Luật thừa kế của Nhật Bản

Luật thừa kế của Nhật Bản

I. Thách Thức Tài Sản Vô Chủ Ở Nhật Bản:

Ở Nhật Bản, vấn đề về di chúc và thừa kế đã trở thành một thách thức ngày càng lớn đối với chính quyền địa phương. Nhiều người, đặc biệt là những người cao tuổi, quá cố mà không để lại di chúc, đặt ra những thách thức phức tạp khi họ qua đời. Không chỉ tài sản mà còn là cuộc sống hàng ngày của họ, nơi mà những mảnh vụn nhỏ trở nên như những câu chuyện lẻ tẻ chưa kể.

Một ví dụ rõ ràng về tình trạng này có thể được thấy rõ trong căn hộ ở phường Edogawa, phía Đông Tokyo. Những căn phòng đó là những tấm gương của cuộc sống, bức tranh về sự cô đơn và sự bỏ quên. Bức ảnh gia đình treo trên tường, một thời kỷ niệm hạnh phúc, giờ đây ố vàng như tượng trưng cho thời gian trôi qua không dừng lại. Chiếc máy sấy tóc màu đen, từng được sử dụng để tạo nên những kiểu tóc đẹp, giờ chỉ là một bức tranh buồn về quá khứ.

Trong quá trình làm việc, những nhân viên của Công ty vệ sinh Bxia đã phải đối mặt với những di tích của cuộc sống và cái chết. Tay đeo găng, họ sàng lọc qua những vật dụng, đóng gói chúng vào các hộp các tông, nhưng đằng sau công việc đơn giản đó là những câu chuyện đau lòng. Một cụ bà 76 tuổi đã chết một mình ở đó, và điều đau lòng hơn là chỉ vài tháng sau đó, người ta mới phát hiện ra sự vắng bóng của bà.

Chính quyền địa phương, đối diện với hàng nghìn trường hợp tương tự, phải đối mặt với vấn đề quản lý tài sản không chủ và không người thừa kế. Những căn hộ trống trải dài như những biểu tượng của sự cô đơn và sự lạc lõng, nơi mà quá khứ và hiện tại gặp nhau một cách buồn bã. Những tờ 100 yên cũ, những chồng giấy, những tạp chí và sách, tất cả là những vật dụng mà chủ nhân đã để lại, nhưng không ai để lại dấu vết của mình.

Nhìn chung, tình trạng này đặt ra nhiều thách thức cho xã hội Nhật Bản, từ việc quản lý tài sản đến quan tâm đến người cao tuổi sống một mình. Câu chuyện ẩn sau những căn hộ trống là một hình ảnh buồn về sự hiếu kỳ của cuộc sống và cách xã hội đối mặt với những người không có người thừa kế, để lại một thế giới ảo của sự cô đơn và lạc lõng.

II. NHIỀU NGƯỜI GIÀ CHẾT TRONG CÔ ĐỘC

Nhiều người già chết trong cô độc

1. Một Câu Chuyện Về Cô Độc và Mất Mát Gia Đình

Người phụ nữ quá cố này có con gái, nhưng người con gái từ lâu đã không quan tâm đến mẹ. Khi mẹ chết, người con gái thuê công ty Bxia dọn dẹp đồ đạc của mẹ cô để lại. Điều đặc biệt là, người con gái yêu cầu nhân viên của công ty để riêng các vật phẩm như tiền mặt, vật có giá trị, tài liệu quan trọng, thắt lưng và phụ kiện kimono cùng đồ sơn mài. Những thứ khác sẽ được chất lên xe tải để vứt bỏ hoặc chở đến các trung tâm tái chế và bán cho khách hàng ở nước ngoài. Với 2 ngày thuê dọn dẹp đồ đạc, khách hàng sẽ phải thanh toán số tiền lên tới 505.000 yên (3.520 USD).

2. Công Ty Bxia: Những Người Hùng Đấu Tranh Trong Cô Độc

Miwa Yuzawa, Chủ tịch Công ty vệ sinh Bxia có trụ sở tại Tokyo, chia sẻ về thực tế đau lòng: “Chúng tôi rất bận. Có nhiều người già chết, thường là trong cô độc, trong khi người thân không có thời gian hoặc sức lực để dọn dẹp đồ đạc của người đã khuất”.

3. Thách Thức Của Quốc Gia Đang Trong Quá Trình Già Hóa

Ở một quốc gia đang trong tình trạng già hóa dân số nhanh chóng, với tỷ lệ tử vong cao gấp đôi tỷ lệ sinh, thì việc phân loại tài sản người chết là công việc có nhu cầu cao, cũng là “cơn ác mộng” với chính quyền nếu không có người thân nào tới nhận tài sản thừa kế.

