Lợi nhuận của doanh nghiệp là gì? Cách tính chính xác

Lợi nhuận là mục tiêu cơ bản và cũng là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đảm bảo khả năng tồn tại lâu dài của nó trong nền kinh tế. Nó cũng là yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp có thể tái đầu tư, mở rộng hoạt động và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường. Vậy lợi nhuận của doanh nghiệp là gì? Để giải đáp thắc mắc trên, mời quý bạn đọc đến với bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC.

Lợi nhuận của doanh nghiệp là gì? Cách tính chính xác

1. Lợi nhuận của doanh nghiệp là?

Lợi nhuận của doanh nghiệp là khoản chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí trong quá trình hoạt động kinh doanh. Đây là chỉ số quan trọng, phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Khi doanh thu từ việc bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ lớn hơn tổng chi phí phát sinh, doanh nghiệp sẽ đạt được lợi nhuận. Ngược lại, nếu chi phí vượt quá doanh thu, doanh nghiệp sẽ chịu lỗ.

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết về Các loại lợi nhuận và cách tính

2. Cách tính lợi nhuận của doanh nghiệp

Để tính toán lợi nhuận của doanh nghiệp, chúng ta cần hiểu rõ các loại lợi nhuận mà doanh nghiệp có thể thu được trong quá trình hoạt động. Lợi nhuận là chỉ số rất quan trọng, phản ánh hiệu quả kinh doanh và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Có hai loại lợi nhuận chính mà chúng ta sẽ tập trung phân tích: lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp. Mỗi loại đều có công thức và cách tính khác nhau, dựa trên cách trừ đi các chi phí phát sinh từ tổng doanh thu. Dưới đây là cách tính từng loại lợi nhuận:

2.1. Lợi nhuận ròng

Lợi nhuận ròng là phần lợi nhuận thu được sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Công thức tính lợi nhuận ròng được trình bày như sau:

Lợi nhuận ròng = Tổng doanh thu - Tổng chi phí

Trong đó:

• Tổng doanh thu là toàn bộ số tiền mà doanh nghiệp thu về từ việc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là doanh thu gộp, chưa trừ bất kỳ khoản chi phí nào.
• Tổng chi phí bao gồm tất cả các khoản chi mà doanh nghiệp phải bỏ ra, từ chi phí sản xuất, chi phí bán hàng, chi phí quản lý, thuế, đến các khoản chi phí khác như lãi vay, chi phí khấu hao tài sản cố định.

Ví dụ: Giả sử một doanh nghiệp chuyên bán lẻ có tình hình tài chính như sau trong một tháng:

• Tổng doanh thu: 1 tỷ đồng (doanh thu từ việc bán sản phẩm).
• Chi phí bán hàng: 150 triệu đồng (bao gồm chi phí marketing, chi phí đóng gói và vận chuyển sản phẩm).
• Chi phí quản lý doanh nghiệp: 100 triệu đồng (bao gồm lương của nhân viên văn phòng, chi phí điện nước, chi phí thuê văn phòng).
• Thuế: 50 triệu đồng.
• Chi phí khác: 50 triệu đồng (bao gồm chi phí lãi vay, chi phí bảo hiểm và các khoản khác).

Cách tính:

1. Tổng chi phí = Chi phí bán hàng + Chi phí quản lý + Thuế + Chi phí khác.

• Tổng chi phí = 150 triệu + 100 triệu + 50 triệu + 50 triệu = 350 triệu đồng.

2. Lợi nhuận ròng = Tổng doanh thu - Tổng chi phí.

• Lợi nhuận ròng = 1 tỷ đồng - 350 triệu đồng = 650 triệu đồng.

Kết quả, lợi nhuận ròng của doanh nghiệp trong tháng này là 650 triệu đồng.

2.2. Lợi nhuận gộp

Lợi nhuận gộp là lợi nhuận thu được trước khi trừ đi các chi phí như chi phí bán hàng và chi phí quản lý. Công thức tính lợi nhuận gộp như sau:

Lợi nhuận gộp = Tổng doanh thu - Giá vốn - Chi phí

Trong đó:

• Tổng doanh thu vẫn là toàn bộ số tiền doanh nghiệp thu về từ việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Giá vốn là tổng chi phí mà doanh nghiệp đã chi ra để sản xuất ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Đây là chi phí trực tiếp để tạo ra sản phẩm, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí lao động trực tiếp, và các chi phí sản xuất khác.
• Chi phí ở đây thường được hiểu là các chi phí sản xuất bổ sung mà chưa bao gồm chi phí bán hàng và quản lý.

Ví dụ tính Lợi nhuận gộp

Giả sử cũng doanh nghiệp trên có các thông số tài chính khác liên quan đến sản xuất như sau:

• Tổng doanh thu: 1 tỷ đồng.
• Giá vốn hàng bán: 600 triệu đồng (bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí sản xuất và lao động trực tiếp).
• Chi phí sản xuất bổ sung: 100 triệu đồng (bao gồm chi phí bảo trì máy móc, chi phí vận hành nhà xưởng).

Cách tính:

1. Chi phí sản xuất tổng cộng = Giá vốn hàng bán + Chi phí sản xuất bổ sung.

• Chi phí sản xuất tổng cộng = 600 triệu đồng + 100 triệu đồng = 700 triệu đồng.

2. Lợi nhuận gộp = Tổng doanh thu - Chi phí sản xuất tổng cộng.

• Lợi nhuận gộp = 1 tỷ đồng - 700 triệu đồng = 300 triệu đồng.

Kết quả, lợi nhuận gộp của doanh nghiệp trong tháng này là 300 triệu đồng.

>> Bạn đọc có thể tham khảo bài viết cụ thể về Công thức tính lợi nhuận trên doanh thu

2.3 Phân biệt giữa lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp

3. Vai trò của lợi nhuận đối với doanh nghiệp

Vai trò của lợi nhuận đối với doanh nghiệp

3.1. Nguồn tài chính chủ yếu để duy trì và phát triển doanh nghiệp

Lợi nhuận là nguồn vốn quan trọng nhất giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động và phát triển trong dài hạn. Không có lợi nhuận, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc đáp ứng các nhu cầu tài chính cơ bản như trả lương cho nhân viên, thanh toán nợ vay, và thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh.

Doanh nghiệp có lợi nhuận sẽ có khả năng tái đầu tư, nâng cấp máy móc, thiết bị và công nghệ hiện đại. Nhờ đó, doanh nghiệp cải thiện được hiệu quả sản xuất và tăng năng suất lao động, góp phần tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có chất lượng tốt hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

3.2. Tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường

Lợi nhuận giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh so với các đối thủ. Khi có nguồn lực tài chính mạnh mẽ từ lợi nhuận, doanh nghiệp có thể đầu tư vào các hoạt động marketing, xây dựng thương hiệu và phát triển sản phẩm mới. 

Ngoài ra, doanh nghiệp có lợi nhuận ổn định thường có sức mạnh nội lực để đối phó với các biến động kinh tế hoặc cạnh tranh gay gắt từ thị trường. Nhờ lợi nhuận, doanh nghiệp có thể nhanh chóng thích ứng với các xu hướng và nhu cầu mới của khách hàng, duy trì và thậm chí mở rộng thị phần của mình.

3.3. Thể hiện hiệu quả kinh doanh, thu hút đầu tư và đối tác

Lợi nhuận cao và ổn định là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, từ đó tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và đối tác. Đối với các nhà đầu tư, lợi nhuận không chỉ mang lại cổ tức mà còn phản ánh tiềm năng tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp. 

Một doanh nghiệp có lợi nhuận cũng tạo dựng uy tín và thu hút được các đối tác kinh doanh. Khi có lợi nhuận, doanh nghiệp có điều kiện để xây dựng quan hệ đối tác lâu dài và hợp tác hiệu quả với các bên trong chuỗi cung ứng, tạo ra giá trị bền vững cho cả hai bên.

>> Bạn đọc có nhu cầu tham khảo bài viết về vấn đề Liệu doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp khác gì nhau? để hiểu rõ hơn về vấn đề trên

3.4. Đáp ứng nghĩa vụ thuế đối với nhà nước

Lợi nhuận là cơ sở để doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ thuế với nhà nước. Thuế thu nhập doanh nghiệp là một trong những nguồn thu lớn cho ngân sách quốc gia, phục vụ cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội và các chương trình an sinh cộng đồng. 

Ngoài việc nộp thuế, một doanh nghiệp có lợi nhuận thường tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, từ thiện hoặc bảo vệ môi trường. Đây là cách để doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội của mình và tạo dựng hình ảnh tốt trong cộng đồng, từ đó nhận được sự ủng hộ từ xã hội.

3.5. Chăm lo đời sống người lao động, nâng cao động lực làm việc

Lợi nhuận cao giúp doanh nghiệp có điều kiện để cải thiện đời sống người lao động, qua các chế độ phúc lợi, tiền thưởng và đãi ngộ hấp dẫn. Khi người lao động được đảm bảo về mặt thu nhập, họ sẽ có động lực làm việc tốt hơn, cống hiến nhiều hơn cho doanh nghiệp. 

Ngoài ra, doanh nghiệp có lợi nhuận còn có thể đầu tư vào việc đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên, tạo cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp. Nhờ đó, doanh nghiệp xây dựng được một đội ngũ lao động chất lượng, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

3.6. Tạo động lực phát triển, củng cố nội lực và khả năng tự chủ

Lợi nhuận không chỉ là đích đến trong hoạt động kinh doanh mà còn là động lực quan trọng để doanh nghiệp tiếp tục phát triển. Khi đạt được lợi nhuận ổn định, doanh nghiệp sẽ có động lực đặt ra các mục tiêu kinh doanh mới và tham gia vào những lĩnh vực tiềm năng khác. 

Đây cũng là yếu tố thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới, giúp doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ có giá trị cao hơn. Mặt khác, lợi nhuận cũng giúp doanh nghiệp củng cố nội lực tài chính, giảm phụ thuộc vào các nguồn vốn vay hoặc đối tác bên ngoài.

4. Các yếu tố tác động tới lợi nhuận của doanh nghiệp

Các yếu tố tác động đến lợi nhuận của doanh nghiệp vô cùng đa dạng và phức tạp, bao gồm cả yếu tố nội tại và yếu tố bên ngoài. Hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các chiến lược hợp lý để tối ưu hóa lợi nhuận.

4.1. Doanh thu bán hàng và dịch vụ

Doanh thu là nguồn chính tạo nên lợi nhuận của doanh nghiệp. Mức doanh thu phụ thuộc vào khối lượng hàng hóa bán ra hoặc dịch vụ cung cấp, giá bán và chiến lược thị trường.

Ngoài ra, giá bán của sản phẩm và dịch vụ cũng có tác động trực tiếp. Nếu doanh nghiệp có thể định giá hợp lý và xây dựng thương hiệu đủ mạnh để duy trì giá bán cao mà vẫn thu hút khách hàng, thì doanh thu sẽ tăng lên, giúp lợi nhuận tăng cao. 

4.2. Chi phí sản xuất kinh doanh

Chi phí là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lợi nhuận. Mỗi khoản chi phí từ nguyên liệu, nhân công, chi phí vận hành cho đến chi phí quản lý đều tác động trực tiếp đến lợi nhuận. Chi phí càng thấp, lợi nhuận càng cao và ngược lại. 

Trong môi trường kinh doanh hiện đại, các doanh nghiệp thường áp dụng các biện pháp như tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý nhân công hiệu quả và ứng dụng công nghệ để giảm chi phí. 

