Hướng dẫn chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể

Hoạt động kinh doanh cá thể ngày càng phổ biến, mang lại nhiều cơ hội cho người dân. Tuy nhiên, do nhiều lý do, một số cá nhân có nhu cầu chuyển nhượng hộ kinh doanh của mình cho người khác. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về thủ tục chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể, giúp bạn thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng, thuận lợi và đảm bảo tính pháp lý.

Hướng dẫn chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể

1. Chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể là gì?

Chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể là việc thay đổi chủ sở hữu của một hộ kinh doanh đã được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Nói cách khác, người chủ cũ sẽ sang nhượng toàn bộ hoặc một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ liên quan đến hoạt động kinh doanh của hộ cho người chủ mới.

2. Điều kiện chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể

2.1. Điều kiện về người chuyển nhượng
Người chuyển nhượng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể. Để đảm bảo việc chuyển nhượng diễn ra đúng quy định và hợp pháp, người chuyển nhượng cần phải đáp ứng các điều kiện sau:

- Có năng lực pháp lý đầy đủ: Người chuyển nhượng phải là cá nhân đủ 18 tuổi và không bị mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo rằng người chuyển nhượng có đủ năng lực để thực hiện và chịu trách nhiệm về các hành vi pháp lý liên quan đến việc chuyển nhượng hộ kinh doanh.
- Không thuộc diện bị cấm kinh doanh: Người chuyển nhượng không được thuộc một trong các trường hợp bị cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật. Cụ thể, những người đã bị kết án tù về các tội liên quan đến hoạt động kinh doanh như cố ý gây thương tích, lừa đảo, hoặc những người đã bị tước quyền kinh doanh đều không đủ điều kiện để thực hiện chuyển nhượng. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc kinh doanh được tiến hành bởi những người có uy tín và tuân thủ pháp luật.
- Đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí: Trước khi thực hiện chuyển nhượng, hộ kinh doanh cá thể phải đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế và phí theo quy định của pháp luật. Việc này bao gồm nộp đầy đủ các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, và các khoản phí khác liên quan đến hoạt động kinh doanh. Điều này đảm bảo rằng không có nghĩa vụ tài chính nào bị bỏ sót, gây khó khăn cho người nhận chuyển nhượng sau này.
2.2. Điều kiện về người nhận chuyển nhượng
Người nhận chuyển nhượng là cá nhân tiếp nhận hoạt động kinh doanh và chịu trách nhiệm tiếp tục phát triển hộ kinh doanh. Để đảm bảo rằng người nhận chuyển nhượng có đủ khả năng và tuân thủ pháp luật, cần thỏa mãn các điều kiện sau:

- Có năng lực pháp lý đầy đủ: Người nhận chuyển nhượng cũng phải là cá nhân đủ 18 tuổi và không bị mất năng lực hành vi dân sự. Điều này đảm bảo rằng người nhận chuyển nhượng có đủ khả năng quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể.
- Không thuộc diện bị cấm kinh doanh: Tương tự như người chuyển nhượng, người nhận chuyển nhượng không được thuộc các trường hợp bị cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo tính liên tục và ổn định của hoạt động kinh doanh sau khi chuyển nhượng.
- Có đủ điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật: Người nhận chuyển nhượng phải có đủ điều kiện kinh doanh đối với ngành nghề mà hộ kinh doanh cá thể đang thực hiện. Điều này bao gồm việc đáp ứng các yêu cầu về chứng chỉ, giấy phép hành nghề, và các điều kiện khác liên quan đến ngành nghề cụ thể. Việc này giúp đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh được tiếp tục một cách hợp pháp và hiệu quả.
2.3. Điều kiện về hộ kinh doanh cá thể
Để việc chuyển nhượng diễn ra suôn sẻ và hợp pháp, bản thân hộ kinh doanh cá thể cũng cần đáp ứng các điều kiện nhất định:

- Hộ kinh doanh cá thể đã được đăng ký kinh doanh: Hộ kinh doanh cá thể phải đã được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật và giấy phép kinh doanh còn hiệu lực tại thời điểm chuyển nhượng. Điều này đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh được pháp luật công nhận và bảo vệ.
- Hộ kinh doanh cá thể không có tranh chấp, kiện tụng: Tại thời điểm chuyển nhượng, hộ kinh doanh cá thể không được có bất kỳ tranh chấp hoặc kiện tụng nào liên quan đến tài sản, quyền, hoặc nghĩa vụ kinh doanh. Việc này nhằm tránh các rủi ro pháp lý có thể phát sinh và đảm bảo quá trình chuyển nhượng diễn ra suôn sẻ.
2.4. Điều kiện bổ sung
Ngoài các điều kiện trên, còn một số yếu tố quan trọng khác cần lưu ý khi thực hiện chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể:

- Việc chuyển nhượng phải được thực hiện bằng văn bản hợp đồng chuyển nhượng: Hợp đồng chuyển nhượng cần được lập thành văn bản, ghi rõ các điều khoản và điều kiện chuyển nhượng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên và tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho quá trình chuyển nhượng.
- Hợp đồng chuyển nhượng phải được công chứng hoặc chứng thực: Hợp đồng chuyển nhượng cần được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Việc này đảm bảo tính pháp lý và giá trị chứng cứ của hợp đồng trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
- Thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh: Người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng phải thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh nơi hộ kinh doanh cá thể đã đăng ký về việc chuyển nhượng trong vòng 15 ngày kể từ ngày ký hợp đồng chuyển nhượng. Việc này giúp cập nhật thông tin và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

3. Hướng dẫn chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể

Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ
Bước đầu tiên trong quá trình chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể là chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác. Hồ sơ chuyển nhượng cần bao gồm các giấy tờ và tài liệu sau:

- Hợp đồng chuyển nhượng: Hợp đồng chuyển nhượng phải được lập thành văn bản và bao gồm đầy đủ các thông tin quan trọng như: thông tin về người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng, tài sản, quyền và nghĩa vụ được chuyển nhượng, giá trị chuyển nhượng, thời hạn thanh toán, và các điều khoản giải quyết tranh chấp. Đặc biệt, hợp đồng này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu lực pháp lý.
- Giấy tờ chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân: Người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng cần cung cấp bản sao và bản gốc của giấy chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân để xác thực danh tính.
- Giấy phép đăng ký kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể: Bản gốc giấy phép đăng ký kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể cần được nộp để xác minh tình trạng pháp lý của hộ kinh doanh tại thời điểm chuyển nhượng.
- Giấy tờ chứng minh tài sản, quyền và nghĩa vụ được chuyển nhượng (nếu có): Nếu trong quá trình chuyển nhượng có liên quan đến tài sản, quyền và nghĩa vụ cụ thể, cần cung cấp các giấy tờ chứng minh tương ứng để đảm bảo minh bạch và hợp pháp.
- Các giấy tờ khác liên quan (nếu có): Bất kỳ giấy tờ nào khác có liên quan đến việc chuyển nhượng, chẳng hạn như giấy ủy quyền, hợp đồng thuê nhà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,... cũng cần được chuẩn bị.
Bước 2. Nộp hồ sơ
Sau khi hoàn tất việc chuẩn bị hồ sơ, bước tiếp theo là nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh.

Người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng cùng nộp hồ sơ: Cả hai bên phải cùng đến cơ quan đăng ký kinh doanh nơi hộ kinh doanh cá thể đã đăng ký để nộp hồ sơ chuyển nhượng. Điều này nhằm đảm bảo tính chính xác và hợp pháp của quá trình chuyển nhượng.
Bước 3. Nhận kết quả
Sau khi hồ sơ được nộp, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ tiến hành kiểm tra và xác minh các thông tin trong hồ sơ. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, quá trình cấp giấy đăng ký kinh doanh mới sẽ diễn ra như sau:

- Kiểm tra hồ sơ: Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ kiểm tra kỹ lưỡng tất cả các giấy tờ và tài liệu đã nộp để đảm bảo rằng mọi thông tin đều chính xác và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.
- Cấp giấy đăng ký kinh doanh mới: Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp giấy đăng ký kinh doanh mới cho người nhận chuyển nhượng. Giấy đăng ký kinh doanh mới này xác nhận quyền và nghĩa vụ của người nhận chuyển nhượng đối với hộ kinh doanh cá thể.

4. Nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh cũ và mới sau khi chuyển nhượng

4.1. Nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh cũ
Chủ hộ kinh doanh cũ có một loạt các trách nhiệm cần hoàn thành trước khi chính thức chuyển giao quyền sở hữu và điều hành cho chủ hộ kinh doanh mới. Các trách nhiệm này bao gồm:

- Hoàn tất thủ tục chuyển nhượng: Chủ hộ kinh doanh cũ phải hoàn tất đầy đủ các thủ tục chuyển nhượng theo quy định của pháp luật. Cụ thể:
+ Lập hợp đồng chuyển nhượng và công chứng/chứng thực hợp đồng: Hợp đồng này phải được lập thành văn bản và công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính hợp pháp.
+ Nộp hồ sơ chuyển nhượng tại cơ quan đăng ký kinh doanh: Sau khi hợp đồng được công chứng, hồ sơ chuyển nhượng phải được nộp tại cơ quan đăng ký kinh doanh để thay đổi thông tin chủ sở hữu.
+ Thanh toán các khoản nợ của hộ kinh doanh (nếu có): Mọi khoản nợ phát sinh trước thời điểm chuyển nhượng phải được thanh toán đầy đủ.
Bàn giao tài sản, sổ sách, giấy tờ cho người nhận chuyển nhượng: Mọi tài sản, sổ sách, và giấy tờ liên quan đến hoạt động kinh doanh phải được bàn giao cho chủ hộ kinh doanh mới một cách minh bạch và đầy đủ.
- Thông báo cho các bên liên quan: Chủ hộ kinh doanh cũ cần thông báo cho các bên liên quan về việc chuyển nhượng hộ kinh doanh, bao gồm:
+ Khách hàng và nhà cung cấp: Thông báo này giúp duy trì sự tin tưởng và hợp tác giữa các bên.
+ Ngân hàng và tổ chức tín dụng: Để cập nhật thông tin và xử lý các giao dịch tài chính liên quan.
+ Cơ quan thuế và bảo hiểm xã hội: Đảm bảo việc chuyển giao được công nhận và tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý.
- Thực hiện nghĩa vụ thuế, phí: Chủ hộ kinh doanh cũ có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế và phí của hộ kinh doanh cho đến thời điểm chuyển nhượng. Điều này bao gồm việc khai báo và nộp thuế theo quy định hiện hành.
4.2. Nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh mới
Khi tiếp quản hộ kinh doanh, chủ hộ kinh doanh mới cũng phải đảm bảo một số nghĩa vụ quan trọng để tiếp tục duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh. Những nghĩa vụ này bao gồm:

- Tiếp tục hoạt động kinh doanh: Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm tiếp tục hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh theo đúng giấy phép đăng ký kinh doanh và các quy định của pháp luật. Điều này bao gồm việc duy trì các tiêu chuẩn chất lượng và dịch vụ đã thiết lập.
- Thanh toán các khoản nợ của hộ kinh doanh: Chủ hộ kinh doanh mới phải thanh toán các khoản nợ phát sinh trước thời điểm chuyển nhượng (nếu có). Điều này đảm bảo rằng không có tranh chấp tài chính nào ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
- Thực hiện nghĩa vụ thuế, phí: Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế và phí từ thời điểm chuyển nhượng. Việc này bao gồm đăng ký và khai báo thuế theo quy định của pháp luật.
- Đăng ký thuế, phí: Nếu chủ hộ kinh doanh mới chưa đăng ký thuế, phí trước đây, họ cần thực hiện đăng ký ngay sau khi tiếp nhận hộ kinh doanh để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
- Tham gia bảo hiểm xã hội: Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật, nếu chưa tham gia trước đây. Điều này bảo vệ quyền lợi của người lao động trong hộ kinh doanh.
4.3. Quyền lợi của chủ hộ kinh doanh mới
Ngoài các nghĩa vụ, chủ hộ kinh doanh mới còn có một số quyền lợi quan trọng:

- Sử dụng thương hiệu, logo, tên miền của hộ kinh doanh cũ: Nếu có thỏa thuận, chủ hộ kinh doanh mới có quyền tiếp tục sử dụng thương hiệu, logo, và tên miền của hộ kinh doanh cũ, giúp duy trì giá trị thương hiệu và khách hàng hiện tại.
- Sử dụng tài sản, sổ sách, giấy tờ của hộ kinh doanh cũ: Chủ hộ kinh doanh mới có quyền tiếp nhận và sử dụng tất cả các tài sản, sổ sách, và giấy tờ liên quan đến hoạt động kinh doanh trước đó.
- Thu hồi các khoản công nợ của hộ kinh doanh cũ: Chủ hộ kinh doanh mới có quyền thu hồi các khoản công nợ mà hộ kinh doanh cũ chưa thu được, đảm bảo nguồn thu tài chính cho hoạt động kinh doanh.

Nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh cũ và mới sau khi chuyển nhượng

5. Lưu ý khi chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể

Chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể là một giao dịch quan trọng, cần được thực hiện đúng quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của cả hai bên. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể:

a) Lựa chọn người nhận chuyển nhượng uy tín:

Người nhận chuyển nhượng phải có năng lực pháp lý đầy đủ, không thuộc diện bị cấm kinh doanh.
Người nhận chuyển nhượng phải có đủ điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật đối với ngành nghề kinh doanh mà hộ kinh doanh cá thể đang thực hiện.
Nên tìm hiểu kỹ về người nhận chuyển nhượng, bao gồm năng lực tài chính, uy tín kinh doanh, kinh nghiệm kinh doanh,...
b) Xác định giá trị hợp lý của hộ kinh doanh:

Giá trị của hộ kinh doanh cá thể được xác định dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm: vị trí kinh doanh, thương hiệu, uy tín, tài sản, sổ sách,...
Nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia về định giá tài sản để có được giá trị hợp lý nhất.
c) Lập hợp đồng chuyển nhượng rõ ràng, chi tiết:

Hợp đồng chuyển nhượng phải được lập thành văn bản, có đầy đủ các thông tin về người chuyển nhượng, người nhận chuyển nhượng, tài sản, quyền, nghĩa vụ được chuyển nhượng, giá trị chuyển nhượng, thời hạn thanh toán, điều khoản giải quyết tranh chấp,...
Hợp đồng chuyển nhượng phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.
d) Hoàn tất thủ tục chuyển nhượng theo đúng quy định:

Người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng cùng nhau nộp hồ sơ chuyển nhượng tại cơ quan đăng ký kinh doanh nơi đăng ký hộ kinh doanh cá thể.
Hồ sơ nộp bao gồm: hợp đồng chuyển nhượng, giấy tờ chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của người chuyển nhượng và người nhận chuyển nhượng, giấy phép đăng ký kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể,...
Sau khi nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ kiểm tra hồ sơ và nếu đầy đủ, hợp lệ thì sẽ cấp giấy đăng ký kinh doanh mới cho người nhận chuyển nhượng.
e) Thông báo cho các bên liên quan:

Sau khi hoàn tất thủ tục chuyển nhượng, chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm thông báo cho các bên liên quan về việc chuyển nhượng, bao gồm: khách hàng, nhà cung cấp, ngân hàng, tổ chức tín dụng, cơ quan thuế, cơ quan bảo hiểm xã hội,...
f) Thanh toán các khoản nợ của hộ kinh doanh:

Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm thanh toán các khoản nợ của hộ kinh doanh phát sinh trước thời điểm chuyển nhượng (nếu có).
g) Thực hiện nghĩa vụ thuế, phí:

Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí của hộ kinh doanh từ thời điểm chuyển nhượng.
h) Tham gia bảo hiểm xã hội:

Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật nếu chưa tham gia trước đây.

6. Câu hỏi thường gặp

Chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể có cần thông báo cho cơ quan thuế hay không?

Có, cần phải thông báo cho cơ quan thuế sau khi hoàn tất thủ tục chuyển nhượng. Chủ hộ kinh doanh mới có trách nhiệm thông báo cho cơ quan thuế nơi quản lý hộ kinh doanh cá thể về việc chuyển nhượng trong vòng 15 ngày kể từ ngày ký hợp đồng chuyển nhượng.

Người nhận chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể có phải đăng ký thuế lại hay không?

Không cần đăng ký thuế lại nếu người nhận chuyển nhượng đã đăng ký thuế trước đây và đáp ứng các điều kiện sau:

Ngành nghề kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể được chuyển nhượng thuộc phạm vi ngành nghề kinh doanh đã đăng ký thuế của người nhận chuyển nhượng.
Người nhận chuyển nhượng sử dụng chung mã số thuế với mã số thuế đã đăng ký trước đây.
Hộ kinh doanh cá thể sau khi chuyển nhượng có thể tiếp tục hoạt động dưới tên cũ hay không?

Không thể tiếp tục hoạt động dưới tên cũ. Sau khi chuyển nhượng, hộ kinh doanh cá thể sẽ được cấp giấy đăng ký kinh doanh mới với tên và thông tin của người nhận chuyển nhượng.

Hy vọng qua bài viết, công ty luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Hướng dẫn chuyển nhượng hộ kinh doanh cá thể. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.