Kết hôn đồng giới ở Nhật Bản

Nhật Bản, một đất nước nổi tiếng với truyền thống văn hóa lâu đời, đang đối mặt với một cuộc tranh luận gay gắt về vấn đề hôn nhân đồng giới. Liệu đất nước mặt trời mọc có sẵn sàng mở rộng định nghĩa về hôn nhân để bao gồm các cặp đôi đồng giới, hay vẫn sẽ giữ nguyên quan điểm truyền thống? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Kết hôn đồng giới ở Nhật Bản

1. Hôn nhân đồng giới là gì?

Hôn nhân đồng giới là một hình thức hôn nhân hợp pháp giữa hai người cùng giới tính, bao gồm cả nam - nam và nữ - nữ. Giống như hôn nhân khác giới, hôn nhân đồng giới tạo ra một mối quan hệ pháp lý giữa hai người, mang lại cho họ các quyền và trách nhiệm tương tự nhau như:

• Quyền thừa kế: Các cặp đôi đồng giới có quyền thừa kế tài sản của nhau khi một trong hai người qua đời.
• Quyền chăm sóc y tế: Người bạn đời được phép đưa ra quyết định về vấn đề y tế cho người còn lại khi họ không còn khả năng tự quyết.
• Quyền nuôi con: Trong một số trường hợp, các cặp đôi đồng giới có thể được phép nuôi con nuôi hoặc con chung.
• Các quyền lợi xã hội: Các cặp đôi đồng giới có thể được hưởng các quyền lợi xã hội như bảo hiểm y tế, thuế suất ưu đãi, và các quyền lợi khác dành cho các cặp vợ chồng khác giới.

Sự công nhận hôn nhân đồng giới là một vấn đề xã hội và pháp lý phức tạp, và nó đã trở thành một chủ đề tranh luận sôi nổi trên toàn thế giới. Việc công nhận hôn nhân đồng giới thường gắn liền với các cuộc đấu tranh cho quyền bình đẳng và chống phân biệt đối xử đối với cộng đồng LGBT.

2. Kết hôn đồng giới ở Nhật Bản

Điều 24 của Hiến pháp Nhật Bản quy định rằng "Hôn nhân chỉ được xác lập dựa trên sự đồng thuận của cả hai giới và sẽ được duy trì qua sự hợp tác lẫn nhau với quyền bình đẳng của vợ và chồng làm nền tảng."

Theo đó, các điều từ 731 đến 737 của Bộ luật Dân sự Nhật Bản quy định rằng hôn nhân chỉ được công nhận đối với các cặp vợ chồng khác giới. Các cặp đồng giới không có quyền kết hôn và không được cấp phép hôn nhân. Hơn nữa, những hôn nhân đồng giới hợp pháp ở nước ngoài cũng không được công nhận tại Nhật Bản, và các cặp đồng giới mang quốc tịch khác nhau không thể xin thị thực cho "vợ" hoặc "chồng" dựa trên mối quan hệ của họ.

Vào tháng 3 năm 2009, Nhật Bản đã bắt đầu cho phép công dân của mình kết hôn với bạn tình đồng giới ở những quốc gia mà hôn nhân đồng giới là hợp pháp. Bộ Tư pháp Nhật Bản đã chỉ đạo các chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận cho những cá nhân kết hôn đồng giới tại một số khu vực cụ thể.

Tháng 2 năm 2015, quận Shibuya, Tokyo, công bố kế hoạch nhằm giải quyết những vấn đề phát sinh khi các cặp đôi đồng giới vào bệnh viện hoặc thuê chung cư. Thủ tục này cho phép họ nhận chứng nhận “quan hệ đối tác đồng giới”, mặc dù không có giá trị pháp lý, nhưng giúp họ tiếp cận "vợ" hoặc "chồng" khi cần thiết. Quyết định này được xem là một bước tiến quan trọng trong việc công nhận quyền kết hôn đồng giới tại Nhật Bản. Sau đó, nhiều thành phố khác như Iga, Takarazuka, và Sapporo cũng bắt đầu cấp chứng nhận tương tự cho các cặp vợ chồng đồng giới.

Tuy nhiên, về mặt pháp lý, tòa án Nhật Bản đã phán quyết rằng lệnh cấm của chính phủ đối với hôn nhân đồng giới là vi hiến, nhưng vẫn công nhận quyền lợi của các cặp đôi đồng tính.

Vào ngày 17/3/2021, tòa án đã bác yêu cầu của 6 nguyên đơn (bao gồm 2 cặp nam và 1 cặp nữ) đòi chính phủ bồi thường mỗi người 1 triệu Yên (9.100 USD) vì những khó khăn họ gặp phải khi không thể kết hôn hợp pháp. Ngày 20/6/2022, tòa án quận Osaka đã bác đơn kiện của 3 cặp đồng giới yêu cầu bồi thường 1 triệu Yên/người (khoảng 7.400 USD), cho rằng việc không công nhận hôn nhân đồng giới là vi phạm quyền bình đẳng theo hiến pháp.

