Trong thời gian gần đây, tình trạng tranh chấp đất đai ở Hải Phòng đã thu hút sự chú ý của cộng đồng và giới chính trị. Những cuộc tranh cãi nảy lửa liên quan đến sở hữu và quản lý đất đai đã tạo nên một bối cảnh nóng bỏng, đồng thời đặt ra những thách thức lớn cho cả chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư.
Tình hình giải quyết tranh chấp đất đai ở Hải Phòng
Tình hình giải quyết tranh chấp đất đai ở Hải Phòng
Xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp đất đai khiến 1 người chết tại huyện An Dương
Ngày 20/11, Chánh văn phòng Tòa án nhân dân TP. Hải Phòng, ông Lương Ngọc Dũng, đã xác nhận thông tin về một vụ án giết người liên quan đến tranh chấp đất đai tại thôn Kinh Dao, xã Tân Tiến, huyện An Dương. Sự việc đã khiến một người thiệt mạng. Vụ án đã thu hút sự chú ý của dư luận và đã được đưa ra xét xử sơ thẩm.
Danh sách các bị can trong vụ án bao gồm Dương Văn Trọng (33 tuổi) bị truy tố về tội giết người, Lưu Văn Duy (28 tuổi) bị truy tố về tội cố ý gây thương tích, và Nguyễn Văn Quyết (35 tuổi, được xác định là kẻ cầm đầu nhóm côn đồ) cùng 6 đồng bọn khác. Các bị can khác bị truy tố về tội gây rối trật tự công cộng.
Theo cáo trạng, vào chiều ngày 14/11/2020, Nguyễn Văn Quyết và đồng bọn đã đến thửa đất của mình tại xã Tân Tiến để san, ủi và đổ bức tường bao gần 100m2. Gia đình ông Lưu Văn Điệp đã ra ngăn cản và yêu cầu Quyết mua lại phần đất đó. Tuy nhiên, sau một loạt sự cố, ông Lưu Văn Hưng đã bị đánh chết và hai người khác bị thương.
Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, nhiều bị can đã khai nhận hành vi phạm tội, trong khi Lưu Văn Duy phủ nhận việc dùng dao chém vào tay một người khác. Tuy nhiên, cơ quan điều tra đã xác định Duy là người thực hiện hành vi này.
Sau một ngày xét xử, Hội đồng xét xử đã tuyên án, với Lưu Văn Duy nhận 42 tháng tù, Dương Văn Trọng nhận 11 năm tù, và các bị can khác nhận án từ 24-36 tháng tù giam. Ba bị can khác được hưởng án tù treo. Các đề nghị và quan điểm của Lưu Văn Duy đã bị Hội đồng xét xử bác bỏ.
Hòa giải thành vụ việc về tranh chấp mốc giới đất đai sau hơn một thập kỷ
Trong một tổ dân phố thuộc quận Đ, vụ tranh chấp về ranh giới đất đai giữa hai gia đình ông A và ông B đã kéo dài từ những năm 2001 đến năm 2014, trước khi cuối cùng được giải quyết đồng thuận và hòa giải. Sự kiện chi tiết như sau:
Trước năm 2001, ông B xây nhà cho mẹ và xảy ra tranh chấp với gia đình ông A về việc ông B xây tường bao trên phần đất của gia đình ông A và cả vấn đề thoát nước mưa giữa hai gia đình.
Năm 2001, Ủy ban nhân dân phường đã tổ chức nhiều cuộc họp hòa giải giữa hai gia đình. Sau nhiều cuộc họp, gia đình ông B đã đồng ý tháo dỡ, nhưng sau đó không thực hiện. Do ông A đi làm ăn xa nên vụ việc lẽ ra đã được giải quyết nhưng lại chìm vào quên lãng.
Tháng 1/2014, UBND phường nhận được đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai của ông A và gia đình ông B. Tổ hòa giải và Ủy ban nhân dân phường đã tổ chức cuộc họp hòa giải để giải quyết tranh chấp ranh giới đất giữa hai gia đình. Tuy nhiên, khi ông B phá dỡ nhà cũ để xây nhà mới cho con trai, mâu thuẫn lại bùng nổ do ông B vẫn xâm phạm phần đất của ông A.
Tháng 7/2014, công chức tư pháp phường cùng với công chức địa chính và Tổ hòa giải đã mời gia đình các bên tranh chấp và hàng xóm tham gia cuộc họp hòa giải. Các bên đã thống nhất về chiều rộng giáp ranh chung giữa hai gia đình, có biên bản đồng ý của cả hai bên.
