Ban kiểm soát công ty cổ phần là gì?

Trong cơ cấu tổ chức của các công ty cổ phần tại Việt Nam, Ban kiểm soát đóng vai trò vô cùng quan trọng như một cơ quan giám sát hoạt động của công ty. Ban kiểm soát không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn giám sát công tác quản lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cổ đông. Để hiểu rõ hơn về Ban kiểm soát trong công ty cô phần là gì?, Công ty Luật ACC sẽ cùng bạn đi vào các quy định pháp lý và thực tiễn hoạt động của cơ quan này tại bài viết dưới đây.

Ban kiểm soát công ty cổ phần là gì?

1. Khái niệm và cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần 

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cổ phần là một loại hình tổ chức kinh doanh đặc thù, với vốn điều lệ được chia thành cổ phiếu và nguyên tắc trách nhiệm giới hạn của cổ đông. Các cổ đông chỉ chịu trách nhiệm với công ty bằng số tiền góp vốn mua cổ phiếu mà không chịu trách nhiệm phụ đối với nợ của công ty. 

Cấu trúc tổ chức bao gồm Đại hội đồng cổ đông, cơ quan quyết định cao nhất để thay đổi điều lệ và bổ nhiệm các cơ quan quản lý; Hội đồng quản trị, chịu trách nhiệm điều hành công ty và Ban kiểm soát, giám sát hoạt động tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cổ đông. Ban điều hành thực hiện quản lý hằng ngày, đảm bảo hoạt động công bằng, minh bạch và hiệu quả theo quy định của pháp luật Việt Nam.

>>> Tham khảo: Thủ tục thành lập công ty cổ phần

2. Ban kiểm soát công ty cổ phần là gì? 

Ban kiểm soát công ty cổ phần là cơ quan quản lý, giám sát công ty cổ phần nhằm bảo đảm hoạt động của công ty tuân thủ pháp luật và các quy định nội bộ của công ty. Ban kiểm soát được thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp và là một phần không thể thiếu trong cơ cấu tổ chức của một công ty cổ phần.

Công việc chính của Ban kiểm soát bao gồm giám sát quá trình hoạt động kinh doanh của công ty, kiểm tra, đánh giá hiệu quả của các chính sách, kế hoạch sản xuất kinh doanh và việc thực hiện các nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông. Ban kiểm soát còn có nhiệm vụ đưa ra ý kiến, khuyến nghị để nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty, bảo vệ quyền lợi của cổ đông và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh của công ty.

Thành viên của Ban kiểm soát bao gồm ít nhất một chủ tịch và các thành viên khác được bầu cử bởi Đại hội đồng cổ đông. Ban kiểm soát có thể hoạt động độc lập mà không phụ thuộc vào Ban điều hành hay các cơ quan khác trong công ty, đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quản lý công ty cổ phần.

3. Vai trò của ban kiểm soát công ty cổ phần

Ban kiểm soát công ty cổ phần đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và đảm bảo hoạt động của công ty diễn ra theo đúng pháp luật và các quy định nội bộ. Vai trò chính của Ban kiểm soát là đảm bảo sự công bằng, minh bạch và hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp.

Ban kiểm soát có nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá và theo dõi các quyết định chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh của công ty để đảm bảo rằng chúng phù hợp với lợi ích chung của công ty và cổ đông. Họ cũng phải đánh giá và đề xuất các biện pháp để cải thiện hoạt động kinh doanh và tăng cường giá trị doanh nghiệp.

Ngoài ra, Ban kiểm soát còn có trách nhiệm đưa ra ý kiến và khuyến nghị cho Ban điều hành và Đại hội đồng cổ đông về các vấn đề quan trọng của công ty. Họ cần đảm bảo rằng các quy trình nội bộ và các quy định pháp lý được tuân thủ một cách nghiêm ngặt, đồng thời ngăn chặn và giải quyết các xung đột lợi ích trong công ty.

Tóm lại, vai trò của Ban kiểm soát là đảm bảo tính công bằng, minh bạch và tuân thủ pháp luật trong hoạt động của công ty cổ phần, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững và lợi ích chung của tất cả các bên liên quan.

4. Quyền của ban kiểm soát trong công ty cổ phần

Quyền của ban kiểm soát trong công ty cổ phần

Ban kiểm soát trong công ty cổ phần có các quyền hạn quan trọng để thực hiện vai trò giám sát và đảm bảo hoạt động công ty diễn ra trơn tru và công bằng. Các quyền của Ban kiểm soát bao gồm:

Kiểm tra và đánh giá: Ban kiểm soát có quyền kiểm tra các tài liệu, hồ sơ, số liệu kế toán, báo cáo tài chính và các thông tin quan trọng khác của công ty để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và tuân thủ pháp luật.

