Kiểm toán viên làm kế toán trưởng cần điều kiện gì không?

Trong lĩnh vực tài chính, kiểm toán viên và kế toán trưởng là hai vai trò quan trọng nhưng có những yêu cầu và trách nhiệm khác nhau. Vậy liệu kiểm toán viên làm kế toán trưởng cần điều kiện gì không? câu hỏi này đã gây ra nhiều tranh cãi trong giới chuyên môn. Bài viết sau đây của Công ty Luật ACC sẽ làm rõ vấn đề này dựa trên các quy định hiện hành.

Kiểm toán viên làm kế toán trưởng cần điều kiện gì không?

1. Kiểm toán viên có được làm kế toán trưởng không?

Dưới đây là các trường hợp kiểm toán viên hành nghề không được thực hiện kiểm toán theo quy định tại Điều 19 Luật Kiểm toán độc lập 2011:

• Là thành viên, cổ đông sáng lập hoặc mua cổ phần, góp vốn vào đơn vị được kiểm toán.
• Là người giữ chức vụ quản lý, điều hành, thành viên ban kiểm soát hoặc kế toán trưởng của đơn vị được kiểm toán.
• Đã từng giữ chức vụ quản lý, điều hành, thành viên ban kiểm soát, hoặc kế toán trưởng của đơn vị được kiểm toán cho các năm tài chính được kiểm toán.
• Trong thời gian hai năm kể từ khi thôi giữ chức vụ quản lý, điều hành, thành viên ban kiểm soát, hoặc kế toán trưởng của đơn vị được kiểm toán.
• Đang hoặc đã thực hiện trong năm trước liền kề các công việc ghi sổ kế toán, lập báo cáo tài chính, hoặc thực hiện kiểm toán nội bộ cho đơn vị được kiểm toán.

Dựa vào quy định nêu trên, kiểm toán viên có thể làm kế toán trưởng, nhưng họ sẽ không được phép kiểm toán cho doanh nghiệp mà họ đang hoặc đã từng giữ vai trò kế toán trưởng trong vòng hai năm gần nhất.

2. Kiểm toán viên làm kế toán trưởng cần điều kiện gì không?

Theo quy định hiện hành tại Việt Nam, để trở thành kế toán trưởng, một kiểm toán viên cần đáp ứng các điều kiện sau:

Chuyên môn nghiệp vụ:

• Tối thiểu là trình độ trung cấp chuyên nghiệp về kế toán.
• Có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng. Chứng chỉ này thường được cấp sau khi hoàn thành khóa học bồi dưỡng do các cơ quan có thẩm quyền tổ chức.

Kinh nghiệm:

• Đã có thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và ít nhất là 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.  
• Kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực kế toán của doanh nghiệp tương tự hoặc có liên quan đến doanh nghiệp mà bạn sẽ làm kế toán trưởng.

Đặc biệt, không thuộc các trường hợp bị cấm làm kế toán theo quy định của pháp luật và nếu kiểm toán viên giữ vị trí kế toán trưởng tại một doanh nghiệp, họ không được phép thực hiện kiểm toán cho doanh nghiệp đó để tránh xung đột lợi ích. Điều này đảm bảo tính khách quan và độc lập của công việc kiểm toán.

3. Kiểm toán viên có quyền yêu cầu kiểm kê tài sản và đối chiếu công nợ của đơn vị được kiểm toán không?

Dựa trên Điều 17 của Luật Kiểm toán độc lập 2011, khi hành nghề tại doanh nghiệp kiểm toán hoặc chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam, kiểm toán viên có quyền yêu cầu đơn vị được kiểm toán kiểm kê tài sản và đối chiếu công nợ liên quan đến nội dung kiểm toán. Điều này đảm bảo kiểm toán viên có thể thu thập đầy đủ thông tin cần thiết để thực hiện công việc kiểm toán một cách chính xác và khách quan.