4.3. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ

Chất lượng sản phẩm và dịch vụ có tác động mạnh mẽ đến doanh thu và lợi nhuận. Khi sản phẩm đạt chất lượng cao, doanh nghiệp có thể giữ chân khách hàng hiện tại, thu hút khách hàng mới và từ đó gia tăng doanh thu. Thậm chí, doanh nghiệp có thể định giá sản phẩm cao hơn, giúp tăng biên độ lợi nhuận.

Ngược lại, nếu chất lượng sản phẩm không đạt yêu cầu, doanh nghiệp có thể đối mặt với việc phải giảm giá, tăng chi phí bảo hành hoặc đối diện với rủi ro mất khách hàng. 

4.4. Quy mô và năng suất sản xuất

Quy mô sản xuất ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí đơn vị sản phẩm. Khi doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm sẽ giảm, nhờ đó tăng hiệu quả kinh doanh và cải thiện lợi nhuận. 

Mặt khác, năng suất lao động cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận. Khi năng suất lao động cao, doanh nghiệp có thể sản xuất ra nhiều sản phẩm hơn trong cùng một thời gian, làm giảm chi phí lao động và gia tăng lợi nhuận. 

4.5. Chiến lược tiếp thị và phân phối

Chiến lược tiếp thị và phân phối ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thị trường và khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp. Một chiến lược tiếp thị hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tăng doanh thu thông qua việc nâng cao nhận thức thương hiệu, tạo dựng uy tín và thu hút khách hàng. 

Các chương trình khuyến mãi, quảng cáo, và hoạt động marketing nếu được thực hiện tốt có thể gia tăng doanh số bán hàng một cách đáng kể. Khi doanh nghiệp có kênh phân phối rộng rãi, sản phẩm sẽ dễ dàng tiếp cận khách hàng và từ đó doanh thu có thể tăng. 

4.6. Chính sách pháp luật và thuế

Chính sách pháp luật và thuế ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường kinh doanh và chi phí của doanh nghiệp. Nếu chính phủ áp dụng các chính sách ưu đãi thuế hoặc hỗ trợ vốn vay, doanh nghiệp sẽ có cơ hội gia tăng lợi nhuận nhờ chi phí thấp hơn. 

Ngoài ra, các quy định pháp lý về an toàn lao động, bảo vệ môi trường hay quyền lợi người tiêu dùng cũng có thể làm tăng chi phí sản xuất và kinh doanh. Mặc dù tuân thủ pháp luật là điều cần thiết, nhưng điều này cũng đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư nhiều vào việc đảm bảo các tiêu chuẩn, dẫn đến chi phí gia tăng.

>> Bạn đọc tham khảo thêm bài viết về Tại sao lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp bị âm?

5. Cách tối ưu lợi nhuận cho doanh nghiệp

Cách tối ưu lợi nhuận cho doanh nghiệp

Để tối ưu hóa lợi nhuận, doanh nghiệp cần áp dụng một cách tiếp cận toàn diện, tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển khách hàng tiềm năng, và điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận. Các yếu tố này phối hợp với nhau, giúp tăng cường doanh thu và kiểm soát chi phí hiệu quả hơn. 

5.1. Tăng chất lượng sản phẩm

Việc tăng cường chất lượng sản phẩm không chỉ giúp doanh nghiệp thu hút thêm khách hàng mà còn củng cố lòng trung thành của họ. Để làm được điều này, doanh nghiệp có thể áp dụng một số cách.

Cải tiến thiết kế và quy trình sản xuất nhằm đảm bảo sản phẩm không chỉ bền hơn mà còn đáp ứng tốt hơn các nhu cầu của khách hàng. Quy trình sản xuất hiện đại, kết hợp với công nghệ tiên tiến, sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu lỗi phát sinh.

Đầu tư vào nguyên vật liệu chất lượng cao giúp sản phẩm đáp ứng hoặc vượt qua kỳ vọng của khách hàng. Dù chi phí có thể tăng, sản phẩm chất lượng cao hơn thường có giá bán cao hơn, mang lại tỷ suất lợi nhuận tốt hơn.

5.2. Phát triển các nguồn khách hàng tiềm năng

Bên cạnh việc giữ chân khách hàng hiện tại, doanh nghiệp cần mở rộng các kênh tiếp cận khách hàng mới để tăng cường doanh thu. Phát triển nguồn khách hàng tiềm năng giúp tăng cơ hội bán hàng, đồng thời xây dựng nền tảng khách hàng bền vững hơn. Nghiên cứu thị trường để nhận diện các nhóm khách hàng mới chưa khai thác hết tiềm năng.

Tăng cường hoạt động marketing số như quảng cáo trên mạng xã hội, chiến dịch email marketing hoặc tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO). Đây là các công cụ mạnh mẽ để tiếp cận khách hàng tiềm năng, tạo ra các lượt truy cập và chuyển đổi thành đơn hàng thực tế.

5.3. Điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận

Điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận là chiến lược quan trọng giúp tối đa hóa lợi nhuận mà không nhất thiết phải tăng giá sản phẩm hay cắt giảm chi phí. Tỷ suất lợi nhuận được điều chỉnh đúng cách giúp tối ưu doanh thu và tạo ra sự cân bằng trong chi phí. Phân tích và tái cơ cấu giá bán sao cho phù hợp với chi phí sản xuất và giá trị khách hàng nhận được. Việc định giá hợp lý, theo nhu cầu và giá trị cảm nhận của khách hàng, giúp doanh nghiệp vừa thu hút khách hàng, vừa đạt được lợi nhuận mong muốn.

Tối ưu hóa chi phí sản xuất và quản lý thông qua các biện pháp như tự động hóa quy trình, kiểm soát tồn kho và tối ưu sử dụng nguyên vật liệu. Chi phí giảm xuống mà không ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm sẽ giúp tỷ suất lợi nhuận tăng lên.

6. Câu hỏi thường gặp

Lợi nhuận có phải là yếu tố duy nhất quyết định sự thành công của doanh nghiệp?

Mặc dù lợi nhuận là yếu tố quan trọng và cần thiết để đánh giá hiệu quả kinh doanh, nhưng nó không phải là yếu tố duy nhất quyết định thành công của doanh nghiệp. Ngoài lợi nhuận, các yếu tố như uy tín thương hiệu, sự hài lòng của khách hàng, sự gắn kết của nhân viên và trách nhiệm xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng sự phát triển bền vững.

Lợi nhuận âm có ảnh hưởng thế nào đến doanh nghiệp?

Khi doanh nghiệp gặp phải lợi nhuận âm, nghĩa là chi phí vượt quá doanh thu, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn tài chính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng thanh toán các khoản nợ, trả lương nhân viên và duy trì hoạt động. Lợi nhuận âm có thể dẫn đến tình trạng thiếu vốn lưu động, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc đầu tư phát triển và mở rộng quy mô.

Có nên đầu tư lại toàn bộ lợi nhuận để phát triển doanh nghiệp không?

Có, quyết định đầu tư lại toàn bộ lợi nhuận phụ thuộc vào tình hình tài chính và mục tiêu phát triển của từng doanh nghiệp. Trong một số trường hợp, doanh nghiệp lựa chọn tái đầu tư lợi nhuận để mở rộng quy mô sản xuất, cải tiến công nghệ hoặc thâm nhập vào thị trường mới, giúp gia tăng năng lực cạnh tranh và cải thiện hiệu quả hoạt động.

Qua bài viết này, doanh nghiệp có thể đưa ra các chiến lược kinh doanh hợp lý và xây dựng kế hoạch tài chính hiệu quả nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển trên thị trường. Hy vọng dưới bài viết này, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Lợi nhuận của doanh nghiệp là gì? Cách tính chính xác.