Sản phẩm OCOP là gì? Những tiêu chí để được công nhận

Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) đã trở thành một trong những sáng kiến quan trọng nhằm thúc đẩy sự đa dạng và chất lượng của các sản phẩm địa phương. Để tham gia và được công nhận trong chương trình này, các cơ sở sản xuất cần phải có giấy chứng nhận OCOP, minh chứng cho sự đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và giá trị của sản phẩm. Vậy sản phẩm OCOP là gì? Những tiêu chí nào để được công nhận? Hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu qua bài viết sau:

Sản phẩm OCOP là gì? Những tiêu chí để được công nhận

1. Sản phẩm OCOP là gì?

Sản phẩm OCOP là các sản phẩm do các doanh nghiệp, hợp tác xã, và các cơ sở sản xuất địa phương tạo ra, đáp ứng các tiêu chí về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ và tiềm năng phát triển thị trường. Các sản phẩm này thường mang những đặc trưng riêng, như sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm chế biến, hàng thủ công mỹ nghệ, và dịch vụ du lịch cộng đồng.

2. Những tiêu chí để được công nhận sản phẩm OCOP

Những tiêu chí để được công nhận sản phẩm OCOP

Tiêu chí để một sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP được Chính phủ quy định rõ tại Quyết định 148/QĐ-TTg như sau:

Phần A: Nhóm các tiêu chí đánh giá về sản phẩm và sức mạnh cộng đồng (40 điểm)

• Tổ chức sản xuất: phải sử dụng nguyên liệu và lao động địa phương; gia tăng giá trị sản phẩm theo hướng sản phẩm chế biến, chế biến sâu; mở rộng quy mô sản xuất và liên kết theo chuỗi giá trị; đảm bảo bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất.
• Phát triển sản phẩm: sản phẩm được phát triển dựa theo truyền thống địa phương
• Sức mạnh cộng đồng: khuyến khích sản xuất theo mô hình chung như hợp tác xã; khuyến khích sử dụng lao động địa phương; tổ chức kinh doanh hiệu quả và minh bạch

Phần B: Nhóm tiêu chí đánh giá về khả năng tiếp thị (25 điểm)

• Tiếp thị: khuyến khích có kênh phân phối sản phẩm từ địa phương tới quốc tế; có chứng nhận quản lý chất lượng tiên tiến; các hoạt động quảng bá được tổ chức một cách chuyên nghiệp với tần suất thường xuyên để tăng hiệu quả quảng bá sản phẩm.
• Câu chuyện về sản phẩm: khuyến khích câu chuyện về sản phẩm hoàn chỉnh, trình bày bài bản, ấn tượng đặc sắc, mang sắc thái của địa phương

Phần C: Nhóm tiêu chí đánh giá về chất lượng sản phẩm (35 điểm)

• Cảm quan, dinh dưỡng, tính độc đáo: đạt chuẩn chất lượng theo yêu cầu của từng loại sản phẩm
• Tiêu chuẩn sản phẩm: sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn và công bố theo quy định của pháp luật
• Khả năng xuất khẩu: khuyến khích các sản phẩm đạt chuẩn chất lượng quốc tế

3. Hồ sơ chuẩn bị đánh giá OCOP

3.1. Hồ sơ đăng ký tham gia đánh giá sản phẩm OCOP cấp huyện

Yêu cầu bắt buộc:

• Phiếu đăng ký ý tưởng sản phẩm, đăng ký sản phẩm:

Mẫu đăng ký sản phẩm mới (biểu số 01)

Mẫu đăng ký sản phẩm đã có (biểu số 02)

• Phương án, kế hoạch kinh doanh sản phẩm theo mẫu đính kèm (biểu số 03)
• Giới thiệu bộ máy tổ chức theo mẫu đính kèm (biểu số 04)
• Giấy đăng ký kinh doanh: Bản sao có công chứng, chứng minh hoạt động kinh doanh hợp pháp (đối với các đơn vị/cá nhân có đăng ký kinh doanh)
• Sản phẩm mẫu: 05 đơn vị sản phẩm (trừ sản phẩm dịch vụ)

Yêu cầu tài liệu minh chứng bổ sung:

