Mục đích của khấu hao tài sản cố định để làm gì?

Khấu hao tài sản cố định là một quá trình kế toán nhằm phân bổ giá trị của một tài sản cố định (như máy móc, thiết bị, nhà xưởng...) vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong suốt thời gian sử dụng của tài sản đó. Nói một cách đơn giản. Qua bài viết, Công ty Luật ACC sẽ cung cấp thông tin về mục đích của khấu hao tài sản cố định để làm gì?

Mục đích của khấu hao tài sản cố định để làm gì?

1. Mục đích của khấu hao tài sản cố định để làm gì?

Khấu hao tài sản cố định là một quá trình kế toán quan trọng nhằm phản ánh sự giảm giá trị của tài sản cố định theo thời gian và phân bổ chi phí một cách hợp lý. Mục đích chính của việc khấu hao có thể tóm gọn lại như sau:

• Phản ánh đúng giá trị tài sản: Khi một tài sản cố định được sử dụng, nó sẽ bị hao mòn, cũ kỹ và giảm giá trị theo thời gian. Việc trích khấu hao giúp phản ánh một cách chính xác giá trị còn lại của tài sản trên báo cáo tài chính, đảm bảo tính trung thực và minh bạch của thông tin tài chính.
• Phân bổ chi phí hợp lý: Chi phí mua sắm tài sản cố định thường rất lớn và được phân bổ trong nhiều năm sử dụng. Việc trích khấu hao giúp phân bổ chi phí này một cách hợp lý vào từng kỳ kế toán, tránh việc ghi nhận toàn bộ chi phí vào một kỳ duy nhất.
• Tính toán thuế chính xác: Khấu hao được xem là một khoản chi phí hợp lý và được phép trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc trích khấu hao chính xác giúp giảm thiểu nghĩa vụ thuế phải nộp của doanh nghiệp.
• Quy hoạch đầu tư: Thông qua việc theo dõi quá trình khấu hao, doanh nghiệp có thể đánh giá được tuổi thọ và hiệu quả sử dụng của tài sản, từ đó lập kế hoạch đầu tư thay thế, nâng cấp tài sản một cách hợp lý.
• Đánh giá hiệu quả hoạt động: Khấu hao là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Bằng cách so sánh chi phí khấu hao với doanh thu, doanh nghiệp có thể đánh giá được hiệu quả sử dụng tài sản và khả năng sinh lời của các khoản đầu tư.

>>> Xem thêm về Doanh nghiệp trích khấu hao tài sản cố định dùng để làm gì? qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Ý nghĩa khấu hao tài sản cố định 

• Đảm bảo tính liên tục của hoạt động sản xuất kinh doanh: Bằng cách trích khấu hao, doanh nghiệp đã chuẩn bị nguồn vốn để thay thế tài sản khi cần thiết, đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh không bị gián đoạn.
• Cải thiện hiệu quả hoạt động: Việc khấu hao khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các tài sản hiện đại, hiệu quả, nâng cao năng suất lao động.
• Đảm bảo tính minh bạch của báo cáo tài chính: Khấu hao giúp báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.

>>> Xem thêm về Khấu hao tài sản cố định được coi là gì? qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

3. Nguyên tắc khấu hao tài sản cố định 

Nguyên tắc hệ thống:

• Áp dụng đồng nhất: Các phương pháp và tỷ lệ khấu hao phải được áp dụng thống nhất cho tất cả các tài sản cùng loại và có điều kiện sử dụng tương tự nhau.
• Thường xuyên xem xét: Các phương pháp và tỷ lệ khấu hao cần được xem xét và điều chỉnh định kỳ để phù hợp với tình hình thực tế và các quy định mới.

Nguyên tắc khách quan:

• Căn cứ vào tài liệu: Việc xác định giá trị ban đầu, tuổi thọ và tỷ lệ khấu hao phải dựa trên các tài liệu, chứng từ có liên quan.
• Tránh yếu tố chủ quan: Không được tùy ý thay đổi các thông số khấu hao để trục lợi.

Nguyên tắc thận trọng:

• Dự phòng rủi ro: Khi ước tính tuổi thọ và tỷ lệ khấu hao, doanh nghiệp cần dự phòng các rủi ro có thể xảy ra như hao mòn nhanh, lỗi thời công nghệ.
• Tránh ghi nhận lợi nhuận quá cao: Việc khấu hao quá thấp có thể dẫn đến việc ghi nhận lợi nhuận quá cao, không phản ánh đúng tình hình thực tế.

Nguyên tắc phù hợp:

• Phù hợp với tính chất tài sản: Phương pháp khấu hao phải phù hợp với tính chất, tuổi thọ và điều kiện sử dụng của từng loại tài sản.
• Phù hợp với quy định pháp luật: Việc khấu hao phải tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán và thuế.

Nguyên tắc liên tục:

• Áp dụng liên tục: Một khi đã chọn phương pháp khấu hao, doanh nghiệp cần áp dụng phương pháp đó một cách liên tục cho đến khi tài sản được thanh lý hoặc bán.

4. Phương pháp khấu hao tài sản cố định 

Có nhiều phương pháp khấu hao khác nhau, mỗi phương pháp có những ưu điểm và phù hợp với các loại tài sản khác nhau. Dưới đây là các phương pháp trích khấu hao tài sản cố định phổ biến nhất:

Phương pháp đường thẳng:

• Nguyên tắc: Chia đều giá trị khấu hao của tài sản vào các năm sử dụng.
• Ưu điểm: Đơn giản, dễ hiểu và áp dụng.
• Nhược điểm: Không phản ánh chính xác sự giảm giá trị của tài sản trong những năm đầu sử dụng, khi tài sản thường bị hao mòn nhanh.