Sau cuộc họp hòa giải, mâu thuẫn lại nảy sinh, và tháng 8/2014, Tổ hòa giải tiếp tục tổ chức cuộc họp. Dưới sự hoạt động tích cực của các thành viên trong tổ hòa giải, cùng với việc đưa ra những phương án liên tục cho các bên tham khảo, suy xét, cuối cùng các bên đã đạt được sự nhất trí chung.
Sau khi hai gia đình đạt được sự nhất trí, cán bộ địa chính đã lập hồ sơ về ranh giới, mốc giới giữa hai gia đình. Gia đình ông B đã cắt lại phần đất như đúng biên bản và trả lại cho gia đình ông A. Kết quả của vụ tranh chấp đã đạt được hòa giải thành công.
Bài học rút ra từ trường hợp này là cần nhìn nhận và đánh giá chính xác vụ việc, tuân thủ quy định pháp luật trong quá trình giải quyết tranh chấp. Đồng thời, hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của các bên trong mâu thuẫn, và đảm bảo sự phối hợp mạnh mẽ giữa các cơ quan ban ngành, tổ chức hữu quan, tổ dân phố, cùng với sự tham gia tích cực của các gia đình hàng xóm để giải quyết mâu thuẫn. Tinh thần đoàn kết, nhường nhịn và giữ gìn tình nghĩa xóm là chìa khóa quan trọng để giải quyết triệt để các vấn đề tranh chấp.
Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau các vụ án tranh chấp đất đai còn nhiều vướng mắc
Bà Nguyễn Thị Hợp và ông Nguyễn Văn Thanh, cùng cư trú tại thôn Ngọc Chử 1, xã Trường Thọ (huyện An Lão), là chị em ruột cùng mẹ khác cha, sinh sống chung với gia đình và bốn anh chị em khác từ nhỏ. Sau khi mẹ của họ qua đời vào năm 2019, không để lại di chúc, năm 2020, trước khi mất, bố của họ đã lập di chúc chia phần tài sản thừa kế là một ngôi nhà và mảnh đất rộng 896 m2 tại xóm 2, thôn Trực Trang, xã Bát Trang cùng huyện cho bà Hợp và một người con trai khác. Tuy nhiên, ông Thanh không đồng ý với việc chia di sản, dẫn đến tranh chấp đất đai với bà Hợp.
Bà Hợp đã khởi kiện vụ chia di sản tới Tòa án Nhân dân huyện An Lão để giải quyết. Năm 2021, theo phán quyết của Tòa án, ông Thanh được hưởng 76 m2 đất, bà Hợp được hưởng 312,53 m2, và diện tích đất còn lại được phân chia cho các con khác. Tuy nhiên, ông Thanh không tự nguyện thi hành án, buộc Chi cục Thi hành Án Dân sự (THADS) huyện An Lão phải cưỡng chế thi hành vào ngày 6-6-2023. Bà Hợp hiện đang mong muốn được cấp Giấy Chứng nhận Quyền Sử Dụng Đất (GCNQSDĐ) theo quyết định của Tòa án.
Tuy nhiên, ông Thanh không hợp tác trong việc bàn giao GCNQSDĐ mang tên bố mẹ cho bà và cơ quan chức năng.
Bà Hợp bày tỏ sự bức xúc khi đối mặt với vấn đề pháp lý. Bà nhấn mạnh rằng theo hướng dẫn của Văn phòng Đăng ký Đất đai chi nhánh huyện An Lão, để được cấp GCNQSDĐ, hồ sơ bắt buộc phải có GCNQSDĐ gốc làm căn cứ chia tách theo bản án của tòa án. Tuy nhiên, bản án sơ thẩm chỉ tuyên chia thừa kế mà không đề cập đến việc buộc ông Thanh phải bàn giao GCNQSDĐ để thi hành án. Bà Hợp mong đợi sự hỗ trợ và hướng dẫn từ Chi cục THADS huyện An Lão, Tòa án Nhân dân huyện An Lão và Văn phòng Đăng ký Đất đai chi nhánh huyện An Lão trong việc cấp GCNQSDĐ.