• Giấy đủ điều kiện sản xuất: Bản sao có công chứng (đối với sản phẩm cần phải có giấy chứng nhận theo quy định hiện hành)
• Công bố chất lượng sản phẩm: Bản sao tài liệu, chứng minh chất lượng sản phẩm được công bố
• Tiêu chuẩn sản phẩm: Bản sao tài liệu, chứng minh tiêu chuẩn sản phẩm được công bố
• Phiếu kết quả kiểm tra chỉ tiêu an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn công bố: Bản sao tài liệu, chứng minh đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm
• Mã số mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc, chứng nhận sở hữu trí tuệ, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu sản phẩm…: Bản sao tài liệu, chứng minh mã, tem, sở hữu thương hiệu…
• Nguồn gốc nguyên liệu, liên kết chuỗi: Bản sao tài liệu: Giấy xác nhận, hợp đồng, hóa đơn… chứng minh việc mua bán nguyên vật liệu, hợp đồng, thỏa thuận liên kết
• Bảo vệ môi trường: Bản sao tài liệu: Giấy xác nhận Kế hoạch bảo vệ môi trường, chứng minh cam kết, đánh giá tác động môi trường
• Hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, kiểm soát chất lượng: Bản sao tài liệu: chứng nhận Hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, chứng minh hệ thống quản lý đạt tiêu chuẩn
• Kế toán: Bản sao tài liệu, minh chứng hoạt động kế toán của cơ sở
• Phát triển thị trường, hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại: Bản sao tài liệu: Hợp đồng, cam kết, xác nhận về phân phối sản phẩm, xuất khẩu sản phẩm, hoạt động xúc tiến thương mại…
• Câu chuyện về sản phẩm: Bản sao tờ rơi, hình ảnh, phim, ghi âm… minh chứng về câu chuyện của sản phẩm
• Kế hoạch kiểm soát chất lượng, ghi hồ sơ lô sản xuất…: Bản sao tài liệu, minh chứng về hoạt động kiểm soát chất lượng sản phẩm theo từng lô sản xuất
• Giải thưởng của sản phẩm, bình chọn của các tổ chức uy tín trong nước và quốc tế…: Bản sao tài liệu, minh chứng về các thành tích, giải thưởng, bình chọn…

3.2. Hồ sơ đề xuất đánh giá sản phẩm OCOP cấp tỉnh

• Công văn gửi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đề nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP;
• Biên bản đánh giá của Hội đồng cấp huyện;
• Hồ sơ sản phẩm.

3.3. Hồ đề xuất đánh giá sản phẩm OCOP cấp quốc gia

• Công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP;
• Biên bản đánh giá của Hội đồng cấp tỉnh;
• Quyết định phê duyệt kết quả chấm điểm, Giấy chứng nhận đạt sao của sản phẩm;
• Hồ sơ sản phẩm;
• Các văn bản xác nhận kiểm tra, kiểm nghiệm bổ sung của cấp tỉnh (nếu có).

4. Trình tự đánh giá OCOP

4.1. Trình tự đánh giá ở cấp huyện 

Bước 1: Tiếp nhận Hồ sơ:

Ủy ban nhân dân cấp huyện tiếp nhận hồ sơ sản phẩm/dịch vụ từ các cá nhân/tổ chức đăng ký tham gia Chương trình OCOP.

Kiểm tra thể thức và nội dung hồ sơ; thông báo và hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ nếu cần.

Quyết định thành lập Hội đồng đánh giá sản phẩm OCOP cấp huyện.

Bước 2: Đánh giá:

Đối tượng đánh giá:

Mẫu sản phẩm (trừ sản phẩm dịch vụ) và hồ sơ sản phẩm.

Đối với dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch, các thành viên Hội đồng cần kiểm tra thực tế và đánh giá tại cơ sở cung cấp dịch vụ.

Chuẩn bị hồ sơ: 

Cung cấp 01 hồ sơ gốc và bản sao (mỗi thành viên Hội đồng có 01 bản sao).

Hồ sơ sản phẩm và mẫu sản phẩm phải được chuyển cho các thành viên Hội đồng trước ngày họp đánh giá ít nhất 01 ngày làm việc.

Quy trình đánh giá:

Các thành viên Hội đồng đánh giá sản phẩm theo phiếu đánh giá.

Chủ thể sản phẩm OCOP có thể tham gia trình bày và diễn giải trước Hội đồng.

Hội đồng thảo luận và thống nhất quan điểm đánh giá các chỉ tiêu chưa cụ thể hoặc định tính (nếu cần).

Hội đồng tổng hợp kết quả đánh giá, tính điểm trung bình của các thành viên, thống nhất kết quả đánh giá và đề xuất các sản phẩm được tham gia đánh giá cấp tỉnh. Báo cáo kết quả gửi Ủy ban nhân dân huyện.

Bước 3: Phân hạng và Chuyển hồ sơ

Phân hạng sản phẩm: Căn cứ kết quả điểm số đánh giá của Hội đồng, các sản phẩm được xếp hạng theo khung từ 01 đến 05 sao.

Thông báo và hoàn thiện hồ sơ: Ủy ban nhân dân cấp huyện thông báo kết quả và yêu cầu các chủ thể OCOP hoàn thiện hoặc bổ sung hồ sơ (nếu cần).

