Quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Với sự gia tăng của tranh chấp thừa kế, hiểu rõ về thẩm quyền và quy trình yêu cầu chia di sản thừa kế là quan trọng. Bài viết này sẽ đồng hành bạn qua các bước cụ thể, từ nộp đơn tại Tòa án đến quyết định cuối cùng. Cùng tìm hiểu về các đối tượng, hồ sơ, và kết quả, hỗ trợ bạn giải quyết một trong những vấn đề pháp lý quan trọng nhất trong cuộc sống.

Yêu cầu chia di sản thừa kế

Thẩm quyền trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Theo quy định tại Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì tranh chấp về thừa kế tài sản là tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Căn cứ quy định tại Điều 35, Điều 38 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì những tranh chấp về thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện, trừ trường hợp đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài thì tranh chấp sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp tỉnh.

Lưu ý:

• Đối với những tranh chấp liên quan đến việc yêu cầu phân chia di sản thừa kế là bất động sản, thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết;
• Trường hợp di sản thừa kế là động sản thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Toà án nơi bị đơn cư trú, làm việc. Các bên cũng có thể thỏa thuận bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc giải quyết tranh chấp.

Trình tự thực hiện trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Bước 1: Nộp Đơn Tại Tòa Án Nhân Dân

Đầu tiên, người có yêu cầu chia di sản thừa kế phải đi đến Tòa án Nhân dân có thẩm quyền để nộp đơn (hồ sơ khởi kiện). Đây là bước khởi đầu quan trọng để bắt đầu quá trình chia di sản.

Bước 2: Tiếp Nhận Đơn và Ra Thông Báo Nộp Tạm Ứng Án Phí

Tòa án sẽ tiếp nhận đơn và hồ sơ khởi kiện. Sau đó, Tòa án sẽ phát đi thông báo yêu cầu đương sự nộp tạm ứng án phí. Đây là một bước để đảm bảo nguồn lực cho quá trình thụ lý vụ án.

Bước 3: Nộp Tạm Ứng Án Phí và Quyết Định Thụ Lý

Người nộp đơn phải tiến hành nộp biên lai nộp tạm ứng án phí cho Tòa án. Thẩm phán phụ trách sẽ ra quyết định thụ lý vụ án và gửi thông báo thụ lý tới các đương sự và Viện kiểm sát.

Bước 4: Trình Bày Ý Kiến và Quyết Định Đưa Vụ Án ra Xét Xử

Các bên đương sự có thời hạn 15 ngày để trình bày ý kiến đối với nội dung khởi kiện. Sau đó, thẩm phán sẽ đưa vụ án ra xét xử, đưa ra quyết định chính thức về việc chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.

Cách thực hiện trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Cách thực hiện trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Có 3 cách thức thực hiện trong quy trình về yêu cầu chia di sản thừa kế

• Nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công tỉnh
• Nộp qua đường bưu điện
• Nộp trực tiếp tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Ủy ban nhân dân cấp xã.

Hồ sơ trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Người yêu cầu cần nộp 01 bộ hồ sơ, bao gồm:

1. Đơn yêu cầu chia di sản thừa kế 
2. Giấy chứng tử hoặc giấy tờ hợp pháp khác chứng minh người để lại di sản đã chết (bản chính hoặc bản sao hợp lệ)
3. Bản sao chứng thực CMND của người yêu cầu
4. Sổ hộ khẩu gia đình
5. Các tài liệu chứng minh về tài sản là di sản thừa kế, bản sao Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản là di sản (xuất trình bản chính để đối chiếu)
6. Giấy khai sinh của con cái (nếu có)
7. Bản chính hoặc bản sao hợp lệ giấy thoả thuận phân chia, nhường quyền hưởng thừa kế hoặc từ chối nhận di sản thừa kế của các đồng thừa kế khác (nếu có)
8. Biên lai nộp lệ phí hoặc tiền tạm ứng án phí (sau đó)
9. Bản di chúc hợp pháp (nếu người chết có lập di chúc)
10. Các giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản với người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Một số giấy tờ thường gặp:
    • Chứng minh quan hệ cha mẹ với con: Giấy khai sinh, quyết định nhận nuôi con nuôi, quyết định công nhận cha, mẹ, con, hộ khẩu…;
    • Chứng minh quan hệ vợ chồng: Giấy chứng nhận kết hôn, hộ khẩu…
    • Cam đoan và chịu trách nhiệm về việc không bỏ sót người thừa kế theo pháp luật trừ trường hợp không thể biết còn có người khác được hưởng thừa kế theo pháp luật

Đối tượng thực hiện trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Đối tượng thực hiện là các cá nhân có yêu cầu chia di sản thừa kế:

• Những người thừa kế, tranh chấp thừa kế
• Người có tài sản chung
• Người quản lý di sản
• Những cá nhân khác có nhu cầu...

Kết quả thực hiện trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

Khi thực hiện xong thủ tục theo đúng quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế, cơ quan có thẩm quyền sẽ:

• Thông báo thụ lý vụ án
• Quyết định đưa vụ án ra xét  xử

Căn cứ pháp lý trong quy định về yêu cầu chia di sản thừa kế

• Bộ luật dân sự 2005
• Bộ luật tố tụng dân sự 2015
• Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004

Câu hỏi thường gặp

Câu hỏi 1: Ai có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thừa kế theo quy định của pháp luật?

Theo Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, tranh chấp về thừa kế tài sản thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Câu hỏi 2: Làm thế nào để xác định Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế khi có nhiều cấp Tòa án?

Theo Điều 35 và Điều 38 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, TAND cấp huyện sẽ giải quyết tranh chấp trừ khi đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, khi đó, thì TAND cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền.

Câu hỏi 3: Làm thế nào để xác định Tòa án có thẩm quyền giải quyết vấn đề chia di sản thừa kế liên quan đến bất động sản?

Đối với tranh chấp về bất động sản, chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Câu hỏi 4: Quy trình nộp đơn và thực hiện thủ tục chia di sản thừa kế như thế nào?

• Bước 1: Nộp đơn tại Tòa án có thẩm quyền.
• Bước 2: Tiếp nhận đơn và ra thông báo nộp tạm ứng án phí.
• Bước 3: Nộp tạm ứng án phí và quyết định thụ lý.
• Bước 4: Trình bày ý kiến và quyết định đưa vụ án ra xét xử.