Trái phiếu xanh là gì?

Trái phiếu xanh đang nổi lên như một công cụ tài chính quan trọng nhằm hỗ trợ các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Công ty luật ACC sẽ giải thích khái niệm trái phiếu xanh và các yếu tố liên quan để bạn hiểu rõ hơn về loại trái phiếu này.

Trái phiếu xanh là gì?

1. Trái phiếu xanh là gì?

Trái phiếu xanh là một loại trái phiếu Chính phủ được phát hành với mục đích đầu tư vào các dự án bảo vệ môi trường. Theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Nghị định 95/2018/NĐ-CP, trái phiếu xanh được sử dụng để tài trợ cho các dự án xanh, tức là những dự án liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường. Những dự án này phải nằm trong danh mục dự án được phân bổ vốn đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách nhà nước.

Việc phát hành trái phiếu xanh phải tuân thủ quy trình nghiêm ngặt, bao gồm việc Bộ Tài chính phối hợp với các bộ liên quan để xây dựng đề án phát hành. Đề án này phải được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trước khi triển khai. Đề án bao gồm các yếu tố quan trọng như mục đích phát hành, khối lượng phát hành, điều kiện và điều khoản của trái phiếu, cũng như danh mục các dự án sẽ được tài trợ từ nguồn vốn này.

Các quy định về điều kiện, tổ chức phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch trái phiếu xanh phải tuân theo các điều khoản quy định tại các điều của Nghị định này. Điều này đảm bảo rằng trái phiếu xanh không chỉ đáp ứng yêu cầu về môi trường mà còn thực hiện các tiêu chuẩn pháp lý và tài chính cần thiết.

>> Các bạn có thể đọc thêm thông tin tại Ý nghĩa phát hành trái phiếu doanh nghiệp

2. Những tiêu chí nào xác định một trái phiếu xanh?

Để xác định một trái phiếu xanh cần tuân thủ các tiêu chí và quy định cụ thể liên quan đến môi trường và tài chính. Dưới đây là những tiêu chí chính thường được áp dụng:

• Mục đích sử dụng vốn: Trái phiếu xanh phải được phát hành để tài trợ cho các dự án có lợi cho môi trường. Các dự án này thường liên quan đến việc giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, phát triển năng lượng tái tạo, hoặc cải thiện hiệu quả năng lượng. Các dự án phải đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường theo các quy định của pháp luật, chẳng hạn như Luật Bảo vệ môi trường.
• Danh mục dự án: Trái phiếu xanh phải nằm trong danh mục các dự án được phân bổ vốn đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách nhà nước. Danh mục này bao gồm các dự án cụ thể được chứng minh là có tác động tích cực đến môi trường.
• Báo cáo và minh bạch: Các tổ chức phát hành trái phiếu xanh phải cung cấp báo cáo minh bạch về việc sử dụng nguồn vốn thu được từ trái phiếu. Điều này bao gồm việc công bố thông tin chi tiết về tiến độ và kết quả của các dự án xanh mà vốn được sử dụng để tài trợ.
• Đánh giá và giám sát: Các dự án được tài trợ bởi trái phiếu xanh cần được đánh giá độc lập để đảm bảo rằng chúng đáp ứng các tiêu chí môi trường. Việc giám sát và đánh giá thường xuyên giúp xác nhận rằng các mục tiêu môi trường được thực hiện hiệu quả.
• Quy trình phát hành: Trái phiếu xanh cần phải được phát hành theo các quy định và hướng dẫn cụ thể do các cơ quan quản lý ban hành. Ví dụ, theo Nghị định 95/2018/NĐ-CP, Bộ Tài chính phối hợp với các bộ liên quan để xây dựng và phê duyệt đề án phát hành trái phiếu xanh.
• Điều khoản và điều kiện: Các điều khoản và điều kiện của trái phiếu xanh phải quy định rõ ràng về mục đích sử dụng vốn và các tiêu chí môi trường mà trái phiếu phải đáp ứng. Điều này đảm bảo rằng vốn từ trái phiếu xanh được sử dụng đúng mục đích và mang lại lợi ích môi trường.

Các tiêu chí này giúp đảm bảo rằng trái phiếu xanh không chỉ là một công cụ tài chính mà còn đóng góp tích cực vào mục tiêu bảo vệ và cải thiện môi trường.

3. Ai là tổ chức phát hành trái phiếu xanh?

Ai là tổ chức phát hành trái phiếu xanh?

3.1. Chính phủ và cơ quan nhà nước

Chính phủ trung ương: Chính phủ của các quốc gia thường phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Ví dụ, trái phiếu xanh có thể được phát hành để tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo, giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, hoặc ứng phó với biến đổi khí hậu. Việc phát hành trái phiếu xanh bởi chính phủ giúp huy động vốn công khai và tạo niềm tin cho các nhà đầu tư rằng khoản đầu tư của họ sẽ được sử dụng cho các mục tiêu môi trường cụ thể.

Cơ quan nhà nước: Các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức trực thuộc chính phủ cũng có thể phát hành trái phiếu xanh. Các cơ quan này có thể sử dụng vốn huy động từ trái phiếu xanh để thực hiện các sáng kiến và dự án liên quan đến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững tại cấp địa phương hoặc cấp quốc gia.

3.2. Cơ quan quản lý địa phương

Các thành phố hoặc tỉnh: Các cơ quan quản lý địa phương, chẳng hạn như thành phố hoặc tỉnh, có thể phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án môi trường ở cấp địa phương. Các dự án này có thể bao gồm cải thiện cơ sở hạ tầng xanh, phát triển công viên và không gian xanh, hoặc nâng cấp hệ thống quản lý chất thải. Trái phiếu xanh địa phương giúp các thành phố và tỉnh thu hút vốn đầu tư để giải quyết các vấn đề môi trường cụ thể của địa phương.

3.3. Doanh nghiệp và tổ chức tư nhân

Doanh nghiệp: Các công ty cổ phần và tập đoàn lớn có thể phát hành trái phiếu xanh để tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường hoặc công nghệ xanh. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu xanh thường cần phải chứng minh rằng các dự án được tài trợ đáp ứng các tiêu chí về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Trái phiếu xanh doanh nghiệp giúp các công ty huy động vốn cho các sáng kiến xanh đồng thời thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến các dự án bền vững.

Ngân hàng và tổ chức tài chính: Các ngân hàng và tổ chức tài chính có thể phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án hoặc đầu tư vào các dự án xanh và bền vững. Các tổ chức tài chính phát hành trái phiếu xanh có thể sử dụng vốn huy động để hỗ trợ các doanh nghiệp hoặc dự án môi trường, đồng thời thúc đẩy việc tài trợ cho các sáng kiến bảo vệ môi trường.

3.4. Tổ chức phi lợi nhuận và tổ chức quốc tế

Tổ chức phi lợi nhuận: Một số tổ chức phi lợi nhuận có thể phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án môi trường hoặc phát triển bền vững. Những tổ chức này thường không hoạt động vì lợi nhuận mà nhằm mục tiêu thực hiện các dự án có ảnh hưởng tích cực đến môi trường và cộng đồng.

Tổ chức quốc tế: Các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á, hoặc các tổ chức tài chính quốc tế khác cũng có thể phát hành trái phiếu xanh. Những trái phiếu xanh này được phát hành để tài trợ cho các dự án phát triển bền vững ở các quốc gia đang phát triển hoặc các khu vực cần hỗ trợ về môi trường. Các tổ chức quốc tế có vai trò quan trọng trong việc huy động vốn quốc tế cho các dự án môi trường và phát triển bền vững toàn cầu.

>> Đọc thêm thông tin liên quan tại Quy định của pháp luật về phát hành trái phiếu của doanh nghiệp

4. Mục đích sử dụng vốn từ trái phiếu xanh là gì?

Mục đích sử dụng vốn từ trái phiếu xanh tập trung vào việc tài trợ cho các dự án và hoạt động nhằm bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Cụ thể, các mục đích sử dụng vốn từ trái phiếu xanh bao gồm:

4.1. Dự án năng lượng tái tạo

Vốn từ trái phiếu xanh thường được sử dụng để đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, và sinh khối. Các dự án này nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch và giảm phát thải khí nhà kính.

4.2. Cải thiện hiệu suất năng lượng

Trái phiếu xanh cũng được dùng để tài trợ cho các dự án cải thiện hiệu suất năng lượng trong các tòa nhà, cơ sở hạ tầng công cộng và cơ sở sản xuất. Điều này có thể bao gồm nâng cấp hệ thống chiếu sáng, hệ thống HVAC, và các biện pháp tiết kiệm năng lượng khác nhằm giảm tiêu thụ năng lượng và chi phí vận hành.

4.3. Quản lý nước và bảo vệ nguồn nước

Vốn từ trái phiếu xanh có thể được sử dụng để phát triển các dự án quản lý nước, bao gồm hệ thống xử lý nước thải, cải thiện hạ tầng cấp nước, và bảo vệ các nguồn nước tự nhiên. Các dự án này giúp giảm ô nhiễm nước và đảm bảo nguồn nước sạch cho cộng đồng.

4.4. Quản lý chất thải và tái chế

Trái phiếu xanh hỗ trợ các dự án liên quan đến quản lý chất thải và tái chế, bao gồm xây dựng cơ sở hạ tầng tái chế, xử lý chất thải rắn, và giảm thiểu lượng chất thải được đưa vào các bãi chôn lấp. Điều này giúp giảm tác động tiêu cực của chất thải đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng.

4.5. Bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái

Vốn từ trái phiếu xanh cũng có thể được sử dụng để bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái quan trọng, chẳng hạn như rừng, đầm lầy, và vùng đất ngập nước. Các dự án này giúp duy trì sự đa dạng sinh học và cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái thiết yếu.

4.6. Phát triển cơ sở hạ tầng xanh

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng xanh, như công viên đô thị, không gian xanh công cộng, và hệ thống giao thông bền vững, là một mục đích quan trọng của trái phiếu xanh. Những dự án này không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn góp phần giảm thiểu các tác động môi trường tiêu cực.

4.7. Hỗ trợ các sáng kiến phát triển bền vững

Cuối cùng, trái phiếu xanh có thể tài trợ cho các sáng kiến phát triển bền vững rộng rãi hơn, như các chương trình giáo dục và nghiên cứu về môi trường, và các chiến lược giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Như vậy, vốn từ trái phiếu xanh được sử dụng để tài trợ cho một loạt các dự án và hoạt động nhằm bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng sống, và thúc đẩy phát triển bền vững.

5. Những rủi ro nào có thể liên quan đến trái phiếu xanh?

Trái phiếu xanh, mặc dù có nhiều lợi ích về mặt môi trường và xã hội, vẫn tiềm ẩn một số rủi ro mà nhà đầu tư cần lưu ý. Những rủi ro này bao gồm:

5.1. Rủi ro về tính minh bạch và báo cáo

Một trong những rủi ro lớn nhất liên quan đến trái phiếu xanh là vấn đề tính minh bạch và báo cáo. Đôi khi, có thể gặp khó khăn trong việc xác định xem các dự án tài trợ bằng trái phiếu xanh có thực sự đáp ứng các tiêu chí xanh hay không. Điều này có thể do thiếu tiêu chuẩn rõ ràng và quy trình đánh giá nhất quán.

5.2. Rủi ro về hiệu quả dự án

Không phải tất cả các dự án được tài trợ bởi trái phiếu xanh đều đạt được các mục tiêu môi trường mong đợi. Có thể xảy ra tình trạng các dự án không thực hiện đúng cam kết hoặc không đạt được kết quả môi trường dự kiến, làm giảm giá trị của trái phiếu xanh.

5.3. Rủi ro về hiệu suất tài chính

Giống như các loại trái phiếu khác, trái phiếu xanh cũng phải đối mặt với rủi ro về hiệu suất tài chính. Nếu các dự án không mang lại lợi ích tài chính như dự kiến, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của tổ chức phát hành và dẫn đến rủi ro tín dụng.

5.4. Rủi ro về chính trị và pháp lý

Trái phiếu xanh có thể gặp phải rủi ro liên quan đến thay đổi chính sách hoặc pháp luật. Các thay đổi trong quy định về môi trường hoặc thay đổi trong chính sách tài chính có thể ảnh hưởng đến giá trị và khả năng thanh toán của trái phiếu xanh.

5.5. Rủi ro về thị trường

Rủi ro thị trường là một yếu tố quan trọng cần xem xét. Giá trị của trái phiếu xanh có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thị trường rộng lớn, chẳng hạn như lãi suất thay đổi, tình hình kinh tế, và điều kiện thị trường chứng khoán.

5.6. Rủi ro liên quan đến chứng nhận và đánh giá

Một số trái phiếu xanh có thể gặp phải vấn đề liên quan đến chứng nhận và đánh giá. Các tổ chức đánh giá và chứng nhận trái phiếu xanh không phải lúc nào cũng có thể đảm bảo rằng các dự án thực sự đáp ứng các tiêu chí xanh, gây ra sự nghi ngờ về sự chính xác của chứng nhận.

5.7. Rủi ro về thanh khoản

Trái phiếu xanh có thể gặp khó khăn trong việc giao dịch và thanh khoản, đặc biệt là nếu chúng thuộc loại trái phiếu ít phổ biến hoặc được phát hành bởi các tổ chức nhỏ hơn. Điều này có thể gây khó khăn cho nhà đầu tư khi muốn mua hoặc bán trái phiếu xanh.

5.8. Rủi ro liên quan đến tình hình tài chính của tổ chức phát hành

Rủi ro tài chính của tổ chức phát hành là một yếu tố quan trọng. Nếu tổ chức phát hành gặp khó khăn tài chính, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của trái phiếu xanh và dẫn đến rủi ro tín dụng.

Như vậy, mặc dù trái phiếu xanh đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án bảo vệ môi trường, các nhà đầu tư cần cân nhắc các rủi ro liên quan và thực hiện các biện pháp thận trọng để bảo vệ vốn đầu tư của mình.

>> Mời các bạn tham khảo thêm thông tin liên quan tại Trái phiếu chính phủ bao gồm những loại nào?

6. Câu hỏi thường gặp

Lợi ích của việc đầu tư vào trái phiếu xanh là gì?

Đầu tư vào trái phiếu xanh mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho nhà đầu tư cũng như cho môi trường và xã hội. Đầu tiên, các trái phiếu xanh giúp tài trợ cho các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, góp phần vào việc cải thiện chất lượng môi trường và giảm thiểu tác động tiêu cực từ hoạt động công nghiệp. Điều này không chỉ giúp giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách mà còn nâng cao danh tiếng và trách nhiệm xã hội của các nhà đầu tư. Thứ hai, việc đầu tư vào trái phiếu xanh có thể mang lại lợi ích tài chính lâu dài, khi nhiều dự án xanh có tiềm năng tạo ra lợi nhuận ổn định và bền vững trong tương lai. Cuối cùng, trái phiếu xanh có thể mở ra cơ hội đầu tư mới cho những nhà đầu tư quan tâm đến các vấn đề môi trường và muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình với các sản phẩm tài chính có ý nghĩa xã hội.

Trái phiếu xanh có thể được phát hành bởi các tổ chức nào?

Trái phiếu xanh có thể được phát hành bởi nhiều loại tổ chức khác nhau. Chính phủ là một trong những tổ chức phát hành trái phiếu xanh phổ biến nhất, với mục đích tài trợ cho các dự án môi trường công cộng và chương trình phát triển bền vững. Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính, bao gồm ngân hàng và quỹ đầu tư, cũng có thể phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn cho các dự án xanh. Các công ty cổ phần lớn, đặc biệt là những công ty hoạt động trong các ngành liên quan đến bảo vệ môi trường, cũng có thể phát hành trái phiếu xanh như một phần của chiến lược tài chính và trách nhiệm xã hội của họ. Tóm lại, trái phiếu xanh có thể được phát hành bởi cả khu vực công và khu vực tư nhân, nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính cho các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Trái phiếu xanh có ưu đãi thuế hay không?

Tùy theo quy định của từng quốc gia, trái phiếu xanh có thể được hưởng các ưu đãi thuế nhất định. Ở một số quốc gia, trái phiếu xanh được cấp các ưu đãi thuế nhằm khuyến khích đầu tư vào các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các ưu đãi này có thể bao gồm miễn giảm thuế thu nhập hoặc thuế giao dịch cho các nhà đầu tư, hoặc giảm thuế đối với lãi suất thu được từ trái phiếu xanh. Tuy nhiên, các ưu đãi thuế cụ thể đối với trái phiếu xanh có thể khác nhau tùy thuộc vào chính sách và quy định của từng quốc gia. Do đó, các nhà đầu tư nên tham khảo các quy định thuế hiện hành và tư vấn với các chuyên gia tài chính hoặc kế toán để hiểu rõ về các ưu đãi thuế có thể áp dụng đối với trái phiếu xanh mà họ đang xem xét.

Tóm lại, trái phiếu xanh là công cụ tài chính nhằm tài trợ cho các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Chúng không chỉ hỗ trợ mục tiêu phát triển bền vững mà còn mang lại cơ hội đầu tư có giá trị. Theo Công ty Luật ACC, trái phiếu xanh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế xanh và nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường.