Có nhiều ý kiến cho rằng rối loạn tâm thần là bệnh không phổ biến, chủ yếu gặp ở những người mắc bệnh khi chấn thương vùng đầu. Nhưng thực tế, điều đó chưa thật sự đúng, bài viết dưới đây sẽ cho chúng ta hiểu hơn về bệnh rối loạn tâm thần. 
Rối loạn tâm thần là gì? Triệu chứng và dấu hiệu của rối loạn tâm thần.
1. Rối loạn tâm thần là gì?
Rối loạn tâm thần là một nhóm bệnh phức tạp, ảnh hưởng đến cảm xúc, tư duy và hành vi của con người. Các rối loạn này có thể bao gồm rối loạn lo âu, khiến người mắc cảm thấy lo lắng và căng thẳng, trầm cảm với tình trạng mất hứng thú và cảm giác buồn trong thời gian dài. Rối loạn ăn uống bao gồm như buồn ăn, ăn quá nhiều hoặc quá ít, tâm thần phân liệt, một rối loạn nghiêm trọng có thể khiến người mắc mất khả năng phân biệt giữa thực và ảo. Hành vi gây nghiện, khiến người mắc không kiểm soát được việc sử dụng các chất gây nghiện.
2. Nguyên nhân và các dạng của rối loạn tâm thần.
Rối loạn tâm thần là một vấn đề sức khỏe phức tạp với nhiều nguyên nhân khác nhau, thường là sự kết hợp của nhiều yếu tố tương tác với nhau. Cụ thể dưới đây là một vài nguyên nhân thường gặp:
- Yếu tố di truyền:
- Một số rối loạn tâm thần, chẳng hạn như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực và rối loạn lo âu, có thể có liên quan đến yếu tố di truyền.
- Nếu bạn có người thân mắc rối loạn tâm thần, bạn có thể có nguy cơ cao hơn mắc bệnh.
- Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là di truyền không phải là yếu tố quyết định duy nhất. Ngay cả khi bạn có gen di truyền cho một rối loạn tâm thần, bạn cũng có thể không bao giờ phát triển bệnh nếu các yếu tố khác không có mặt.
- Yếu tố sinh học:
- Một số rối loạn tâm thần có thể liên quan đến sự bất thường trong não bộ, chẳng hạn như sự mất cân bằng hóa chất não hoặc cấu trúc não khác biệt.
- Những bất thường này có thể do di truyền hoặc do các yếu tố môi trường, chẳng hạn như nhiễm trùng thời kỳ bào thai hoặc chấn thương đầu.
- Yếu tố tâm lý:
- Những trải nghiệm thời thơ ấu khó khăn, chẳng hạn như lạm dụng hoặc bỏ bê, có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn tâm thần.
- Các yếu tố tâm lý khác, chẳng hạn như căng thẳng, lo lắng hoặc trầm cảm, cũng có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của rối loạn tâm thần.
- Yếu tố môi trường:
- Một số yếu tố môi trường, chẳng hạn như tiếp xúc với độc tố hoặc chấn thương đầu, có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn tâm thần.
- Môi trường sống và điều kiện xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ, những người sống trong cảnh nghèo đói hoặc bạo lực có thể có nguy cơ cao hơn mắc rối loạn tâm thần.
- Lối sống:
- Một số lựa chọn lối sống, chẳng hạn như sử dụng rượu hoặc ma túy, có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn tâm thần hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Thiếu ngủ và chế độ ăn uống không lành mạnh cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần.
Các dạng của rối loạn tâm thần, dưới đây là những dạng rối loạn tâm thần:
- Rối loạn lo âu: Bao gồm các rối loạn như rối loạn lo âu tổng quát, rối loạn hoảng sợ, rối loạn ám ảnh cưỡng chế và rối loạn lo âu xã hội.
- Rối loạn tâm trạng: Bao gồm các rối loạn như trầm cảm, rối loạn lưỡng cực và rối loạn dysthymia.
- Rối loạn lưỡng cực: Thay đổi tâm trạng đột ngột và dữ dội giữa trạng thái hưng phấn (mania) và trầm cảm.
- Rối loạn dysthymia: Trầm cảm nhẹ kéo dài ít nhất hai năm.
- Rối loạn tâm thần phân liệt: Bao gồm các rối loạn như bệnh tâm thần phân liệt, rối loạn loạn thần và rối loạn ảo tưởng.
