Hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) là một chính sách quan trọng, hỗ trợ doanh nghiệp và đảm bảo công bằng trong hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, hoạt động hoàn thuế cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là các hành vi gian lận nhằm chiếm đoạt tiền nhà nước. Bài viết này sẽ phân tích một số trường hợp gian lận điển hình trong hoàn thuế GTGT, đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm ngăn chặn và xử lý hiệu quả các hành vi vi phạm này.
Các trường hợp gian lận trong hoàn thuế GTGT
1. Gian lận trong hoàn thuế GTGT là gì?
Gian lận trong hoàn thuế GTGT là hành vi cố ý làm sai lệch thông tin, số liệu trong hồ sơ hoàn thuế nhằm mục đích chiếm đoạt số tiền hoàn thuế không hợp pháp. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, gây thất thu ngân sách nhà nước và làm mất đi sự công bằng trong hoạt động kinh doanh.
2. Các trường hợp gian lận trong hoàn thuế gtgt
Tại Phụ lục về dấu hiệu hành vi vi phạm ban hành kèm theo Công văn 1873/TCT-TTKT năm 2022 có hướng dẫn 25 dấu hiệu, hành vi vi phạm về hóa đơn, chống gian lận hoàn thuế GTGT như sau:
- Doanh nghiệp thay đổi người đại diện trước pháp luật từ 2 lần trở lên trong vòng 12 tháng hoặc thay đổi người đại diện trước pháp luật đồng thời chuyển địa điểm kinh doanh;
- Doanh nghiệp có số lần thay đổi trạng thái hoạt động hoặc số lần thay đổi kinh doanh từ 2 lần trong năm.
- Doanh nghiệp mới thành lập có địa điểm kinh doanh không cố định (chuyển địa điểm kinh doanh nhiều lần trong 1-2 năm hoạt động).
- Doanh nghiệp chuyển địa điểm hoạt động kinh doanh sau khi đã có Thông báo không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký.
- Doanh nghiệp thành lập do các cá nhân có quan hệ gia đình cùng tham gia góp vốn như Vợ, Chồng, anh, chị em ruột....
- Doanh nghiệp thành lập mới do người đứng tên giám đốc, đại diện theo pháp luật có Công ty do cơ quan thuế đã có thông báo bỏ địa chỉ kinh doanh (còn nợ thuế), tạm ngừng hoạt động kinh doanh có thời hạn.
- Doanh nghiệp thành lập nhiều năm không phát sinh doanh thu, sau đó bán lại, chuyển nhượng cho người khác.
- Doanh nghiệp thành lập không có giấy phép hoạt động khai thác khoáng sản nhưng xuất hóa đơn tài nguyên, khoáng sản.
- Doanh nghiệp có hàng hóa bán ra, mua vào không phù hợp với điều kiện, đặc điểm từng vùng.
- Doanh nghiệp chưa nộp đủ vốn điều lệ theo đăng ký;
- Các doanh nghiệp mua bán, sáp nhập với giá trị dưới 100 triệu đồng;
- Doanh nghiệp kinh doanh siêu thị (bán lẻ hàng hóa tiêu dùng, hàng điện máy); kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn; kinh doanh vận tải; kinh doanh vật liệu xây dựng; kinh doanh xăng dầu; kinh doanh trong lĩnh vực khai thác đất, đá, cát, sỏi; kinh doanh khoáng sản (than, cao lanh, quặng sắt ...); kinh doanh nông lâm sản (dăm gỗ, gỗ ván, gỗ thanh,...); có phát sinh ngành nghề cho thuê nhân công (phát sinh lớn).
- Doanh thu tăng đột biến, cụ thể: Kỳ kê khai trước doanh thu rất thấp, xấp xỉ bằng 0 nhưng kỳ sau đột biến về doanh thu hoặc có doanh thu kỳ sau đột biến tăng (từ 3 lần trở lên so doanh thu bình quân của các kỳ trước) nhưng số thuế giá trị gia tăng (GTGT) phát sinh phải nộp thấp (thuế GTGT phải nộp < 1 % doanh số phát sinh trong kỳ);
- Doanh thu lớn nhưng kho hàng không tương xứng hoặc không có kho hàng, không phát sinh chi phí thuê kho;
- Doanh thu kê khai hàng năm phát sinh từ trên 10 tỷ đồng nhưng số thuế phát sinh phải nộp thấp dưới 100 triệu đồng (1 %);
- Doanh nghiệp sử dụng hóa đơn với số lượng lớn (từ 500 đến 2000 số hóa đơn). Số lượng hóa đơn xóa bỏ lớn, bình quân chiếm khoảng 20% số hóa đơn sử dụng.
- Doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP, Thông tư số 78/2021/TT-BTC có số lượng hóa đơn điện tử giảm bất thường so với số lượng hóa đơn đã sử dụng theo Nghị định số 51/2010/NĐ-CP.
- Doanh nghiệp không có thông báo phát hành hóa đơn hoặc có thông báo phát hành nhưng không có báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn (hoặc chậm báo cáo).
- Doanh nghiệp có giá trị hàng hóa bán ra, thuế GTGT đầu ra bằng hoặc chênh lệch rất nhỏ so với giá trị hàng hóa mua vào, thuế GTGT đầu vào.
- Doanh nghiệp có hàng hóa dịch vụ bán ra không phù hợp với hàng hóa dịch vụ mua vào;
- Doanh nghiệp có doanh thu và thuế GTGT đầu ra, đầu vào lớn nhưng không phát sinh số thuế phải nộp, có số thuế GTGT âm nhiều kỳ.
- Doanh nghiệp không có tài sản cố định hoặc giá trị tài sản cố định rất thấp;
- Doanh nghiệp có giao dịch đáng ngờ qua ngân hàng (tiền vào và rút ra ngay trong ngày);
- Doanh nghiệp sử dụng lao động không tương xứng với quy mô và ngành nghề hoạt động;
- Một cá nhân đứng tên (người đại diện theo pháp luật) thành lập, điều hành nhiều doanh nghiệp.
3. Dấu hiệu nhận biết các trường hợp gian lận trong hoàn thuế GTGT
Dấu hiệu liên quan đến hóa đơn:
- Hóa đơn giả, khống: Hóa đơn không có dấu hiệu của cơ quan thuế, chữ ký, con dấu mờ nhòe, thông tin không rõ ràng, hoặc hóa đơn được lập sau khi thực hiện giao dịch.
- Hóa đơn trùng lặp: Cùng một hóa đơn được sử dụng để kê khai khấu trừ thuế cho nhiều lần giao dịch khác nhau.
- Hóa đơn có giá trị không hợp lý: Giá trị hàng hóa, dịch vụ trên hóa đơn quá cao hoặc quá thấp so với giá thị trường.
- Hóa đơn được mua bán, trao đổi: Hóa đơn được mua bán giữa các doanh nghiệp không có quan hệ giao dịch thực tế.
Dấu hiệu liên quan đến hoạt động kinh doanh:
- Doanh nghiệp không có địa chỉ kinh doanh cố định: Doanh nghiệp thường xuyên thay đổi địa chỉ hoặc không có địa chỉ kinh doanh rõ ràng.
- Doanh nghiệp không có cơ sở sản xuất, kinh doanh: Doanh nghiệp không có nhà xưởng, kho bãi, máy móc thiết bị phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Doanh nghiệp có số lượng nhân viên không tương xứng với quy mô sản xuất, kinh doanh: Doanh nghiệp có doanh thu lớn nhưng lại có số lượng nhân viên rất ít.
- Doanh nghiệp có nhiều giao dịch với các công ty ma: Doanh nghiệp thường xuyên giao dịch với các công ty không có hoạt động kinh doanh thực tế.
Dấu hiệu liên quan đến tài chính:
- Doanh nghiệp có dòng tiền bất thường: Doanh nghiệp có số tiền gửi vào và rút ra khỏi tài khoản ngân hàng quá lớn so với quy mô hoạt động.
- Doanh nghiệp có nhiều khoản chi phí không hợp lý: Doanh nghiệp kê khai các khoản chi phí không có hóa đơn chứng từ hoặc chi phí quá cao so với thực tế.
- Doanh nghiệp có lợi nhuận thấp hoặc lỗ liên tục: Mặc dù có doanh thu lớn nhưng doanh nghiệp lại báo lỗ hoặc lợi nhuận rất thấp.
4. Xử lý hành vi gian lận trong hoàn thuế GTGT
Xử lý hành vi gian lận trong hoàn thuế GTGT
Thu hồi số tiền hoàn thuế:
- Trường hợp đã được cơ quan thuế giải quyết hoàn thuế: Cơ quan thuế sẽ ra quyết định thu hồi toàn bộ hoặc một phần số tiền hoàn thuế đã được hưởng sai quy định.
- Trường hợp chưa được cơ quan thuế giải quyết hoàn thuế: Cơ quan thuế sẽ từ chối giải quyết hồ sơ hoàn thuế và yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh lại hồ sơ.
Xử phạt hành chính:
- Phạt tiền: Áp dụng mức phạt tiền tương ứng với mức độ vi phạm theo quy định của pháp luật.
- Khác: Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, cơ quan thuế có thể áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính khác như đình chỉ hoạt động, tịch thu tang vật, phương tiện...
Trách nhiệm hình sự:
- Đối với các hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm: Cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan điều tra để xem xét khởi tố vụ án hình sự.
5. Câu hỏi thường gặp
Làm thế nào để phát hiện hành vi gian lận trong hoàn thuế GTGT?
- Thực hiện kiểm tra, thanh tra định kỳ và đột xuất.
- Xem xét, đối chiếu thông tin khai báo với thực tế.
- Sử dụng các công cụ, phần mềm phân tích dữ liệu để phát hiện dấu hiệu bất thường.
Nếu phát hiện hành vi gian lận trong hoàn thuế GTGT, tôi nên làm gì?
- Báo cáo ngay cho cơ quan thuế địa phương.
- Cung cấp đầy đủ thông tin, bằng chứng liên quan đến hành vi gian lận.
- Hợp tác với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý.
Hậu quả của hành vi gian lận trong hoàn thuế GTGT là gì?
- Bị xử phạt hành chính, nộp phạt tiền.
- Ảnh hưởng đến uy tín, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Đối với trường hợp nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề “Các trường hợp gian lận trong hoàn thuế GTGT". Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
Nội dung bài viết:
Bình luận