Phương pháp số dư giảm dần:

• Nguyên tắc: Tính khấu hao trên số dư chưa khấu hao của tài sản tại đầu mỗi kỳ, với một tỷ lệ khấu hao cố định.
• Ưu điểm: Phản ánh chính xác hơn sự giảm giá trị của tài sản trong những năm đầu sử dụng.
• Nhược điểm: Khấu hao trong những năm cuối kỳ sẽ rất thấp.

Phương pháp số lượng và khối lượng sản phẩm:

• Nguyên tắc: Tính khấu hao dựa trên số lượng hoặc khối lượng sản phẩm mà tài sản tạo ra.
• Ưu điểm: Phù hợp với các tài sản có liên quan trực tiếp đến sản lượng.
• Nhược điểm: Khó áp dụng đối với các tài sản không trực tiếp tạo ra sản phẩm.

Phương pháp khấu hao theo đơn vị hoạt động:

• Nguyên tắc: Tính khấu hao dựa trên mức độ sử dụng của tài sản.
• Ưu điểm: Phù hợp với các tài sản có mức độ sử dụng không đều.
• Nhược điểm: Khó xác định đơn vị hoạt động của một số loại tài sản.

5. Khung trích khấu hao tài sản cố định 

Khung trích khấu hao tài sản cố định 

Khung trích khấu hao tài sản cố định là một khái niệm quan trọng trong kế toán, có quy định thời gian tối đa mà một doanh nghiệp được phép trích khấu hao cho từng loại tài sản cố định. Khung này được xây dựng dựa trên các yếu tố như:

• Tính chất của tài sản: Tuổi thọ, khả năng hao mòn, mục đích sử dụng,...
• Quy định của pháp luật: Các thông tư, nghị định liên quan đến kế toán và thuế.

Mục đích của khung trích khấu hao:

• Đảm bảo tính thống nhất: Áp dụng chung cho tất cả các doanh nghiệp, tránh tình trạng trích khấu hao tùy tiện.
• Phản ánh đúng giá trị tài sản: Giúp cho báo cáo tài chính phản ánh một cách chính xác giá trị còn lại của tài sản.
• Tính toán thuế chính xác: Dùng làm cơ sở để tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

Khung trích khấu hao theo Thông tư 45/2013/TT-BTC:

Tại Việt Nam, khung trích khấu hao tài sản cố định được quy định chi tiết trong Thông tư 45/2013/TT-BTC. Thông tư này chia tài sản cố định thành các nhóm và quy định thời gian trích khấu hao tối đa cho từng nhóm.

Ví dụ:

• Máy móc, thiết bị: Thường có thời gian trích khấu hao từ 2 đến 10 năm.
• Nhà xưởng: Thường có thời gian trích khấu hao từ 15 đến 25 năm.
• Tài sản vô hình: Thường có thời gian trích khấu hao từ 5 đến 20 năm.

Lưu ý: Đây chỉ là khung thời gian tối đa, doanh nghiệp có thể lựa chọn thời gian trích khấu hao ngắn hơn nhưng không được vượt quá thời gian quy định.

6. Cách xác định thời gian trích khấu hao tài sản cố định 

Thời gian trích khấu hao tài sản cố định (TSCĐ) được xác định dựa trên quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính Việt Nam. Cụ thể:

Tài sản cố định mới: Thời gian trích khấu hao của TSCĐ mới được xác định dựa trên bảng khung thời gian trích khấu hao do Bộ Tài chính quy định trong Phụ lục 1 của Thông tư 45/2013/TT-BTC. Mỗi loại tài sản có một khoảng thời gian khấu hao khác nhau tùy thuộc vào tính chất và tuổi thọ của tài sản.

Tài sản cố định đã qua sử dụng: Thời gian trích khấu hao của TSCĐ đã qua sử dụng được xác định dựa trên giá trị còn lại hợp lý của tài sản so với giá thị trường của tài sản mới cùng loại. Do đó, thời gian khấu hao sẽ được điều chỉnh để phản ánh chính xác tuổi thọ còn lại của tài sản.

Tài sản cố định vô hình:

• Đối với TSCĐ vô hình, doanh nghiệp có thể tự xác định thời gian trích khấu hao nhưng tối đa không quá 20 năm.
• Một số tài sản vô hình cụ thể như quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu trí tuệ sẽ có thời gian trích khấu hao tương ứng với thời gian sử dụng hoặc thời gian bảo hộ được quy định theo pháp luật.

Việc xác định thời gian trích khấu hao hợp lý là rất quan trọng để đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng giá trị của TSCĐ và tình hình tài chính của doanh nghiệp.

7. Câu hỏi thường gặp 

Khấu hao là gì?

Khấu hao là quá trình phân bổ chi phí của tài sản cố định trong suốt thời gian sử dụng của nó.

Tại sao cần khấu hao tài sản cố định?

Khấu hao giúp doanh nghiệp phản ánh đúng giá trị tài sản trên báo cáo tài chính, đồng thời giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Thời gian khấu hao tài sản cố định được xác định như thế nào?

Thời gian khấu hao thường dựa vào quy định của pháp luật và thực tiễn sử dụng tài sản.

Khấu hao tài sản cố định ảnh hưởng đến báo cáo tài chính ra sao?

Khấu hao làm giảm lợi nhuận trước thuế, từ đó ảnh hưởng đến số thuế phải nộp và lợi nhuận ròng của doanh nghiệp.

Có thể thay đổi phương pháp khấu hao không?

Có thể, nhưng doanh nghiệp cần phải công bố rõ ràng lý do và ảnh hưởng của sự thay đổi này trong báo cáo tài chính.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến mục đích của khấu hao tài sản cố định để làm gì. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.