Đối tượng nào phải tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân? Đây là câu hỏi mà nhiều người dân, đặc biệt là những người có nhiều nguồn thu nhập, thường băn khoăn. Theo quy định của pháp luật thuế, có một số trường hợp cá nhân bắt buộc phải tự khai báo và quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc đó cho bạn nhé!
Đối tượng nào phải tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân
1. Quyết toán thuế là gì?
Quyết toán thuế là hình thức cá nhân hoặc tổ chức tính toán lại sự biến động trong một kỳ thuế
Tại sao phải quyết toán thuế?
Xác định chính xác số thuế phải nộp: Giúp đảm bảo rằng mỗi cá nhân hoặc tổ chức đều đóng đủ số thuế theo quy định của pháp luật.
Kiểm tra lại các khoản thu, chi: Giúp phát hiện và điều chỉnh các sai sót trong quá trình tính toán thuế trong suốt năm.
Được hoàn lại số thuế đã nộp thừa: Nếu đã nộp quá số thuế quy định, người nộp thuế có quyền được hoàn lại số tiền chênh lệch.
Tuân thủ pháp luật: Quyết toán thuế là nghĩa vụ của mọi cá nhân và tổ chức có thu nhập, giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong hệ thống thuế.
2. Đối tượng nào phải tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân?
Theo điểm d khoản 6 Điều 8 của Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Công văn 636/TCT-DNNCN năm 2021, những đối tượng phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân bao gồm:
2.1. Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công:
Cá nhân cư trú: Nếu bạn có thu nhập từ tiền lương, tiền công, bạn cần khai quyết toán thuế với cơ quan thuế nếu bạn phải nộp thêm thuế hoặc nếu bạn đã nộp thuế thừa và muốn được hoàn lại hoặc bù trừ vào kỳ thuế sau. Ví dụ, nếu bạn làm việc tại nhiều công ty và tổng thu nhập của bạn vượt quá mức miễn thuế, bạn phải quyết toán thuế với cơ quan thuế để xác định số thuế phải nộp thêm hoặc số thuế được hoàn trả.
Người nước ngoài: Nếu bạn là người nước ngoài và có mặt tại Việt Nam dưới 183 ngày trong năm dương lịch, bạn cần khai quyết toán thuế từ tháng bạn có mặt tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu bạn ở Việt Nam liên tục từ 183 ngày trở lên trong 12 tháng, năm đầu tiên bạn sẽ quyết toán thuế theo 12 tháng liên tục từ ngày đầu tiên có mặt. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu làm việc tại Việt Nam từ tháng 3 và ở liên tục đến tháng 2 năm sau, bạn sẽ quyết toán thuế theo năm tài chính từ tháng 3 đến tháng 2 năm sau.
Kết thúc hợp đồng: Nếu bạn là người nước ngoài và kết thúc hợp đồng làm việc tại Việt Nam, bạn cần khai quyết toán thuế trước khi rời khỏi Việt Nam. Nếu bạn không thể trực tiếp khai quyết toán, bạn phải ủy quyền cho tổ chức trả thu nhập hoặc cá nhân khác thực hiện. Ví dụ, nếu bạn hoàn tất hợp đồng vào tháng 6 và rời Việt Nam vào tháng 7, bạn phải hoàn tất quyết toán thuế trước khi rời khỏi nước.
Giảm thuế do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo: Nếu bạn là cá nhân cư trú và gặp khó khăn tài chính nghiêm trọng do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc bệnh hiểm nghèo, bạn không cần ủy quyền cho tổ chức, cá nhân trả thu nhập để quyết toán thuế. Bạn phải trực tiếp khai quyết toán với cơ quan thuế.
2.2. Tổ chức, cá nhân trả thu nhập:
Trách nhiệm quyết toán thuế: Tổ chức hoặc cá nhân trả thu nhập từ tiền lương, tiền công phải khai quyết toán thuế TNCN dù có phát sinh khấu trừ thuế hay không, và phải thực hiện quyết toán thuế thay cho cá nhân nếu được ủy quyền. Nếu cá nhân ủy quyền cho tổ chức và số thuế phải nộp thêm là 50.000 đồng trở xuống, tổ chức trả thu nhập vẫn phải kê khai thông tin cá nhân trong hồ sơ quyết toán thuế, nhưng không cần tổng hợp số thuế phải nộp thêm của các cá nhân có số thuế thấp hơn. Ví dụ, nếu bạn là tổ chức trả thu nhập và nhận được ủy quyền quyết toán thuế từ nhân viên có số thuế phải nộp thêm không quá 50.000 đồng, bạn vẫn phải kê khai thông tin của nhân viên trong quyết toán thuế của tổ chức.
