Doanh nghiệp bảo hiểm là gì?

Trong bối cảnh kinh tế ngày càng phát triển, nhu cầu bảo vệ tài chính trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ bảo hiểm, giúp cá nhân và tổ chức bảo vệ tài sản cũng như quyền lợi của mình trước những rủi ro không lường trước. Bài viết của Luật ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về doanh nghiệp bảo hiểm là gì và tầm quan trọng của nó trong đời sống.

Doanh nghiệp bảo hiểm là gì?

1. Doanh nghiệp bảo hiểm là gì?

Về khái niệm doanh nghiệp được hiểu đây là tổ chức kinh tế được thành lập nhằm mục đích hoạt động sản xuất, kinh doanh và mang lại lợi nhuận. Doanh nghiệp có thể thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có bảo hiểm.

Còn khái niệm bảo hiểm sẽ là hình thức chuyển giao rủi ro tài chính từ cá nhân hoặc tổ chức cho một công ty bảo hiểm thông qua việc đóng phí bảo hiểm. Khi xảy ra sự kiện không mong muốn, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bồi thường cho người tham gia bảo hiểm theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng.

Căn cứ vào khoản 17 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 có định nghĩa doanh nghiệp bảo hiểm như sau:

“17. Doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp được thành lập, tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật này và luật khác có liên quan để kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh tái bảo hiểm, nhượng tái bảo hiểm. Doanh nghiệp bảo hiểm bao gồm doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, doanh nghiệp bảo hiểm sức khỏe.”

Như vậy, từ các diễn giải trên có thể hiểu rằng doanh nghiệp bảo hiểm là một loại hình doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ bảo hiểm cho cá nhân và tổ chức. Mục tiêu chính của doanh nghiệp bảo hiểm là giúp khách hàng giảm thiểu rủi ro tài chính thông qua việc chia sẻ rủi ro giữa nhiều người tham gia bảo hiểm.

Đặc điểm của doanh nghiệp bảo hiểm

• Hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro: Doanh nghiệp bảo hiểm thu phí từ nhiều khách hàng để tạo lập quỹ bảo hiểm, từ đó chi trả bồi thường cho những khách hàng gặp rủi ro.
• Sản phẩm đa dạng: Doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp nhiều loại sản phẩm như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tài sản, bảo hiểm trách nhiệm và các loại bảo hiểm khác.

Doanh nghiệp bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và hỗ trợ tài chính cho cá nhân và tổ chức. Bằng cách cung cấp các sản phẩm và dịch vụ bảo hiểm, doanh nghiệp không chỉ giúp khách hàng quản lý rủi ro mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

2. Có những loại hình doanh nghiệp bảo hiểm nào?

Tại Việt Nam, các loại hình doanh nghiệp bảo hiểm chủ yếu được phân loại theo lĩnh vực hoạt động, bao gồm bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ. Dưới đây là phân tích chi tiết về từng loại hình:

2.1. Bảo hiểm nhân thọ

Là loại hình bảo hiểm mà doanh nghiệp cam kết bồi thường cho người tham gia bảo hiểm hoặc người thụ hưởng khi xảy ra sự kiện bảo hiểm như tử vong, thương tật, hoặc bệnh tật.

Mục đích: Bảo vệ tài chính cho gia đình và cá nhân trong trường hợp không may xảy ra sự kiện liên quan đến sức khỏe hoặc tính mạng.

Sản phẩm chính:

• Bảo hiểm tử kỳ: Bồi thường cho người thụ hưởng trong trường hợp người tham gia tử vong trong thời gian bảo hiểm.
• Bảo hiểm nhân thọ trọn đời: Bảo đảm bồi thường cho người thụ hưởng khi người tham gia bảo hiểm qua đời, không giới hạn thời gian.
• Bảo hiểm hỗn hợp: Kết hợp giữa bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm tiết kiệm, cho phép người tham gia nhận được một khoản tiền mặt khi hết thời gian bảo hiểm.
• Bảo hiểm sức khỏe: Đảm bảo chi phí y tế cho người tham gia trong trường hợp bệnh tật hoặc tai nạn.

2.2. Bảo hiểm phi nhân thọ

Là loại hình bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp để bảo vệ tài sản, trách nhiệm pháp lý và các rủi ro khác ngoài các vấn đề liên quan đến tính mạng.

Mục đích: Bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro tài chính cho cá nhân và doanh nghiệp.

