phải được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC.

3.3. Giấy chứng nhận An ninh trật tự

Nhà nghỉ du lịch thuộc nhóm kinh doanh dịch vụ lưu trú nên phải đáp ứng yêu cầu về an ninh trật tự . Quy trình xin cấp giấy phép này đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh không gây ảnh hưởng đến an ninh địa phương và thực hiện đúng pháp luật.

Hồ sơ, thủ tục xin cấp giấy chứng nhận An ninh trật tự được quy định cụ thể tại Điều 5 Nghị định số 72/2009-NĐ-CP.

“Điều 5. Hồ sơ, thủ tục cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự

1. Hồ sơ đề nghị cấp mới Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự bao gồm:

a) Văn bản đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự;

b) Bản sao: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (trừ hộ gia đình kinh doanh chưa được cấp giấy chứng nhận này); Giấy chứng nhận đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động (đối với chi nhánh doanh nghiệp); Giấy chứng nhận đăng ký thuế (đối với các tổ chức sự nghiệp có thu);

c) Giấy chứng nhận đủ điều kiện về phòng cháy và chữa cháy hoặc biên bản kiểm tra an toàn về phòng cháy và chữa cháy;

d) Bản khai lý lịch của những người quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định này (có dán ảnh và xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cơ quan nhà nước quản lý trực tiếp). Nếu là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải có bản khai nhân sự, bản photocopy hộ chiếu, bản photocopy thẻ cư trú (xuất trình bản chính để kiểm tra).

2. Trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan Công an có thẩm quyền phải hoàn thành việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự cho tổ chức, cá nhân. Trường hợp không đủ điều kiện thì cơ quan Công an phải có văn bản trả lời, nêu rõ lý do.

3. Phí, lệ phí cấp, đổi, cấp lại Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính.”

4. Cần chuẩn bị những gì khi kinh doanh nhà nghỉ du lịch

Để kinh doanh nhà nghỉ du lịch thành công, chủ đầu tư cần chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều khía cạnh từ tài chính, thị trường đến thủ tục pháp lý. Những yếu tố này sẽ giúp đảm bảo nhà nghỉ hoạt động hiệu quả và phù hợp với xu hướng kinh doanh du lịch. Dưới đây là các bước chuẩn bị chi tiết dựa trên các từ khóa quan trọng.

4.1 Vốn

Chuẩn bị vốn là bước quan trọng đầu tiên khi bắt đầu kinh doanh nhà nghỉ du lịch, vì đây là ngành cần nhiều chi phí đầu tư ban đầu và dòng tiền dự phòng cho giai đoạn đầu hoạt động. Chủ đầu tư cần tính toán kỹ các khoản như chi phí thuê hoặc xây dựng mặt bằng, chi phí thiết kế nội thất, mua sắm trang thiết bị như giường, tủ, TV và điều hòa. 

Nguồn vốn cũng nên bao gồm ngân sách cho marketing để quảng bá nhà nghỉ đến khách hàng tiềm năng trong giai đoạn đầu. Việc chuẩn bị vốn không chỉ dừng ở khoản đầu tư ban đầu mà còn cần đảm bảo dòng tiền đủ để duy trì hoạt động trong ít nhất 3 đến 6 tháng, phòng trường hợp kinh doanh gặp khó khăn.

4.2 Nghiên cứu thị trường

Nghiên cứu thị trường là bước bắt buộc giúp chủ đầu tư nắm rõ xu hướng du lịch tại khu vực dự định kinh doanh, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp. Việc khảo sát thị trường bao gồm phân tích đối thủ cạnh tranh, đánh giá mức độ nhu cầu về dịch vụ lưu trú và tìm hiểu đặc điểm của phân khúc khách hàng tiềm năng. 

Bên cạnh đó, nghiên cứu các yếu tố mùa vụ và thời điểm cao điểm du lịch cũng giúp chủ nhà nghỉ điều chỉnh chiến lược giá và dịch vụ phù hợp. Sự hiểu biết sâu về thị trường còn giúp đưa ra quyết định đúng đắn về việc lựa chọn địa điểm và phong cách nhà nghỉ.

4.3 Địa điểm

Địa điểm là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ khách lưu trú và khả năng cạnh tranh của nhà nghỉ. Lựa chọn vị trí gần các điểm tham quan du lịch, trung tâm thành phố, hoặc những khu vực có giao thông thuận tiện sẽ giúp nhà nghỉ thu hút nhiều khách hơn. Ngoài ra, cần xem xét mức độ an ninh của khu vực và hạ tầng xung quanh như chợ, nhà hàng, và phương tiện công cộng để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách. 

Địa điểm cũng nên phù hợp với mô hình kinh doanh đã xác định. Nếu hướng đến khách du lịch bình dân, nhà nghỉ có thể nằm gần các bến xe hoặc khu chợ đêm. 

