Đổi mới doanh nghiệp nhà nước quyết định số 1100/QĐ-TTg

Quyết định số 1100/QĐ-TTg được ban hành với mục đích thúc đẩy cải cách và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Thông qua việc kiện toàn Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp, Chính phủ muốn tăng cường công tác giám sát và hỗ trợ quá trình tái cấu trúc các doanh nghiệp nhà nước. Vậy việc đổi mới doanh nghiệp nhà nước qua Quyết định trên được quy định ra sao, mời quý bạn đọc đến với bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC.

Đổi mới doanh nghiệp nhà nước quyết định số 1100/QĐ-TTg

1. Doanh nghiệp nhà nước là gì?

Doanh nghiệp nhà nước là một loại hình doanh nghiệp trong đó Nhà nước nắm quyền sở hữu toàn bộ hoặc phần lớn vốn điều lệ, đồng thời giữ quyền kiểm soát và quyết định các hoạt động chính của doanh nghiệp đó. Theo Luật Doanh nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp nhà nước bao gồm các công ty mà Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ hoặc có quyền chi phối, điều hành trực tiếp.

Theo quy định tại khoản 11 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp nhà nước được quy định như sau:

“11. Doanh nghiệp nhà nước bao gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại Điều 88 của Luật này.”

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết về Doanh nghiệp mới thành lập được phép lỗ mấy năm

2. Các loại hình doanh nghiệp nhà nước hiện nay

Doanh nghiệp nhà nước hiện nay có thể chia thành hai loại hình chủ yếu dựa trên tỷ lệ vốn nhà nước sở hữu. Cụ thể, hai loại hình này bao gồm: doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết. Dưới đây là nội dung chi tiết về từng loại hình này:

2.1. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ

Loại hình doanh nghiệp này là các doanh nghiệp mà Nhà nước sở hữu toàn bộ vốn điều lệ, tức không có sự tham gia của bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào khác trong vốn đầu tư. Những doanh nghiệp này thường là các doanh nghiệp có nhiệm vụ quan trọng trong các ngành chiến lược, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh quốc gia và kinh tế vĩ mô, hoặc các ngành đòi hỏi sự quản lý trực tiếp và chặt chẽ của Nhà nước. Các lĩnh vực mà Nhà nước thường nắm 100% vốn điều lệ bao gồm:

• Quốc phòng, an ninh: Đây là các doanh nghiệp phục vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia, và thường liên quan đến các hoạt động như sản xuất vũ khí, trang bị quân sự.
• Năng lượng, tài nguyên quan trọng: Một số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dầu khí, điện lực, khai thác khoáng sản quan trọng cũng thuộc loại hình này.
• Các dịch vụ công ích: Các doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ cơ bản cho xã hội như cấp thoát nước, thu gom và xử lý chất thải, thường được Nhà nước nắm giữ 100% vốn để đảm bảo sự ổn định và khả năng phục vụ liên tục.

Trong loại hình doanh nghiệp này, Nhà nước đóng vai trò chủ sở hữu duy nhất và chịu trách nhiệm trực tiếp quản lý, chỉ đạo mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mô hình này giúp Nhà nước kiểm soát toàn diện các lĩnh vực có ý nghĩa lớn đối với quốc gia, tránh các rủi ro liên quan đến an ninh, chính trị và đảm bảo an sinh xã hội.

2.2. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết

Đây là loại hình doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, đồng nghĩa với việc Nhà nước có quyền quyết định đa số trong các quyết định quan trọng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các tổ chức và cá nhân khác cũng có quyền góp vốn, tham gia quản lý hoặc nhận cổ tức từ lợi nhuận kinh doanh. Các doanh nghiệp thuộc loại hình này thường hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế quan trọng, nhưng không đòi hỏi sự quản lý trực tiếp và toàn diện như loại hình đầu tiên. Một số đặc điểm quan trọng của loại hình này bao gồm:

• Phạm vi hoạt động rộng: Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn có thể tham gia vào nhiều lĩnh vực khác nhau như ngân hàng, bất động sản, hàng không, viễn thông hoặc các ngành công nghiệp công nghệ cao.
• Thúc đẩy vốn xã hội: Nhờ sự tham gia của các nhà đầu tư bên ngoài, doanh nghiệp có thể huy động vốn, tận dụng nguồn lực và kinh nghiệm quản lý từ các cổ đông khác mà vẫn duy trì sự kiểm soát của Nhà nước.
• Vai trò điều tiết kinh tế: Nhà nước, với tư cách là cổ đông chính, có thể can thiệp để điều tiết hoạt động của doanh nghiệp nhằm ổn định nền kinh tế, hạn chế các tác động tiêu cực từ thị trường và đảm bảo an sinh xã hội khi cần thiết.

