HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ PHIÊN BẢN VIỆT

Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ (TPCP) là hợp đồng tương lai dựa trên tài sản cơ sở là TPCP hoặc trái phiếu giả định có một số đặc trưng cơ bản của TPCP. Mẫu hợp đồng tương lai TPCP do Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam ban hành sau khi báo cáo và được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận.

1. Khái niệm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ là gì

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 58/2021/TT-BTC ngày 12/7/2021 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 158/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ về chứng khoán phái sinh và TTCK phái sinh.

Theo Điều 2, Thông tư số 58/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, hợp đồng tương lai TPCP là hợp đồng tương lai dựa trên tài sản cơ sở là TPCP hoặc trái phiếu giả định có một số đặc trưng cơ bản của TPCP.

Trong đó:

Hợp đồng tương lai là loại chứng khoán phái sinh niêm yết, xác nhận cam kết giữa các bên để thực hiện 01 trong các giao dịch:

+ Mua hoặc bán số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định vào ngày đã xác định trong tương lai;

+ Thanh toán khoản chênh lệch giữa giá trị tài sản cơ sở đã được xác định tại thời điểm giao kết hợp đồng và giá trị tài sản cơ sở vào ngày đã xác định trong tương lai.

(Theo khoản 12 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019)

Trái phiếu chính phủ là trái phiếu do chính phủ phát hành. Trái phiếu chính phủ là những trái phiếu do Chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ.

2. Đặc điểm của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ

2.1. Tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ

Căn cứ khoản 1 Điều 4 Thông tư 58/2021/TT-BTC quy định tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ là

- Trái phiếu Chính phủ đang giao dịch trên thị trường; hoặc

- Trái phiếu giả định có một số đặc trưng cơ bản của trái phiếu Chính phủ. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xây dựng các đặc trưng cơ bản của trái phiếu Chính phủ, thiết kế trái phiếu giả định báo cáo Bộ Tài chính chấp thuận trước khi thực hiện.

2.2. Phương thức thanh khoản khi đáo hạn

Khoản 2 Điều 4 TT 58/2021/TT-BTC quy định: “Hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ khi đáo hạn được thực hiện dưới hình thức thanh toán bằng tiền hoặc chuyển giao tài sản cơ sở theo quy chế của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam. Phương thức thanh toán phải được quy định trước khi niêm yết.”

2.3. Mẫu hợp đồng

Mẫu hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ do Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam ban hành sau khi báo cáo và được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận (khoản 3 Điều 4 TT 58/2021/TT-BTC)

2.4. Quy mô hợp đồng

- Quy mô hợp đồng được quy định theo Sở Giao dịch Chứng khoán là 01 tỷ đồng.

- Bước giá/Đơn vị Yết giá: Xác định căn cứ vào quy ước yết giá của trái phiếu cơ sở. Giá trị bằng tiền của bước giá tối thiểu là phép nhân giữa quy mô hợp đồng và số điểm cơ bản của bước nhảy giá tối thiểu (01 tỷ đồng).

2.5. Thời gian giao dịch và ngày giao dịch cuối cùng

- Giao dịch được diễn ra trên sàn, mở cửa sớm hơn 15 phút với thị trường cơ sở nhưng kết thúc đầu thời.

- Ngày giao dịch cuối cùng là ngày giao dịch cuối cùng trong tháng đáo hạn (3 tháng cuối 3 Quý gần nhất). Sau ngày đó, hợp đồng tương lai không còn được giao dịch trên thị trường (hợp đồng hết hiệu lực), việc thanh toán phải thực hiện giữa bên mua và bên bán.

- Ngày giao dịch cuối cùng vào ngày 15 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 15 là ngày nghỉ. Ngày thanh toán cuối cùng là ngày làm việc thứ ba kể từ ngày giao dịch cuối cùng.

3. Một số ứng dụng của hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ.

 Giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư trái phiếu đang nắm giữ khi giá trái phiếu có xu hướng giảm xuống (hay lãi suất thị trường có xu hướng tăng).

- Có thể sử dụng để phòng ngừa rủi ro cho khoản đầu tư dự định trong tương lai (vào danh mục trái phiếu) khi giá trái phiếu có xu hướng tăng lên (xu hướng lãi suất giảm).

- Là phương tiện để điều chỉnh độ biến động giá của danh mục, nhiều khi lãi suất thay đổi thông qua việc điều chỉnh thời gian đáo hạn bình quân của (danh mục) trái phiếu.

- Giúp thực hiện các quyết định phân bổ tài sản mang tính chiến thuật để đối phó với biến động trên thị trường mà không cần thay đổi cơ cấu danh mục tài sản đang nắm giữ.

- Nhà đầu tư có thể tìm kiếm lợi nhuận từ sự biến động lãi suất trên thị trường mà không cần thực hiện các giao dịch mua/bán trái phiếu trực tiếp trên thị trường cơ sở.

- Đem lại lợi thế đòn bẩy tài chính, qua đó tạo ra cơ hội để nhà đầu tư đạt được mức sinh lời cao hơn so với đầu tư trên thị trường trái phiếu).

- Đem lại cơ hội lợi nhuận từ những sai lệch giữa mức giá hợp lí của hợp đồng tương lai và giá giao dịch trên thị trường (thông qua giao dịch hạn chế chênh lệch giá).

4. Hợp đồng trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm

-  Có tài sản cơ sở là TPCP giả định có kỳ hạn 10 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5,0%/năm, trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn.

-  Mỗi hợp đồng có quy mô 1 tỷ đồng, nhà đầu tư có thể giao dịch khối lượng tối thiểu 1 hợp đồng và tối đa 500 hợp đồng/lệnh.

-  Hệ số nhân hợp đồng là 10.000. 

- Biên độ dao động giá của hợp đồng tương lai TPCP kỳ hạn 10 năm là ±3% so với giá tham chiếu.
- Giá tham chiếu là giá thanh toán cuối ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết đối với mã hợp đồng niêm yết mới. 

- Ngày thanh toán cuối cùng là ngày làm việc thứ ba kể từ ngày giao dịch cuối cùng. Ngày giao dịch cuối cùng là ngày 25 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 25 là ngày nghỉ.

- Phương thức thanh toán sẽ là chuyển giao vật chất tại ngày thanh toán cuối cùng. 

- Tiêu chuẩn trái phiếu chuyển giao là TPCP do KBNN phát hành trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, và có các kỳ trả lãi bằng nhau, trả gốc một lần khi đáo hạn, có kỳ hạn còn lại từ 8 năm đến 11 năm tính đến ngày thanh toán cuối cùng, có giá trị niêm yết tối thiểu 2.000 tỷ đồng. 

- Hệ số chuyển đổi được tính theo lãi suất danh nghĩa 5,0%/năm.

Trên đây là bài viết về Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ phiên bản Việt. Công ty Luật ACC tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp trên Toàn quốc với hệ thống văn phòng tại các thành phố lớn và đội ngũ cộng tác viên trên tất cả các tỉnh thành: Hà Nội, TP. HCM, Bình Dương, TP. Cần Thơ, TP. Đà Nẵng và Đồng Nai… Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.