Hướng dẫn cách tính tỷ lệ khấu hao tài sản cố định chi tiết

Tỷ lệ khấu hao là tỷ lệ phần trăm được sử dụng để phân bổ giá trị của tài sản cố định theo thời gian sử dụng của tài sản. Khấu hao giúp doanh nghiệp ghi nhận chi phí sử dụng tài sản trong mỗi kỳ kế toán và giảm dần giá trị của tài sản trên bảng cân đối kế toán. Qua bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC là những thông tin chi tiết về hướng dẫn cách tính tỷ lệ khấu hao tài sản cố định chi tiết mà bạn cần nắm rõ.

Hướng dẫn cách tính tỷ lệ khấu hao tài sản cố định chi tiết

1. Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định là gì?

Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định là gì?

Tỷ lệ khấu hao tài sản cố định là một phần trăm được áp dụng lên giá trị gốc của tài sản cố định trong một kỳ kế toán (thường là 1 năm) để xác định số tiền khấu hao cần trích ra trong kỳ đó. Số tiền khấu hao này phản ánh sự giảm dần giá trị của tài sản do hao mòn tự nhiên, lạc hậu công nghệ hoặc do sử dụng.

>>> Xem thêm về Mức trích khấu hao tài sản cố định qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Cách tính khấu hao tài sản cố định

Các phương pháp tính khấu hao phổ biến:

Phương pháp đường thẳng:

• Nguyên tắc: Chia đều giá trị khấu hao của tài sản trong suốt thời gian sử dụng.
• Công thức:

Mức khấu hao hàng năm: (Giá trị gốc của tài sản - Giá trị còn lại) / Thời gian sử dụng

• Giá trị còn lại: Giá trị ước tính của tài sản tại cuối thời gian sử dụng (thường bằng 0 đối với tài sản cố định).

Phương pháp số dư giảm dần:

• Nguyên tắc: Áp dụng một tỷ lệ khấu hao cố định lên số dư còn lại của tài sản ở đầu mỗi kỳ.
• Công thức:

Mức khấu hao năm thứ nhất: Giá trị gốc của tài sản x Tỷ lệ khấu hao

•  Mức khấu hao các năm sau: Số dư còn lại của tài sản ở đầu năm x Tỷ lệ khấu hao

Phương pháp sản lượng:

• Nguyên tắc: Khấu hao dựa trên sản lượng mà tài sản tạo ra.
• Công thức:

Mức khấu hao: (Giá trị gốc của tài sản - Giá trị còn lại) x (Sản lượng thực tế / Tổng sản lượng dự kiến)

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ khấu hao:

• Tuổi thọ sử dụng: Tài sản có tuổi thọ ngắn sẽ có tỷ lệ khấu hao cao hơn.
• Tính chất của tài sản: Tài sản dễ hao mòn, lạc hậu công nghệ sẽ có tỷ lệ khấu hao cao hơn.
• Chính sách của doanh nghiệp: Mỗi doanh nghiệp có thể có chính sách khấu hao riêng.
• Quy định của pháp luật: Nhà nước có quy định về khung tỷ lệ khấu hao đối với một số loại tài sản.

3. Các phương pháp trích khấu hao tài sản cố định

Các phương pháp khấu hao phổ biến:

Phương pháp đường thẳng:

• Nguyên tắc: Chia đều giá trị khấu hao của tài sản trong suốt thời gian sử dụng.
• Ưu điểm: Đơn giản, dễ hiểu và áp dụng.
• Nhược điểm: Không phản ánh chính xác quá trình hao mòn của tài sản trong những năm đầu và cuối của chu kỳ sử dụng.

Phương pháp số dư giảm dần:

• Nguyên tắc: Áp dụng một tỷ lệ khấu hao cố định lên số dư còn lại của tài sản ở đầu mỗi kỳ.
• Ưu điểm: Phản ánh chính xác hơn quá trình hao mòn của tài sản trong những năm đầu của chu kỳ sử dụng.
• Nhược điểm: Khấu hao ở những năm cuối quá thấp.

Phương pháp sản lượng:

• Nguyên tắc: Khấu hao dựa trên sản lượng mà tài sản tạo ra.
• Ưu điểm: Phù hợp với tài sản có sản lượng không đều qua các năm.
• Nhược điểm: Khó xác định sản lượng dự kiến của tài sản.

4. Nguyên tắc trích khấu hao tài sản cố định

Các nguyên tắc chính:

- Nguyên tắc hệ thống:

• Việc trích khấu hao phải được thực hiện một cách có hệ thống và thường xuyên trong suốt thời gian sử dụng của tài sản.
• Không được tùy ý bỏ qua hoặc tăng giảm số tiền khấu hao.

- Nguyên tắc hợp lý:

• Số tiền khấu hao trích ra phải phản ánh một cách hợp lý quá trình hao mòn của tài sản.
• Tỷ lệ khấu hao phải phù hợp với tuổi thọ, tính chất và điều kiện sử dụng của tài sản.

- Nguyên tắc nhất quán:

• Phương pháp và tỷ lệ khấu hao đã chọn phải được áp dụng nhất quán cho tất cả các tài sản có cùng tính chất và điều kiện sử dụng.
• Không được thay đổi phương pháp khấu hao một cách tùy tiện.

- Nguyên tắc toàn bộ:

• Toàn bộ giá trị gốc của tài sản (trừ giá trị còn lại ước tính) phải được khấu hao hết trong suốt thời gian sử dụng.

- Nguyên tắc phù hợp:

• Phương pháp khấu hao phải phù hợp với đặc điểm của từng loại tài sản và điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp.

5. Khung thời gian trích khấu hao tài sản cố định

Khung thời gian trích khấu hao tài sản cố định là khoảng thời gian mà doanh nghiệp được phép phân bổ giá trị hao mòn của tài sản cố định. Thời gian này được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật kế toán và thường được xác định dựa trên loại tài sản, tuổi thọ sử dụng và tính chất của tài sản.

Các yếu tố ảnh hưởng đến khung thời gian trích khấu hao:

• Loại tài sản: Mỗi loại tài sản có tuổi thọ sử dụng khác nhau nên thời gian khấu hao cũng khác nhau. Ví dụ: máy móc thiết bị thường có thời gian khấu hao ngắn hơn so với nhà xưởng.
• Tính chất của tài sản: Tài sản có tính chất đặc thù, dễ bị hao mòn sẽ có thời gian khấu hao ngắn hơn.
• Điều kiện sử dụng: Điều kiện làm việc khắc nghiệt sẽ làm giảm tuổi thọ của tài sản và dẫn đến thời gian khấu hao ngắn hơn.
• Chính sách của doanh nghiệp: Mỗi doanh nghiệp có thể có chính sách khấu hao riêng, phù hợp với đặc điểm hoạt động của mình.
• Quy định của pháp luật: Nhà nước có quy định về khung thời gian khấu hao tối đa đối với một số loại tài sản.

>>> Xem thêm về Khung khấu hao tài sản cố định qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

6. Câu hỏi thường gặp

Tỷ lệ khấu hao có thay đổi theo phương pháp khấu hao không?

Có, tỷ lệ khấu hao thay đổi tùy thuộc vào phương pháp khấu hao được áp dụng. Ví dụ:

• Khấu hao theo đường thẳng: Tỷ lệ khấu hao cố định và phân bổ đều mỗi năm.
• Khấu hao theo số dư giảm dần: Tỷ lệ khấu hao cao hơn trong các năm đầu và giảm dần theo thời gian.
• Khấu hao theo số lượng sản phẩm: Tỷ lệ khấu hao dựa trên mức sử dụng thực tế của tài sản.

Làm thế nào để điều chỉnh tỷ lệ khấu hao khi có thay đổi trong thời gian sử dụng hữu ích hoặc giá trị thu hồi?

Nếu có sự thay đổi trong thời gian sử dụng hữu ích hoặc giá trị thu hồi của tài sản, tỷ lệ khấu hao cần được điều chỉnh theo:

• Tính toán lại khấu hao: Dựa trên giá trị còn lại của tài sản và thời gian sử dụng còn lại.
• Ghi nhận sự thay đổi: Cập nhật tỷ lệ khấu hao trong báo cáo tài chính để phản ánh chính xác giá trị tài sản.

Tỷ lệ khấu hao có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính như thế nào?

Tỷ lệ khấu hao ảnh hưởng đến chi phí khấu hao hàng năm, từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận và thuế thu nhập. Khấu hao cao hơn sẽ làm giảm lợi nhuận kế toán, trong khi khấu hao thấp hơn sẽ làm tăng lợi nhuận.

Tỷ lệ khấu hao có cần phải tuân theo quy định pháp lý không?

Có, tỷ lệ khấu hao thường phải tuân theo các quy định kế toán quốc gia hoặc quốc tế. Các chuẩn mực kế toán như IFRS hoặc GAAP có thể yêu cầu việc áp dụng tỷ lệ khấu hao nhất định và cung cấp hướng dẫn về cách tính toán và ghi nhận khấu hao.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến hướng dẫn cách tính tỷ lệ khấu hao tài sản cố định chi tiết. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.