Một số kiến nghị về an toàn vệ sinh thực phẩm

An toàn vệ sinh thực phẩm là một vấn đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và chất lượng cuộc sống. Để nâng cao hiệu quả công tác an toàn vệ sinh thực phẩm thì vào ngày 5/6, Quốc hội đã tiến hành thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm. Đây là nội dung giám sát tối cao của Quốc hội tại kỳ họp thứ ba. Sau đây, Hãy cùng ACC tìm hiểu và đề xuất một số giải pháp cơ bản để góp phần hoàn thiện quy định về vấn đề trên

Một số kiến nghị về an toàn vệ sinh thực phẩm

1. An toàn thực phẩm là gì 

An toàn thực phẩm là bao gồm tất cả các biện pháp và quy định được thiết lập nhằm đảm bảo rằng thực phẩm tiêu thụ bởi con người là an toàn và không gây hại cho sức khỏe. Điều này bao gồm việc kiểm soát chất lượng thực phẩm từ giai đoạn sản xuất, chế biến, lưu trữ, vận chuyển cho đến tiêu thụ cuối cùng. Mục tiêu chính của an toàn thực phẩm là ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ người tiêu dùng khỏi các mối nguy hại tiềm tàng trong thực phẩm.

Để biết thêm thông tin về Một số quy định về giám sát an toàn thực phẩm, vui lòng tham khảo:Một số quy định về giám sát an toàn thực phẩm

2. Thực trạng về vấn đề an toàn thực phẩm

Phát biểu ý kiến thảo luận, Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang) cơ bản  nhất trí với  nội dung báo cáo của Chính phủ và báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội về  thực hiện Bộ lương thực, thực phẩm,chính sách, pháp luật an ninh giai đoạn 2011 - 2016 và trình bày các nội dung liên quan về tình hình quản lý nhà nước 

Thứ nhất, về an toàn thực phẩm, có thể nói vấn đề thực phẩm bẩn không mới mà đã được nhắc đến nhiều năm nay. Từ năm 2009, Quốc hội khóa XII đã thực hiện quyền kiểm soát tối cao về an toàn thực phẩm và ban hành nghị quyết đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm. Cho đến nay, công tác kiểm soát an ninh lương thực tuy đã có một số chuyển biến nhưng chuyển biến còn chậm và tình trạng mất an ninh lương thực vẫn diễn ra khá phổ biến ở nước ta, là vấn đề cấp bách của toàn xã hội. Theo kết quả điều tra dư luận xã hội về an toàn thực phẩm do Văn phòng Quốc hội thực hiện, chỉ có 10% người được hỏi rất hài lòng với thực phẩm họ dùng hàng ngày, trong khi 59% không lo lắng và 27% cho biết họ không hài lòng

Theo báo cáo của Chính phủ, trong giai đoạn 2011-2016, hơn 3 triệu cơ sở sản xuất, kinh doanh đã được kiểm tra theo kế hoạch, qua đó phát hiện hơn 20% cơ sở vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm. Các hành vi, hiện tượng vi phạm ATTP phổ biến nhất là kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không còn hạn sử dụng, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy định, sử dụng hóa chất bị cấm trong sản xuất, chế biến thực phẩm, thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng...

Cũng trong giai đoạn 2011-2016, cả nước xảy ra 1.007 vụ ngộ độc thực phẩm, trong đó có 30.395 trường hợp mắc và 164 trường hợp tử vong. Đây chỉ là phần nổi của tảng băng ngộ độc thực phẩm, còn rất nhiều căn bệnh nguy hiểm khác bắt nguồn từ việc tích tụ chất bẩn và độc tố hàng ngày từ những thực phẩm không lành mạnh. Trong bối cảnh phải sống chung  với thực phẩm không tốt cho sức khỏe, một bộ phận dân cư có điều kiện  trồng rau, nuôi lợn, nuôi gà theo kiểu tự cấp, tự túc. Phòng bệnh hơn chữa bệnh, phòng không được thì người dân bất an, đó là lẽ đương nhiên. Để xảy ra tình trạng mất an toàn thực phẩm, trách nhiệm hàng đầu thuộc về  cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Thứ hai, về thực hiện quản lý nhà nước. Nhìn chung, các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực làm tròn trách nhiệm, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, quy định hướng dẫn, triển khai từng bước sắp xếp tổ chức  bộ máy, trang  bị kỹ thuật. công tác cảm hóa, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm  được chú trọng, nhất là trong Tháng hành động vì ATTP và  các dịp lễ, Tết. Tuy nhiên, trên thực tế trong thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm vẫn còn nhiều hạn chế, trong đó nổi lên những hạn chế chủ yếu sau:
Một là, việc thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực này vẫn còn hiện tượng cắt khúc, chia đoạn trong chuỗi từ trang trại đến bàn ăn, tạo ra nhiều lỗ hổng chưa được xử lý  hiệu quả, gây mất an toàn thực phẩm  và người dân phải gánh chịu hậu quả. Việc phòng, chống thực phẩm mất an toàn cần có  cơ quan thực sự đóng vai trò nhạc trưởng, đảm bảo sự phối hợp giữa các cơ quan  liên quan.
Hai là, lực lượng làm công tác an toàn thực phẩm, nhất là lực lượng thanh tra chuyên ngành từ Trung ương đến địa phương còn thiếu, một số trường hợp còn hạn chế về chuyên môn, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Ba là, kinh phí cho hoạt động quản lý ATTP thời gian qua còn rất hạn chế so với nhu cầu, nhiệm vụ. Ngoài ra, nguồn kinh phí chi cho công tác này còn phân tán ở nhiều đầu việc, nhiều bộ phận, nhiều cấp khác nhau và chưa thực sự sắp xếp thứ tự ưu tiên đúng nội dung chi.
Bốn là, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ công tác quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm chưa được đầu tư đồng bộ, hiện đại  đáp ứng yêu cầu công tác chuyên môn theo phân cấp quản lý hiện hành.
Năm là, công tác tuyên truyền, triển khai  còn ở giai đoạn phong trào, nhất là ở cơ sở.

3. Giải pháp kiến nghị

3.1. Kiến nghị giải pháp của Chính phủ và Đoàn kiểm tra của Quốc hội đã đề xuất

Về các giải pháp đề xuất, cơ bản nhất trí với các giải pháp mà Chính phủ và đoàn kiểm tra của Quốc hội  đề xuất, bao gồm các giải pháp về thể chế, chính sách, tổ chức thực hiện, đề xuất giải pháp kiện toàn tổ chức bộ máy theo nghĩa nâng cao hiệu lực, hiệu quả các đầu mối, bảo đảm  đủ ngân sách nhà nước cho an ninh lương thực theo dự toán. Trong đó, cho phép sử dụng 100% số tiền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP để bảo đảm ATTP cũng như tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý ATTP, Ủy ban các cấp. Đây là những giải pháp đảm bảo an ninh lương thực có tính chất thay đổi cuộc chơi và chúng tôi tin rằng những giải pháp này sẽ sớm được  thực hiện.

3.2. Kiến nghị giải pháp của ACC đề xuất thực hiện 

Thứ nhất, thiết lập đường dây nóng với đầu số dễ nhớ để người dân tố giác vi phạm pháp luật về ATTP.

Thứ hai, kiểm soát chặt chẽ việc xả thải từ các cơ sở sản xuất, đặc biệt là từ các khu sản xuất tập trung và khu công nghiệp, vì nhiều thực phẩm bị ô nhiễm là do nguồn nước chăn nuôi và nhà máy không được xử lý. quản lý an ninh.

Thứ ba, các tỉnh, thành phố nghiêm túc xem xét tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm, đó là 100% hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm chấp hành các quy định đảm bảo an toàn thực phẩm trong  công nhận đô thị nông thôn mới và phải coi đây là tiêu chí chặt chẽ, không cho nợ.

Thứ tư, UBND quận, huyện, thị trấn hướng dẫn các cơ sở đưa  nội dung  bảo đảm ATTP vào hương ước, quy ước. Khi người dân đồng thuận, tự nguyện đưa nội dung này vào  hương ước, quy ước thì sẽ có cơ chế bảo đảm thực hiện.

Thứ năm, cần có cơ chế, chính sách phù hợp để huy động tốt hơn nữa vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ, bởi phụ nữ có vai trò rất quan trọng: trồng trọt, chăn nuôi, chế biến thực phẩm ở quy mô nhỏ. quy mô trong cộng đồng, cũng như đảm bảo  an ninh lương thực cho bữa ăn hàng ngày trong gia đình.

Thứ sáu, đề nghị các cơ quan dân cử thường xuyên giám sát việc thực hiện pháp luật về an toàn thực phẩm. Chính phủ ít nhất mỗi năm một lần phải báo cáo Quốc hội, Uỷ ban nhân dân các cấp báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp về tình hình thực hiện chính sách và pháp luật về an ninh lương thực.

Để biết thêm thông tin về Một số đánh giá việc áp dụng Luật An toàn thực phẩm, xin vui lòng tham khảo:Một số đánh giá việc áp dụng Luật An toàn thực phẩm

4. Mọi người cũng hỏi

Làm thế nào để kiểm soát chặt chẽ việc xả thải từ các cơ sở sản xuất, đặc biệt là các khu sản xuất tập trung và khu công nghiệp?

Trả lời: Kiểm soát chặt chẽ việc xả thải có thể thực hiện bằng cách:

• Yêu cầu các cơ sở sản xuất lắp đặt hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn.
• Thực hiện kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với các cơ sở sản xuất.
• Áp dụng các biện pháp xử phạt nghiêm khắc đối với các cơ sở vi phạm quy định về xả thải.
• Khuyến khích các cơ sở sản xuất áp dụng công nghệ xanh và thân thiện với môi trường.

Làm thế nào để đưa nội dung bảo đảm ATTP vào hương ước, quy ước của các cơ sở?

Trả lời: UBND quận, huyện, thị trấn có thể hướng dẫn các cơ sở đưa nội dung bảo đảm ATTP vào hương ước, quy ước bằng cách:

• Tổ chức các buổi họp dân để thảo luận và thống nhất về nội dung ATTP cần đưa vào hương ước, quy ước.
• Cung cấp tài liệu và thông tin về tầm quan trọng của ATTP.
• Đảm bảo sự tham gia và đồng thuận của người dân.
• Thiết lập cơ chế giám sát và thực hiện các quy ước về ATTP sau khi được thông qua.

Tại sao cần có cơ chế, chính sách phù hợp để huy động vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong việc đảm bảo ATTP?

Trả lời: Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ, có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ATTP vì:

• Phụ nữ thường tham gia trực tiếp vào việc trồng trọt, chăn nuôi, chế biến thực phẩm ở quy mô nhỏ trong cộng đồng.
• Phụ nữ đóng vai trò chính trong việc đảm bảo an ninh lương thực cho gia đình.
• Các tổ chức này có khả năng tuyên truyền, vận động và giáo dục cộng đồng về các biện pháp đảm bảo ATTP.
• Huy động vai trò của các tổ chức này giúp tạo nên một mạng lưới giám sát và thực hiện hiệu quả các chính sách về ATTP.