Ấn định thuế khoán là gì?

Ấn định thuế khoán là một biện pháp cưỡng chế thi hành pháp luật về thuế, được quy định nhằm đảm bảo việc thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khoán. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin để trả lời cho câu hỏi ấn định thuế khoán là gì?

1. Ấn định thuế khoán là gì?

Ấn định thuế khoán là việc cơ quan thuế xác định số tiền thuế phải nộp của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khoán thay cho người nộp thuế trong các trường hợp quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế 2019.

2. Căn cứ ấn định thuế khoán

Căn cứ ấn định thuế khoán là các yếu tố, thông tin mà cơ quan thuế căn cứ vào để xác định số tiền thuế phải nộp của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khoán trong các trường hợp quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế 2019.

Căn cứ ấn định thuế khoán bao gồm:

Doanh thu khoán: Doanh thu khoán là doanh thu do cơ quan thuế xác định cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khoán. Doanh thu khoán được xác định căn cứ vào các yếu tố sau:

• Ngành nghề, quy mô kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
• Địa bàn kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
• Tình hình kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong các năm trước liền kề.
• Các thông tin, tài liệu khác có liên quan.

Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu: Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu là tỷ lệ thuế được áp dụng để tính số tiền thuế phải nộp trên cơ sở doanh thu khoán của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu được quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.

• Thời gian tính thuế
• Thời gian tính thuế là thời gian tính thuế đối với doanh thu khoán của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Thời gian tính thuế được xác định theo từng năm dương lịch.

Ví dụ: Cơ quan thuế xác định doanh thu khoán của hộ kinh doanh A là 100 triệu đồng/năm, tỷ lệ thuế tính trên doanh thu là 0,5%. Như vậy, số tiền thuế khoán mà hộ kinh doanh A phải nộp trong năm là 0,5% * 100 triệu đồng = 5 triệu đồng.

Cơ quan thuế có trách nhiệm xác định doanh thu khoán, tỷ lệ thuế tính trên doanh thu và thời gian tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng bị ấn định thuế khoán. Quyết định ấn định thuế khoán phải được ban hành bằng văn bản và có hiệu lực kể từ ngày ký.

3. Các trường hợp và đối tượng bị ấn định thuế khoán

Các trường hợp và đối tượng bị ấn định thuế khoán

Theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế 2019, các trường hợp và đối tượng bị ấn định thuế khoán bao gồm:

Các trường hợp bị ấn định thuế khoán
Cơ quan thuế ấn định thuế khoán đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc các trường hợp sau:

• Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
• Không kê khai hoặc kê khai không đúng, không đầy đủ các nội dung liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế.
• Không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế không đúng thời hạn quy định.
• Không thực hiện đúng các quy định về đăng ký thuế, cơ sở kinh doanh.
• Không thực hiện đúng các quy định về hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán.
• Không thực hiện đúng các quy định về khai thuế, tính thuế, nộp thuế.
• Đối tượng bị ấn định thuế khoán

Cơ quan thuế ấn định thuế khoán đối với các đối tượng sau:

• Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán.
• Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không xác định được doanh thu khoán.
• Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu tính thuế khoán xác định không phù hợp với thực tế kinh doanh.

Như vậy, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc các trường hợp trên sẽ bị cơ quan thuế ấn định thuế khoán. Số tiền thuế khoán được xác định dựa trên doanh thu khoán, tỷ lệ thuế tính trên doanh thu và thời gian tính thuế do cơ quan thuế ấn định.

4. Thẩm quyền ấn định thuế khoán

Theo quy định tại Điều 52 Luật Quản lý thuế 2019, thẩm quyền ấn định thuế khoán thuộc về:

Cục trưởng Cục Thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có quy mô lớn, phạm vi kinh doanh rộng, có nhiều địa điểm kinh doanh.
Chi cục trưởng Chi cục Thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Chi cục Thuế.
Như vậy, thẩm quyền ấn định thuế khoán được phân cấp cho cơ quan thuế theo quy mô kinh doanh và phạm vi quản lý của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Cụ thể, Cục trưởng Cục Thuế có thẩm quyền ấn định thuế khoán đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có quy mô lớn, phạm vi kinh doanh rộng, có nhiều địa điểm kinh doanh. Các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh này thường có doanh thu khoán lớn, hoạt động kinh doanh ở nhiều địa bàn, nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc giao thẩm quyền ấn định thuế khoán cho Cục trưởng Cục Thuế nhằm đảm bảo việc ấn định thuế khoán được thực hiện một cách chính xác, phù hợp với thực tế kinh doanh của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Chi cục trưởng Chi cục Thuế có thẩm quyền ấn định thuế khoán đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Chi cục Thuế. Các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh này thường có quy mô kinh doanh nhỏ, hoạt động kinh doanh ở phạm vi hẹp, trong một lĩnh vực nhất định. Việc giao thẩm quyền ấn định thuế khoán cho Chi cục trưởng Chi cục Thuế nhằm đảm bảo việc ấn định thuế khoán được thực hiện một cách kịp thời, thuận tiện cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

5. Hộ kinh doanh cá thể sẽ bị ấn định thuế khoán trong quá trình sản xuất, kinh doanh như thế nào?

Hộ kinh doanh cá thể sẽ bị ấn định thuế khoán trong quá trình sản xuất, kinh doanh khi thuộc một trong các trường hợp sau:

• Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
• Không kê khai hoặc kê khai không đúng, không đầy đủ các nội dung liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế.
• Không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế không đúng thời hạn quy định.
• Không thực hiện đúng các quy định về đăng ký thuế, cơ sở kinh doanh.
• Không thực hiện đúng các quy định về hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán.
• Không thực hiện đúng các quy định về khai thuế, tính thuế, nộp thuế.

Cụ thể, trong quá trình sản xuất, kinh doanh, hộ kinh doanh cá thể có thể bị ấn định thuế khoán nếu có một trong các hành vi sau:

• Không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ.
• Không sử dụng hóa đơn hợp pháp khi bán hàng hóa, dịch vụ.
• Kê khai doanh thu không đúng, không đầy đủ.
• Không nộp hồ sơ khai thuế đúng thời hạn.
• Không đăng ký thuế, cơ sở kinh doanh.
• Không lưu trữ hóa đơn, chứng từ theo quy định.
• Không thực hiện đúng các quy định về khai thuế, tính thuế, nộp thuế.

Khi phát hiện hộ kinh doanh cá thể thuộc một trong các trường hợp trên, cơ quan thuế sẽ tiến hành xác minh, kiểm tra để làm rõ tình hình kinh doanh của hộ kinh doanh. Căn cứ vào kết quả xác minh, kiểm tra, cơ quan thuế sẽ ban hành quyết định ấn định thuế khoán đối với hộ kinh doanh cá thể.

Quyết định ấn định thuế khoán phải được ban hành bằng văn bản và có hiệu lực kể từ ngày ký. Quyết định ấn định thuế khoán phải ghi rõ các thông tin sau:

• Tên, địa chỉ của hộ kinh doanh cá thể.
• Doanh thu khoán.
• Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu.
• Thời gian tính thuế.

Hộ kinh doanh cá thể có quyền khiếu nại quyết định ấn định thuế khoán của cơ quan thuế theo quy định của pháp luật.

6. Một số câu hỏi thường gặp

6.1. Cơ sở nào để cơ quan thuế ấn định thuế khoán?

Cơ sở để cơ quan thuế ấn định thuế khoán bao gồm:

• Doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định.
• Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu.
• Thời gian tính thuế.

6.2. Thẩm quyền ấn định thuế khoán thuộc về cơ quan nào?

Thẩm quyền ấn định thuế khoán thuộc về:

• Cục trưởng Cục Thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có quy mô lớn, phạm vi kinh doanh rộng, có nhiều địa điểm kinh doanh.
• Chi cục trưởng Chi cục Thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc phạm vi quản lý của Chi cục Thuế.

6.3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh bị ấn định thuế khoán có quyền khiếu nại hay không?

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh bị ấn định thuế khoán có quyền khiếu nại quyết định ấn định thuế của cơ quan thuế theo quy định của pháp luật.

6.4. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự xác định doanh thu khoán và nộp thuế theo phương pháp khoán hay không?

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự xác định doanh thu khoán và nộp thuế theo phương pháp khoán theo quy định của pháp luật.

6.5. Doanh thu khoán được xác định như thế nào?

Doanh thu khoán được xác định căn cứ vào các yếu tố sau:

• Ngành nghề, quy mô kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
• Địa bàn kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
• Tình hình kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong các năm trước liền kề.
• Các thông tin, tài liệu khác có liên quan.

6.6. Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu được xác định như thế nào?

Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu được quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.

6.7. Hồ sơ khai thuế khoán gồm những gì?

Hồ sơ khai thuế khoán gồm:

• Tờ khai thuế khoán theo mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
• Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

6.8. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khoán là bao nhiêu?

Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế khoán chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương lịch.

Trên đây là một số câu hỏi thường gặp về ấn định thuế khoán.