Trái phiếu và cổ phiếu cái nào rủi ro hơn: Những điều cần biết

Trái phiếu và cổ phiếu đều là công cụ đầu tư phổ biến, nhưng chúng mang đến những mức độ rủi ro khác nhau. Trong bài viết này, công ty Luật ACC sẽ phân tích và so sánh rủi ro của trái phiếu và cổ phiếu để giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định thông minh và phù hợp với mục tiêu tài chính của mình.

Trái phiếu và cổ phiếu cái nào rủi ro hơn: Những điều cần biết

1. Trái phiếu và cổ phiếu cái nào rủi ro hơn?

Nhìn chung, cổ phiếu có mức độ rủi ro cao hơn so với trái phiếu. Một trong những lý do chính là cổ phiếu không đảm bảo dòng thu nhập ổn định cho nhà đầu tư. Khi đầu tư vào cổ phiếu, lợi nhuận chủ yếu phụ thuộc vào hiệu suất tài chính của công ty và biến động của thị trường chứng khoán. Không có sự đảm bảo về mức cổ tức hay lợi nhuận, và trong những tình huống khó khăn, công ty có thể không trả cổ tức cho cổ đông.

Ngược lại, trái phiếu thường mang lại lợi suất định kỳ cho nhà đầu tư, thường là lãi suất cố định hoặc thả nổi. Trái phiếu cung cấp dòng thu nhập ổn định từ các đợt thanh toán lãi suất, và trong trường hợp công ty gặp khó khăn, các khoản thanh toán trái phiếu thường được ưu tiên thanh toán trước khi chia cổ tức cho cổ đông. Điều này làm giảm mức độ rủi ro liên quan đến thu nhập từ đầu tư trái phiếu.

Tóm lại, mặc dù cả trái phiếu và cổ phiếu đều có những rủi ro riêng, nhưng cổ phiếu thường được coi là rủi ro hơn do thiếu sự đảm bảo về lợi nhuận và sự phụ thuộc vào hiệu suất công ty và điều kiện thị trường.

>> Tham khảo thêm thông tin tại Cổ phiếu là gì? Trái phiếu là gì?

2. Rủi ro tín dụng có ảnh hưởng đến trái phiếu và cổ phiếu như thế nào?

Rủi ro tín dụng chủ yếu ảnh hưởng đến trái phiếu, vì trái phiếu là một khoản nợ mà doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành với cam kết trả lãi suất định kỳ và hoàn trả vốn gốc vào ngày đáo hạn. Nếu người phát hành trái phiếu gặp khó khăn tài chính hoặc phá sản, khả năng thanh toán lãi suất và hoàn trả gốc có thể bị ảnh hưởng. Điều này dẫn đến rủi ro tín dụng cao hơn, làm giảm giá trị của trái phiếu và có thể dẫn đến mất vốn cho nhà đầu tư. Rủi ro tín dụng cũng ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu; nếu mức độ rủi ro tín dụng cao, nhà đầu tư yêu cầu lãi suất cao hơn để bù đắp cho rủi ro đó.

Ngược lại, rủi ro tín dụng không trực tiếp ảnh hưởng đến cổ phiếu theo cách giống như trái phiếu. Cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu trong công ty và không yêu cầu thanh toán định kỳ như trái phiếu. Tuy nhiên, nếu công ty phát hành cổ phiếu gặp khó khăn tài chính hoặc phá sản, giá cổ phiếu có thể giảm mạnh hoặc trở thành vô giá trị. Mặc dù các cổ đông không chịu sự ảnh hưởng trực tiếp từ việc không thanh toán lãi suất như trái phiếu, họ vẫn bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự giảm giá của cổ phiếu và mất khả năng thu hồi vốn.

Tóm lại, rủi ro tín dụng ảnh hưởng trực tiếp và rõ rệt hơn đến trái phiếu, trong khi cổ phiếu chủ yếu chịu tác động gián tiếp thông qua ảnh hưởng của tình hình tài chính của công ty phát hành.

3. Tại sao cổ phiếu thường được coi là rủi ro hơn trái phiếu?

Cổ phiếu thường được coi là rủi ro hơn trái phiếu vì nhiều lý do cơ bản. Đầu tiên, cổ phiếu không cung cấp lợi suất định kỳ hoặc cam kết trả lãi suất như trái phiếu. Nhà đầu tư cổ phiếu chỉ nhận được cổ tức (nếu có) và lợi nhuận từ việc tăng giá cổ phiếu, điều này phụ thuộc vào hiệu suất tài chính của công ty và điều kiện thị trường. Trong khi đó, trái phiếu thường mang lại thu nhập ổn định từ lãi suất, và các khoản thanh toán này có sự ưu tiên trước cổ tức cổ phiếu trong trường hợp công ty gặp khó khăn tài chính.