Điều chuyển lao động: Nếu bạn là tổ chức mới nhận lao động từ tổ chức cũ do sáp nhập, hợp nhất, chia tách, hoặc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, bạn phải quyết toán thuế TNCN cho phần thu nhập do tổ chức cũ và mới chi trả, và nhận chứng từ khấu trừ thuế từ tổ chức cũ (nếu có). Ví dụ, nếu một công ty A sáp nhập vào công ty B, công ty B phải quyết toán thuế cho nhân viên đã chuyển từ công ty A sang.
2.3. Cá nhân ủy quyền quyết toán thuế:
Ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên: Cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công và ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một nơi có thể ủy quyền cho tổ chức, cá nhân trả thu nhập quyết toán thuế. Ví dụ, nếu bạn ký hợp đồng lao động 6 tháng tại một công ty và hiện đang làm việc tại công ty đó, bạn có thể ủy quyền cho công ty quyết toán thuế thay cho bạn.
Có thu nhập vãng lai: Nếu bạn có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại một nơi và có thu nhập vãng lai không quá 10 triệu đồng mỗi tháng từ các nguồn khác, bạn có thể ủy quyền cho tổ chức trả thu nhập quyết toán thuế cho phần thu nhập chính. Ví dụ, nếu bạn làm việc toàn thời gian tại một công ty và cũng làm thêm một số công việc tự do, bạn có thể ủy quyền cho công ty quyết toán thuế cho phần thu nhập chính từ công việc toàn thời gian.
Cập nhật quyết toán: Nếu tổ chức trả thu nhập đã quyết toán thuế thay cho bạn và sau đó bạn phát hiện mình phải trực tiếp quyết toán, tổ chức không phải điều chỉnh quyết toán mà chỉ cấp chứng từ khấu trừ thuế cho bạn với ghi chú rằng quyết toán thuế đã được thực hiện theo ủy quyền. Ví dụ, nếu bạn đã ủy quyền cho công ty quyết toán thuế và sau đó bạn phát hiện cần phải quyết toán trực tiếp, công ty chỉ cần cấp chứng từ khấu trừ thuế cho bạn với ghi chú về việc quyết toán đã được thực hiện theo ủy quyền.
3. Thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Theo quy định tại điểm a, điểm b khoản 2 Điều 44 của Luật Quản lý thuế 2019 và Công văn 636/TCT-DNNCN năm 2021, thời hạn để khai và nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân trong năm 2024 được quy định như sau:
Đối với tổ chức trả thu nhập: Hồ sơ khai thuế phải được nộp chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng thứ ba sau khi kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính. Do ngày 31 tháng 3 năm 2024 rơi vào Chủ nhật, nên thời hạn nộp hồ sơ sẽ được lùi sang ngày làm việc tiếp theo, tức là ngày 01 tháng 4 năm 2024, theo quy định tại Khoản 5 Điều 148 Bộ luật Dân sự 2015.
Đối với cá nhân trực tiếp quyết toán thuế: Cá nhân có trách nhiệm nộp hồ sơ quyết toán thuế chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng thứ tư sau khi kết thúc năm dương lịch. Vì ngày 30 tháng 4 năm 2024 trùng với kỳ nghỉ lễ, thời hạn nộp hồ sơ sẽ được kéo dài đến ngày làm việc tiếp theo, tức là ngày 02 tháng 5 năm 2024, theo quy định tại Khoản 5 Điều 148 Bộ luật Dân sự 2015.
4. Hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) ở Việt Nam thường bao gồm các tài liệu và biểu mẫu sau đây:
- Tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân: (Mẫu số 05/QTT-TNCN): Đây là biểu mẫu chính để kê khai quyết toán thuế. Người nộp thuế phải điền đầy đủ thông tin theo hướng dẫn trên mẫu.
- Bảng tổng hợp thu nhập: (Mẫu số 02/TNCN): Bao gồm các loại thu nhập từ tiền lương, tiền công, thu nhập từ kinh doanh, cho thuê tài sản, v.v.
- Hóa đơn, chứng từ: Các hóa đơn chứng từ liên quan đến thu nhập và chi phí (nếu có). Ví dụ như chứng từ chi phí hợp lý liên quan đến việc kiếm thu nhập.
- Giấy chứng nhận khấu trừ thuế: Nếu bạn đã có các khoản thu nhập từ các nguồn khác nhau và đã có các tổ chức, cá nhân khấu trừ thuế cho bạn, bạn cần phải có giấy chứng nhận khấu trừ thuế từ các tổ chức đó.
- Giấy tờ chứng minh các khoản giảm trừ: Chẳng hạn như giấy chứng nhận đóng góp từ thiện, giấy xác nhận người phụ thuộc, và các loại giấy tờ liên quan đến các khoản giảm trừ khác.
- Sổ sách kế toán (nếu có): Đối với những người có hoạt động kinh doanh hoặc cho thuê tài sản, sổ sách kế toán là cần thiết để chứng minh số liệu thu nhập và chi phí.
- Giấy tờ tùy thân: Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu hoặc các giấy tờ tùy thân khác tùy theo yêu cầu của cơ quan thuế.
