Bị truất quyền thừa kế thì có được hưởng thừa kế không?

Thừa kế không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của mỗi người. Tuy nhiên, có những trường hợp người có thể bị truất quyền thừa kế theo quy định của pháp luật, nhưng liệu họ vẫn có được hưởng phần di sản nào đó? Bài viết này sẽ tìm hiểu về những tình huống đặc biệt này và giải đáp mọi thắc mắc xoay quanh chủ đề bị truất quyền thừa kế có được hưởng thừa kế.

Bị truất quyền thừa kế có được hưởng thừa kế 

Truất quyền thừa kế là gì? Ai không được quyền hưởng di sản thừa kế?

Theo Điều 624 của Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc là biểu hiện rõ ý chí cá nhân nhằm chuyển giao tài sản sau khi mất. Quyền lập di chúc mang lại cho người cá nhân cơ hội cấp đặc quyền đặc biệt để kiểm soát và quản lý sự thừa kế của mình. Bằng cách này, họ có thể tận dụng các quyền lợi và tự do cá nhân để định rõ những khía cạnh quan trọng của quá trình thừa kế.

Quyền lập di chúc không chỉ cho phép người cá nhân xác định người thừa kế, mà còn quyền quyết định ai sẽ bị loại trừ khỏi danh sách thừa kế. Ngoài ra, họ có khả năng phân phối di sản một cách công bằng và theo ý muốn cá nhân, tạo ra một hệ thống chia tài sản linh hoạt và công bằng giữa các thừa kế.

Một khía cạnh quan trọng của quyền lập di chúc là khả năng giao nghĩa vụ cụ thể cho người thừa kế. Điều này bao gồm việc quản lý di chúc, tài sản, và phân phối di sản theo ý muốn đã được ghi rõ từ trước. Hành động này không chỉ giúp người lập di chúc giữ kiểm soát đối với tài sản sau khi qua đời, mà còn thể hiện rõ sự tôn trọng đối với ý muốn và giá trị cá nhân.

Trong di chúc, người lập còn có thể quyết định giữ lại một phần tài sản để thực hiện các hành động như di tặng hay thờ cúng, đồng thời chia sẻ giá trị tâm linh và xã hội mà họ coi trọng. Điều này đồng thời là một biểu hiện của sự linh hoạt và sáng tạo trong việc chia sẻ di sản và giá trị cá nhân.

Như vậy, quyền truất đoạt quyền thừa kế là một phần quan trọng của quyền lợi của người lập di chúc. Nó không chỉ là một cách để bảo đảm rằng di sản sẽ đến với những người mà người lập muốn, mà còn là một phản ánh mạnh mẽ về quyền tự quyết và tự do cá nhân trong quản lý tài sản và thừa kế.

Bị truất quyền thừa kế thì có được hưởng thừa kế không?

Căn cứ Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc được đặc quyền với nhiều quyền lợi và khả năng ảnh hưởng đến quá trình thừa kế. Quy định này cụ thể hóa các quyền của người lập di chúc như sau:

Chỉ định Người Thừa Kế và Truất Quyền Hưởng Di Sản:

• Người lập di chúc có thể xác định rõ người thừa kế và thậm chí truất quyền hưởng di sản của một số người thừa kế theo ý muốn cá nhân.

Phân Định Phần Di Sản Cho Từng Người Thừa Kế:

• Quyền này cho phép người lập di chúc phân chia di sản một cách công bằng và theo ý muốn cho từng người thừa kế, tạo ra sự linh hoạt trong quá trình thừa kế.

Dành Phần Tài Sản Cho Di Tặng và Thờ Cúng:

• Người lập di chúc có thể dành một phần tài sản để thực hiện các hành động như di tặng hoặc thờ cúng, thể hiện sự quan tâm đến giá trị tâm linh và xã hội.

Giao Nghĩa Vụ Cho Người Thừa Kế:

• Quyền này cho phép người lập di chúc giao nghĩa vụ cụ thể cho người thừa kế, bao gồm việc quản lý di chúc, tài sản và phân phối di sản theo ý muốn đã được ghi rõ từ trước.

Chỉ Định Người Giữ Di Chúc, Quản Lý Di Sản, và Người Phân Chia Di Sản:

• Người lập di chúc có thể xác định người giữ di chúc, người quản lý di sản, và người phân chia di sản, tăng cường kiểm soát và minh bạch trong quá trình thừa kế.

Tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc. Trong các trường hợp không được chỉ định trong di chúc hoặc bị truất quyền thừa kế, người thừa kế vẫn được đảm bảo quyền lợi bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo quy định pháp luật, trừ khi họ từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng theo quy định tại Bộ luật Dân sự này.

Có được hưởng thừa kế khi bị tước quyền thừa kế không?

Theo quy định của Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015, người không được quyền hưởng di sản bao gồm các trường hợp sau đây:

1. Người Bị Kết Án Về Hành Vi Nghiêm Trọng: a) Người có hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, hoặc hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó; b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản; c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng; d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép, hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

2. Ngoại Lệ Trong Trường Hợp Người Để Lại Biết Hành Vi Của Người Bị Kết Án: Người bị tước quyền thừa kế vẫn có thể được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết về hành vi của họ, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Do đó, người bị tước quyền thừa kế sẽ không được hưởng di sản theo pháp luật nếu là người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng,... trừ khi người để lại di sản biết hành vi của họ nhưng vẫn chấp nhận họ hưởng di sản theo di chúc. Các trường hợp này nói lên tầm quan trọng của việc tuân thủ ý chí và di chúc cá nhân trong quá trình thừa kế.

Câu hỏi thường gặp:

1. Câu hỏi: Bạn có thể cho tôi biết những trường hợp nào sẽ bị truất quyền thừa kế và không được hưởng di sản theo quy định của pháp luật?

Câu trả lời: Những người bị kết án về hành vi nghiêm trọng như xâm phạm tính mạng, hành hạ người, hoặc có hành vi lừa dối, cưỡng ép, giả mạo di chúc có thể bị truất quyền thừa kế và không được hưởng di sản theo quy định của Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015.

2. Câu hỏi: Trong trường hợp người để lại di sản biết về hành vi của người bị kết án, họ có thể cho phép họ hưởng di sản không?

Câu trả lời: Có, theo quy định của pháp luật, người để lại di sản có thể vẫn cho phép người bị kết án hưởng di sản nếu họ biết về hành vi đó và chấp nhận họ hưởng di sản theo di chúc.

3. Câu hỏi: Nếu người để lại di sản không biết về hành vi nghiêm trọng của người thừa kế, liệu họ vẫn có thể bị truất quyền thừa kế?

Câu trả lời: Không, theo quy định của Điều 621, người để lại di sản sẽ không bị truất quyền thừa kế nếu họ không biết về hành vi nghiêm trọng của người thừa kế.

4. Câu hỏi: Những hành vi nào được coi là nghiêm trọng và dẫn đến việc bị truất quyền thừa kế?

Câu trả lời: Hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, cũng như hành vi giả mạo, lừa dối trong quá trình lập di chúc có thể dẫn đến truất quyền thừa kế.