Khi nào tài sản riêng thành tài sản chung của vợ chồng?

Trong hôn nhân, việc phân định tài sản riêng và tài sản chung giữa vợ và chồng có thể ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của các bên. Theo quy định pháp luật, tài sản riêng của vợ chồng có thể trở thành tài sản chung trong một số trường hợp nhất định. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi khi nào tài sản riêng có thể trở thành tài sản chung? Đồng thời sẽ hướng dẫn các quy trình nhập tài sản riêng thành tài sản chung, và các vấn đề liên quan đến việc thay đổi ý định về tài sản.

Khi nào tài sản riêng thành tài sản chung của vợ chồng?

1. Khi nào tài sản riêng thành tài sản chung của vợ chồng?

Tài sản riêng của vợ chồng có thể trở thành tài sản chung khi tài sản riêng được thỏa thuận nhập vào tài sản chung của vợ chồng theo quy định tại Điều 46 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Ví dụ trong trường hợp Khi một trong hai người được tặng cho quyền sử dụng đất riêng thì đó là tài sản riêng của người đó. Lúc này, người được tặng cho riêng có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt phần tài sản này. Tuy nhiên, nếu vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung thì theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 khối tài sản trên thành tài sản chung. Đồng thời, sau khi nhà, đất được tặng cho riêng một người thì hai vợ chồng lập Văn bản thỏa thuận nhập tài sản riêng vào tài sản chung và đăng ký với cơ quan có thẩm quyền để bổ sung tên người còn lại vào sổ đỏ.

Nói tóm lại, chỉ khi hai vợ chồng có thể thỏa thuận và người có tài sản riêng đồng ý nhập khối tài sản này vào tài sản chung vợ chồng thì cả hai người mới có quyền và nghĩa vụ chung với khối tài sản đó.

2. Nhập tài sản riêng thành tài sản chung ở đâu?

Để tài sản riêng trở thành tài sản chung, vợ chồng cần lập một hợp đồng hoặc thỏa thuận bằng văn bản. Thỏa thuận này nên ghi rõ tài sản nào sẽ được chuyển đổi và các điều kiện liên quan theo quy định tại Điều 46 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Mặc dù pháp luật  không bắt buộc nhưng việc công chứng hoặc chứng thực thỏa thuận nhập tài sản riêng thành tài sản chung của hai vợ chồng sẽ giúp đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp sau này. 

Tuy nhiên, Nếu tài sản là bất động sản, quyền sử dụng đất, thì căn cứ khoản 1 Điều 2 Thông tư số 14/2023/TT-BTNMT, thì vợ chồng phải thực hiện việc đăng ký quyền sử dụng đất tại  Văn phòng hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoặc bộ phận Một cửa của Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất về việc chuyển đổi quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của vợ hoặc chồng thành của chung vợ chồng. 

3. Tài sản chung của vợ chồng có cần đăng ký để được công nhận không?

 Tài sản chung của vợ chồng có cần đăng ký để được công nhận không?

Theo quy định pháp luật hiện hành, không phải tất cả tài sản chung của vợ chồng đều cần phải đăng ký để được công nhận.Cụ thể, căn cứ theo quy định tại Điều 34 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về việc đăng ký tài sản chung của vợ chồng và Điều 12 Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn việc đăng ký tài sản chung của hai vợ chồng thì:

• Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng phải ghi tên cả hai vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
• Đối với tài sản chung của vợ chồng đã được đăng ký và ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì vợ, chồng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cấp đổi giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng đất để ghi tên của cả vợ và chồng. Tuy nhiên, trong trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản chỉ ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì giao dịch liên quan đến tài sản này được thực hiện theo quy định tại Điều 26 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 hoặc nếu có tranh chấp về tài sản đó thì được giải quyết theo quy định tại khoản 3 Điều 33 của Luật này.
• Trong trường hợp tài sản chung được chia trong thời kỳ hôn nhân mà trong giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi tên cả vợ và chồng thì bên được chia phần tài sản bằng hiện vật có quyền yêu cầu cơ quan đăng ký tài sản cấp lại giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cơ sở văn bản thỏa thuận của vợ chồng hoặc quyết định của Tòa án về chia tài sản chung.

Như vậy không phải tài sản chung nào của vợ chồng cũng phải đăng ký, chỉ đăng ký đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng. Trường hợp này giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng phải ghi tên cả hai vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.Việc đăng ký tài sản giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong trường hợp xảy ra tranh chấp.

4. Một số câu hỏi liên quan thường gặp

Có thể tự thỏa thuận chuyển đổi tài sản riêng thành tài sản chung mà không cần công chứng không?

Việc thỏa thuận không bắt buộc phải công chứng, nhưng công chứng giúp bảo đảm tính pháp lý và dễ dàng thực hiện khi có tranh chấp.

Nếu tài sản đã trở thành tài sản chung, có thể thay đổi sang tài sản riêng mà không cần sự đồng ý của bên kia không?

Không. Cần có sự đồng ý của cả hai bên và thực hiện các bước pháp lý cần thiết để thay đổi trạng thái tài sản.

Ngoài tài sản được tặng cho, thừa kế thì còn tài sản nào là tài sản riêng của vợ/chồng không?

Căn cứ theo Điều 11 Nghị định 126/2014/NĐ-CP thì một số tài sản sau cũng được được xem là tài sản riêng của hai vợ chồng: 

•  Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ.
• Tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác.
• Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng.

Việc chuyển đổi tài sản riêng thành tài sản chung và ngược lại là một quy trình pháp lý có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên trong hôn nhân. Để tránh các tranh chấp và đảm bảo quyền lợi của cả hai vợ chồng, việc lập thỏa thuận rõ ràng và thực hiện các bước pháp lý cần thiết là rất quan trọng. Việc hiểu rõ các quy định pháp luật và thực hiện đúng quy trình sẽ giúp bảo vệ quyền lợi và tránh những vấn đề pháp lý không mong muốn trong tương lai.