- Rối loạn ăn uống: Bao gồm các rối loạn như chứng chán ăn, chứng cuồng ăn và chứng rối loạn ăn uống do say nghiện.
- Rối loạn sử dụng chất gây nghiện: Bao gồm nghiện rượu, nghiện ma túy và nghiện cờ bạc.
- Rối loạn nhân cách: Bao gồm các rối loạn như rối loạn nhân cách ranh giới, rối loạn nhân cách chống đối xã hội và rối loạn nhân cách ái kỷ.
3. Triệu chứng và dấu hiệu của rối loạn tâm thần
Triệu chứng của rối loạn tâm thần và dấu hiệu rất đa dạng và khác nhau tùy theo dạng rối loạn, mức độ nghiêm trọng và cá nhân cụ thể. Tuy nhiên, một số triệu chứng và dấu hiệu phổ biến bao gồm:
-
Thay đổi tâm trạng: Cảm thấy buồn bã, chán nản, mất hứng thú kéo dài. Cảm thấy vui vẻ, hưng phấn quá mức. Thay đổi tâm trạng đột ngột và thất thường,dễ cáu kỉnh, bực bội. Mất kiểm soát cảm xúc
-
Thay đổi suy nghĩ: Khó tập trung, ghi nhớ,suy nghĩ tiêu cực, bi quan. Hoang tưởng (niềm tin sai lầm không thể lay chuyển). Ảo giác (nhìn thấy hoặc nghe thấy những thứ không có thật), suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử
-
Thay đổi hành vi: Rút lui khỏi các hoạt động xã hội, thay đổi thói quen ăn uống, lạm dụng rượu bia, ma tuý. Hành vi hung hăng, bạo lực và tự làm hại bản thân.
-
Khó khăn trong cuộc sống: Gặp khó khăn trong học tập, làm việc. Duy trì các mối quan hệ và hoàn thành các công việc hàng ngày, chăm sóc bản thân.
-
Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể gặp phải tùy theo dạng rối loạn tâm thần: Rối loạn lo âu, cảm giác lo lắng, bồn chồn, sợ hãi quá mức, kèm theo các triệu chứng như khó thở, tim đập nhanh, đổ mồ hôi, run rẩy, khó tập trung, mất ngủ. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế: Có những suy nghĩ hoặc hình ảnh ám ảnh lặp đi lặp lại (ám ảnh) và thực hiện những hành vi lặp đi lặp lại (cưỡng chế) để giảm bớt lo lắng. Rối loạn ăn uống: Mối quan hệ không lành mạnh với thức ăn, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Rối loạn sử dụng chất gây nghiện: Sử dụng chất gây nghiện một cách cưỡng bức, bất chấp những hậu quả tiêu cực. Rối loạn nhân cách: Mẫu suy nghĩ, cảm xúc và hành vi dai dẳng, khác biệt với chuẩn mực văn hóa.
Rối loạn tâm thần (Hình ảnh minh hoạ)
4. Cách phòng ngừa đối với rối loạn tâm thần.
Dưới đây là một vài cách phòng ngừa rối loạn tâm thần:
- Nâng cao nhận thức về rối loạn tâm thần: Hiểu rõ về các dấu hiệu, triệu chứng và nguyên nhân của rối loạn tâm thần để có thể nhận biết sớm và can thiệp kịp thời. Giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người mắc rối loạn tâm thần, tạo môi trường sống cởi mở và hỗ trợ. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của sức khỏe tâm thần và tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.
- Xây dựng lối sống lành mạnh: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng bằng việc ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hạn chế thức ăn chế biến sẵn, đồ ngọt và nước ngọt có ga. Ngủ đủ giấc giúp cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và lo âu. Tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất. Hạn chế sử dụng rượu bia và ma túy, quản lý căng thẳng hiệu quả.
- Duy trì các mối quan hệ xã hội tốt đẹp như dành thời gian cho gia đình và bạn bè. Tham gia các hoạt động xã hội và cộng đồng, tìm kiếm sự giúp đỡ từ bạn bè, gia đình hoặc chuyên gia khi cần thiết.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp: Chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể chẩn đoán rối loạn, xác định nguyên nhân và đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như liệu pháp, thuốc hoặc kết hợp cả hai.
- Chăm sóc bản thân: Dành thời gian cho những hoạt động yêu thích, lắng nghe cơ thể và tâm trí ,dành thời gian nghỉ ngơi khi cần thiết.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!