Do đó, tòa án phán quyết rằng định nghĩa về hôn nhân theo hiến pháp không mở rộng cho các quan hệ đối tác đồng giới, nhưng vẫn công nhận rằng việc thiếu bảo vệ pháp lý cho các gia đình đồng giới vi phạm nhân quyền của họ, điều mà các nguyên đơn coi là một bước tiến hướng tới việc kết nối Nhật Bản với các quốc gia G7 khác.

Trong số các quốc gia G7, Nhật Bản là nước duy nhất không cho phép hôn nhân đồng giới, và hiến pháp của nước này định nghĩa hôn nhân dựa trên sự đồng thuận của cả hai giới. Trong bối cảnh đó, chính phủ Nhật Bản vẫn chưa có kế hoạch xem xét hoặc đề xuất luật về vấn đề này, mặc dù có một số thành viên cấp cao ủng hộ hôn nhân đồng giới.

3. Quy định về hôn nhân đồng giới tại một số quốc gia

Quy định về hôn nhân đồng giới tại một số quốc gia

Gần đây, Mỹ và Singapore đã trở thành hai quốc gia tiếp theo trong nhóm G7 công nhận hôn nhân đồng giới. Hiện tại, Nhật Bản là quốc gia duy nhất trong nhóm này chưa thông qua các dự luật liên quan đến quyền của người LGBT.

Tại Mỹ, vào ngày 8/12/2022, Hạ viện đã chính thức thông qua luật công nhận hôn nhân đồng giới trên toàn quốc. Luật này đã nhận được sự ủng hộ từ những người hoạt động vì quyền LGBT cũng như từ một số tổ chức và nhóm tôn giáo, mặc dù vẫn có những ý kiến bảo thủ phản đối, cho rằng hôn nhân đồng giới đi ngược lại với các giá trị tôn giáo.

Luật năm 1996 của Hoa Kỳ, được gọi là Đạo luật Bảo vệ Hôn nhân, với các điều khoản từ chối lợi ích cho các cặp đồng giới, sẽ bị bãi bỏ. Tuy nhiên, luật pháp Mỹ cũng tôn trọng quyền của các tổ chức tôn giáo và các bang khác trong việc từ chối cung cấp dịch vụ hoặc lợi ích cho các cuộc hôn nhân đồng giới.

Tại Singapore, vào ngày 29/11/2022, Quốc hội đã bãi bỏ lệnh cấm quan hệ tình dục đồng giới, mặc dù việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới vẫn còn bị hạn chế. Điều này mở ra khả năng cho hôn nhân đồng giới trong tương lai. Trong những năm gần đây, thái độ đối với các vấn đề LGBT ở Singapore đã trở nên tự do hơn, đặc biệt trong giới trẻ, mặc dù vẫn tồn tại những quan điểm bảo thủ trong các nhóm tôn giáo. Theo một cuộc khảo sát của Viện Nghiên cứu Chính sách Singapore, khoảng 42% người trong độ tuổi 18-25 ủng hộ hôn nhân đồng giới vào năm 2018, tăng từ 17% chỉ trong 5 năm trước đó.

Tóm lại, hôn nhân đồng giới đang được nhiều quốc gia xem xét một cách nghiêm túc trong các dự luật. Mặc dù Nhật Bản vẫn chưa công nhận hôn nhân đồng giới là hợp pháp về mặt luật pháp, nhưng xã hội Nhật Bản đã chứng kiến sự xóa bỏ nhiều rào cản giới tính. Có thể trong tương lai, Nhật Bản cũng như các quốc gia khác sẽ cần có những bước tiến hơn nữa trong việc ban hành các luật liên quan đến quyền lợi của nhóm người này.

4. Câu hỏi thường gặp

Những cặp đồng giới đã kết hôn ở nước ngoài có được công nhận không?

Những hôn nhân đồng giới hợp pháp tại các quốc gia khác không được công nhận tại Nhật Bản. Do đó, các cặp đồng giới sẽ không nhận được quyền lợi pháp lý tương tự như các cặp vợ chồng khác giới.

Có những bước nào để có thể tổ chức lễ cưới đồng giới tại Nhật Bản?

Mặc dù không có giá trị pháp lý, một số cặp đồng giới vẫn tổ chức lễ cưới hoặc lễ kỷ niệm tại Nhật Bản. Điều này có thể bao gồm việc tổ chức buổi lễ tại các địa điểm thân thiện với LGBT hoặc với sự tham gia của bạn bè và gia đình.

Làm thế nào để nâng cao nhận thức và ủng hộ quyền lợi cho người LGBT ở Nhật Bản?

Bạn có thể tham gia các sự kiện, chiến dịch, và lễ hội liên quan đến quyền lợi LGBT, hỗ trợ các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực này, và giáo dục bản thân cũng như những người xung quanh về quyền lợi và sự đa dạng của cộng đồng LGBT.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Kết hôn đồng giới ở Nhật Bản. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.