>>> Xem thêm : Dịch vụ kiểm toán trọn gói, chuyên nghiệp, nhanh chóng

4. Quy định của pháp luật về tiêu chuẩn kiểm toán viên

Quy định của pháp luật về tiêu chuẩn kiểm toán viên

Theo quy định tại Điều 14 của Luật Kiểm toán độc lập 2011, kiểm toán viên phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

• Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự;
• Sở hữu phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm, tính liêm chính, trung thực, và khách quan;
• Tốt nghiệp đại học trở lên với chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc ngành khác theo quy định của Bộ Tài chính;
• Có Chứng chỉ kiểm toán viên theo quy định của Bộ Tài chính.

Theo Điều 16 của Luật Kiểm toán độc lập 2011, các đối tượng sau không được đăng ký hành nghề kiểm toán:

• Cán bộ, công chức, viên chức.
• Người bị cấm hành nghề kiểm toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người đã bị kết án về các tội liên quan đến kinh tế, chức vụ trong lĩnh vực tài chính, kế toán mà chưa được xóa án;...
• Người có tiền án về tội kinh tế từ mức nghiêm trọng trở lên.
• Người có hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán, kiểm toán và quản lý kinh tế, bị xử phạt vi phạm hành chính trong vòng một năm kể từ ngày có quyết định xử phạt.
• Người bị đình chỉ hành nghề kiểm toán.

5. Những mức phạt trong việc bổ nhiệm kế toán trưởng

Theo Điều 17 Nghị định 41/2018/NĐ-CP, các hành vi vi phạm quy định về tổ chức bộ máy kế toán và bố trí người làm kế toán có thể bị xử phạt như sau:

Phạt từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng:

• Thuê tổ chức hoặc cá nhân không đủ tiêu chuẩn làm dịch vụ kế toán.
• Không bổ nhiệm lại kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán đúng hạn.
• Không tổ chức bàn giao công tác kế toán khi thay đổi người làm kế toán.
• Không thông báo khi thay đổi kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán.

Phạt từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng:

• Không tổ chức bộ máy kế toán hoặc không bố trí người làm kế toán theo quy định.
• Bố trí người làm kế toán mà pháp luật cấm.
• Bố trí người làm kế toán, kế toán trưởng không đủ tiêu chuẩn.
• Bổ nhiệm kế toán trưởng không đúng quy trình.

Phạt từ 20.000.000 đến 30.000.000 đồng:

• Bố trí người quản lý kiêm làm kế toán, thủ kho, thủ quỹ (trừ một số doanh nghiệp đặc thù).
• Thuê và bố trí kế toán trưởng không đủ tiêu chuẩn, điều kiện và không đúng trình tự, thủ tục.

>>> Bạn có thể tham khảo bài viết Sai phạm của kiểm toán viên và xử phạt tại đây.

6. Những lưu ý khi khi bổ nhiệm kế toán trưởng

Một công ty không thể đồng thời có kế toán trưởng và người phụ trách kế toán, vì người phụ trách kế toán chỉ thay thế kế toán trưởng khi công ty chưa bổ nhiệm được kế toán trưởng đủ điều kiện.

Pháp luật không quy định số lượng cụ thể về kế toán trưởng trong một công ty, nhưng mỗi doanh nghiệp chỉ được có một kế toán trưởng là người điều hành chính và chịu trách nhiệm về quản lý, hạch toán dòng tiền. 

Một người có thể đảm nhiệm vai trò kế toán trưởng cho nhiều công ty nếu đáp ứng đầy đủ yêu cầu công việc.

Thông qua bài viết “Kiểm toán viên làm kế toán trưởng cần điều kiện gì không?” hy vọng đã giúp các bạn giải đáp được thắc mắc của câu hỏi trên. Việc đáp ứng các tiêu chuẩn về pháp lý và điều kiện nghề nghiệp là thiết yếu để thực hiện vai trò kế toán trưởng một cách hiệu quả và chính xác. Để biết thêm thông tin chi tiết, các bạn có thể liên hệ với Công ty Luật ACC để được tư vấn và hỗ trợ.