Trong loại hình này, Nhà nước vừa là chủ đầu tư chính vừa có thể hợp tác với các tổ chức, cá nhân khác nhằm phát triển kinh doanh, mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả hoạt động. Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể hoạt động linh hoạt hơn và thích ứng với thị trường nhanh chóng, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia.

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết về Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp nhà nước để hiểu rõ hơn về một số quy định liên quan

3. Quyết định số 1100/QĐ-TTg là gì?

Quyết định số 1100/QĐ-TTg là một văn bản quan trọng được Thủ tướng Chính phủ ban hành, liên quan đến việc phê duyệt các chính sách, chiến lược, hoặc kế hoạch cụ thể cho phát triển kinh tế - xã hội hoặc quản lý nhà nước trong một lĩnh vực nhất định. Quyết định số 1100/QĐ-TTg thường được ban hành nhằm đề ra các mục tiêu phát triển rõ ràng, cụ thể cho từng lĩnh vực, ví dụ như phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế vùng, hoặc quản lý và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

Mục tiêu của văn bản có thể bao gồm việc cải thiện cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường, thúc đẩy kinh tế địa phương, hoặc cải thiện chất lượng dịch vụ công. Quyết định này có thể áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau, bao gồm các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, và cộng đồng dân cư. 

Tùy thuộc vào nội dung của quyết định, phạm vi có thể bao gồm một tỉnh, một vùng cụ thể, hoặc thậm chí toàn quốc.Đối tượng chính của Quyết định có thể bao gồm các bộ ngành, các ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc các tổ chức kinh tế tham gia vào các dự án hoặc chương trình được nêu trong quyết định.

4. Đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo quyết định số 1100/QĐ-TTg

Đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo quyết định số 1100/QĐ-TTg

Quyết định số 1100/QĐ-TTg về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp được Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm thúc đẩy quá trình đổi mới và phát triển các doanh nghiệp nhà nước  tại Việt Nam. Đây là bước tiến quan trọng trong việc cải tổ các, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, năng lực cạnh tranh, cũng như đóng góp vào tăng trưởng kinh tế bền vững. Dưới đây là một số đổi mới chính mà quyết định này đề cập:

4.1. Cơ cấu lại Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp

Quyết định này nhấn mạnh vào việc kiện toàn cơ cấu của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp, bao gồm cả việc bổ nhiệm, sắp xếp lại các thành viên của Ban. Điều này nhằm đảm bảo rằng Ban Chỉ đạo có đủ năng lực và kinh nghiệm để đề xuất các giải pháp thực tiễn và có tính khả thi cao cho quá trình tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước. Bên cạnh đó, sự bổ sung thành viên còn giúp tăng cường sự phối hợp giữa các bộ, ngành liên quan trong việc triển khai các chủ trương, chính sách đổi mới, bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững và phù hợp với định hướng chiến lược của đất nước.

>> Bạn đọc có thể tham khảo về Thực trạng, giải pháp đối với tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước

4.2. Tăng cường phân cấp, phân quyền và trách nhiệm của Ban Chỉ đạo

Một trong những nội dung quan trọng của quyết định là thúc đẩy sự phân cấp, phân quyền trong Ban Chỉ đạo, nhằm giúp cơ quan này hoạt động hiệu quả và linh hoạt hơn. Điều này đồng nghĩa với việc các thành viên của Ban sẽ có quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng trong từng lĩnh vực, đặc biệt là trong việc xử lý các vấn đề nhạy cảm và phức tạp liên quan đến doanh nghiệp nhà nước . Với cơ chế phân cấp này, Ban Chỉ đạo có thể đưa ra những quyết định nhanh chóng và kịp thời hơn, từ đó giúp giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà và tăng cường tính hiệu quả trong việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp nhà nước..

4.3. Đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp theo quyết định này là thúc đẩy quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước. Cổ phần hóa không chỉ giúp các doanh nghiệp tăng tính minh bạch, trách nhiệm giải trình mà còn tạo điều kiện cho sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, góp phần tăng cường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Trong khi đó, việc thoái vốn nhà nước khỏi các doanh nghiệp không cần thiết giúp tập trung nguồn lực nhà nước vào các lĩnh vực trọng yếu, chiến lược hơn, thay vì phân tán vào những lĩnh vực mà khu vực tư nhân có thể tham gia hiệu quả.

4.4. Tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp

Một nội dung quan trọng mà Quyết định số 1100/QĐ-TTg nhấn mạnh là việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước. Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Doanh nghiệp được giao nhiệm vụ phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để xem xét, tháo gỡ các rào cản về pháp lý, chính sách, cũng như những vấn đề kỹ thuật, quản lý mà các doanh nghiệp gặp phải.

Cụ thể, Ban Chỉ đạo sẽ tập trung vào việc rà soát, đề xuất các giải pháp điều chỉnh cơ chế, chính sách không còn phù hợp, gây cản trở đến hoạt động của doanh nghiệp. Việc này bao gồm cả việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm bớt các quy định rườm rà, và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong các lĩnh vực như thuế, hải quan, đất đai, và tiếp cận tín dụng.

Ngoài ra, Ban Chỉ đạo cũng sẽ chú trọng đến việc hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua các khó khăn về vốn và lao động. Nhiều doanh nghiệp nhà nước hiện đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn và duy trì nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong bối cảnh các ngành kinh tế và thị trường lao động biến động. Do đó, các giải pháp hỗ trợ như cơ chế vay vốn ưu đãi, chính sách khuyến khích đào tạo và giữ chân nhân tài, cũng như các chính sách tài trợ hoặc hỗ trợ tài chính khác sẽ được ưu tiên áp dụng.

Cuối cùng, Ban Chỉ đạo cũng sẽ thường xuyên tổ chức các buổi đối thoại với doanh nghiệp để nắm bắt và giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh, giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất ổn định và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn ngắn hạn mà còn tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, hỗ trợ phát triển lâu dài.

>> Bạn đọc có thể tham khảo bài viết về việc Quy định cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước

5. Mục đích của việc đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo Quyết định số 1100/QĐ-TTg

Việc đổi mới doanh nghiệp nhà nước theo Quyết định số 1100/QĐ-TTg có những mục đích rõ ràng, nhằm thúc đẩy cải cách và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp này trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Quyết định này hướng đến việc tăng cường vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế, không chỉ để tạo sự phát triển bền vững mà còn đóng góp vào ổn định xã hội và tăng trưởng kinh tế đất nước.

Một trong những mục đích chính của việc đổi mới là nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Các doanh nghiệp này không chỉ cần đáp ứng các tiêu chuẩn quản trị hiện đại mà còn phải có khả năng công khai, minh bạch về tài chính, cơ cấu quản lý và các hoạt động kinh doanh, giúp tăng niềm tin của xã hội và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, đổi mới doanh nghiệp nhà nước còn nhằm mục tiêu tăng cường tính cạnh tranh của các doanh nghiệp này trên thị trường. Với quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước, doanh nghiệp sẽ có thêm động lực để tối ưu hóa hoạt động, giảm thiểu lãng phí và cải tiến công nghệ. Mục tiêu này giúp các doanh nghiệp nhà nước không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững trong một môi trường kinh tế mở và cạnh tranh toàn cầu.

Quyết định cũng đặt mục tiêu phát triển các doanh nghiệp nhà nước thành những doanh nghiệp đầu tàu, dẫn dắt sự phát triển trong những ngành, lĩnh vực trọng yếu của đất nước như năng lượng, viễn thông, công nghệ và hạ tầng. Những doanh nghiệp này đóng vai trò trụ cột, đảm bảo an ninh kinh tế và tạo nền tảng cho các ngành kinh tế khác phát triển. Việc tập trung phát triển các doanh nghiệp dẫn đầu cũng góp phần tạo ra những giá trị dài hạn cho nền kinh tế, bảo đảm tính bền vững và khả năng chống chịu trước các biến động của thị trường.

Cuối cùng, mục đích của việc đổi mới doanh nghiệp nhà nước còn là nhằm tăng cường sự phối hợp và hiệu quả của công tác quản lý nhà nước. Với một Ban Chỉ đạo được kiện toàn, cùng với cơ chế phân cấp rõ ràng, Chính phủ mong muốn tạo ra một hệ thống quản lý linh hoạt và hiệu quả hơn, giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Sự phối hợp nhịp nhàng này giúp các chính sách hỗ trợ và các biện pháp tháo gỡ khó khăn được thực hiện kịp thời, hiệu quả, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhà nước phát huy tối đa tiềm năng và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội.

6. Câu hỏi thường gặp

Doanh nghiệp nhà nước sẽ được hỗ trợ như thế nào để vượt qua khó khăn?

Quyết định 1100/QĐ-TTg xác định rõ vai trò của Ban Chỉ đạo trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nhà nước vượt qua các khó khăn trong sản xuất và kinh doanh. Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ rà soát, đề xuất các biện pháp tháo gỡ rào cản pháp lý, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, lao động, và các nguồn lực cần thiết khác. 

Quyết định này sẽ ảnh hưởng đến vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế như thế nào?

Quyết định số 1100/QĐ-TTg kỳ vọng nâng cao vai trò của doanh nghiệp nhà nước như những trụ cột kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng, viễn thông và hạ tầng. Việc đổi mới sẽ giúp doanh nghiệp nhà nước tăng cường khả năng cạnh tranh và đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng kinh tế, tạo nền tảng vững chắc cho các ngành kinh tế khác phát triển.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Đổi mới doanh nghiệp nhà nước quyết định số 1100/QĐ-TTg. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.