Sản phẩm chính:

• Bảo hiểm tài sản: Bảo vệ tài sản như nhà cửa, xe cộ, và tài sản khác trước các rủi ro như hỏa hoạn, thiên tai, trộm cắp.
• Bảo hiểm trách nhiệm: Bảo vệ cá nhân hoặc doanh nghiệp trước các yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi của họ gây ra cho bên thứ ba.
• Bảo hiểm xe cơ giới: Bảo hiểm cho xe ô tô và các phương tiện giao thông khác, bao gồm trách nhiệm dân sự và bảo hiểm thân xe.
• Bảo hiểm hàng hóa: Bảo vệ hàng hóa trong quá trình vận chuyển và lưu kho, giảm thiểu rủi ro mất mát hoặc hư hỏng.
• Bảo hiểm sức khỏe: Bảo hiểm cho chi phí y tế, bao gồm khám chữa bệnh và thuốc men.

2.3. Bảo hiểm tái bảo hiểm

Là loại hình bảo hiểm mà doanh nghiệp bảo hiểm chuyển giao một phần rủi ro của mình cho một doanh nghiệp bảo hiểm khác (gọi là tái bảo hiểm).

Mục đích: Giúp doanh nghiệp bảo hiểm giảm thiểu rủi ro và ổn định tài chính bằng cách chia sẻ rủi ro với các công ty bảo hiểm khác.

Các loại hình doanh nghiệp bảo hiểm tại Việt Nam đa dạng và phong phú, đáp ứng nhu cầu bảo vệ tài chính cho cá nhân và tổ chức trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc hiểu rõ các loại hình này sẽ giúp người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm bảo hiểm phù hợp với nhu cầu của mình.

3. Điều kiện thành lập doanh nghiệp bảo hiểm 

Điều kiện thành lập doanh nghiệp bảo hiểm 

Để thành lập doanh nghiệp bảo hiểm tại Việt Nam, các tổ chức, cá nhân cần đáp ứng một số điều kiện pháp lý nhất định. Dưới đây là những điều kiện quan trọng cần lưu ý:

3.1. Quy định về hình thức doanh nghiệp

Doanh nghiệp bảo hiểm có thể được thành lập dưới hình thức công ty cổ phần, công ty TNHH hoặc công ty liên doanh.

3.2. Vốn điều lệ tối thiểu

Doanh nghiệp bảo hiểm phải có vốn điều lệ tối thiểu theo quy định của pháp luật. Cụ thể, theo quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm, vốn điều lệ của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ tối thiểu là 100 tỷ đồng, và đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ là 300 tỷ đồng. Doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động trong lĩnh vực tái bảo hiểm phải có vốn điều lệ tối thiểu là 1.000 tỷ đồng.

3.3. Điều kiện về nhân sự

Đối với vấn đề nhân sự, doanh nghiệp bảo hiểm phải đảm bảo các yếu tố sau:

• Cán bộ quản lý: Doanh nghiệp cần có đội ngũ quản lý đủ năng lực, bao gồm Tổng Giám đốc, Giám đốc tài chính, Giám đốc kinh doanh và các vị trí khác theo yêu cầu. Những người này phải có chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực bảo hiểm.
• Đội ngũ nhân viên: Doanh nghiệp cũng cần có đội ngũ nhân viên chuyên môn có kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo hiểm.

3.4. Giấy phép hoạt động

Doanh nghiệp phải nộp hồ sơ xin cấp Giấy phép hoạt động bảo hiểm tại Bộ Tài chính. Hồ sơ này bao gồm các tài liệu như: Đơn xin cấp phép, Điều lệ doanh nghiệp, kế hoạch kinh doanh, và các tài liệu chứng minh nguồn vốn.

3.5. Cơ sở vật chất

Doanh nghiệp phải có địa điểm văn phòng chính hợp pháp, đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất để hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

3.6. Hệ thống công nghệ thông tin

Doanh nghiệp bảo hiểm cần xây dựng hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý và hoạt động kinh doanh, bao gồm cả việc quản lý dữ liệu khách hàng và xử lý bồi thường.

3.7. Các điều kiện khác

Thực hiện các nghĩa vụ tài chính: Doanh nghiệp cần đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính như đóng thuế, bảo hiểm xã hội cho nhân viên.

Việc thành lập doanh nghiệp bảo hiểm đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về vốn, nhân sự, cơ sở vật chất và tuân thủ quy định pháp luật. Những điều kiện này không chỉ đảm bảo hoạt động hiệu quả của doanh nghiệp mà còn bảo vệ quyền lợi của khách hàng trong quá trình cung cấp dịch vụ bảo hiểm.

>>> Đọc bài viết về Giấy đề nghị đăng ký thành lập doanh nghiệp có thể sẽ giúp bạn đọc biết thêm về quy định của hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam 

4. Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định pháp luật 

Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm được quy định rõ ràng trong Luật Kinh doanh bảo hiểm và các văn bản pháp luật liên quan tại Việt Nam. Dưới đây là phân tích chi tiết về quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định pháp luật:

4.1. Quyền của doanh nghiệp bảo hiểm

Quyền của doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bao gồm những quyền sau : 

• Quyền thu phí bảo hiểm: Doanh nghiệp bảo hiểm có quyền thu phí bảo hiểm từ khách hàng theo hợp đồng bảo hiểm đã ký kết. Mức phí này phải được xác định dựa trên các nguyên tắc và phương pháp tính toán hợp lý.
• Quyền từ chối bồi thường: Doanh nghiệp bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường trong các trường hợp mà hợp đồng bảo hiểm quy định, chẳng hạn như khách hàng không khai báo đúng sự thật hoặc cố tình gây ra rủi ro.
• Quyền yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin: Doanh nghiệp có quyền yêu cầu khách hàng cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin liên quan đến hợp đồng bảo hiểm nhằm phục vụ cho việc đánh giá rủi ro.
• Quyền giải quyết tranh chấp: Doanh nghiệp bảo hiểm có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp thông qua các cơ quan chức năng hoặc theo thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng bảo hiểm.
• Quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp: Doanh nghiệp có quyền bảo vệ các lợi ích hợp pháp của mình trong các giao dịch bảo hiểm và có thể khởi kiện ra tòa án nếu quyền lợi bị xâm phạm.

4.2. Nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm

Nghĩa vụ của doanh nghiệp của doanh nghiệp bảo hiểm bao gồm những nghĩa vụ như sau: 

• Nghĩa vụ bồi thường: Doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ bồi thường cho khách hàng theo các điều khoản đã quy định trong hợp đồng bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
• Nghĩa vụ bảo mật thông tin: Doanh nghiệp bảo hiểm phải bảo mật thông tin cá nhân của khách hàng và chỉ được phép tiết lộ khi có sự đồng ý của khách hàng hoặc theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
• Nghĩa vụ thực hiện hợp đồng: Doanh nghiệp cần thực hiện đúng các nghĩa vụ quy định trong hợp đồng bảo hiểm, bao gồm việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về sản phẩm bảo hiểm.
• Nghĩa vụ thực hiện các quy định của pháp luật: Doanh nghiệp bảo hiểm phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về hoạt động bảo hiểm, bao gồm các quy định liên quan đến tài chính, quản lý rủi ro và báo cáo tài chính.
• Nghĩa vụ hỗ trợ khách hàng: Doanh nghiệp bảo hiểm cần cung cấp dịch vụ khách hàng, hỗ trợ khách hàng trong quá trình ký kết hợp đồng và giải quyết bồi thường.

Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp mà còn bảo đảm quyền lợi hợp pháp của khách hàng. Sự cân bằng giữa quyền lợi và nghĩa vụ này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự tin tưởng và ổn định trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

>>> Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về vấn đề Mẫu nghị quyết hội đồng quản trị để thực hiện đúng theo quy định pháp luật 

5. Câu hỏi thường gặp 

Doanh nghiệp bảo hiểm là gì?

Trả lời: Doanh nghiệp bảo hiểm là tổ chức kinh tế chuyên cung cấp dịch vụ bảo hiểm, nhằm bảo vệ quyền lợi tài chính của cá nhân và tổ chức khi xảy ra các sự kiện không mong muốn.

Có những loại hình doanh nghiệp bảo hiểm nào?

Trả lời: Có hai loại hình doanh nghiệp bảo hiểm chính: bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ. Bảo hiểm nhân thọ tập trung vào bảo vệ tài chính cho cuộc sống, trong khi bảo hiểm phi nhân thọ bảo vệ tài sản và trách nhiệm pháp lý.

Doanh nghiệp bảo hiểm hoạt động như thế nào?

Trả lời: Doanh nghiệp bảo hiểm thu phí từ khách hàng để tạo lập quỹ bảo hiểm. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, doanh nghiệp sẽ bồi thường cho khách hàng theo các điều khoản trong hợp đồng.

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quát về doanh nghiệp bảo hiểm là gì và lựa chọn được sản phẩm bảo hiểm phù hợp với nhu cầu của mình. Với vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài chính, doanh nghiệp bảo hiểm là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Nếu có bất kỳ vấn đề vướng mắc cần giải đáp cụ thể, Quý bạn đọc hãy liên hệ với Công ty luật ACC qua số hotline 1900.3330 để được hỗ trợ.