Tại sao phải khấu hao tài sản cố định? Mục đích chủ yếu là gì?

Khấu hao tài sản cố định là một khái niệm quan trọng trong kế toán và quản lý tài chính. Đây là quá trình phân bổ giá trị của một tài sản cố định (như nhà xưởng, máy móc, thiết bị...) trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó. Bài viết của Công ty Luật ACC sau đây sẽ trả lời cho câu hỏi tại sao phải khấu hao tài sản cố định và mục đích chủ yếu là gì. 

Tại sao phải khấu hao tài sản cố định? Mục đích chủ yếu là gì?

1. Khấu hao tài sản cố định là gì?

Khấu hao tài sản cố định là một quá trình kế toán quan trọng nhằm phản ánh sự giảm dần giá trị của tài sản cố định (như nhà xưởng, máy móc, thiết bị...) trong suốt thời gian sử dụng. Đây là một quy định bắt buộc trong kế toán để đảm bảo tính chính xác và trung thực của báo cáo tài chính.

>>> Xem thêm về Khấu hao tài sản cố định được coi là gì qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Tại sao phải khấu hao tài sản cố định?

Phản ánh đúng giá trị tài sản:

• Hao mòn tự nhiên: Các tài sản cố định như nhà xưởng, máy móc đều bị hao mòn theo thời gian do sử dụng.
• Lỗi thời: Công nghệ phát triển nhanh chóng khiến nhiều thiết bị trở nên lỗi thời, giảm hiệu quả sử dụng.
• Mất giá trị: Do nhiều yếu tố khác nhau như thiên tai, hỏa hoạn, tài sản có thể bị mất giá trị đột ngột.

Khấu hao giúp điều chỉnh giá trị tài sản trên sổ sách cho phù hợp với thực tế, tránh tình trạng ghi nhận giá trị tài sản quá cao so với giá trị sử dụng thực tế.

Phân bổ chi phí hợp lý:

• Giá trị tài sản được chia nhỏ: Giá trị lớn của tài sản cố định được chia nhỏ thành các khoản khấu hao hàng năm, được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh.
• Xác định chính xác giá thành sản phẩm: Nhờ đó, doanh nghiệp có thể xác định chính xác hơn giá thành sản phẩm và đưa ra quyết định về giá bán hợp lý.

Tích lũy vốn thay thế:

• Quỹ khấu hao: Số tiền khấu hao được trích ra hàng năm sẽ được tích lũy vào quỹ khấu hao.
• Chuẩn bị cho tương lai: Quỹ này sẽ được sử dụng để thay thế tài sản khi đã hết niên hạn sử dụng hoặc khi cần nâng cấp, mở rộng sản xuất.

Tính thuế hợp lý:

• Chi phí hợp lý: Khấu hao là một trong những chi phí được phép trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Giảm thuế phải nộp: Việc khấu hao hợp lý giúp giảm thuế thu nhập phải nộp của doanh nghiệp.

Đánh giá hiệu quả hoạt động:

• So sánh thực tế và dự kiến: Qua việc so sánh số tiền khấu hao thực tế với số tiền khấu hao dự kiến, doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định.
• Cải thiện hoạt động: Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

3. Mục đích chủ yếu của khấu hao tài sản cố định là gì?

Mục đích chủ yếu của khấu hao tài sản cố định là để phản ánh một cách chính xác và hợp lý sự giảm giá trị của tài sản cố định trong suốt quá trình sử dụng. Khi một doanh nghiệp sở hữu tài sản cố định như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, giá trị của những tài sản này sẽ giảm dần theo thời gian do nhiều nguyên nhân như:

• Hao mòn tự nhiên: Các thiết bị máy móc sẽ bị hao mòn khi sử dụng.
• Lỗi thời: Công nghệ phát triển, các thiết bị cũ sẽ trở nên lỗi thời và kém hiệu quả hơn.
• Mất giá trị: Do tác động của các yếu tố bên ngoài như thiên tai, hỏa hoạn...

Việc khấu hao tài sản cố định mang lại những lợi ích sau:

• Phản ánh đúng giá trị tài sản: Trên báo cáo tài chính, giá trị của tài sản cố định sẽ được điều chỉnh theo mức khấu hao, giúp phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
• Phân bổ chi phí hợp lý: Giá trị khấu hao được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh hàng năm, giúp xác định chính xác hơn giá thành sản phẩm.
• Tích lũy vốn thay thế: Số tiền khấu hao được trích ra hàng năm sẽ được tích lũy vào quỹ khấu hao, tạo nguồn vốn để thay thế tài sản cũ khi hết niên hạn sử dụng.
• Tính thuế hợp lý: Khấu hao là một trong những chi phí được phép trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp, giúp giảm thuế phải nộp.
• Đánh giá hiệu quả hoạt động: Qua việc so sánh số tiền khấu hao thực tế với số tiền khấu hao dự kiến, doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định.

4. Nguyên tắc khấu hao tài sản cố định

Nguyên tắc khấu hao tài sản cố định

Nguyên tắc hệ thống:

• Việc khấu hao phải được thực hiện một cách có hệ thống và nhất quán trong suốt quá trình sử dụng tài sản.
• Phương pháp khấu hao đã chọn phải được áp dụng đều đặn cho tất cả các tài sản cùng loại và có điều kiện sử dụng tương tự nhau.

Nguyên tắc hợp lý:

• Mức khấu hao phải được xác định một cách hợp lý, dựa trên tuổi thọ hữu ích, phương pháp khấu hao và các yếu tố khác liên quan đến tài sản.
• Mức khấu hao phải phản ánh đúng sự hao mòn và mất giá của tài sản.

Nguyên tắc nhất quán:

• Một khi đã chọn phương pháp khấu hao cho một tài sản cụ thể, thì phương pháp đó phải được duy trì trong suốt thời gian sử dụng của tài sản, trừ khi có sự thay đổi đáng kể về điều kiện kinh doanh hoặc pháp luật.

Nguyên tắc toàn bộ giá trị:

• Toàn bộ giá trị của tài sản cố định phải được khấu hao trong suốt tuổi thọ hữu ích của tài sản.
• Không được khấu hao vượt quá giá trị gốc của tài sản.

5. Ý nghĩa của khấu hao tài sản cố định

• Phản ánh đúng giá trị tài sản: Giúp báo cáo tài chính chính xác hơn.
• Phân bổ chi phí hợp lý: Giúp xác định giá thành sản phẩm chính xác.
• Tích lũy vốn: Đảm bảo nguồn vốn cho việc thay thế tài sản trong tương lai.
• Tính thuế hợp lý: Giảm gánh nặng thuế cho doanh nghiệp.
• Đánh giá hiệu quả: Giúp doanh nghiệp cải thiện hoạt động sản xuất kinh doanh.

Việc tuân thủ các nguyên tắc khấu hao là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác và hợp lý của báo cáo tài chính, đồng thời giúp doanh nghiệp quản lý tài sản hiệu quả hơn.

>>> Xem thêm về Chi phí khấu hao tài sản cố định là gì qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

6. Cách tính khấu hao tài sản cố định theo quy định

Các phương pháp khấu hao phổ biến:

Khấu hao đường thẳng:

• Cách tính: Mỗi năm trích một phần bằng nhau của giá trị khấu hao (giá gốc trừ giá trị còn lại) chia đều cho số năm của tuổi thọ hữu ích.
• Công thức: Khấu hao hàng năm = (Giá gốc - Giá trị còn lại) / Tuổi thọ hữu ích
• Ưu điểm: Đơn giản, dễ hiểu và áp dụng.
• Nhược điểm: Không phản ánh được sự giảm giá trị nhanh trong những năm đầu của tài sản.

Khấu hao giảm dần:

• Cách tính: Mỗi năm trích một phần giá trị khấu hao bằng một tỷ lệ phần trăm nhất định áp dụng lên số dư chưa khấu hao của tài sản ở đầu năm.
• Ưu điểm: Phản ánh đúng hơn sự giảm giá trị của tài sản trong những năm đầu.
• Nhược điểm: Tính toán phức tạp hơn.

Khấu hao theo sản lượng:

• Cách tính: Tính khấu hao dựa trên số lượng sản phẩm mà tài sản tạo ra.
• Ưu điểm: Phù hợp với các tài sản mà mức độ hao mòn phụ thuộc vào khối lượng sản xuất.
• Nhược điểm: Khó áp dụng đối với các tài sản không trực tiếp tạo ra sản phẩm.

7. Câu hỏi thường gặp 

Khấu hao tài sản cố định là gì và tại sao phải khấu hao?

• Định nghĩa: Khấu hao là quá trình phân bổ giá trị của một tài sản cố định vào các kỳ kế toán trong suốt tuổi thọ hữu ích của tài sản đó.
• Tại sao phải khấu hao: Để phản ánh sự giảm giá trị của tài sản theo thời gian, phân bổ chi phí hợp lý, tạo nguồn vốn thay thế và tính thuế chính xác.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tính khấu hao là gì?

• Giá gốc của tài sản: Tổng số tiền đầu tư ban đầu.
• Tuổi thọ hữu ích: Thời gian dự kiến sử dụng tạo ra lợi ích.
• Giá trị còn lại: Giá trị ước tính của tài sản khi hết tuổi thọ.
• Phương pháp khấu hao: Có nhiều phương pháp như đường thẳng, giảm dần, theo sản lượng.

Cách chọn phương pháp khấu hao phù hợp?

• Tính chất của tài sản: Tài sản có hao mòn nhanh hay chậm?
• Mục đích sử dụng: Để tính thuế, phân tích tài chính hay quản lý nội bộ?
• Quy định của pháp luật: Tuân thủ các quy định hiện hành.

Khi nào cần điều chỉnh khấu hao?

• Thay đổi tuổi thọ hữu ích: Khi có thông tin mới về tuổi thọ thực tế của tài sản.
• Thay đổi phương pháp khấu hao: Khi có lý do hợp lý và được chứng minh.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến khấu hao tài sản cố định. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.