Nguồn gốc ra đời của sàn giao dịch chứng khoán hiện nay?

Thị trường chứng khoán nói chung và thị trường chứng khoán Việt Nam nói riêng ngày nay đang rất sôi động và phát triển. Vậy Nguồn gốc ra đời của sàn giao dịch chứng khoán hiện nay là từ đâu? Bạn hãy cùng Công ty luật ACC tìm hiểu rõ hơn thông qua bài viết dưới đây nhé.

Nguồn gốc ra đời của sàn giao dịch chứng khoán hiện nay?

1/ Sàn giao dịch chứng khoán là gì?

Theo Bách hóa toàn thư mở Wikipedia thì: Sàn giao dịch chứng khoán (tiếng Anh: stock exchange, securities exchange hoặc bourse) là một hình thức sàn giao dịch cung cấp cho những người môi giới cổ phiếu và người mua bán cổ phiếu một nền tảng và phương tiện để trao đổi và mua bán các cổ phiếu, trái phiếu cũng như các loại chứng khoán khác.

2/ Sự ra đời của những Sàn giao dịch chứng khoán đầu tiên

2.1/ Sở giao dịch chứng khoán Amsterdam

Được thành lập vào năm 1602, cùng với sự thành lập Công ty Đông Ấn Hà Lan, Sàn giao dịch chứng khoán Amsterdam được coi là sàn giao dịch chứng khoán đầu tiên và lâu đời nhất. Tại đây, diễn ra các giao dịch của trái phiếu Chính phủ và cổ phiếu của các công ty. Sàn giao dịch chứng khoán Amsterdam cũng được cho là nơi đầu tiên cho phép giao dịch liên tục, bán khống cổ phiếu, hoán đổi nợ-cổ phiếu… như ngày nay. 

Hiện Sàn giao dịch chứng khoán Amsterdam vẫn còn hoạt động.

2.2/ Sở giao dịch chứng khoán London (LSE)

Hình thức giao dịch phi tập trung tại các quán cà phê London vẫn được duy trì cho đến khi có một đám cháy ở Change Alley vào năm 1748. Đến năm 1773, một nhóm giao dịch viên giàu có đã dành ra một tòa nhà làm nơi giao dịch. Từ đây mở ra một thời gian dài nước Anh trở thành thủ đô tài chính của thế giới. 

Đến năm 1801, Sở giao dịch chứng khoán London chính thức được thành lập. Vì các công ty không được phép phát hành cổ phiếu cho đến năm 1825, nên sàn giao dịch này giao dịch rất hạn chế. 

Hiện nay, LSE là sàn giao dịch chứng khoán chính ở Anh và lớn nhất ở châu Âu.

2.3/ Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE)

NYSE ra đời năm 1792 trên phố Wall. Trong khi Sàn giao dịch chứng khoán London bị ràng buộc bởi luật hạn chế cổ phiếu, thì NYSE đã giao dịch cổ phiếu ngay từ ngày đầu thành lập. Tuy nhiên, NYSE không phải là sàn giao dịch chứng khoán đầu tiên ở Mỹ. Vinh dự đó thuộc về Sở giao dịch Philadelphia. Nhưng NYSE mới là sàn giao dịch chứng khoán mạnh nhất trong nước. Vì sàn giao dịch này tọa lạc ngay New York, trung tâm của gần như mọi giao dịch và buôn bán của nước Mỹ tại thời điểm đó. Trong giai đoạn 1896-1901, khối lượng giao dịch chứng khoán của sàn tăng 6 lần. 

Đến nay, NYSE là thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới tính theo vốn hóa thị trường của các công ty niêm yết, ước tính khoảng 28,5 nghìn tỷ USD vào tháng 06/2018.

2.4/ Sở giao dịch chứng khoán NASDAQ

NASDAQ là sản phẩm của Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán quốc gia (NASD) - hiện là Cơ quan quản lý ngành tài chính (FINRA). Ngay từ khi thành lập, sở giao dịch này đã hoạt động theo một hình thức khác với các sàn giao dịch thông thường. Đây là sở giao dịch chứng khoán điện tử đầu tiên trên thế giới. Thay vì để người bán và người mua nhờ người môi giới xác định giá cổ phiếu, NASDAQ dựng một tấm bảng điện tử lớn niêm yết giá và sự biến động theo thời gian thực. 