4.4 Thuê mặt bằng

Trong trường hợp không sở hữu mặt bằng, chủ đầu tư cần cân nhắc kỹ về việc thuê với chi phí hợp lý, đồng thời đảm bảo hợp đồng thuê có thời hạn dài để tránh những gián đoạn không đáng có trong quá trình kinh doanh. Khi thuê mặt bằng, cần chú ý đến các điều khoản về giá thuê, thời hạn thanh toán, và các chi phí phát sinh như điện, nước, và phí bảo trì. 

Ngoài ra, cần khảo sát kỹ lưỡng mặt bằng để đánh giá khả năng cải tạo và thiết kế không gian cho phù hợp với nhu cầu lưu trú của khách. Chủ nhà nghỉ cũng nên đàm phán với chủ cho thuê về việc chia sẻ chi phí cải tạo hoặc miễn phí thuê trong những tháng đầu để giảm bớt áp lực tài chính khi khởi đầu kinh doanh.

4.5 Hoàn thành thủ tục cấp phép kinh doanh nhà nghỉ du lịch

Kinh doanh nhà nghỉ du lịch là ngành nghề có điều kiện, do đó, chủ đầu tư cần hoàn thiện các thủ tục pháp lý trước khi đi vào hoạt động. Đầu tiên, cần đăng ký giấy phép kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp với cơ quan đăng ký kinh doanh địa phương. Tiếp theo, cần xin giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự từ Công an và giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy nếu nhà nghỉ có quy mô lớn. 

Một số địa phương còn yêu cầu nhà nghỉ phải đăng ký phân hạng sao để đảm bảo tiêu chuẩn lưu trú. Bên cạnh các thủ tục cơ bản, cần tuân thủ các quy định về khai báo lưu trú đối với khách nước ngoài và khách trong nước. Việc hoàn thiện đầy đủ giấy tờ pháp lý không chỉ đảm bảo hoạt động kinh doanh hợp pháp mà còn tạo sự tin tưởng cho khách hàng.

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết chi tiết về  Kinh nghiệm kinh doanh nhà nghỉ siêu lợi nhuận

5. Nhà nghỉ du lịch phải có cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ tối thiểu như thế nào?

Nhà nghỉ du lịch cần có cơ sở vật chất kỹ thuật và dịch vụ tối thiểu để đảm bảo sự thoải mái, an toàn và an ninh cho khách hàng. Việc duy trì và cải thiện điều kiện này sẽ giúp nhà nghỉ thu hút nhiều khách hàng hơn và phát triển bền vững trong ngành du lịch. Việc kinh doanh nhà nghỉ du lịch phải có cơ sở vật chất kỹ thuật, dịch vụ tối thiểu theo quy định Điều 26 Nghị định 168/2017/NĐ-CP, khoản 10 Điều 5 Nghị định 142/2018/NĐ-CP:

• Có khu vực đón tiếp khách và phòng ngủ; có phòng tắm, phòng vệ sinh.”
• Có giường, đệm, chăn, gối, khăn mặt, khăn tắm; thay bọc đệm, bọc chăn, bọc gối, khăn mặt, khăn tắm khi có khách mới.
• Có nhân viên trực 24 giờ mỗi ngày.

6. Câu hỏi thường gặp

Chi phí ban đầu để mở nhà nghỉ du lịch gồm những khoản nào?

Chi phí đầu tư cho nhà nghỉ bao gồm nhiều khoản như chi phí xây dựng hoặc thuê mặt bằng, thiết kế và trang trí nội thất, mua sắm trang thiết bị (giường, tủ, điều hòa, TV, hệ thống nước nóng lạnh). Chi phí quản lý, bao gồm phần mềm quản lý khách sạn và lương cho nhân viên như lễ tân, bảo vệ, tạp vụ cũng là khoản không thể bỏ qua. Thêm vào đó, chủ đầu tư cần dự phòng các chi phí phát sinh như bảo trì cơ sở vật chất, nâng cấp tiện ích và các chi phí marketing ban đầu để quảng bá nhà nghỉ.

Quản lý nhà nghỉ du lịch như thế nào để hoạt động hiệu quả?

Quản lý nhà nghỉ yêu cầu chủ nhà phải kết hợp nhiều yếu tố như kiểm soát chi phí, tối ưu hóa quy trình hoạt động, và quản lý nhân sự. Sử dụng phần mềm quản lý giúp kiểm soát số lượng đặt phòng, tính doanh thu theo ngày, và theo dõi công nợ một cách chính xác. Ngoài ra, cần xây dựng quy trình vận hành rõ ràng, phân công trách nhiệm cho từng nhân viên để tránh tình trạng chồng chéo công việc. 

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Nhà nghỉ du lịch là gì theo quy định pháp luật Việt Nam?. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.