Chuyển hồ sơ cấp tỉnh: Ủy ban nhân dân cấp huyện chuyển hồ sơ và sản phẩm mẫu của các sản phẩm đạt từ 50 đến 100 điểm để đề nghị cấp tỉnh đánh giá và phân hạng.

4.2. Trình tự đánh cấp tỉnh

Bước 1: Thống nhất và Đề xuất Kết quả:

Hội đồng cấp tỉnh thống nhất và thông qua kết quả đánh giá.

Đề xuất các sản phẩm có thể tham gia đánh giá cấp trung ương (đạt từ 90 điểm trở lên).

Báo cáo kết quả tới Ủy ban nhân dân tỉnh và đề xuất về phân hạng sản phẩm.

Bước 2: Quyết định và Công bố Kết quả cấp tỉnh:

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành Quyết định công nhận kết quả đánh giá và cấp Giấy chứng nhận cho các sản phẩm đạt ba (03) và bốn (04) sao.

Tổ chức công bố kết quả phân hạng cấp tỉnh.

Bước 3: Chuyển Hồ sơ và Sản phẩm Mẫu: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chuyển hồ sơ và sản phẩm mẫu của các sản phẩm có tiềm năng đạt năm (05) sao (từ 90 đến 100 điểm) để đề nghị cấp trung ương đánh giá và công nhận sản phẩm OCOP quốc gia.

Bước 4: Xử lý Kết quả Đánh giá Cấp Trung ương: Trong trường hợp Hội đồng cấp trung ương đánh giá có kết quả không đạt yêu cầu (không đạt 05 sao), Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành Giấy chứng nhận phân hạng theo kết quả đánh giá của Hội đồng cấp trung ương.

4.3. Trình tự đánh giá cấp quốc gia 

Bước 1: Thống nhất và Đề xuất Kết quả:

Hội đồng thống nhất và thông qua kết quả đánh giá.

Đề xuất các sản phẩm đủ điều kiện đạt 5 sao (đạt từ 90 điểm trở lên).

Báo cáo kết quả tới Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và đề xuất về phân hạng sản phẩm.

Bước 2: Thông báo Kết quả:

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông báo kết quả đánh giá cho Ủy ban nhân dân tỉnh và các chủ thể OCOP.

Bước 3: Phê duyệt và Công bố Kết quả:

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Quyết định phê duyệt kết quả đánh giá và cấp Giấy chứng nhận cho các sản phẩm đạt 5 sao (sản phẩm OCOP cấp quốc gia).

Tổ chức công bố kết quả chính thức.

Bước 4: Xử lý Kết quả Đánh giá Dưới 90 Điểm:

Trong trường hợp kết quả đánh giá của Hội đồng cấp trung ương dưới 90 điểm (không đạt 5 sao), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gửi kết quả đánh giá và đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành Giấy chứng nhận sản phẩm OCOP theo kết quả đánh giá của Hội đồng Trung ương (nếu đạt từ 3 đến 4 sao).

Để biết thêm về Danh mục sản phẩm OCOP TP Hồ Chí Minh vui lòng tham khảo tại đây

5. Mọi người cũng hỏi

Làm thế nào để cải thiện khả năng cạnh tranh của sản phẩm OCOP trên thị trường?

Để cải thiện khả năng cạnh tranh của sản phẩm OCOP, các cơ sở sản xuất nên tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến thiết kế và bao bì, thực hiện các chiến lược marketing hiệu quả, và mở rộng kênh phân phối. Ngoài ra, việc duy trì sự đổi mới và đáp ứng nhu cầu thị trường cũng rất quan trọng để giữ vững vị trí cạnh tranh.

Sản phẩm OCOP có thể được công nhận ở cấp nào?

Sản phẩm OCOP có thể được công nhận ở nhiều cấp độ khác nhau, bao gồm cấp huyện, cấp tỉnh, và cấp quốc gia. Các sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao có thể được phân hạng từ 1 sao đến 5 sao, với 5 sao là cấp độ cao nhất, tương ứng với chất lượng và giá trị sản phẩm vượt trội.

Sản phẩm OCOP có được hỗ trợ gì từ chương trình không?

Các sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP có thể nhận được các hỗ trợ như đào tạo kỹ thuật, hỗ trợ tài chính, xúc tiến thương mại, và quảng bá sản phẩm. Chương trình OCOP cũng giúp tăng cường nhận diện thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm địa phương.

Trên đây là một số thông tin chi tiết về Sản phẩm OCOP là gì? Những tiêu chí để được công nhận. Hy vọng với những thông tin Công ty Luật ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. Công ty Luật ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.