Từ đó, NASDAQ đã phát triển và đưa ra các hệ thống giao dịch tự động cho phép nhà đầu tư tự mua bán cổ phiếu của mình dựa trên các tiêu chuẩn định trước. NASDAQ cũng cho ra đời Hệ thống đặt lệnh quy mô nhỏ (SOES), cho phép nhà đầu tư cá nhân đặt lệnh từ 1.000 cổ phiếu trở xuống một cách tự động. Các chức năng tự động của thị trường chứng khoán hiện nay phần lớn cũng đều bắt nguồn từ phát minh của NASDAQ.

Giao dịch điện tử đã mang lại cho NASDAQ một số lợi thế lớn so với các đối thủ cạnh tranh. Đầu tiên và quan trọng nhất, đó là làm giảm chênh lệch giá mua - giá bán. Trong những năm qua, sự cạnh tranh giữa Nasdaq và NYSE đã khuyến khích cả hai sàn giao dịch đổi mới và mở rộng. Vào năm 2007, NYSE đã hợp nhất với Euronext để tạo ra NYSE Euronext - sàn giao dịch chứng khoán xuyên Đại Tây Dương đầu tiên trên thế giới.

3/ Sở giao dịch chứng khoán ở Việt Nam

- Bắt đầu vào thời điểm ngày 28-11-1996, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam được thành lập theo Nghị định số 75/CP của Chính phủ. 

- Ngày 11-7-1998, thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được khai sinh theo Nghị định số 48/CP của Chính phủ. Đồng thời, Chính Phủ cũng ký quyết định thành lập Trung tâm Giao dịch Chứng khoán, đặt cơ sở tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 28-7-2000, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM chính thức đi vào hoạt động với 2 mã cổ phiếu giao dịch đầu tiên là REE và SAM.

- Ngày 8/3/2005 Trung tâm Giao dịch chứng khoán (TTGDCK) Hà Nội cũng chính thức ra mắt, trở thành trung tâm niêm yết của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

- Trong giai đoạn đầu tiên (2000 – 2005), đây là giai đoạn chập chững bước những bước đầu tiên của thị trường chứng khoán Việt Nam, vốn hóa thị trường chỉ đạt mức trên dưới 1% GDP, gần như không có thay đổi gì nhiều. Tuy nhiên kể từ năm 2006 khi khi Luật Chứng khoán được Quốc hội ban hành và chính thức có hiệu lực từ đầu năm 2007, thị trường chứng kiến rất nhiều sự thay đổi khi những bất cập, những xung đột với các văn bản pháp lý được giải quyết, chúng ta có khả năng hội nhập hơn với các thị trường vốn quốc tế và khu vực.

Năm 2006, quy mô thị trường có bước nhảy vọt mạnh mẽ, đạt 22,7% GDP và chạm đến con số trên 43% vào năm 2007. Tuy nhiên, mọi việc bắt đầu xấu đi vào năm 2008, do ảnh hưởng của thị trường tài chính và nền kinh tế trong nước và thế giới, chúng ta chứng kiến một năm "kinh tế buồn" với mức vốn hóa thị trường giảm mạnh, xuống còn 18% GDP.

- Năm 2009 chứng kiến sự phục hồi nhẹ với vốn hóa thị trường đạt 37,71% GDP và các công ty niêm yết trên thị trường tăng dần. Sản phẩm mới Chứng quyền có đảm bảo được ra đời từ ngày 28/6. Ngày 18/11/2019, HoSE cho ra mắt bộ chỉ số mới Vietnam Diamond Index (VN Diamond), Vietnam Financial Select Sector Index (VNFin Select) làm tiền đề cho sự ra đời của các quỹ ETF, qua đó giải quyết bài toán tại các doanh nghiệp đã hết room ngoại.Trong vài năm trở lại đây, mức vốn hóa thị trường đã tăng thần tốc lên tới hơn 82% GDP, nhưng một lần nữa thị trường chứng khoán Việt Nam lại chịu thêm thách thức từ đại dịch Covid-19. Những dấu hiệu phục hồi đã dần rõ ràng, tâm lý hoảng loạn của các nhà đầu tư cá nhân đã dần giảm đi, sắc xanh đang trở lại trên thị trường.

Theo đó, trong khoảng thời gian 20 năm hình thành và phát triển, sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam trải qua nhiều giai đoạn khó khăn nhưng cũng đang dần phát triển và sôi động hiện nay.

Trên đây là những cập nhật của Công ty luật ACC về Nguồn gốc ra đời của sàn giao dịch chứng khoán hiện nay? ACC rất mong bài viết trên sẽ đem lại cho bạn đọc những cập nhật thật bổ ích. Trong quá trình tìm hiểu, bạn có thắc mắc hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhé.