Trong bối cảnh pháp lý hiện đại, đặc xá và xóa án tích đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm quyền lợi và cơ hội tái hòa nhập cộng đồng cho những người từng phạm tội. Tuy nhiên, không ít người thắc mắc liệu đặc xá có đồng nghĩa có được xóa án tích hay không? Bài viết này sẽ giúp làm sáng tỏ mối liên hệ giữa đặc xá và xóa án tích, đồng thời giải đáp các thắc mắc về các quy định pháp luật hiện hành trong vấn đề này.
Đặc xá có được xóa án tích không?
1. Đặc xá là gì?
Căn cứ vào Điều 3 Luật Đặc xá 2018 quy định: “Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt”.
Như vậy, trong các sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước như 30/4 hay 02/9 thì Chủ tịch nước sẽ xem xét quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.
2. Xoá án tích là như thế nào?
Án tích là một thuật ngữ theo như các quy định pháp luật có liên quan thì án tích là đặc điểm xấu (hậu quả) về nhân thân của người bị kết án và áp dụng hình phạt được ghi và lưu lại trong lý lịch tư pháp trong thời gian luật định. Khi người phạm tội đã bị tòa tuyên án hình phạt thì hậu quả pháp lý mà họ phải chịu không chỉ là việc phải chấp hành hình phạt đó mà còn bị coi là có án tích.
Người bị kết án về hành vi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự, sau khi chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách thì được xóa án tích.Theo khoản 1 Điều 69 Bộ luật Hình sự, người được xóa án tích thì coi như chưa bị kết án.
3. Đặc xá có được xoá án tích không?
Đặc xá có được xoá án tích không?
Theo quy định của Bộ luật Hình sự, có 03 trường hợp được xóa án tích gồm:
- Đương nhiên được xóa án tích
- Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
- Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt.
3.1 Đương nhiên được xóa án tích
- Từ khi chấp hành xong hình phạt chính người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới
- Hết thời gian thử thách án treo
- Từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới
3.2 Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
- Khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện.
- Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với những người đã bị kết án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án.
- Người bị kết án được Tòa án quyết định xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới
- Người bị kết án được Tòa án quyết định xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới
- Người bị Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu, thì sau 01 năm mới được xin xóa án tích; nếu bị bác đơn lần thứ hai trở đi, thì sau 02 năm mới được xin xóa án tích.
3.3 Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Theo quy định của Bộ luật Hình sự, có 03 trường hợp được xóa án tích gồm:
- Đương nhiên được xóa án tích
- Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
- Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt.
3.4 Đặc xá có đồng nghĩa với xoá án tích?
Bên cạnh đó, Điều 62 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về miễn chấp hành hình phạt như sau: “Người bị kết án được miễn chấp hành hình phạt khi được đặc xá hoặc đại xá”.
Người được miễn chấp hành hình phạt theo quy định tại Điều này vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ dân sự do Tòa án tuyên trong bản án.
Như vậy, đặc xá là miễn chấp hành hình phạt chứ không phải là được xóa án tích.
4. Trường hợp nào không được đề nghị đặc xá?
Theo Điều 12 Luật Đặc xá 2018 quy định về các trường hợp không được đề nghị đặc xá, cụ thể:
- Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.
- Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác
- Trước đó đã được đặc xá
- Có từ 02 tiền án trở lên
5. Các câu hỏi thường gặp
Sau khi được đặc xá, người bị án có cần làm thủ tục riêng để xóa án tích không?
Sau khi được đặc xá, người được đặc xá thường phải làm thủ tục riêng để yêu cầu xóa án tích, tùy theo quy định pháp luật của từng quốc gia.
Đặc xá có ảnh hưởng gì đến việc ghi nhận án tích trong hồ sơ tư pháp không?
Đặc xá chỉ ảnh hưởng đến việc thi hành hình phạt, không làm thay đổi hoặc xóa bỏ việc ghi nhận án tích trong hồ sơ tư pháp. Án tích vẫn được ghi nhận cho đến khi có quyết định xóa án tích.
Người được đặc xá có thể xin xóa án tích ngay lập tức không?
Thông thường, người được đặc xá không thể xin xóa án tích ngay lập tức. Họ cần phải đáp ứng các điều kiện theo quy định pháp luật, như không phạm tội mới trong một thời gian nhất định sau khi được đặc xá.
Đặc xá có thể được áp dụng đối với mọi loại tội phạm không?
Không phải mọi loại tội phạm đều có thể được áp dụng đặc xá. Một số tội danh nghiêm trọng hoặc những tội phạm có tính chất đặc biệt có thể bị loại trừ khỏi danh sách những người được xét đặc xá. Quy định này tùy thuộc vào pháp luật của từng quốc gia.
Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về câu hỏi “Đặc xá có được xóa án tích không?”. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết
Nội dung bài viết:
Bình luận