Người phân chia di sản thừa kế đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định số phận của tài sản một người để lại. Bạn đã bao giờ tự hỏi, trong bối cảnh pháp lý, người này có những trách nhiệm và quyền lợi gì? Hãy cùng khám phá chi tiết về vấn đề này dưới đây.
Người phân chia di sản thừa kế là ai
1. Người phân chia di sản thừa kế là ai?
Sau khi hoàn tất thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài sản và chi phí khác liên quan của người để lại di sản, quá trình chia di sản thừa kế được thực hiện. Việc này được tiến hành bởi một chủ thể có quyền để thực hiện quyết định về chia di sản. Căn cứ theo quy định tại Điều 657 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về người phân chia di sản thì những người sau có quyền tiến hành việc phân chia di sản:
"Điều 657. Người phân chia di sản
1. Người phân chia di sản có thể đồng thời là người quản lý di sản được chỉ định trong di chúc hoặc được những người thừa kế thỏa thuận cử ra.
2. Người phân chia di sản phải chia di sản theo đúng di chúc hoặc đúng thỏa thuận của những người thừa kế theo pháp luật.
3. Người phân chia di sản được hưởng thù lao, nếu người để lại di sản cho phép trong di chúc hoặc những người thừa kế có thỏa thuận."
Người phân chia di sản được hiểu là người đứng ra tổ chức, thực hiện việc chia di sản cho những người thừa kế. Những người theo quy định trên mới có quyền phân chia di sản thừa kế.
Theo quy định này, người phân chia di sản là:
-
Người phân chia di sản có thể đồng thời giữ cả hai vai trò: người phân chia di sản và người quản lý di sản, dựa trên chỉ định trong di chúc hoặc thỏa thuận của các thừa kế.
-
Người phân chia di sản là người tổ chức và thực hiện việc phân phối di sản cho các thừa kế, sau khi đã thanh toán các nghĩa vụ tài sản theo quy định của Điều 658.
-
Họ phải tuân theo di chúc nếu có, hoặc thỏa thuận của các thừa kế, để chia tài sản cho các thừa kế theo ý muốn của người đã mất.
-
Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không rõ ràng, người phân chia di sản sẽ thực hiện theo thỏa thuận của các thừa kế.
-
Họ cũng có quyền hưởng thù lao, dựa trên di chúc hoặc thỏa thuận của các thừa kế.
-
Tuy nhiên, nếu người này cũng là một người thừa kế, thù lao của họ sẽ không được xem xét khi phân chia di sản. Thù lao được xác định dựa trên di chúc hoặc thỏa thuận giữa các thừa kế.
-
Trong mọi trường hợp, quyền hưởng thù lao của người phân chia di sản phụ thuộc hoàn toàn vào ý muốn của người đã mất hoặc thỏa thuận của các thừa kế.
1.1. Chủ thể có quyền phân chia di sản
Quy định trên cho biết rằng người được người để lại di sản chỉ định trong di chúc sẽ có quyền chia di sản. Trong trường hợp không có chỉ định hoặc người được chỉ định từ chối, những người thừa kế sẽ tiến hành thỏa thuận để lựa chọn người thực hiện việc chia di sản. Người này có thể cùng lúc là người quản lý di sản. Dù pháp luật không rõ ràng về tiêu chí của người chia di sản, nhưng theo quy định, họ cần có đủ năng lực hành vi dân sự. Điều này có nghĩa là người chia di sản phải đáp ứng được yêu cầu về năng lực hành vi dân sự khi tham gia các hoạt động pháp luật.
1.2. Nghĩa vụ của người phân chia di sản
Người chịu trách nhiệm phân chia di sản phải thực hiện việc này cho các người thừa kế theo đúng hướng dẫn của di chúc hoặc theo thỏa thuận hợp pháp của họ. Nếu có di chúc, việc phân bổ di sản phải tuân theo ý muốn rõ ràng của người đã mất và đảm bảo các quy định tại Điều 659 BLDS năm 2015. Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không rõ ràng, người chia di sản sẽ tuân theo sự đồng thuận của người thừa kế hoặc nội dung được ghi nhận trong biên bản họp của họ. Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của người đã mất và các người thừa kế. Thực tế, có nhiều trường hợp người chia di sản cũng là người thừa kế. Điều này đặt ra mối quan tâm về việc người này có thể thiên vị hoặc lạm dụng quyền hạn, ảnh hưởng đến quyền lợi của các thừa kế khác và không tuân thủ ý định ban đầu của người đã mất, gây mất trật tự trong việc chia tài
1.3. Quyền của người phân chia di sản
Người chịu trách nhiệm phân chia di sản sẽ được hưởng thù lao nếu điều này được người đã mất chỉ định trong di chúc hoặc được thỏa thuận bởi các thừa kế. Mức thù lao này thường được người đã mất quy định trước. Trong trường hợp không có quy định cụ thể, các thừa kế sẽ thảo luận và đồng ý một mức thù lao cho người phân chia di sản. Tuy nhiên, nếu di chúc không cho phép người này được thù lao, thì họ sẽ không được hưởng. Nhưng các thừa kế có thể thỏa thuận một khoản thù lao nhất định cho người chịu trách nhiệm phân chia di sản. Nếu người được chỉ định phân chia di sản là do thỏa thuận của các thừa kế, họ sẽ chỉ được nhận thù lao nếu có sự đồng thuận và thỏa thuận về mức độ thù lao giữa các thừa kế.
2. Các cách phân chia di sản thừa kế
Các cách phân chia di sản thừa kế
2.1. Phân chia di sản theo di chúc
Nếu di chúc đã quy định về việc phân chia di sản, thì việc này sẽ tuân theo những chỉ định của di chúc đó.
Theo Điều 659 của Bộ Luật Dân sự năm 2015:
-
Việc chia di sản sẽ dựa trên ý muốn rõ ràng của người đã mất trong di chúc. Nếu di chúc không chỉ định rõ ràng về phần của mỗi thừa kế, di sản sẽ được chia đều cho những người được chỉ định, trừ khi có sự thỏa thuận khác.
-
Nếu di chúc quy định chia di sản dưới dạng hiện vật, người thừa kế sẽ nhận hiện vật đó, kèm theo lợi nhuận từ hiện vật hoặc chịu trách nhiệm về giá trị giảm của hiện vật đến thời điểm chia tài sản. Trong trường hợp hiện vật bị mất do lỗi của người khác, người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường.
-
Nếu di chúc chỉ quy định phân chia theo tỷ lệ so với giá trị tổng của di sản, tỷ lệ này sẽ dựa trên giá trị tổng di sản tại thời điểm chia tài sản.
2.2. Phân chia di sản theo pháp luật
Di sản sẽ được phân chia dựa trên quy định của pháp luật trong một số tình huống sau: khi người chết không để lại di chúc, di chúc không hợp lệ, di chúc bị mất hoặc hư hại, người được chỉ định theo di chúc không có quyền hưởng di sản, hoặc trong trường hợp liên quan đến các tổ chức không còn tồn tại khi mở thừa kế.
Theo Điều 659 của Bộ Luật Dân sự 2015, khi phân chia di sản theo pháp luật:
-
Nếu có thừa kế chưa sinh ra từ một người đã qua đời, một phần của di sản sẽ được dành cho thừa kế đó, nhưng nếu thừa kế đó không sống sót, phần đó sẽ được chuyển cho các thừa kế khác.
-
Các thừa kế có thể yêu cầu phân chia di sản thông qua hiện vật. Nếu không thể phân chia hiện vật một cách công bằng, họ có thể thỏa thuận về giá trị của hiện vật hoặc quyết định bán nó và chia tiền thu được.
Để thực hiện việc phân chia di sản theo pháp luật, những người thừa kế có thể sử dụng hai loại văn bản: Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và Văn bản khai nhận di sản thừa kế.
Để thực hiện quy trình phân chia di sản:
Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ liên quan, bao gồm yêu cầu công chứng, chứng minh quan hệ, giấy chứng tử, và dự thảo văn bản phù hợp.
Bước 2: Tiến hành niêm yết công khai thông tin về di sản tại cơ quan có thẩm quyền, với thời gian niêm yết ít nhất 15 ngày.
Bước 3: Sau khi hoàn thành quy trình niêm yết, thừa kế cần ký văn bản chính thức và công chứng viên sẽ kiểm tra, đối chiếu các giấy tờ và thu phí dịch vụ trước khi trả lại bản gốc cho thừa kế.
3. Hạn chế phân chia di sản
Hạn chế phân chia di sản
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!