Nội dung & kết cấu bảng cân đối kế toán hiện nay

Bảng cân đối kế toán là một phần quan trọng của bộ báo cáo tài chính doanh nghiệp. Kết hợp với báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và thuyết minh báo cáo tài chính, nó tạo nên một bức tranh toàn diện về tình hình tài chính của doanh nghiệp.Cùng Công ty Luât ACC hiểu rõ hơn về kết cấu bảng cân đối kế toán qua bài viết dưới đây nhé!

Nội dung & kết cấu bảng cân đối kế toán hiện nay

1. Bảng cân đối kế toán là gì?

Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC, Bảng cân đối kế toán là Báo cáo tài chính (BCTC) tổng hợp, phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định

Số liệu trên Bảng cân đối kế toán cho biết toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp theo cơ cấu của tài sản và cơ cấu nguồn vốn hình thành các tài sản đó.

2. Kết cấu của Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán được cấu trúc thành hai phần chính:

• Phần I: Tài sản

Phần này phản ánh tài sản của doanh nghiệp theo kết cấu vốn kinh doanh. Các chỉ tiêu trong phần này được sắp xếp theo thứ tự từ tài sản ngắn hạn đến tài sản dài hạn, dựa trên tính thanh khoản giảm dần. Điều này có nghĩa là các tài sản dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt nhất sẽ được liệt kê trước, sau đó là các tài sản có tính thanh khoản thấp hơn.

• Phần II: Nguồn vốn

Phần này phản ánh tài sản theo nguồn hình thành vốn kinh doanh. Các chỉ tiêu trong phần này được trình bày bắt đầu từ nợ phải trả, sau đó đến nguồn vốn chủ sở hữu. Việc sắp xếp các chỉ tiêu trong phần này dựa trên thời hạn thanh toán các khoản nợ, từ ngắn hạn đến dài hạn, nhằm giúp người đọc dễ dàng hiểu được cơ cấu nguồn vốn và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp.

2.1. Hình thức thể hiện

Về hình thức thể hiện, Bảng cân đối kế toán có thể được bố trí theo hai cách:

Theo chiều dọc: Các chỉ tiêu thuộc Phần I (Tài sản) được trình bày trước, sau đó là các chỉ tiêu thuộc Phần II (Nguồn vốn). Đây là cách trình bày phổ biến, giúp người đọc theo dõi tuần tự từ tài sản đến nguồn vốn của doanh nghiệp.

Theo chiều ngang: Các chỉ tiêu thuộc Phần I và Phần II được trình bày song song với nhau. Cách trình bày này có thể giúp so sánh trực tiếp giữa tài sản và nguồn vốn nhưng ít phổ biến hơn so với kiểu trình bày dọc.

Bảng cân đối kế toán và quy định hiện hành

Bảng cân đối kế toán là một trong những báo cáo tài chính mà doanh nghiệp bắt buộc phải lập và nộp theo quy định hiện hành tại Việt Nam. Mẫu biểu và phương pháp lập báo cáo này đã được quy định thống nhất, tuy nhiên, trong thực tế, tùy thuộc vào đặc điểm cụ thể của từng đơn vị, bảng cân đối kế toán có thể có những chỉ tiêu khác nhau.

2.2. Thứ tự trình bày các chỉ tiêu

Phần I – Tài sản: Thứ tự trình bày các chỉ tiêu bắt đầu từ Tài sản ngắn hạn (như tiền và các khoản tương đương tiền, các khoản phải thu ngắn hạn, hàng tồn kho) đến Tài sản dài hạn (như tài sản cố định, bất động sản đầu tư, tài sản dài hạn khác). Việc sắp xếp theo tính thanh khoản giảm dần giúp người đọc dễ dàng đánh giá khả năng thanh khoản và quản lý tài sản của doanh nghiệp.

Phần II – Nguồn vốn: Thứ tự trình bày các chỉ tiêu bắt đầu từ Nợ phải trả (bao gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn) đến Nguồn vốn chủ sở hữu (vốn góp của chủ sở hữu, lợi nhuận chưa phân phối, quỹ dự trữ). Việc sắp xếp theo thời hạn thanh toán các khoản nợ giúp thể hiện rõ ràng các nghĩa vụ tài chính và khả năng trả nợ của doanh nghiệp.

Tóm lại, kết cấu và hình thức trình bày của Bảng cân đối kế toán được thiết kế để cung cấp một bức tranh rõ ràng và toàn diện về tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ tài sản đến nguồn vốn, giúp các bên liên quan có cái nhìn tổng quan và sâu sắc về khả năng tài chính và sức khỏe kinh doanh của doanh nghiệp.

3. Nguồn số liệu lập bảng cân đối kế toán

Nguồn số liệu để lập Bảng cân đối kế toán xuất phát từ nhiều loại sổ sách kế toán khác nhau, đảm bảo tính chính xác và toàn diện của báo cáo tài chính.

3.1. Căn cứ lập Bảng cân đối kế toán

Số liệu trên sổ kế toán tổng hợp: Đây là nguồn số liệu chính, cung cấp cái nhìn tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp thông qua các tài khoản tổng hợp.

Số liệu trên sổ, thẻ kế toán chi tiết hoặc Bảng tổng hợp chi tiết: Các sổ này cung cấp thông tin chi tiết về từng khoản mục cụ thể, hỗ trợ việc kiểm tra và đối chiếu số liệu từ sổ kế toán tổng hợp.

Số liệu cuối năm trên Bảng cân đối kế toán năm trước: Số liệu này dùng để trình bày các chỉ tiêu ở cột "đầu năm", giúp so sánh và đánh giá sự biến động tài sản và nguồn vốn qua các kỳ kế toán.

3.2. Phương pháp tổng hợp – cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán là hình thức biểu hiện của phương pháp tổng hợp – cân đối kế toán. Vì vậy, nguồn số liệu để lập bảng này phải xuất phát từ các sổ kế toán. Số liệu trong sổ kế toán không chỉ bao gồm giá trị hiện có (số dư) mà còn cả tình hình biến động (số phát sinh). Việc lựa chọn số liệu nào để tổng hợp phụ thuộc vào yêu cầu của các chỉ tiêu phản ánh trong báo cáo.

Đối với Bảng cân đối kế toán, báo cáo phản ánh về tài sản của một đơn vị tại một thời điểm nhất định, do đó số liệu trong sổ cũng cần có đặc điểm tương tự. Cụ thể, số dư của các sổ kế toán được sử dụng để lập các chỉ tiêu trong báo cáo:

• Số dư của các tài khoản phản ánh Tài sản (loại 1, 2): Đây là nguồn số liệu để lập các chỉ tiêu trong Phần I: Tài sản.
• Số dư của các tài khoản phản ánh Nguồn vốn (loại 3, 4): Đây là nguồn số liệu để lập các chỉ tiêu trong Phần II: Nguồn vốn.

3.3. Cách lập Bảng cân đối kế toán

Khi sử dụng số dư của các tài khoản kế toán để lập các chỉ tiêu, kế toán cần căn cứ vào bản chất của đối tượng nêu trong chỉ tiêu để có phương pháp tổng hợp số liệu phù hợp.

Các tài khoản loại 1, 2 (Tài sản): Số dư bên Nợ thường được lấy trực tiếp để lập cho Phần I của bảng cân đối kế toán.

Các tài khoản loại 3, 4 (Nguồn vốn): Số dư bên Có thường được lấy trực tiếp để lập cho Phần II của bảng cân đối kế toán.

Chú ý đặc biệt

Kế toán cần chú ý đến các tài khoản có tính chất đặc biệt, ví dụ:

• Tài khoản phải thu đối với khách hàng: Cuối kỳ có thể có số dư cả bên Nợ và bên Có (tài khoản lưỡng tính).
• Tài khoản hao mòn tài sản cố định: Mặc dù thuộc tài khoản tài sản nhưng có kết cấu như một tài khoản nguồn vốn.

Tất cả những trường hợp này đòi hỏi kế toán phải xử lý tổng hợp số liệu một cách cẩn trọng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của Bảng cân đối kế toán.

Kết cấu của Bảng cân đối kế toán phải phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ tài sản đến nguồn vốn, giúp các bên liên quan có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về khả năng tài chính và sức khỏe kinh doanh của doanh nghiệp.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về kết cấu bảng cân đối kế toán. Liên hệ đến Công ty Luật ACC nếu cần giúp đỡ nhé!