5. Trình tự thực hiện quyết toán thuế nhu nhập cá nhân như thế nào?
Trình tự thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tại Việt Nam thường được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1. Tập hợp tài liệu và thông tin cần thiết:
- Thu thập tất cả các chứng từ, hóa đơn liên quan đến thu nhập và chi phí.
- Lấy các giấy chứng nhận khấu trừ thuế từ các tổ chức, cá nhân đã chi trả thu nhập cho bạn.
- Chuẩn bị các giấy tờ chứng minh giảm trừ thuế như giấy xác nhận người phụ thuộc, giấy chứng nhận đóng góp từ thiện, v.v.
Bước 2. Kê khai thu nhập và các khoản giảm trừ:
- Điền đầy đủ thông tin vào Tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân (Mẫu số 05/QTT-TNCN).
- Cung cấp thông tin về thu nhập, chi phí, các khoản giảm trừ và số thuế đã nộp trong năm.
Bước 3. Lập bảng tổng hợp thu nhập và thuế đã khấu trừ:
- Sử dụng Bảng tổng hợp thu nhập (Mẫu số 02/TNCN) để tổng hợp thu nhập từ các nguồn khác nhau và các khoản thuế đã bị khấu trừ.
Bước 4. Kiểm tra và hoàn thiện hồ sơ:
- Xem xét kỹ lưỡng toàn bộ hồ sơ quyết toán để đảm bảo rằng tất cả các thông tin đều chính xác và đầy đủ.
- Tính toán số thuế phải nộp hoặc số thuế được hoàn trả (nếu có).
Bước 5. Nộp hồ sơ quyết toán thuế:
- Nộp Tờ khai quyết toán thuế và các tài liệu liên quan đến cơ quan thuế quản lý (cơ quan thuế cấp huyện hoặc tỉnh nơi bạn cư trú).
- Có thể nộp hồ sơ quyết toán thuế bằng cách gửi trực tiếp đến cơ quan thuế, qua đường bưu điện, hoặc qua hệ thống thuế điện tử (nếu có).
Bước 6. Theo dõi và nhận kết quả:
- Sau khi nộp hồ sơ, theo dõi để biết thông tin về việc xác nhận hồ sơ và xử lý quyết toán.
- Nếu cơ quan thuế yêu cầu bổ sung thông tin hoặc tài liệu, hãy thực hiện các yêu cầu này kịp thời.
Bước 7. Thanh toán thuế hoặc nhận hoàn thuế (nếu có):
- Nếu số thuế phải nộp thêm, thực hiện thanh toán theo hướng dẫn của cơ quan thuế.
- Nếu bạn được hoàn thuế, theo dõi và nhận tiền hoàn thuế từ cơ quan thuế.
Lưu ý rằng hạn cuối để nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân thường là ngày 31 tháng 3 của năm sau năm tính thuế. Tuy nhiên, hãy kiểm tra các quy định cụ thể và các thông báo từ cơ quan thuế để đảm bảo không bỏ lỡ hạn nộp hồ sơ.
6. Các câu hỏi thường gặp
Khi nào phải quyết toán thuế TNCN?
Hàng năm: Thông thường, cá nhân phải quyết toán thuế TNCN hàng năm trước ngày 31 tháng 3 của năm sau.
Khi có thay đổi về thu nhập: Nếu có những thay đổi lớn về thu nhập trong năm, bạn có thể phải điều chỉnh và khai báo lại thuế.
Những trường hợp nào phải tự quyết toán thuế?
Cá nhân có nhiều nguồn thu nhập phức tạp: Ví dụ, bạn vừa nhận lương, vừa kinh doanh online, lại vừa cho thuê nhà.
Cá nhân có số thuế phải nộp thêm hoặc được hoàn lại: Nếu bạn tính toán thấy mình nộp thừa thuế hoặc còn thiếu thuế, bạn cần tự mình khai báo để điều chỉnh.
Người nước ngoài làm việc tại Việt Nam: Bạn cần tự mình khai báo và quyết toán thuế trước khi rời khỏi Việt Nam.
Cá nhân có yêu cầu giảm trừ gia cảnh đặc biệt: Nếu bạn có những trường hợp đặc biệt như nuôi con nhỏ, người già, người khuyết tật, bạn có thể được giảm trừ gia cảnh và cần tự mình khai báo để hưởng ưu đãi này.
Ai có thể giúp tôi quyết toán thuế?
Kế toán: Nếu bạn không có nhiều thời gian hoặc không hiểu rõ về quy định thuế, bạn có thể nhờ kế toán tư vấn và hỗ trợ quyết toán.
Cơ quan thuế: Các cơ quan thuế thường có bộ phận hỗ trợ người nộp thuế, bạn có thể đến trực tiếp hoặc liên hệ qua đường dây nóng để được tư vấn.
Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Đối tượng nào phải tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân?. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
Nội dung bài viết:
Bình luận