4. Sự Khó Khăn Khi Không Có Di Chúc

Yuzawa cho biết, các nhân viên của cô đã tìm thấy một di chúc từ năm 1998 tại căn hộ của người phụ nữ qua đời gần đây ở Tokyo. Tuy nhiên, nhiều người khác ra đi mà không để lại bất kỳ di chúc nào về việc xử lý tài sản của họ, buộc chính quyền địa phương phải vất vả tìm kiếm người thân. Và trong một số trường hợp, không có ai đến nhận thừa kế.

5. Giải Pháp và Chiến Lược Cho Cộng Đồng

Đối mặt với thách thức này, cộng đồng cần xem xét các giải pháp và chiến lược. Công ty Bxia có thể chỉ là một trong những người hùng, nhưng cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, chính quyền và cộng đồng để tìm ra những cách tiếp cận tốt nhất trong việc quản lý tài sản của những người đã khuất.

6. Vấn Đề Dân Số và Hộ Gia Đình Độc Thân

Theo điều tra dân số quốc gia từ năm 2020, có 21,1 triệu hộ gia đình chỉ có một thành viên ở Nhật Bản, tăng 14,8% so với điều tra dân số vào năm 2015. Gần 1/3 trong số đó, khoảng 6,72 triệu, là người trên 65 tuổi sống một mình. Xu hướng gia đình độc thân đặt ra nhiều thách thức trong việc quản lý tài sản và di chúc.

7. Xu Hướng Kết Hôn Giảm và Không Muốn Kết Hôn

Số lượng các cặp vợ chồng đăng ký kết hôn giảm 35% so với năm 2000, điều này phản ánh xu hướng giảm sự muốn kết hôn. Cuộc khảo sát năm 2021 của Chính phủ Nhật Bản cũng cho thấy 17,3% nam giới và 14,6% phụ nữ trong độ tuổi từ 18 đến 34 bày tỏ không có ý định kết hôn. Những xu hướng nhân khẩu học này dự báo rằng các hộ gia đình độc thân ở Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.

8. Tài Sản Vô Chủ và Số Tiền Lớn Cho Nhà Nước

Trong năm tài chính 2021, kho bạc nhà nước Nhật Bản đã tiếp nhận 64,7 tỷ Yên từ tài sản của những người đã qua đời nhưng không có người thừa kế, tăng 7,8% so với năm 2020 và gần gấp đôi so với 10 năm trước.

9. Thách Thức Pháp Lý Khi Không Có Di Chúc

Yuko Takeuchi, luật sư chuyên về luật thừa kế, chia sẻ về khía cạnh pháp lý: “Về mặt pháp lý, khi người qua đời không để lại di chúc, họ hàng xa như cháu gái và cháu trai đều có thể được coi là người thừa kế. Nhưng khi không có người thừa kế và không có di chúc để lại, tòa án gia đình có thể chỉ định một ‘người quản lý thừa kế’ để xử lý tài sản nếu có bên liên quan yêu cầu”.

10. Vấn Đề Tài Khoản Ngân Hàng Không Hoạt Động

Mỗi năm, số tài khoản ngân hàng không hoạt động có trị giá khoảng 120 tỷ Yên. Các khoản tiền gửi không sử dụng trong 10 năm hoặc lâu hơn đang tạo nên một vấn đề lớn. Dưới luật mới, chính quyền Nhật Bản được phép sử dụng nguồn tiền này để hỗ trợ các tổ chức phi lợi nhuận. Luật sửa đổi mới đã mở đường cho các khoản tiền này được đầu tư vào các công ty khởi nghiệp vì lợi ích cộng đồng.

11. Khó Khăn Trong Việc Xử Lý Tài Sản Vật Chất

Trong khi giải quyết vấn đề tài khoản ngân hàng, việc xử lý tài sản vật chất như căn hộ và nhà ở lại là một thách thức lớn. Luật sư Takeuchi nhấn mạnh rằng quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc, và có thể dẫn đến tình trạng tài sản bị mắc kẹt, đặc biệt là các tài sản như căn hộ.

III. NHÀ BỎ HOANG GIA TĂNG VỚI TỐC ĐỘ ĐÁNG BÁO ĐỘNG

3.1 Tình Trạng Nhà Ở Xã Hội và Tác Động Của Già Hóa Dân Số

Rải rác khắp Tokyo là hàng trăm nhà ở xã hội do thành phố quản lý. Nhiều ngôi nhà trong số này được Nhật Bản xây dựng sau Thế chiến II để giải quyết tình trạng thiếu nhà ở. Sau sự bùng nổ của bong bóng bất động sản vào đầu những năm 1990 và sự suy thoái kinh tế sau đó, những ngôi nhà này chủ yếu cho người già, người có thu nhập thấp và người khuyết tật thuê.

