Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động

Giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động là một phần quan trọng trong quản lý quan hệ lao động, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả người lao động và người sử dụng lao động. Các nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động theo quy định pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi các bên mà còn góp phần duy trì sự ổn định và hài hòa trong môi trường làm việc. Luật ACC sẽ cung cấp các thông tin liên quan đến Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động. Mời các bạn tham khảo.

1. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động

• Bình đẳng, tự nguyện và thiện chí: Các bên trong tranh chấp lao động phải được đối xử bình đẳng, tự nguyện tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp và có thiện chí trong việc tìm kiếm giải pháp.
• Công khai, minh bạch: Quá trình giải quyết tranh chấp phải được thực hiện công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi của các bên.
• Tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp: Việc giải quyết tranh chấp phải tôn trọng và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động theo quy định của pháp luật.
• Không làm gián đoạn sản xuất, kinh doanh: Việc giải quyết tranh chấp phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.

>> Mời các bạn tham khảo thêm thông tin liên quan tại Các phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng

2. Tranh chấp lao động cá nhân và tập thể được giải quyết như thế nào?

2.1. Tranh chấp lao động cá nhân

Trình tự giải quyết:

• Thương lượng tự nguyện giữa các bên:
• Các bên trong tranh chấp có thể tự thương lượng để giải quyết tranh chấp. Quá trình này được khuyến khích thực hiện đầu tiên nhằm tìm ra giải pháp hòa bình và thỏa đáng cho cả hai bên.
• Hòa giải viên lao động:
• Nếu thương lượng không thành công, một trong hai bên có thể yêu cầu hòa giải viên lao động thuộc Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội địa phương tiến hành hòa giải.
• Hòa giải viên lao động sẽ tiến hành các bước hòa giải trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu hòa giải. Kết quả hòa giải có thể là thành công hoặc không thành công.
• Khởi kiện tại Tòa án nhân dân:
• Nếu hòa giải không thành công hoặc các bên không đồng ý với kết quả hòa giải, họ có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Tòa án sẽ xem xét và giải quyết tranh chấp theo quy trình tố tụng dân sự.

2.2. Tranh chấp lao động tập thể

Trình tự giải quyết:

• Thương lượng tự nguyện giữa các bên:
• Tương tự như tranh chấp cá nhân, các bên trong tranh chấp tập thể có thể tự thương lượng để giải quyết tranh chấp.
• Hòa giải viên lao động hoặc Hội đồng hòa giải lao động:
• Nếu thương lượng không thành công, một trong hai bên có thể yêu cầu hòa giải viên lao động hoặc Hội đồng hòa giải lao động tiến hành hòa giải.
• Hòa giải viên hoặc Hội đồng hòa giải lao động sẽ tiến hành hòa giải trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu. Kết quả hòa giải có thể là thành công hoặc không thành công.
• Hội đồng trọng tài lao động:
• Nếu hòa giải không thành công hoặc các bên không đồng ý với kết quả hòa giải, tranh chấp sẽ được đưa ra Hội đồng trọng tài lao động.
• Hội đồng trọng tài lao động sẽ xem xét và đưa ra quyết định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu. Quyết định của Hội đồng trọng tài lao động có hiệu lực thi hành ngay.
• Đình công:
• Nếu các bên không đạt được thỏa thuận hoặc không đồng ý với quyết định của Hội đồng trọng tài lao động, người lao động có quyền tiến hành đình công theo quy định của pháp luật. Quy trình đình công phải tuân thủ các quy định tại Bộ luật Lao động 2019, đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý.

Các quy định pháp luật liên quan:

• Bộ luật Lao động 2019
• Nghị định số 145/2020/NĐ-CP

Việc giải quyết tranh chấp lao động, dù là cá nhân hay tập thể, đều tuân thủ các nguyên tắc công khai, minh bạch, bình đẳng và tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, đảm bảo không làm gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

3. Trình tự và thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động ra sao?

Trình tự và thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động được quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động 2019. Dưới đây là các bước cụ thể:

3.1. Tranh chấp lao động cá nhân

Bước 1: Thương lượng trực tiếp

• Các bên trong tranh chấp lao động cá nhân trước hết phải tiến hành thương lượng trực tiếp với nhau để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và tự nguyện.

Bước 2: Hòa giải

• Nếu thương lượng không thành công, một trong hai bên có thể yêu cầu hòa giải viên lao động của Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội địa phương tham gia hòa giải.
• Hòa giải viên lao động sẽ tổ chức phiên hòa giải trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu.
• Kết quả hòa giải có thể là:
• Hòa giải thành công, các bên ký vào biên bản hòa giải và thực hiện theo nội dung đã thỏa thuận.
• Hòa giải không thành công, hòa giải viên lập biên bản và hướng dẫn các bên đưa vụ việc ra Tòa án nhân dân.

Bước 3: Khởi kiện tại Tòa án nhân dân

• Nếu hòa giải không thành công hoặc các bên không đồng ý với kết quả hòa giải, họ có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
• Tòa án nhân dân sẽ tiến hành thụ lý, xét xử theo quy trình tố tụng dân sự để giải quyết tranh chấp.

3.2. Tranh chấp lao động tập thể

Bước 1: Thương lượng trực tiếp

• Các bên trong tranh chấp lao động tập thể trước hết phải tiến hành thương lượng trực tiếp với nhau.

Bước 2: Hòa giải

• Nếu thương lượng không thành công, một trong hai bên có thể yêu cầu hòa giải viên lao động hoặc Hội đồng hòa giải lao động tham gia hòa giải.
• Hòa giải viên hoặc Hội đồng hòa giải lao động sẽ tổ chức phiên hòa giải trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu.
• Kết quả hòa giải có thể là:
• Hòa giải thành công, các bên ký vào biên bản hòa giải và thực hiện theo nội dung đã thỏa thuận.
• Hòa giải không thành công, hòa giải viên hoặc Hội đồng hòa giải lập biên bản và hướng dẫn các bên đưa vụ việc ra Hội đồng trọng tài lao động.

Bước 3: Giải quyết tại Hội đồng trọng tài lao động

• Nếu hòa giải không thành công hoặc các bên không đồng ý với kết quả hòa giải, họ có thể đưa vụ việc ra Hội đồng trọng tài lao động.
• Hội đồng trọng tài lao động sẽ xem xét và đưa ra quyết định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu.
• Quyết định của Hội đồng trọng tài lao động có hiệu lực thi hành ngay. Nếu các bên không đồng ý với quyết định này, họ có thể tiếp tục các bước tiếp theo như đình công hợp pháp.

Quy định pháp luật liên quan

• Bộ luật Lao động 2019
• Nghị định số 145/2020/NĐ-CP:

Lưu ý

• Thời hạn giải quyết: Phải tuân thủ đúng thời hạn quy định trong từng bước để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
• Chi phí giải quyết: Các bên phải tuân thủ quy định về chi phí giải quyết tranh chấp, bao gồm phí hòa giải, phí tòa án, và các chi phí khác liên quan.

Việc tuân thủ đúng trình tự và thủ tục giải quyết tranh chấp lao động theo quy định pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn góp phần duy trì môi trường làm việc hài hòa và ổn định.

>> Các bạn có thể tham khảo thêm thông tin liên quan tại Thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng

4. Nguyên tắc thương lượng, hòa giải trong giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động như thế nào?

Nguyên tắc thương lượng, hòa giải trong giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động là những quy định cơ bản nhằm đảm bảo quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả. Dưới đây là các nguyên tắc cụ thể:

4.1. Nguyên tắc thiện chí, hợp tác

• Thái độ thiện chí: Các bên trong tranh chấp phải tham gia quá trình thương lượng và hòa giải với tinh thần thiện chí, mong muốn giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và hợp lý.
• Hợp tác: Các bên cần hợp tác, trao đổi thông tin đầy đủ, trung thực và chính xác, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thương lượng và hòa giải.

4.2. Nguyên tắc tự nguyện

• Tự nguyện tham gia: Các bên phải tự nguyện tham gia vào quá trình thương lượng và hòa giải. Không bên nào được ép buộc hoặc gây áp lực để bên kia phải tham gia hoặc chấp nhận kết quả thương lượng, hòa giải.

4.3. Nguyên tắc bình đẳng

• Bình đẳng trong đối xử: Các bên trong tranh chấp phải được đối xử bình đẳng, không phân biệt đối xử về mặt quyền lợi và nghĩa vụ.
• Công bằng: Quá trình thương lượng và hòa giải phải đảm bảo sự công bằng, không thiên vị bất kỳ bên nào.

4.4. Nguyên tắc tôn trọng quyền tự do thỏa thuận

• Tự do thỏa thuận: Các bên có quyền tự do thỏa thuận về các điều khoản trong quá trình thương lượng và hòa giải, miễn là không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội.
• Tôn trọng thỏa thuận: Kết quả thương lượng và hòa giải phải được các bên tôn trọng và thực hiện đúng như đã thỏa thuận.

4.5. Nguyên tắc minh bạch

• Minh bạch trong quy trình: Quá trình thương lượng và hòa giải phải diễn ra minh bạch, rõ ràng, không có hành vi gian lận hoặc che giấu thông tin.
• Thông tin đầy đủ: Các bên cần cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác, giúp quá trình thương lượng và hòa giải diễn ra thuận lợi và đạt kết quả tốt.

4.6. Nguyên tắc bảo mật

• Bảo mật thông tin: Thông tin liên quan đến quá trình thương lượng và hòa giải phải được bảo mật, không tiết lộ ra ngoài trừ khi có sự đồng ý của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.
• Tôn trọng sự riêng tư: Quá trình thương lượng và hòa giải phải tôn trọng sự riêng tư của các bên tham gia.

4.7. Nguyên tắc không làm gián đoạn sản xuất, kinh doanh

• Không ảnh hưởng đến hoạt động: Quá trình thương lượng và hòa giải không được làm gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.
• Đảm bảo ổn định: Việc giải quyết tranh chấp phải đảm bảo ổn định môi trường làm việc, không gây xáo trộn hoặc tạo ra các bất ổn không cần thiết.

Cơ sở pháp lý:

• Bộ luật Lao động 2019: Các quy định về nguyên tắc thương lượng, hòa giải trong giải quyết tranh chấp lao động.
• Nghị định số 145/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động.

Việc tuân thủ các nguyên tắc trên giúp đảm bảo quá trình thương lượng và hòa giải diễn ra hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, đồng thời duy trì môi trường làm việc hài hòa và ổn định.

>> Đọc bài viết để biết thêm thông tin liên quan về Tranh chấp lao động là gì? Cách giải quyết tranh chấp lao động cá nhân?

5. Câu hỏi thường gặp

Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động?

Các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động bao gồm: hòa giải viên lao động, Hội đồng hòa giải lao động cơ sở, Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án nhân dân. Hòa giải viên lao động thuộc Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội địa phương có nhiệm vụ tổ chức phiên hòa giải và đưa ra giải pháp hòa giải cho các bên. Hội đồng hòa giải lao động cơ sở hoạt động tại các doanh nghiệp có công đoàn, bao gồm đại diện người lao động và đại diện người sử dụng lao động, và có nhiệm vụ hòa giải các tranh chấp lao động tập thể tại cơ sở. Hội đồng trọng tài lao động được thành lập tại các địa phương để giải quyết tranh chấp lao động tập thể khi hòa giải tại cơ sở không thành công. Cuối cùng, Tòa án nhân dân là cơ quan giải quyết cuối cùng khi các bên không đồng ý với kết quả hòa giải hoặc quyết định của Hội đồng trọng tài lao động, có thẩm quyền giải quyết tất cả các loại tranh chấp lao động theo quy trình tố tụng dân sự.

Quy định về thời hạn giải quyết tranh chấp lao động là gì?

Quy định về thời hạn giải quyết tranh chấp lao động nhằm đảm bảo quá trình giải quyết diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Theo Bộ luật Lao động 2019, hòa giải viên lao động phải tổ chức phiên hòa giải trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu hòa giải và hoàn thành quá trình hòa giải trong thời hạn này. Hội đồng trọng tài lao động phải ra quyết định giải quyết tranh chấp trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu và quyết định của họ có hiệu lực thi hành ngay. Nếu các bên không đồng ý với kết quả hòa giải hoặc quyết định của Hội đồng trọng tài lao động, họ có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân và thời hạn khởi kiện được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Quyền và nghĩa vụ của các bên khi tham gia giải quyết tranh chấp lao động là gì?

Khi tham gia giải quyết tranh chấp lao động, các bên có các quyền và nghĩa vụ cụ thể. Các quyền của các bên bao gồm: yêu cầu hòa giải và giải quyết tranh chấp; tham gia phiên hòa giải, phiên xử; trình bày ý kiến, cung cấp chứng cứ; và kháng cáo, khiếu nại nếu không đồng ý với kết quả hòa giải hoặc quyết định của cơ quan giải quyết tranh chấp. Nghĩa vụ của các bên bao gồm: tuân thủ quy trình giải quyết tranh chấp lao động theo quy định của pháp luật; tham gia đầy đủ các phiên hòa giải, phiên xử; cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin, tài liệu liên quan đến tranh chấp; và thực hiện nghiêm túc các quyết định, thỏa thuận đã đạt được trong quá trình giải quyết tranh chấp. Những quy định này đảm bảo quá trình giải quyết tranh chấp lao động diễn ra một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.

Tóm lại, nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự công bằng, minh bạch và hiệu quả cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Việc tuân thủ các nguyên tắc thiện chí, hợp tác, tự nguyện, bình đẳng, tôn trọng quyền tự do thỏa thuận, minh bạch và bảo mật không chỉ giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên mà còn góp phần duy trì môi trường làm việc hài hòa, ổn định và phát triển bền vững.