So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể

Doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể (HKD) là hai hình thức kinh doanh phổ biến tại Việt Nam. Mỗi hình thức đều có những ưu và nhược điểm riêng phù hợp với mục đích và điều kiện của từng chủ sở hữu. Trong bài viết sau hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu về So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể để bạn có nhiều thêm một sự lựa chọn khi cần đến.

So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể

1. Hộ kinh doanh cá thể là gì? Thế nào là doanh nghiệp?

Căn cứ khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về hộ kinh doanh như sau: “Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh”. Như vậy, hộ kinh doanh cá thểlà một tổ chức kinh doanh do cá nhân hoặc nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ tuổi theo quy định và có khả năng chịu trách nhiệm hành vi dân sự của mình hoặc hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh dưới quy mô 10 người lao động, đồng thời chịu trách nhiệm bằng chính tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.

Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế, có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.

2. So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể

Doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể là hai loại hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, giữa hai loại hình này có một số điểm khác biệt cơ bản về quy mô, tính pháp nhân, trách nhiệm, thủ tục thành lập, quyền lợi và nghĩa vụ. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể:

Ngoài ra, doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể cũng có một số điểm khác biệt khác như:

• Doanh nghiệp có thể huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau như vốn đầu tư, vay ngân hàng,... Hộ kinh doanh cá thể chủ yếu huy động vốn từ nguồn vốn riêng.
• Doanh nghiệp có thể dễ dàng mở rộng thị trường, hợp tác với các doanh nghiệp khác. Hộ kinh doanh cá thể thường gặp nhiều khó khăn hơn trong việc mở rộng thị trường, hợp tác với các doanh nghiệp khác.
• Doanh nghiệp có thể tạo ra thương hiệu riêng cho mình. Hộ kinh doanh cá thể thường khó tạo ra thương hiệu riêng.

3. Nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh?

Việc lựa chọn thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Mục tiêu kinh doanh: Quy mô: Nếu bạn muốn kinh doanh với quy mô lớn, mở rộng thị trường, hợp tác với các doanh nghiệp khác, nên chọn thành lập doanh nghiệp. Doanh nghiệp có tính pháp nhân, dễ dàng huy động vốn, tạo dựng thương hiệu và chuyên nghiệp hơn; Lợi nhuận: Nếu bạn muốn tối ưu hóa lợi nhuận, chia sẻ lợi nhuận cho các cổ đông/thành viên, nên chọn thành lập doanh nghiệp. Doanh nghiệp được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, phí hơn so với hộ kinh doanh; Ngành nghề: Một số ngành nghề kinh doanh yêu cầu phải thành lập doanh nghiệp.
• Khả năng tài chính: Vốn: Nếu bạn có nguồn vốn dồi dào, có thể chọn thành lập doanh nghiệp. Doanh nghiệp thường có vốn điều lệ tối thiểu cao hơn so với hộ kinh doanh; Khả năng huy động vốn: Doanh nghiệp có thể huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau như vốn đầu tư, vay ngân hàng,... Hộ kinh doanh chủ yếu huy động vốn từ nguồn vốn riêng.
• Khả năng quản lý: Quản lý: Doanh nghiệp đòi hỏi sự quản lý phức tạp hơn hộ kinh doanh cá thể, cần có hệ thống quản lý bài bản, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp; Trách nhiệm: Chủ hộ kinh doanh chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân, trong khi chủ doanh nghiệp chỉ chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của doanh nghiệp.
• Rủi ro: Hộ kinh doanh có rủi ro cao hơn do chủ hộ chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân. Doanh nghiệp có rủi ro thấp hơn do chủ doanh nghiệp chỉ chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của doanh nghiệp; Tính ổn định: Doanh nghiệp thường có tính ổn định cao hơn hộ kinh doanh do có tính pháp nhân, dễ dàng huy động vốn, tạo dựng thương hiệu và chuyên nghiệp hơn.

4. Hộ kinh doanh cá thể mới thành lập có được miễn thuế không?

Hộ kinh doanh cá thể mới thành lập có được miễn thuế không?

Hộ kinh doanh cá thể mới thành lập được miễn một số loại thuế trong năm đầu tiên hoạt động. Cụ thể:

• Miễn thuế thu nhập cá nhân: Hộ kinh doanh cá thể được miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh phát sinh trong năm đầu tiên hoạt động.
• Miễn thuế giá trị gia tăng (GTGT): Hộ kinh doanh cá thể có doanh thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm đầu tiên hoạt động từ 100 triệu đồng trở xuống được miễn thuế GTGT.
• Miễn phí môn bài: Hộ kinh doanh cá thể mới thành lập được miễn phí môn bài trong năm đầu tiên hoạt động.

5. Cách tính thuế doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể

Thuế doanh nghiệp: 

• Thuế doanh nghiệp là khoản thuế do doanh nghiệp nộp cho ngân sách nhà nước đối với lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh. Mức thuế suất thuế doanh nghiệp hiện hành là 20%.
• Công thức tính thuế doanh nghiệp: Thuế doanh nghiệp = Lợi nhuận trước thuế x Mức thuế suất thuế doanh nghiệp
• Trong đó: Lợi nhuận trước thuế: Là doanh thu trừ đi các khoản chi phí hợp lý theo quy định của pháp luật về thuế; Mức thuế suất thuế doanh nghiệp: Hiện nay là 20%.

Thuế hộ kinh doanh cá thể: 

• Thuế hộ kinh doanh cá thể là khoản thuế do hộ kinh doanh cá thể nộp cho ngân sách nhà nước đối với thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Mức thuế suất thuế hộ kinh doanh cá thể được áp dụng theo phương pháp khoán hoặc phương pháp kê khai.
• Thuế khoán: Áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể có doanh thu từ hoạt động kinh doanh trong năm từ 100 triệu đồng trở xuống; Mức thuế suất thuế khoán được áp dụng theo từng ngành nghề kinh doanh theo quy định của pháp luật.
• Thuế kê khai: Áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể có doanh thu từ hoạt động kinh doanh trong năm từ 100 triệu đồng trở lên; Mức thuế suất thuế kê khai áp dụng là 2%.

• Công thức tính thuế kê khai: Thuế kê khai = Lợi nhuận sau thuế x Mức thuế suất thuế kê khai
• Trong đó: Lợi nhuận sau thuế: Là doanh thu trừ đi các khoản chi phí hợp lý và thuế GTGT theo quy định của pháp luật về thuế; Mức thuế suất thuế kê khai: Hiện nay là 2%.

6. Câu hỏi thường gặp

Doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể (HKD) có cùng tư cách pháp lý hay không?

Không. Doanh nghiệp là pháp nhân, có tư cách pháp lý riêng biệt với chủ sở hữu. HKD không phải là pháp nhân, không có tư cách pháp lý riêng biệt với chủ sở hữu.

Các quy định về thuế áp dụng cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể có khác nhau không?

Có: Doanh nghiệp thường phải nộp thuế theo tổng doanh thu và có các quy định thuế đặc biệt, trong khi hộ kinh doanh cá thể thường áp dụng thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế giá trị gia tăng.

Cả hai loại hình kinh doanh có phải đều chịu sự quản lý của cơ quan nhà nước không?

Có. Doanh nghiệp và HKD đều chịu sự quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tuy nhiên cơ quan quản lý cụ thể sẽ có sự khác biệt.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.