3.2 Quản Lý Nhà Ở và Tình Trạng Cô Độc

Theo Yoshio Nakagawa, Giám đốc Phòng quản lý nhà ở đô thị tại Tokyo, hiện có khoảng 251.000 căn hộ như vậy. Tác động của tình trạng già hóa dân số ở đây đặc biệt nghiêm trọng, khi có 52.886 hộ (khoảng 24,9%) trong số các nhà ở xã hội có người từ 75 tuổi trở lên sống một mình.

3.3 Sự Báo Động Của Tình Trạng Nhà Bỏ Hoang

Tình trạng những ngôi nhà bỏ hoang đang lan rộng khắp các cộng đồng ở Nhật Bản với tốc độ đáng báo động. Phường Setagaya ở Tokyo, ví dụ, có hơn 50.000 căn nhà bỏ hoang, cao nhất trong số các khu dân cư ở Nhật Bản, theo khảo sát năm 2018.

3.4 Vấn Đề Tăng Cường Cô Độc và Kodokushi

Số lượng kodokushi (những cái chết cô độc) tăng đột biến khi những người sống một mình được tìm thấy đã qua đời trong nhà của họ. Có 580 trường hợp như vậy trong năm tài chính 2019 và trong năm tài chính 2021, con số đó là 675. Điều đó có nghĩa là mỗi ngày có gần 2 người chết cô độc trong các căn hộ thuộc sở hữu của thành phố này.

3.5 Quá Trình Xử Lý Tài Sản và Vấn Đề Thừa Kế

Quá trình xử lý tài sản của những người qua đời mất mát là một thách thức đối với quản lý nhà ở. Khi người thuê nhà qua đời và không thể liên lạc với người thân của họ, thông báo sẽ được dán trước cửa nhà và đợi một hoặc hai tháng để kiểm tra sự liên lạc. Nếu không có liên lạc, khóa căn hộ sẽ được thay đổi và thông báo mới sẽ được dán trong ba tháng nữa trước khi đồ đạc của người quá cố được dọn dẹp và chuyển vào kho.

3.6 Khó Khăn Trong Xử Lý Nhà Bỏ Hoang và Tâm Lý Gia Đình

Trong khi đó, tình trạng những ngôi nhà bỏ hoang đang lan rộng khắp các cộng đồng ở Nhật Bản với tốc độ đáng báo động. Nghiên cứu của Chính phủ Nhật Bản năm 2015 cho thấy gần 1/3 số người thừa kế nhà bỏ hoang có ý định giữ nguyên hiện trạng để lưu giữ kỷ niệm về cha mẹ hoặc người thân.

3.7 Nghề Phân Loại Đồ Đạc của Người Quá Cố

Có những công ty như Bxia tồn tại để giải quyết vấn đề này. Trong tiếng Nhật, những người dọn dẹp đặc biệt này được gọi là ihin seirishi - chuyên gia phân loại đồ đạc của người quá cố. Việc này trở nên ngày càng quan trọng khi nhu cầu tuyển dụng nghề này đang tăng nhanh do tình trạng già hóa dân số. Từ năm 2025, những người thuộc thế hệ bùng nổ dân số ở Nhật Bản sẽ từ 75 tuổi trở lên, và vấn đề thừa kế và xử lý tài sản sẽ trở nên ngày càng phức tạp và quan trọng hơn.

FAQ - Câu hỏi thường gặp

Q1: Tại sao nhiều người già ở Nhật Bản không để lại di chúc?

A1: Nhiều người già ở Nhật Bản không để lại di chúc chủ yếu do yếu tố văn hóa và tâm lý gia đình. Trong xã hội Nhật Bản, việc đề cập đến cái chết thường được coi là không may mắn, và nhiều người cảm thấy khó khăn khi nói về di chúc.

Q2: Làm thế nào chính quyền xử lý tài sản của những người đã qua đời một mình?

A2: Khi không có di chúc hoặc người thừa kế, chính quyền địa phương tại Nhật Bản có thể phải tìm kiếm người thân, và nếu không thành công, tòa án gia đình có thể chỉ định một "người quản lý thừa kế" để xử lý tài sản và nghĩa vụ thuế của người đã khuất.

Q3: Tại sao số lượng những người sống một mình và những ngôi nhà bỏ hoang tăng lên ở Nhật Bản?

A3: Vấn đề gia đình độc thân và tăng của người sống một mình ở Nhật Bản liên quan đến sự giảm đáng kể trong việc kết hôn và gia đình nhỏ hóa. Những ngôi nhà bỏ hoang thường là kết quả của chủ sở hữu mất mát và vấn đề thừa kế.

Q4: Làm thế nào các công ty như Bxia giúp giải quyết vấn đề xử lý tài sản của người đã qua đời một mình?

A4: Các công ty như Bxia cung cấp dịch vụ phân loại và xử lý tài sản của người đã qua đời một mình. Chúng giúp quyết định giữ lại hoặc loại bỏ đồ đạc, thực hiện các thủ tục pháp lý và đảm bảo quá trình diễn ra một cách trơn tru và tôn trọng.