Các hình thức giao kết hợp đồng lao động

Hiểu rõ các hình thức giao kết hợp đồng lao động là cần thiết để tuân thủ quy định của Bộ luật Lao động và đảm bảo quyền lợi của cả người lao động và người sử dụng lao động. Theo quy định pháp luật, hợp đồng lao động có thể là hợp đồng không xác định thời hạn, hợp đồng xác định thời hạn, hợp đồng mùa vụ, hoặc hợp đồng theo một công việc nhất định. Mỗi hình thức hợp đồng có những yêu cầu và điều kiện riêng biệt, ảnh hưởng đến quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Việc nắm vững các hình thức này giúp đảm bảo sự tuân thủ pháp luật và quản lý hiệu quả quan hệ lao động. Luật ACC sẽ cung cấp đầy đủ chi tiết các thông tin về Các hình thức giao kết hợp đồng lao động. Mời các bạn tham khảo.

1. Các hình thức giao kết hợp đồng lao động

Các hình thức giao kết hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 14 Bộ luật Lao động 2019 bao gồm:

• Hợp đồng lao động bằng văn bản: Đây là hình thức chính thức và phổ biến nhất. Hợp đồng lao động bằng văn bản cần được ký kết bởi cả hai bên (người lao động và người sử dụng lao động), và phải ghi rõ các điều khoản liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ, và các điều kiện làm việc. Hợp đồng này có thể được lưu trữ dưới dạng bản giấy hoặc bản điện tử.
• Hợp đồng lao động điện tử: Đây là hình thức hợp đồng được thực hiện qua thông điệp dữ liệu, phù hợp với sự phát triển của công nghệ thông tin. Hợp đồng lao động điện tử có giá trị pháp lý như hợp đồng bằng văn bản nếu được ký kết theo quy định về chữ ký số hoặc các phương thức xác thực điện tử hợp pháp.
• Hợp đồng lao động bằng lời nói: Hình thức này áp dụng cho hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng. Đây là sự lựa chọn linh hoạt cho các công việc ngắn hạn hoặc tạm thời. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi của các bên và tránh tranh chấp, việc ghi chép hoặc xác nhận hợp đồng bằng văn bản vẫn được khuyến khích.

Lưu ý đặc biệt: Mặc dù hợp đồng lao động có thể được giao kết bằng lời nói đối với những hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng, một số trường hợp vẫn yêu cầu phải lập hợp đồng bằng văn bản, bao gồm:

• Hợp đồng lao động với nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên thông qua một người lao động trong nhóm được ủy quyền, làm việc theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12 tháng.
• Hợp đồng lao động với người chưa đủ 15 tuổi.
• Hợp đồng lao động với người giúp việc gia đình.

Việc chọn hình thức hợp đồng phù hợp giúp đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả người lao động và người sử dụng lao động.

>> Mời các bạn tham khảo thêm thông tin liên quan tại Các phương thức giao kết hợp đồng lao động theo quy định hiện hành

2. Hợp đồng lao động không xác định thời hạn có điểm gì khác biệt so với hợp đồng xác định thời hạn?

Hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng lao động xác định thời hạn có những điểm khác biệt cơ bản như sau:

2.1. Thời hạn hợp đồng:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Không có thời hạn cụ thể, có thể kéo dài vô thời hạn cho đến khi một trong các bên quyết định chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật hoặc thỏa thuận.
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Có thời gian cụ thể, thường là từ 01 tháng đến 36 tháng. Hợp đồng này sẽ chấm dứt khi hết thời gian đã thỏa thuận, trừ khi được gia hạn hoặc chuyển đổi thành hợp đồng không xác định thời hạn.

2.2. Quyền và nghĩa vụ của các bên:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Cung cấp sự ổn định lâu dài cho người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động có thể yêu cầu tiếp tục làm việc nếu không có lý do hợp pháp để chấm dứt hợp đồng. Chấm dứt hợp đồng phải tuân theo các quy định về thời gian thông báo và lý do hợp pháp.
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Tạo ra sự rõ ràng về thời gian làm việc, và hợp đồng chấm dứt khi hết hạn mà không cần lý do. Người lao động không có quyền yêu cầu tiếp tục làm việc sau khi hợp đồng hết hạn nếu không được gia hạn hoặc ký mới.

2.3. Chấm dứt hợp đồng:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Có thể bị chấm dứt bởi cả hai bên (người lao động và người sử dụng lao động) nhưng phải tuân theo quy định pháp luật về thời gian thông báo trước và lý do hợp pháp. Quy định về lý do chấm dứt hợp đồng không xác định thời hạn thường nghiêm ngặt hơn.
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Tự động chấm dứt khi hết thời gian thỏa thuận. Nếu một bên muốn chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, phải có lý do hợp pháp và thông báo theo quy định pháp luật.

2.4. Quyền lợi khi chấm dứt hợp đồng:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Người lao động thường có quyền nhận trợ cấp thôi việc nếu chấm dứt hợp đồng theo quy định của pháp luật.
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Nếu hợp đồng kết thúc theo thời hạn đã thỏa thuận, người lao động không được nhận trợ cấp thôi việc, trừ khi hợp đồng bị chấm dứt trước thời hạn vì lý do không phải do lỗi của người lao động.

2.5. Gia hạn hợp đồng:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Không cần phải gia hạn vì không có thời hạn cụ thể.
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Có thể được gia hạn một hoặc nhiều lần nhưng tổng thời gian làm việc không được vượt quá 36 tháng (trừ một số trường hợp đặc biệt).

Những khác biệt này giúp các bên xác định rõ ràng quyền lợi và nghĩa vụ trong mối quan hệ lao động, đồng thời đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.

>> Ngoài ra, các bạn có thể tìm đọc để biết thêm thông tin liên quan tại Các nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động

3. Hợp đồng lao động mùa vụ được áp dụng trong những trường hợp nào?

Hợp đồng lao động mùa vụ được áp dụng trong những trường hợp cụ thể sau đây:

3.1. Công việc có tính chất tạm thời hoặc theo mùa vụ:

Hợp đồng lao động mùa vụ thường được sử dụng cho các công việc có tính chất tạm thời hoặc theo mùa vụ, chẳng hạn như thu hoạch nông sản, công việc trong các ngành du lịch, nghỉ dưỡng, hay các sự kiện theo mùa. Những công việc này có thời gian thực hiện cụ thể và thường chỉ xảy ra trong một khoảng thời gian nhất định trong năm.

3.2. Công việc cần nhân lực trong thời gian ngắn:

Khi doanh nghiệp hoặc tổ chức cần bổ sung nhân lực cho các công việc phát sinh trong một khoảng thời gian ngắn, chẳng hạn như các đợt khuyến mãi, hội chợ, hoặc các dự án tạm thời, hợp đồng lao động mùa vụ có thể là sự lựa chọn phù hợp.

3.3. Công việc có thời hạn dưới 12 tháng:

Hợp đồng lao động mùa vụ được áp dụng cho các công việc có thời hạn từ dưới 03 tháng đến dưới 12 tháng. Đây là khoảng thời gian mà doanh nghiệp hoặc tổ chức cần thuê lao động để hoàn thành công việc cụ thể mà không cần cam kết lâu dài.

3.4. Công việc liên quan đến sự kiện hoặc hoạt động đặc biệt:

Khi có các sự kiện đặc biệt hoặc hoạt động mang tính chất tạm thời như tổ chức lễ hội, sự kiện thể thao, hoặc các chương trình văn hóa, hợp đồng lao động mùa vụ được sử dụng để thuê nhân công cho những hoạt động này.

3.5. Thực hiện các công việc theo yêu cầu của khách hàng hoặc hợp đồng:

Nếu doanh nghiệp có các yêu cầu đặc biệt từ khách hàng hoặc hợp đồng với các công ty khác yêu cầu lao động trong thời gian nhất định, hợp đồng lao động mùa vụ có thể được sử dụng để đáp ứng nhu cầu này.

Hợp đồng lao động mùa vụ giúp doanh nghiệp linh hoạt trong việc quản lý nguồn nhân lực, đáp ứng kịp thời các nhu cầu công việc tạm thời và đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật về lao động.

4. Thời hạn tối đa của hợp đồng lao động theo một công việc nhất định là bao lâu?

Theo quy định tại Điều 22 Bộ luật Lao động 2019, thời hạn tối đa của hợp đồng lao động theo một công việc nhất định là 12 tháng.

• Hợp đồng lao động theo một công việc nhất định: Đây là loại hợp đồng lao động được giao kết để thực hiện một công việc cụ thể, có thời gian thực hiện không vượt quá 12 tháng. Sau thời gian này, nếu công việc vẫn còn tiếp tục hoặc có nhu cầu, người sử dụng lao động phải ký kết hợp đồng lao động mới hoặc hợp đồng lao động khác để tiếp tục thực hiện công việc đó.

Điều kiện áp dụng:

• Công việc cụ thể: Hợp đồng lao động theo một công việc nhất định được áp dụng cho những công việc không thuộc các loại hợp đồng lao động dài hạn như hợp đồng không xác định thời hạn hoặc hợp đồng xác định thời hạn.
• Thời gian thực hiện: Thời gian thực hiện hợp đồng không được vượt quá 12 tháng. Nếu công việc cần thực hiện dài hơn hoặc có sự thay đổi về tính chất công việc, cần phải ký kết hợp đồng mới.

Quy định này giúp đảm bảo sự rõ ràng trong việc giao kết hợp đồng lao động cho các công việc cụ thể, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cả người lao động và người sử dụng lao động.

>> Đọc để biết thêm thông tin liên quan tại Hình thức của hợp đồng lao động theo quy định hiện hành

5. Câu hỏi thường gặp

Hợp đồng lao động xác định thời hạn có thể được ký nhiều lần không?

Hợp đồng lao động xác định thời hạn có thể được ký nhiều lần giữa các bên, miễn là tổng thời gian làm việc không vượt quá 36 tháng. Sau thời gian này, nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc, người sử dụng lao động phải chuyển sang hợp đồng lao động không xác định thời hạn.

Có yêu cầu gì đặc biệt khi ký kết hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài?

Khi ký kết hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài, cần đảm bảo các yêu cầu đặc biệt như có giấy phép lao động hợp lệ do cơ quan chức năng cấp, và hợp đồng phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Ngoài ra, hợp đồng lao động với người nước ngoài cũng phải được lập bằng văn bản, không phân biệt loại hợp đồng nào.

Có cần phải lập hợp đồng lao động bằng văn bản cho mọi loại hợp đồng không?

Tất cả các hợp đồng lao động, kể cả hợp đồng lao động mùa vụ, hợp đồng theo một công việc nhất định, hay hợp đồng lao động xác định thời hạn, đều cần phải được lập bằng văn bản, trừ các hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng có thể được giao kết bằng lời nói. Việc lập hợp đồng bằng văn bản đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong quan hệ lao động.

Trong tổng thể các hình thức giao kết hợp đồng lao động, việc lựa chọn hình thức phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của cả người lao động và người sử dụng lao động. Các hình thức này bao gồm hợp đồng bằng văn bản, hợp đồng điện tử, và hợp đồng bằng lời nói cho các hợp đồng ngắn hạn. Quy định rõ ràng về từng hình thức không chỉ giúp các bên dễ dàng thực hiện hợp đồng mà còn góp phần đảm bảo sự tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong quan hệ lao động.