Chia tài sản chung là nhà đất khi ly hôn như thế nào?

Tài sản chung là vấn đề mà rất nhiều cặp vợ chồng quan tâm hiện nay. Khi ly hôn, một trong những thủ tục cần thiết đó là xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng và phân chia tài sản chung. Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có thể có tài sản chung là nhà đất có được từ nhiều nguồn khác nhau như mua, được thừa kế, được tặng cho. Vậy chia tài sản chung là nhà đất khi ly hôn như thế nào?

1. Tài sản chung của vợ chồng là gì?

Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, tài sản gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.

Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung. Như vậy, chẳng hạn nếu vợ, chồng thừa kế tài sản trong thời kỳ hôn nhân, nghĩa là sau khi kết hôn vợ, chồng được hưởng thừa kế tài sản, mà vợ, chồng được hưởng chung phần thừa kế đó, thì tài sản thừa kế đó là tài sản chung của vợ chồng.

Ví dụ: A và B là vợ chồng. Tài sản thừa kế sẽ là tài sản riêng của A nếu A được hưởng thừa kế trước khi kết hôn với B, hoặc được hưởng sau khi kết hôn nhưng được hưởng riêng mà B không được hưởng (chẳng hạn tài sản là di sản của mẹ A đã mất thì A là con được hưởng thừa kế). Tài sản thừa kế sẽ là tài sản chung của A, B nếu được hưởng chung (chẳng hạn mẹ A mất để lại di chúc có nội dung A, B cùng được hưởng tài sản thừa kế).

Còn tài sản riêng, theo Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng.

Để xác định tài sản thừa kế là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng, cần căn cứ vào thời điểm có tài sản cũng như tư cách nhận tài sản. Nếu vợ, chồng có tài sản đó trước thời kỳ hôn nhân, nghĩa là trước khi kết hôn vợ, chồng đã có tài sản thì tài sản đó là tài sản riêng của vợ, chồng.

2. Chia tài sản chung khi ly hôn như thế nào?

Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, khi vợ chồng ly hôn, về nguyên tắc tài sản chung được chia đôi. Tài sản riêng của vợ, chồng thì thuộc quyền sở hữu của vợ, chồng. Như vậy là khi ly hôn, nếu có tài sản chung thì mới phân chia tài sản chung đó, còn tài sản riêng của vợ, chồng không được phân chia mà vẫn thuộc sở hữu của vợ, chồng như trước đó.

Do đó, để xác định tài sản tặng cho có phải chia khi ly hôn hay không phụ thuộc vào đó là tài sản chung tài sản riêng của vợ, chồng. Nếu là tài sản riêng, tức là tài sản được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân, được tặng cho trước thời kỳ hôn nhân, thì không phải chia khi ly hôn. Ngược lại, nếu là tài sản chung, tức là tài sản được tặng cho chung trong thời kỳ hôn nhân thì phải chia khi ly hôn, trừ trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì áp dụng thoả thuận đó.

Khi bước vào giai đoạn chia tài sản chung, Toà án về nguyên tắc sẽ chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

• Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
• Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
• Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
• Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

3. Chia tài sản chung là nhà đất khi ly hôn như thế nào?

Đối với tài sản tặng cho là tài sản chung là quyền sử dụng đất, việc chia quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn được thực hiện như sau:

• Đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản, nếu cả hai bên đều có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thỏa thuận của hai bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Trong trường hợp chỉ một bên có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì bên đó được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng;
• Trong trường hợp vợ chồng có quyền sử dụng đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản chung với hộ gia đình thì khi ly hôn phần quyền sử dụng đất của vợ chồng được tách ra và chia theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 62 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
• Đối với đất nông nghiệp trồng cây lâu năm, đất lâm nghiệp để trồng rừng, đất ở thì được chia theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
• Đối với loại đất khác thì được chia theo quy định của pháp luật về đất đai.

Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch. Tức là khi chia tài sản chung là nhà ở, nếu phần được chia không chia được bằng hiện vật thì sẽ chia theo giá trị của nhà ở.

Trên đây là giải đáp của chúng tôi cho câu hỏi chia tài sản chung là nhà đất khi ly hôn như thế nào? Khách hàng nếu có thắc mắc hoặc gặp khó khăn và cần sự trợ giúp từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, xin liên hệ với Văn phòng Luật sư ACC để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất!