Giấy triệu tập bị can là gì?

Trong quá trình điều tra một vụ án hình sự, một trong những bước đầu tiên và quan trọng nhất là việc triệu tập những người liên quan, đặc biệt là bị can. Giấy triệu tập bị can là văn bản pháp lý có ý nghĩa quyết định đến sự thành bại của quá trình điều tra. Vậy, giấy triệu tập bị can là gì? Bài viết này Công ty luật ACC sẽ giúp bạn giải đáp những câu hỏi trên.

Giấy triệu tập bị can là gì?

1. Giấy triệu tập bị can là gì?

Theo quy định tại Thông tư 01/2006/TT-BCA, giấy triệu tập là biểu mẫu tố tụng hình sự được sử dụng trong hoạt động tố tụng hình sự nên chỉ Cơ quan điều tra hoặc Cơ quan khác trong Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra mới được sử dụng. 

Ngoài ra, giấy triệu tập còn được quy định tại Thông tư 01/2006/TT-BCA như sau:

• Việc sử dụng giấy triệu tập phải đúng mục đích, đúng đối tượng, đúng trình tự, thủ tục mà Bộ luật Tố tụng hình sự đã quy định. 
• Giấy triệu tập bị can tại ngoại; giấy triệu tập hoặc giấy mời người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án đến Cơ quan điều tra để làm việc chỉ có giá trị làm việc trong một lần.
• Nghiêm cấm lợi dụng việc sử dụng giấy triệu tập để giải quyết các việc không đúng mục đích, đối tượng, chức năng, thẩm quyền như lợi dụng việc ký, sử dụng giấy triệu tập gọi hỏi nhiều lần về các vấn đề không quan trọng, không liên quan đến vụ án;
• Hoặc hỏi đi hỏi lại về một vấn đề mà họ đã trình bày,... làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, làm mất uy tín cửa cơ quan, tổ chức, cá nhân. 
• Nghiêm cấm Điều tra viên gọi điện thoại hoặc thông qua người khác để yêu cầu người được triệu tập đến làm việc mà không có giấy triệu tập hoặc giấy mời. 
• Trước khi triệu tập hoặc mời thì Điều tra viên phải tính toán về thời gian, về việc đi lại của người được triệu tập để tránh gây phiền hà về thời gian hoặc đi lại nhiều lần của người được triệu tập hoặc được mời. 
• Nếu người được triệu tập hoặc được mời ở quá xa trụ sở của Cơ quan điều tra thì có thể triệu tập hoặc mời họ đến trụ sở Công an nơi ở hoặc nơi làm việc của họ để lấy lời khai hoặc báo cáo đề xuất Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra được phân công chỉ đạo điều tra vụ án thực hiện việc ủy thác điều tra.

2. Giấy triệu tập bị can bao gồm những nội dung gì?

Nội dung giấy triệu tập bị can được quy định tại Khoản 1 Điều 182 Bộ luật tố tụng hình sự 2015.  Cụ thể như sau:

• Giấy triệu tập bị can ghi rõ họ tên, chỗ ở của bị can; giờ, ngày, tháng, năm, địa điểm có mặt, thời gian làm việc, gặp ai và trách nhiệm về việc vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.
• Khi nhận giấy triệu tập, bị can phải ký nhận và ghi rõ giờ, ngày nhận. 

Như vậy, dù gửi qua chủ thể nào thì giấy triệu tập bị can cũng bao gồm các nội dung sau: họ tên, chỗ ở của bị can; giờ, ngày, tháng, năm, địa điểm có mặt, thời gian làm việc, gặp ai và trách nhiệm về việc vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

3. Trình tự, thủ tục triệu tập bị can

Trình tự, thủ tục triệu tập bị can

Trình tự  triệu tập bị can được quy định tại Điều 182 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:

Bước 1: Điều tra viên phải gửi giấy triệu tập

• Khi triệu tập bị can, Điều tra viên phải gửi giấy triệu tập. 
• Giấy triệu tập bị can được gửi cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi bị can cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi bị can làm việc, học tập. Cơ quan, tổ chức nhận được giấy triệu tập có trách nhiệm chuyển ngay giấy triệu tập cho bị can.

Bước 2: Bị can ký xác nhận 

Khi nhận giấy triệu tập, bị can phải ký nhận và ghi rõ giờ, ngày nhận. Người chuyển giấy triệu tập phải chuyển phần giấy triệu tập có ký nhận của bị can cho cơ quan đã triệu tập bị can; 

Lưu ý: 

Nếu bị can không ký nhận thì lập biên bản về việc đó và gửi cho cơ quan triệu tập bị can; nếu bị can vắng mặt thì có thể giao giấy triệu tập cho người thân thích của bị can có đủ năng lực hành vi dân sự để ký xác nhận và chuyển cho bị can.

• Bị can phải có mặt theo giấy triệu tập. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan.
• Trường hợp cần thiết, Kiểm sát viên có thể triệu tập bị can. Việc triệu tập bị can được tiến hành theo quy định tại mục này.

4. Các câu hỏi thường gặp 

Tại sao bị can phải có mặt khi nhận được giấy triệu tập?

Việc bị can có mặt khi nhận được giấy triệu tập là rất quan trọng vì:

• Thực hiện nghĩa vụ pháp lý: Theo quy định của pháp luật, bị can có nghĩa vụ hợp tác với cơ quan điều tra. Việc có mặt khi được triệu tập thể hiện sự hợp tác này.
• Bảo vệ quyền lợi: Việc có mặt giúp bị can được làm rõ các quyền của mình, được luật sư bào chữa và có cơ hội để trình bày quan điểm của mình.
• Tiến độ vụ án: Việc bị can có mặt giúp vụ án được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả.

Nếu bị can không có mặt khi nhận được giấy triệu tập thì sẽ như thế nào?

Nếu bị can không có mặt khi nhận được giấy triệu tập mà không có lý do chính đáng hoặc có biểu hiện trốn tránh thì Điều tra viên có thể ra quyết định áp giải.

Nếu bị can không biết chữ thì làm sao để nhận biết và hiểu nội dung giấy triệu tập?

Trong trường hợp bị can không biết chữ, cơ quan điều tra có trách nhiệm giải thích rõ ràng, cặn kẽ nội dung giấy triệu tập cho bị can hiểu. Người thân, người đại diện hợp pháp hoặc người có uy tín trong cộng đồng cũng có thể được mời đến để làm chứng và hỗ trợ bị can hiểu rõ nội dung giấy triệu tập.

Giấy triệu tập có giá trị trong bao lâu?

Thông thường, giấy triệu tập chỉ có giá trị trong một lần làm việc. Tuy nhiên, nếu bị can không có mặt mà có lý do chính đáng, cơ quan điều tra có thể gửi lại giấy triệu tập với thời gian làm việc mới.

Qua phân tích trên, chúng ta đã thấy được giấy triệu tập bị can có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình tố tụng hình sự. Nó không chỉ là một văn bản thông báo mà còn là cơ sở pháp lý để tiến hành các hoạt động điều tra, làm rõ sự việc và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Việc hiểu rõ về giấy triệu tập bị can và các quyền lợi của mình sẽ giúp bị can chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền hợp pháp và hợp lý của mình. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ cụ thể, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty luật ACC để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm.