Những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân

Việc bán doanh nghiệp tư nhân đòi hỏi chủ sở hữu phải cân nhắc kỹ lưỡng về các vấn đề pháp lý và tài chính. Bài viết ACC sẽ cung cấp cho bạn những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân, giúp quá trình này diễn ra suôn sẻ và hợp pháp.

Những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân

1. Quyền bán doanh nghiệp tư nhân của chủ doanh nghiệp 

Căn cứ theo Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về bán doanh nghiệp tư nhân:

“1. Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp tư nhân của mình cho cá nhân, tổ chức khác.

2. Sau khi bán doanh nghiệp tư nhân, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp tư nhân phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua và chủ nợ của doanh nghiệp tư nhân có thỏa thuận khác.
3. Chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua doanh nghiệp tư nhân phải tuân thủ quy định của pháp luật về lao động.
4. Người mua doanh nghiệp tư nhân phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật này.”

Như theo nội dung quy định thì pháp luật cho phép chủ sở hữu có toàn quyền quyết định việc bán hoặc chuyển nhượng doanh nghiệp tư nhân, bởi doanh nghiệp tư nhân thuộc quyền sở hữu tuyệt đối của chủ doanh nghiệp. Mọi tài sản và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đều do chủ sở hữu kiểm soát và chịu trách nhiệm.

Việc chủ sở hữu có quyền bán doanh nghiệp tư nhân là một quyền cơ bản nhưng cần tuân thủ các quy định về trách nhiệm tài chính, nghĩa vụ pháp lý và thủ tục chuyển nhượng để đảm bảo quá trình bán diễn ra suôn sẻ và hợp pháp.

>>> Tìm hiểu thêm về: Thủ tục, hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp tư nhân

2. Những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân

Khi bán doanh nghiệp tư nhân, chủ sở hữu cần lưu ý một số điều quan trọng để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ và tuân thủ pháp luật:

Những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân

2.1. Trách nhiệm vô hạn của chủ doanh nghiệp:

• Chủ doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là, dù doanh nghiệp đã được bán, chủ sở hữu vẫn có thể phải chịu trách nhiệm cho các khoản nợ phát sinh trước đó, trừ khi có sự thỏa thuận khác trong hợp đồng.

2.2. Chuyển nhượng tài sản:

• Việc bán doanh nghiệp tư nhân thực chất là chuyển nhượng toàn bộ tài sản của doanh nghiệp. Điều này bao gồm cả tài sản cố định và lưu động, các hợp đồng và nghĩa vụ liên quan. Chủ sở hữu cần lập danh sách chi tiết tài sản và các nghĩa vụ hiện tại để cung cấp cho bên mua.

2.3. Thủ tục pháp lý:

• Thông báo thay đổi chủ sở hữu: Chủ doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh về việc thay đổi quyền sở hữu.
• Nghĩa vụ thuế: Chủ doanh nghiệp cần hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi chuyển nhượng, bao gồm kê khai thuế thu nhập cá nhân và các khoản thuế liên quan đến hoạt động bán doanh nghiệp.

2.4. Hợp đồng chuyển nhượng:

• Hợp đồng cần nêu rõ quyền và nghĩa vụ của cả hai bên, bao gồm điều khoản về giá trị doanh nghiệp, thời điểm bàn giao, và việc xử lý các khoản nợ tồn đọng. Hợp đồng chuyển nhượng phải được lập bằng văn bản và có sự tham gia của luật sư để đảm bảo tính pháp lý.

2.5. Tư vấn pháp lý:

• Việc tham khảo ý kiến luật sư trước khi bán doanh nghiệp là rất quan trọng. Luật sư có thể giúp chủ sở hữu đảm bảo quá trình bán doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, tránh rủi ro pháp lý và giải quyết các vướng mắc về hợp đồng, tài chính.

Lưu ý những điều này giúp quá trình bán doanh nghiệp tư nhân diễn ra an toàn, đảm bảo lợi ích cho cả bên bán và bên mua, đồng thời tránh được các tranh chấp hoặc rủi ro pháp lý sau này.

>>> Tìm hiểu thêm về: Quy định về quản lý doanh nghiệp tư nhân như thế nào?

