Lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính là gì?

Lợi nhuận giữ lại là khoản tiền mà công ty giữ lại từ lợi nhuận sau khi trừ đi các chi phí và cổ tức đã chi trả cho cổ đông. Đây là nguồn vốn quan trọng để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh của công ty. Qua bài viết, Công ty Luật ACC mong muốn chia sẻ với quý khách hàng lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính. 

Lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính là gì?

1. Lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính là gì

Lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính (Retained Earnings) là khoản tiền mà công ty không trả cho cổ đông dưới dạng cổ tức mà giữ lại để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh. 

Đây là một phần quan trọng của vốn chủ sở hữu của công ty và thường được sử dụng để đánh giá sự tăng trưởng và hiệu quả của doanh nghiệp. Lợi nhuận giữ lại bao gồm các khoản lợi nhuận tích lũy từ các năm trước đó sau khi đã trừ đi số tiền đã chi trả cổ tức cho cổ đông

>>> Xem thêm về So sánh lợi nhuận thuần với lợi nhuận giữ lại qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Công thức tính lợi nhuận giữ lại

Công thức tính lợi nhuận giữ lại

Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings - RE) là phần lợi nhuận ròng của doanh nghiệp còn lại sau khi đã thanh toán thuế thu nhập doanh nghiệp (CIT) và chia cổ tức cho cổ đông.

Giá trị của lợi nhuận giữa lại không thể hiện trực tiếp trên bảng cân đối kế toán mà được tính theo công thức:

Lợi nhuận giữ lại = Lợi nhuận giữ lại ban đầu + Thu nhập ròng (hoặc Lỗ ròng) – Cổ tức

Trong đó:

• Lợi nhuận giữ lại ban đầu: là số lợi nhuận còn lại từ những năm trước đó.
• Thu nhập ròng: là lợi nhuận sau thuế bởi thu nhập ròng được tính bằng cách lấy doanh thu trừ chi phí.

Thu nhập ròng = Tổng Doanh thu – Tổng chi phí

Tổng doanh thu: Doanh thu thuần + Lợi nhuận từ hoạt động tài chính + Các khoản thu nhập bất thường

Tổng chi phí: Giá vốn hàng bán + Chi phí quản lý doanh nghiệp + Chi phí quảng cáo, marketing + Chi phí bất thường + Các khoản thuế doanh nghiệp

• Cổ tức: Phần chi trả cho cổ đông (Cổ tức, lợi nhuận phải trả)

Có thể thấy, không phải lúc nào doanh nghiệp cũng có lợi nhuận giữ lại. Nếu thu nhập ròng không đảm bảo thì giá trị của lợi nhuận giữa lại có thể mang dấu âm (-).

Tóm lại, lợi nhuận giữ lại là lợi nhuận sau thuế giữ lại để bổ sung vốn cho doanh nghiệp. Giá trị này dương thể hiện nhiều cơ hội đầu tư phát triển cho doanh nghiệp. Ngược lại, nếu giá trị này âm thể hiện tình hình kinh doanh đang gặp khó khăn. Đồng nghĩa doanh nghiệp không có khoản vốn để đáp ứng các nhu cầu thường xuyên trong kỳ kế tiếp.

>>> Xem thêm về Cách tính lợi nhuận để lại qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

3. Ý nghĩa của lợi nhuận giữ lại 

Lợi nhuận giữ lại đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, là nguồn vốn tự có, động lực phát triển, khả năng thanh toán, chia cổ tức, đánh giá hiệu quả hoạt động và phân tích tài chính, thể hiện như sau: 

• Nguồn vốn tự có: Lợi nhuận giữ lại  là nguồn vốn tự có quan trọng nhất của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giảm thiểu sự phụ thuộc vào vốn vay bên ngoài. Nguồn vốn này không phải trả lãi, góp phần giảm chi phí tài chính cho doanh nghiệp. Lợi nhuận giữ lại  thể hiện sự an toàn và ổn định tài chính của doanh nghiệp, thu hút nhà đầu tư và đối tác kinh doanh.
• Động lực phát triển: Lợi nhuận giữ lại được sử dụng để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh, giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Giúp doanh nghiệp có khả năng tự chủ trong việc triển khai các dự án đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng lợi nhuận.

• Khả năng thanh toán: Lợi nhuận giữ lại  là nguồn dự phòng quan trọng giúp doanh nghiệp thanh toán các khoản nợ đến hạn, đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra bình thường. Giúp doanh nghiệp có khả năng ứng phó với những biến động của thị trường, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh trong điều kiện khó khăn.
• Khả năng chia cổ tức: Lợi nhuận giữ lại là cơ sở để doanh nghiệp chia cổ tức cho cổ đông, thể hiện mức độ sinh lời và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc chia cổ tức hợp lý từ lợi nhuận giữ lại  giúp thu hút nhà đầu tư, tăng cường giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp.
• Đánh giá hiệu quả hoạt động: Mức độ lợi nhuận giữ lại  cao thể hiện doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, tạo ra nhiều lợi nhuận. Tăng trưởng ổn định cho thấy doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh đúng đắn, khả năng cạnh tranh cao.
• Phân tích tài chính: Lợi nhuận giữ lại  là một trong những chỉ số quan trọng trong phân tích tài chính, giúp đánh giá tình hình tài chính, khả năng thanh toán, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

4. Các yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận giữ lại

Các yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính của một công ty có thể bao gồm những điều sau:

• Lợi nhuận ròng: Lợi nhuận ròng của công ty (net profit) là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến lợi nhuận giữ lại. Lợi nhuận ròng là số tiền còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí, bao gồm cả thuế, lãi vay và các chi phí khác. Nếu lợi nhuận ròng cao, công ty sẽ có nhiều hơn để có thể giữ lại sau khi đã trả cổ tức và phân phối cho cổ đông.
• Chính sách chi trả cổ tức: Quyết định chi trả cổ tức của công ty sẽ ảnh hưởng đến mức độ giữ lại lợi nhuận. Nếu công ty quyết định chi trả cổ tức lớn, lợi nhuận giữ lại sẽ giảm đi và ngược lại.
• Chi phí và nợ phát sinh: Các chi phí hoạt động kinh doanh, chi phí tài chính và chi phí thuế cũng như các khoản nợ phát sinh sẽ ảnh hưởng đến mức độ lợi nhuận giữ lại. Các khoản nợ phát sinh lớn có thể làm giảm khả năng công ty giữ lại lợi nhuận.
• Chiến lược tái đầu tư: Chiến lược tái đầu tư vào các hoạt động kinh doanh, nghiên cứu và phát triển sản phẩm cũng như mở rộng cơ sở hạ tầng sẽ ảnh hưởng đến mức độ lợi nhuận giữ lại. Nếu công ty đầu tư mạnh vào các dự án phát triển, lợi nhuận giữ lại sẽ giảm đi để hỗ trợ các hoạt động tái đầu tư.
• Biến động thị trường và môi trường kinh doanh: Sự biến động của thị trường và môi trường kinh doanh cũng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận giữ lại. Các yếu tố như thay đổi trong chiến lược kinh doanh, sự cạnh tranh gay gắt, và biến động giá cả có thể làm giảm lợi nhuận ròng và do đó giảm lợi nhuận giữ lại.
• Chính sách quản lý tài chính: Các chính sách quản lý tài chính, bao gồm cả việc quản lý vốn lưu động và vốn cố định, cũng như quản lý rủi ro tài chính, sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận giữ lại của công ty. Quản lý tài chính hiệu quả có thể giúp công ty duy trì mức lợi nhuận giữ lại ổn định và cao.

Những yếu tố này thường được quản lý và phân tích kĩ lưỡng bởi các nhà quản lý tài chính để đảm bảo rằng lợi nhuận giữ lại được duy trì và sử dụng một cách hiệu quả nhất để hỗ trợ sự phát triển và tăng trưởng của công ty.

5. Cách sử dụng lợi nhuận giữ lại 

Doanh nghiệp cần sử dụng RE hiệu quả để tối ưu hóa lợi ích cho doanh nghiệp và cổ đông. Dưới đây là một số cách sử dụng lợi nhuận giữ lại hiệu quả:

- Tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh:

• RE là nguồn vốn quan trọng để doanh nghiệp tái đầu tư vào các hoạt động kinh doanh như: mở rộng sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ,...
• Tái đầu tư hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp tăng doanh thu, lợi nhuận, từ đó RE cũng tăng.
• Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định tái đầu tư để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn và tránh lãng phí.

- Thanh toán nợ:

• RE có thể được sử dụng để thanh toán các khoản nợ đến hạn như: vay ngân hàng, vay tín dụng, nợ nhà cung cấp,...
• Thanh toán nợ đúng hạn giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí tài chính, nâng cao uy tín, thương hiệu trên thị trường.
• Doanh nghiệp cần có kế hoạch trả nợ hợp lý để đảm bảo an toàn tài chính và duy trì khả năng hoạt động.

- Chia cổ tức cho cổ đông:

• RE là cơ sở để doanh nghiệp chia cổ tức cho cổ đông, thể hiện mức độ sinh lời và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
• Việc chia cổ tức hợp lý từ RE giúp thu hút nhà đầu tư, tăng cường giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp.
• Doanh nghiệp cần cân nhắc giữa lợi ích của cổ đông và lợi ích của doanh nghiệp để đưa ra tỷ lệ chia cổ tức phù hợp

- Đặt vào quỹ dự phòng:

• RE có thể được sử dụng để đặt vào quỹ dự phòng nhằm mục đích đối phó với những rủi ro bất ngờ trong hoạt động kinh doanh như: thiên tai, dịch bệnh, biến động thị trường,...
• Quỹ dự phòng giúp doanh nghiệp đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra bình thường trong những tình huống khó khăn.
• Doanh nghiệp cần trích lập quỹ dự phòng ở mức độ phù hợp với khả năng tài chính và rủi ro của doanh nghiệp.

- Mua lại cổ phiếu quỹ:

• RE có thể được sử dụng để mua lại cổ phiếu quỹ, giúp giảm số lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường, tăng giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp.
• Mua lại cổ phiếu quỹ cũng giúp doanh nghiệp có thể sử dụng cổ phiếu để thưởng cho nhân viên hoặc để hủy bỏ.
• Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định mua lại cổ phiếu quỹ để đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp và cổ đông.

6. Câu hỏi thường gặp

Cần lưu ý gì khi sử dụng lợi nhuận giữ lại?

Sử dụng lợi nhuận giữ lại một cách hiệu quả, hợp lý để đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp và cổ đông. Tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán và thuế. Có kế hoạch sử dụng lợi nhuận giữ lại cụ thể, rõ ràng và được ban lãnh đạo doanh nghiệp phê duyệt.

Chiến lược và phương pháp nào để quản lý lợi nhuận giữ lại trong bối cảnh các yếu tố kinh doanh và tài chính thay đổi?

Lợi nhuận giữ lại đóng vai trò quan trọng cho doanh nghiệp, tuy nhiên quản lý lợi nhuận giữ lại hiệu quả trong bối cảnh kinh tế biến động là thách thức lớn. Doanh nghiệp cần:

• Phân tích môi trường kinh tế, dự báo xu hướng: Hiểu rõ thị trường, cạnh tranh, rủi ro tiềm ẩn để đưa ra chiến lược phù hợp.
• Lập kế hoạch sử dụng lợi nhuận giữ lại hiệu quả: Xác định mục tiêu cụ thể, lập kế hoạch chi tiết, theo dõi, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh khi cần thiết.
• Tăng cường tính linh hoạt: Sẵn sàng điều chỉnh kế hoạch sử dụng lợi nhuận giữ lại để thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh.
• Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Ghi chép đầy đủ, báo cáo minh bạch về việc sử dụng lợi nhuận giữ lại theo quy định.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trao đổi với chuyên gia tài chính, kế toán, luật sư để có lời khuyên hữu ích.

Lợi nhuận giữ lại có ảnh hưởng như thế nào đến giá trị và sự phản ánh trên thị trường của cổ phiếu công ty?

Lợi nhuận giữ lại ảnh hưởng tích cực đến giá trị và giá cổ phiếu công ty. Lợi nhuận giữ lại cao thể hiện khả năng sinh lời tốt, tiềm năng phát triển cao, khả năng thanh toán tốt, thu hút nhà đầu tư, đẩy giá cổ phiếu lên cao. Tuy nhiên, giá cổ phiếu còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như tình hình kinh tế, ngành nghề, chiến lược kinh doanh,...

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến lợi nhuận giữ lại trong báo cáo tài chính. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.