Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại

Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại là một vấn đề mang tính thời sự và có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế. Việc một doanh nghiệp từng vi phạm pháp luật bị kết án không chỉ gây ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó mà còn tác động đến toàn bộ nền kinh tế. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích vấn đề này từ góc độ pháp lý, kinh tế và xã hội.

Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại

1. Xóa án tích là gì?

Xóa án tích là một quy định pháp lý cho phép một người đã từng phạm tội, sau khi đã chấp hành xong hình phạt và trải qua một thời gian nhất định, được coi như chưa từng phạm tội. Nói cách khác, lý lịch tư pháp của người đó sẽ trở nên trong sạch.

Theo khoản 1 Điều 69 BLHS 2015, người được xóa án tích thì coi như chưa bị kết án.

2. Pháp nhân thương mại có án tích không?

Căn cứ Điều 89 BLHS 2015 quy định về xóa án tích như sau:

Pháp nhân thương mại bị kết án đương nhiên được xóa án tích nếu trong thời hạn 02 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà pháp nhân thương mại không thực hiện hành vi phạm tội mới.

Như vậy, cá nhân hay pháp nhân đều quy định về vấn đề xóa án tích và thời gian xóa án tích được quy định cụ thể như trên.

3. Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại

Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại là một vấn đề có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế. Việc hoàn thiện khung pháp lý và các quy định liên quan đến xóa án tích là cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tái hòa nhập cộng đồng kinh tế và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

- Đối với cá nhân phạm tội, xóa án tích phải dựa vào hình phạt chính đã tuyên và có sự phân hóa thời hạn xóa án tích dựa vào loại hình phạt cũng như mức hình phạt được áp dụng. 

- Đối với thời hạn xóa án tích của pháp nhân thương mại bị kết án trong mọi trường hợp đều là 02 năm, không phân biệt là hình phạt chính đã áp dụng đối với pháp nhân thương mại phạm tội là gì. Lưu ý: theo như luật có quy định: Pháp nhân thương mại phạm tội có thể được miễn hình phạt khi đã khắc phục toàn bộ hậu quả và đã bồi thường toàn bộ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra.

Thời điểm tính thời hạn để xóa án tích đối với pháp nhân thương mại phạm tội sẽ bất lợi hơn cá nhân vì khi chấp hành xong hình phạt chính nhưng chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung hay các quyết định khác có trong bản án thì vẫn chưa tính thời hạn để xóa án tích. Vì thời điểm để bắt đầu tính thời hạn xóa án tích đối với pháp nhân thương mại được tính từ khi chấp hành xong tất cả các hình phạt có trong bản án hoặc khi hết thời hiệu thi hành bản án.

Điều kiện để được xóa án tích đối với pháp nhân thương mại bị kết án là trong thời hạn tính xóa án tích, pháp nhân thương mại này không phạm tội mới. Do đó, nếu phạm tội mới bất kể là loại tội phạm gì, bị áp dụng hình phạt chính là gì thì án tích của tội cũ sẽ không được xóa.

4. Một số bất cập về quy định xóa án tích đối với pháp nhân thương mại

Một số bất cập về quy định xóa án tích đối với pháp nhân thương mại

4.1 Về đối tượng được xem là không có án tích:

Nội dung của các điều 69, 107 BLHS năm 2015 đều quy định cá nhân phạm tội có những trường hợp được coi là “không có án tích” và “không bị coi là có án tích”; nhưng ngược lại, đối với pháp nhân thương mại quy định tại Điều 89 BLHS năm 2015 thì không có trường hợp pháp nhân thương mại bị kết án không bị coi là có án tích. Đây là điểm chưa hợp lý, thể hiện sự thiếu công bằng, thiếu khách quan giữa các đối tượng phạm tội, chưa phù hợp với nguyên tắc xử lý hình sự theo điểm d khoản 2 Điều 3 BLHS năm 2015. Đồng thời, khi xử lý trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại, nếu xét thấy pháp nhân thương mại phạm tội đã khắc phục toàn bộ hậu quả và bồi thường toàn bộ thiệt hại do hành vi phạm tội của mình đã gây ra thì Điều 88 BLHS năm 2015 cho phép Tòa án có thẩm quyền quyết định “miễn hình phạt” đối với pháp nhân thương mại đó.

4.2 Về điều kiện xem xét xóa án tích

Theo Điều 89 BLHS năm 2015, điều kiện xóa án tích đối với pháp nhân thương mại hiện nay có 03 vấn đề còn chưa rõ ràng, cụ thể và chưa phù hợp với thực tiễn là:

Thứ nhất, BLHS năm 2015 chỉ quy định thời hạn xóa án tích đối với pháp nhân thương mại là “02 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính…”, mà không phân loại cụ thể, không phân biệt loại hình phạt chính cần áp dụng thời hạn 02 năm như thế nào là chưa phù hợp. Bởi lẽ, theo khoản 1 Điều 33 BLHS năm 2015, hình phạt chính áp dụng đối với pháp nhân thương mại không chỉ có hình phạt tiền, đình chỉ hoạt động có thời hạn, mà còn có cả hình phạt đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Trường hợp pháp nhân thương mại bị áp dụng hình phạt chính là đình chỉ hoạt động vĩnh viễn, thì việc tính thời hạn xóa án tích như Điều 89 BLHS năm 2015 là không có ý nghĩa về mặt pháp lý cũng như thực tiễn.

Thứ hai, trong khi khoản 1 Điều 73 BLHS năm 2015 quy định đối với cá nhân phạm tội, thời hạn được tính để xóa án tích căn cứ vào thời điểm người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính đã tuyên, thì Điều 89 BLHS năm 2015 lại quy định thời hạn để pháp nhân được xem xét xóa án tích được tính kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án. Điều đó có nghĩa là nếu pháp nhân thương mại đã chấp hành xong hình phạt chính mà chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án thì thời hạn 02 năm để xem xét xóa án tích theo Điều 89 BLHS năm 2015 thì chưa được tính. Pháp luật quy định như trên là chưa phù hợp, ảnh hưởng đến quyền lợi của pháp nhân thương mại và chưa đảm bảo công bằng, bình đẳng giữa cá nhân và pháp nhân phạm tội. Đây là nội dung cần sớm được nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung để đảm bảo khuyến khích pháp nhân phạm tội chấp hành bản án nhanh, hiệu quả hơn, cũng như đảm bảo triệt để tính công bằng, bình đẳng giữa những đối tượng phạm tội.

Mặt khác, đối với trường hợp pháp nhân có nghĩa vụ chấp hành hình phạt bổ sung “cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định”, “cấm huy động vốn” theo các điều 80, 81 BLHS năm 2015, mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn Điều 89 BLHS năm 2015 quy định (có thể hơn 02 năm, hoặc kéo dài đến 03 năm) thì thời hạn đương nhiên xóa án tích (02 năm) sẽ hết vào thời điểm nào?

Thứ ba, trường hợp trong thời gian chưa được xóa án tích mà pháp nhân thương mại lại thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì hậu quả pháp lý đối với pháp nhân sẽ như thế nào? Thời hạn để xóa án tích cũ được tính ra sao? Có được áp dụng tương tự như quy định tại khoản 2 Điều 73 BLHS năm 2015 đối với cá nhân phạm tội hay không? Hiện nay, vấn đề này chưa được pháp luật quy định.

* Ngoài ra còn một số bất cập về trình tự thủ tục xóa án tích, thời hạn xem xét cấp giấy chứng nhận đã xóa án tích, mẫu giấy chứng nhận đã xóa án tích… Để pháp luật phù hợp với thực tiễn, đảm bảo nguyên tắc công bằng, bình đẳng giữa những đối tượng phạm tội, quy định của BLHS năm 2015 và BLTTHS năm 2015 về xóa án tích đối với pháp nhân thương mại cần sớm được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện.

5. Câu hỏi thường gặp

Việc xóa án tích có ảnh hưởng gì đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp?

• Trả lời: Việc xóa án tích có ý nghĩa rất lớn đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nó giúp doanh nghiệp khôi phục uy tín, tạo điều kiện thuận lợi để tham gia các hoạt động đấu thầu, hợp tác với các đối tác khác, và tiếp cận các nguồn vốn.

Xóa án tích có ảnh hưởng đến việc đăng ký kinh doanh mới không?

• Trả lời: Thông thường, việc xóa án tích sẽ không ảnh hưởng đến việc đăng ký kinh doanh mới. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tùy thuộc vào quy định của pháp luật và tính chất của hành vi vi phạm, cơ quan quản lý có thể yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thêm thông tin hoặc hồ sơ liên quan.

Xóa án tích có phải là giải pháp duy nhất để giúp doanh nghiệp phục hồi sau khi bị kết án?

• Trả lời: Xóa án tích là một trong những giải pháp quan trọng để giúp doanh nghiệp phục hồi. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần có những nỗ lực cải thiện hoạt động, xây dựng lại hình ảnh và lấy lại lòng tin của khách hàng.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề “Xóa án tích đối với pháp nhân thương mại". Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.