3. Hồ sơ, thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân gồm những gì? 

Hồ sơ và thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân bao gồm các bước và tài liệu cần thiết để hoàn thành quá trình chuyển nhượng theo đúng quy định pháp luật. Dưới đây là những tài liệu và các bước cần thực hiện:

3.1. Hồ sơ bán doanh nghiệp tư nhân

Hồ sơ bán doanh nghiệp tư nhân bao gồm các giấy tờ cần thiết để thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh về việc thay đổi chủ sở hữu. Cụ thể, hồ sơ bao gồm:

• Thông báo thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân (theo mẫu của cơ quan đăng ký kinh doanh).
• Hợp đồng chuyển nhượng doanh nghiệp tư nhân hoặc tài liệu chứng minh việc chuyển nhượng tài sản và quyền sở hữu.
• Biên bản bàn giao tài sản và quyền quản lý giữa bên bán và bên mua, đảm bảo việc chuyển giao tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ của doanh nghiệp.
• Bản sao hợp lệ giấy tờ pháp lý của cá nhân chủ doanh nghiệp mới (chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/hộ chiếu của người mua).
• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bản gốc của doanh nghiệp đang được chuyển nhượng.
• Biên bản xác nhận hoàn thành các nghĩa vụ thuế: Doanh nghiệp cần phải có xác nhận từ cơ quan thuế về việc đã hoàn tất nghĩa vụ thuế trước khi chuyển nhượng.

3.2. Thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân

Thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân diễn ra qua các bước sau:

(i) Thỏa thuận chuyển nhượng và lập hợp đồng: 

• Hai bên (bên bán và bên mua) phải tiến hành thỏa thuận các điều khoản chi tiết trong việc chuyển nhượng, bao gồm giá trị doanh nghiệp, quyền lợi và trách nhiệm, tài sản và nghĩa vụ tài chính. Sau đó, soạn thảo hợp đồng chuyển nhượng, có thể có sự tham gia của luật sư để đảm bảo hợp pháp.

(ii) Hoàn thành nghĩa vụ thuế

• Chủ doanh nghiệp tư nhân phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai và nộp thuế với cơ quan thuế, bao gồm cả thuế thu nhập cá nhân (nếu có). Điều này cần được thực hiện trước khi tiến hành chuyển nhượng để tránh các vấn đề pháp lý sau này.

(iii) Nộp hồ sơ thông báo thay đổi chủ doanh nghiệp

• Sau khi hoàn tất hợp đồng chuyển nhượng và các nghĩa vụ tài chính, chủ doanh nghiệp phải nộp hồ sơ thông báo thay đổi chủ doanh nghiệp đến Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
• Phòng đăng ký kinh doanh sẽ tiếp nhận và xử lý hồ sơ trong thời gian quy định (thường từ 3-5 ngày làm việc).

(iv) Cập nhật thông tin tại các cơ quan liên quan

• Sau khi thay đổi chủ sở hữu, doanh nghiệp cần cập nhật thông tin tại cơ quan thuế, ngân hàng và cơ quan bảo hiểm xã hội (nếu có) để thay đổi thông tin tài khoản ngân hàng, mã số thuế, và các quyền lợi bảo hiểm cho nhân viên (nếu cần).

(v) Bàn giao doanh nghiệp

• Bàn giao tài sản và quyền quản lý: Chủ sở hữu cũ sẽ tiến hành bàn giao toàn bộ tài sản, hợp đồng, và quyền điều hành doanh nghiệp cho chủ sở hữu mới theo hợp đồng đã ký kết.

Việc hoàn thành các thủ tục bán doanh nghiệp tư nhân đúng quy định pháp luật là cần thiết để tránh tranh chấp và rủi ro pháp lý sau này.

>>> Xem thêm về: Các loại thuế doanh nghiệp tư nhân phải nộp là gì?

4. Câu hỏi thường gặp 

Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp không?

Trả lời: Có, chủ doanh nghiệp tư nhân có toàn quyền bán doanh nghiệp nhưng phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến tài sản và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp.

Khi bán doanh nghiệp tư nhân, trách nhiệm về nợ và nghĩa vụ tài chính được xử lý như thế nào?

Trả lời: Chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với các khoản nợ của doanh nghiệp. Thỏa thuận về việc ai sẽ gánh vác các khoản nợ cần được nêu rõ trong hợp đồng chuyển nhượng.

Thủ tục pháp lý khi bán doanh nghiệp tư nhân bao gồm những bước nào?

Trả lời: Các bước bao gồm lập hợp đồng chuyển nhượng, kê khai và nộp thuế, nộp hồ sơ thông báo thay đổi chủ doanh nghiệp tại Phòng đăng ký kinh doanh, và bàn giao tài sản.

Hiểu rõ những điều cần lưu ý khi bán doanh nghiệp tư nhân là điều cần thiết để tránh rủi ro. Nếu có bất kỳ vấn đề vướng mắc cần giải đáp cụ thể, Quý bạn đọc hãy liên hệ với Công ty luật ACC qua số hotline 1900.3330 để được hỗ trợ.