Đưa ra ý kiến và khuyến nghị: Họ có quyền đưa ra ý kiến và khuyến nghị cho Ban điều hành và Đại hội đồng cổ đông về các vấn đề chiến lược, kế hoạch kinh doanh và các quyết định quan trọng khác của công ty.

Phản ánh và giải quyết tranh chấp: Ban kiểm soát có trách nhiệm phản ánh và giải quyết các tranh chấp hoặc xung đột lợi ích nảy sinh trong công ty, đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra là công bằng và có lợi cho công ty và cổ đông.

Đề xuất biện pháp cải tiến: Họ có thể đề xuất các biện pháp cải tiến để nâng cao hiệu quả quản lý và hoạt động kinh doanh của công ty, bao gồm cả việc sửa đổi và cải thiện các quy trình nội bộ.

Kiểm soát tuân thủ pháp luật và nội quy: Ban kiểm soát đảm bảo rằng công ty tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và nội quy của mình, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật và xử lý nếu cần thiết.

Quyền hạn của Ban kiểm soát được quy định rõ trong Điều lệ công ty và Luật Doanh nghiệp, nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và phát triển bền vững của công ty cổ phần.

5. Trách nhiệm của ban kiểm soát công ty cổ phần

Trách nhiệm của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần là đảm bảo rằng hoạt động của công ty diễn ra đúng pháp luật và các quy định nội bộ, từ đó bảo vệ lợi ích chung của công ty và các cổ đông. Ban kiểm soát có nhiệm vụ chính là giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, bao gồm kiểm tra các quyết định chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh và thực hiện các nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông.

Họ cần đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quản lý công ty, đưa ra ý kiến và khuyến nghị để cải thiện hoạt động và tăng cường giá trị doanh nghiệp. Ban kiểm soát cũng phải phản ánh và giải quyết các xung đột lợi ích nếu có, đồng thời thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa và xử lý các vi phạm pháp luật trong công ty.

Ngoài ra, Ban kiểm soát có trách nhiệm thông báo về các vấn đề quan trọng tới Đại hội đồng cổ đông và các cơ quan quản lý nhà nước khi cần thiết, đảm bảo rằng công ty tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và đạo đức kinh doanh. Qua đó, vai trò của Ban kiểm soát không chỉ là bảo vệ lợi ích của công ty và cổ đông mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

6. Chức năng giám sát và đánh giá hoạt động của ban kiểm soát công ty cổ phần

Chức năng giám sát và đánh giá hoạt động của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản trị doanh nghiệp. Ban kiểm soát có trách nhiệm kiểm tra và đánh giá các quyết định chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh của công ty để đảm bảo rằng chúng phù hợp với mục tiêu và lợi ích chung của công ty và cổ đông.

Họ phải thường xuyên kiểm tra các tài liệu quan trọng như báo cáo tài chính, số liệu kế toán, báo cáo hoạt động để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và tuân thủ các quy định pháp luật. Ban kiểm soát cũng thực hiện việc kiểm tra việc thực hiện các quyết định của Đại hội đồng cổ đông và các cơ quan quản lý trong công ty, từ đó đưa ra ý kiến và khuyến nghị để cải thiện quản lý và tăng cường giá trị doanh nghiệp.

Ngoài việc đánh giá về mặt hoạt động kinh doanh, Ban kiểm soát cũng phải chú ý đến các vấn đề liên quan đến tuân thủ pháp luật và nội quy công ty, ngăn chặn và xử lý các vi phạm pháp luật nếu có. Chức năng này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững và phát triển ổn định của công ty cổ phần trong thời gian dài.

7. Ví dụ về vai trò của Ban kiểm soát trong thực tiễn doanh nghiệp

Trong thực tiễn doanh nghiệp, Ban kiểm soát của công ty cổ phần đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm hoạt động công ty diễn ra hợp pháp, minh bạch và hiệu quả. Ví dụ, khi công ty đưa ra quyết định về đầu tư lớn, Ban kiểm soát có nhiệm vụ kiểm tra và đánh giá tính khả thi của dự án, đảm bảo rằng quyết định này phù hợp với chiến lược dài hạn và mang lại lợi ích cho công ty và cổ đông.

Ngoài ra, trong quá trình thực hiện các hoạt động kinh doanh hàng ngày, Ban kiểm soát phải đảm bảo rằng các quy trình nội bộ được thực hiện đúng quy định và tuân thủ các nguyên tắc đạo đức kinh doanh. Họ có thể kiểm tra các thủ tục và chứng từ kế toán, đảm bảo rằng các báo cáo tài chính được lập theo đúng quy định và minh bạch cho cổ đông và các bên liên quan.

Thí dụ khác, khi xảy ra tranh chấp giữa các bên liên quan đến quyền lợi trong công ty, Ban kiểm soát phải can thiệp để giải quyết một cách công bằng và bảo vệ lợi ích chung của công ty. Họ có trách nhiệm phản ánh và đề xuất các biện pháp để ngăn ngừa và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, từ đó đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững.

Tóm lại, vai trò của Ban kiểm soát không chỉ là đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn đóng góp tích cực vào quản trị và phát triển bền vững của công ty trong môi trường kinh doanh phức tạp ngày nay.

>>> Tham khảo: Ví dụ về công ty cổ phần

8. Một số câu hỏi thường gặp về ban kiểm soát công ty cổ phần

Ban kiểm soát có thể đề xuất biện pháp cải tiến không?

Ban kiểm soát trong công ty cổ phần không chỉ có chức năng giám sát và kiểm tra mà còn có thể đề xuất các biện pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và hoạt động kinh doanh của công ty. Nhờ vào việc thường xuyên kiểm tra và đánh giá các quy trình, hoạt động, và báo cáo tài chính, Ban kiểm soát có cái nhìn tổng quan và sâu sắc về tình hình thực tế của công ty. Từ đó, họ có thể nhận diện những điểm yếu, thiếu sót hoặc các vấn đề cần cải thiện.

Ban kiểm soát có thể đưa ra các khuyến nghị và giải pháp cụ thể để khắc phục các vấn đề này, tối ưu hóa quy trình hoạt động, và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Những đề xuất này thường được trình bày cho Ban điều hành và Đại hội đồng cổ đông xem xét và phê duyệt. Bằng cách này, Ban kiểm soát không chỉ đóng vai trò bảo vệ quyền lợi của cổ đông mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững và lâu dài của công ty.

Ban kiểm soát có trách nhiệm gì đối với các vi phạm pháp luật?

Ban kiểm soát trong công ty cổ phần có trách nhiệm quan trọng đối với việc ngăn ngừa và xử lý các vi phạm pháp luật. Họ phải thực hiện các cuộc kiểm tra, giám sát liên tục đối với các hoạt động của công ty để phát hiện sớm những dấu hiệu vi phạm. Khi phát hiện có vi phạm pháp luật, Ban kiểm soát cần lập tức báo cáo cho Ban điều hành và Đại hội đồng cổ đông, đồng thời đề xuất các biện pháp khắc phục và xử lý. 

Họ cũng phải đảm bảo rằng các vi phạm được xử lý một cách công bằng và nghiêm minh, theo đúng quy định của pháp luật và các quy chế nội bộ của công ty. Trách nhiệm này không chỉ giúp bảo vệ lợi ích của cổ đông mà còn duy trì uy tín và sự phát triển bền vững của công ty trên thị trường.

Làm thế nào để Ban kiểm soát giải quyết tranh chấp trong công ty?

Ban kiểm soát trong công ty có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp nội bộ, đảm bảo công ty hoạt động minh bạch và tuân thủ pháp luật. Khi xảy ra tranh chấp, Ban kiểm soát thường thực hiện các bước sau: Trước tiên, thu thập thông tin và chứng cứ liên quan từ các bên tranh chấp để có cái nhìn tổng quan và khách quan về vụ việc. 

Tiếp theo, Ban sẽ tiến hành các buổi họp, trong đó các bên tranh chấp trình bày quan điểm và giải thích vấn đề của mình. Ban kiểm soát sẽ lắng nghe, phân tích, và đánh giá các thông tin này, sau đó đưa ra những khuyến nghị hoặc quyết định dựa trên các quy định nội bộ của công ty và pháp luật hiện hành. Trong một số trường hợp, Ban kiểm soát có thể mời các chuyên gia pháp lý hoặc trọng tài viên độc lập tham gia để đảm bảo tính công bằng và minh bạch. 

Cuối cùng, quyết định của Ban kiểm soát sẽ được thông báo đến các bên liên quan và giám sát việc thực hiện quyết định này, nhằm đảm bảo rằng tranh chấp được giải quyết một cách triệt để và không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty.

Hy vọng qua bài viết,  Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về “Ban kiểm soát công ty cổ phần là gì?”. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.