Một vụ án tương tự xảy ra tại huyện Thủy Nguyên, nơi sau hơn 10 năm kể từ khi Tòa án Nhân dân huyện tuyên chia di sản thừa kế, các bên liên quan vẫn gặp khó khăn trong việc tách GCNQSDĐ theo bản án. Bà Nguyễn Thị Vân ở xóm 11, xã Lại Xuân (huyện Thủy Nguyên) đã nhận quyền sử dụng đất từ chị gái ủy quyền đại diện theo bản án dân sự sơ thẩm vào tháng 4 năm 2010. Tuy nhiên, sơ đồ phân chia quyền sử dụng đất trong bản án không chính xác, khiến bà Vân không thể thực hiện thủ tục tách thửa theo bản án.
Lãnh đạo Văn phòng Đăng ký Đất đai chi nhánh huyện An Lão thừa nhận rằng có nhiều trường hợp gặp vấn đề như bà Hợp trình bày. Theo quy định, để tách thửa và cấp GCNQSDĐ, hồ sơ cần phải đầy đủ theo quy định, trong đó bao gồm GCNQSDĐ gốc. Nếu bản án của Tòa án không tuyên hủy, trả lại GCNQSDĐ có tranh chấp, đơn vị không có cơ sở để hoàn thành thủ tục đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hủy và cấp lại, hoặc tách thửa.
Điều này cũng là vấn đề đối mặt bởi cơ quan THADS. Phó Cục trưởng Cục THADS thành phố Lương Văn Lịch lý giải rằng việc buộc chuyển giao quyền tài sản và giấy tờ là một trong những biện pháp thi hành án phức tạp, mất nhiều thời gian nếu bên phải thi hành án không tự nguyện thi hành. Luật Thi hành án dân sự quy định rõ về việc hủy giấy tờ và cấp mới, nhưng Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản thi hành Luật này không có quy định về việc cấp GCNQSDĐ trong quá trình thi hành án dân sự, tạo ra sự không nhất quán trong thực tế.
Điều quan trọng là cần phải giải quyết vấn đề này để hỗ trợ hiệu quả trong việc hủy bỏ, cấp lại GCNQSDĐ và thực hiện thủ tục tách thửa trong các vụ án tranh chấp đất đai. Các cơ quan THADS, Văn phòng Đăng ký Đất đai, và chính quyền địa phương cần sớm báo cáo và đề xuất hướng dẫn từ Tòa án Nhân dân thành phố để giải quyết những khó khăn và mâu thuẫn xuất phát từ việc này, nhằm đảm bảo quyền lợi và công bằng cho tất cả các bên liên quan.
Tình hình giải quyết tranh chấp đất đai ở Hải Phòng
Câu hỏi thường gặp
Câu hỏi 1: Vấn đề chính gặp phải trong việc cấp lại Giấy Chứng nhận Quyền Sử Dụng Đất (GCNQSDĐ) sau khi giải quyết tranh chấp di sản là gì?
Trả lời 1: Vấn đề chính là sự khó khăn trong việc chuyển giao GCNQSDĐ theo bản án của Tòa án, khi bên phải thi hành án không tự nguyện chuyển giao quyền tài sản và giấy tờ.
Câu hỏi 2: Cơ quan nào đang gặp khó khăn trong việc hủy bỏ, cấp lại GCNQSDĐ và thực hiện thủ tục tách thửa trong các vụ án tranh chấp đất đai?
Trả lời 2: Cơ quan gặp khó khăn là Chi cục Thi hành Án Dân sự (THADS) và Văn phòng Đăng ký Đất đai chi nhánh huyện An Lão, đồng thời còn sự không nhất quán giữa các văn bản luật, đặc biệt là Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản thi hành Luật này.
Câu hỏi 3: Bài học rút ra từ trường hợp hòa giải tranh chấp mốc giới đất đai là gì?
Trả lời 3: Bài học rút ra là cần nhìn nhận và đánh giá chính xác vụ việc, tuân thủ quy định pháp luật, hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của các bên trong mâu thuẫn, và đảm bảo sự phối hợp mạnh mẽ giữa các cơ quan ban ngành, tổ chức hữu quan, tổ dân phố, cùng với sự tham gia tích cực của các gia đình hàng xóm để giải quyết mâu thuẫn.
Câu hỏi 4: Trong trường hợp tranh chấp về ranh giới giữa các vùng đất, luật sư thường thực hiện những công việc gì để giải quyết mâu thuẫn?
Trả lời 4: Luật sư sẽ tư vấn cho khách hàng, thu thập thông tin và chứng cứ cần thiết để bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Họ cũng có thể tham gia các phiên hòa giải để đảm bảo mọi quyền lợi của khách hàng được bảo vệ.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!