Tạm giam là gì?
Tạm giam có thể được hiểu là một biện pháp tạm thời cách ly người phạm tội khỏi xã hội một thời gian nhằm mục đích ngăn chặn việc họ có hành vi tránh các chế tài của pháp luật do hành vi phạm tội mà mình gây ra, cản trở hoạt động điều tra, truy tố xét xử hoặc tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội.
Hậu quả của việc tạm giam là người phạm tội, người bị tình phạm tội sẽ bị hạn chế một số quyền công dân như quyền tự do thân thể, tự do cư trú,..
tạm giam
Các trường hợp tạm giam
Pháp luật tố tụng hình sự quy định rất cụ thể các trường hợp bị tạm gia và không thể tạm giam như sau:
- Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng.
- Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội nghiêm trọng, tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định phạt tù 02 năm khi có căn cứ xác định người đó thuộc một trong các trường hợp:
+ Đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm;
+ Không có nơi cư trú rõ ràng hoặc không xác định được lý lịch của bị can;
+ Bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã hoặc có dấu hiệu bỏ trốn;
+ Tiếp tục phạm tội hoặc có dấu hiệu tiếp tục phạm tội;
+ Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu huỷ, giả mạo chứng cư, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe doạ, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.
- Tạm giam có thể bị áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật tố tụng hình sự quy định hình phạt tù đến 02 năm nếu họ tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã.
Các trường hợp không tạm giam
Tuy nhiên không phải trường hợp nào người phạm tội theo quy định của Bộ luật hình sự mà có những dấu hiệu thuộc các trường hợp trên đều bị tạm giam.
Pháp luật tố tụng hình sự có quy định các trường hợp loại trừ, nghĩa là họ sẽ không bị tạm giam nếu thuộc trường hợp: Đối với bị can, bị cáo là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, đối với bị can, bị cáo là người già yếu, người bị bệnh nặng mà có nơi cư trú, lý lịch rõ rạng thì không tạm giam mà áp dụng biện pháp ngăn chặn khác, trừ các trường hợp:
- Bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã;
- Tiếp tục phạm tội;
- Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu huỷ, giả mạo chứng cư, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe doạ, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm hoặc người thân thích của những người này;
- Bị can, bị cáo về tội xâm phạm an ninh quốc gia và có đủ căn cứ xác định nếu không tạm giam đối với họ thì sẽ gây nguy hại đến an ninh quốc gia.
Thời hạn tạm giam
Thời hạn tạm giam được quy định tại Điều 173 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 như sau:
- Đối với tội phạm ít nghiêm trọng thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá 02 tháng.
- Đối với tội phạm nghiêm trọng thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá 03 tháng.
- Đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá 04 tháng.
Tuy nhiên nếu trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, xét thấy cần phải có thời gian dài hơn cho việc điều tra và không có căn cứ để thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì chậm nhất 10 là ngày trước khi hết thời hạn tạm giam, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gian hạn tạm giam.
Quy định về việc tạm giam
Tại khoản 2 Điều 173 quy định Cơ quan điều tra có thể gia hạn thêm thời hạn điều tra như sau:
- Được quyền gia hạn tạm giam một lần đối với tội phạm ít nghiêm trọng nhưng không quá 01 tháng.
- Được gia hạn hạn tạm giam một lần đối với tội phạm nghiêm trọng nhưng không quá 02 tháng.
- Được gia hạn tạm giam một lần đối với tội phạm rất nghiêm trọng nhưng không quá 03 tháng.
- Được gia hạn tạm giam một lần đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng nhưng không quá 04 tháng.
Trường hợp gia hạn thêm một lần hoặc tạm giam cho đến khi kết thúc việc điều tra
- Trường hợp cần thiết đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền gia hạn thêm một lần nhưng không quá 04 tháng. Trường hợp thời hạn gia hạn tạm giam này đã hết mà chưa thể kết thúc việc điều tra và không có căn cứ thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền gia hạn thêm một lần nhưng không quá 01 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 02 tháng đối với tội rất nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
- Trường hợp đặc biệt đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia mà không có căn cứ để huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quyết định việc tạm giam cho đến khi hết thúc việc điều tra.
- Trường hợp cần thiết đôi với tội xâm phạm đặc biệt nghiêm trọng không phải là tội xâm phạm an ninh quốc gia và có căn cứ để thay đổi hoặc huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền gia hạn thêm một lần nhưng không quá 04 tháng;
- Trường hợp đặc biệt không có căn cứ để huỷ bỏ biện pháp tạm giam thì Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao quyết định việc tạm giam cho đến khi kết thúc việc điều tra.
Ngoài ra khi trong thời hạn tạm giam, nếu xét thấy không cần thiết phải tiếp tục tạm giam thì Cơ quan điều tra phải kịp thời đề nghị Viện kiểm sát huỷ bỏ việc tạm giam để trả tự do cho người bị tạm giam hoặc xét thấy cần thiết thì áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.
Khi hết thời hạn tạm giam thì người bị tạm giam phải được trả tự do. Trường hợp xét thấy cần thiết thi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng biện pháp ngăn chặn khác.
Trên đây là toàn bộ quy định về tạm giam nếu còn vấn đề vướng mắc cần được Công ty ACC – “đồng hành pháp lý cùng bạn” tư vấn thêm bạn đọc vui lòng truy cập trực tiếp trang web http://accgroup.vn để được tư vấn chi tiết.
Nội dung bài viết:
Bình luận