Thứ hai, khi doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính hoặc phá sản, các khoản thanh toán trái phiếu được ưu tiên hơn so với cổ tức cổ phiếu. Nhà đầu tư trái phiếu có quyền được thanh toán trước khi cổ đông nhận cổ tức hoặc thu hồi vốn. Điều này giảm thiểu rủi ro đối với trái phiếu hơn so với cổ phiếu, vì cổ đông có thể không nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào nếu công ty không đủ khả năng thanh toán.

Thứ ba, giá cổ phiếu có thể biến động mạnh mẽ do yếu tố thị trường, tin tức kinh tế, và các quyết định của công ty, điều này dẫn đến sự không ổn định trong giá trị đầu tư. Trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu có chất lượng tín dụng cao, thường ít bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường và cung cấp một nguồn thu nhập ổn định hơn.

Cuối cùng, rủi ro liên quan đến tăng trưởng và lợi nhuận của công ty có thể dẫn đến sự thay đổi đáng kể trong giá cổ phiếu. Cổ phiếu có thể mất giá mạnh hoặc trở thành vô giá trị trong tình huống kinh doanh khó khăn, trong khi trái phiếu thường có một mức độ bảo vệ cao hơn đối với các khoản thanh toán định kỳ.

Tóm lại, cổ phiếu thường được coi là rủi ro hơn trái phiếu vì không có cam kết về thu nhập định kỳ, khả năng nhận tiền thanh toán sau khi công ty gặp khó khăn tài chính thấp hơn, và giá trị cổ phiếu dễ bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường.

4. Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trái phiếu và cổ phiếu sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trái phiếu và cổ phiếu sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Nhà đầu tư trái phiếu: Khi doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trái phiếu sẽ bị ảnh hưởng nhưng mức độ thiệt hại thường thấp hơn so với nhà đầu tư cổ phiếu. Trái phiếu là một khoản nợ, và trong quá trình phá sản, trái phiếu thuộc nhóm các khoản nợ sẽ được thanh toán trước các khoản cổ tức cổ phiếu. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp phá sản và không có đủ tài sản để trả hết các khoản nợ, nhà đầu tư trái phiếu có thể không thu hồi được toàn bộ số tiền đã đầu tư. Trái phiếu được xếp hạng ưu tiên khác nhau (như trái phiếu không đảm bảo, trái phiếu đảm bảo, trái phiếu cấp cao) và các khoản nợ có thứ tự ưu tiên khác nhau, ảnh hưởng đến khả năng hoàn trả cho nhà đầu tư.

Nhà đầu tư cổ phiếu: Nhà đầu tư cổ phiếu sẽ chịu rủi ro cao hơn trong trường hợp doanh nghiệp phá sản. Cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu trong công ty, và cổ đông là những người cuối cùng nhận được thanh toán trong quy trình phá sản. Sau khi thanh toán tất cả các khoản nợ, trái phiếu, và các nghĩa vụ tài chính khác, nếu còn tài sản thừa, cổ đông mới được phân chia. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, tài sản của công ty không đủ để trả hết các khoản nợ, dẫn đến việc cổ đông có thể không nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào và cổ phiếu có thể trở thành vô giá trị.

Tóm lại, trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư trái phiếu thường có mức độ bảo vệ tài chính cao hơn so với nhà đầu tư cổ phiếu, vì họ được thanh toán trước và có khả năng nhận lại một phần vốn đầu tư nếu doanh nghiệp có tài sản đủ để trả nợ. Nhà đầu tư cổ phiếu, ngược lại, có thể mất toàn bộ vốn đầu tư nếu doanh nghiệp không còn tài sản sau khi thanh toán các khoản nợ.

>> Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại Trái phiếu doanh nghiệp là gì?

5. Lãi suất thay đổi có tác động khác nhau đến trái phiếu và cổ phiếu như thế nào?

5.1 Tác động đến trái phiếu:

Lãi suất có tác động trực tiếp và rõ rệt đến giá trị của trái phiếu. Khi lãi suất thị trường tăng, giá trị của các trái phiếu hiện tại giảm. Điều này xảy ra vì lãi suất cao hơn làm cho các trái phiếu với lãi suất cố định trở nên kém hấp dẫn hơn so với các trái phiếu mới phát hành với lãi suất cao hơn. Ngược lại, khi lãi suất thị trường giảm, giá trị của trái phiếu hiện tại tăng. Nhà đầu tư sẽ sẵn sàng trả giá cao hơn cho trái phiếu cũ với lãi suất cao hơn trong môi trường lãi suất thấp. Sự biến động của lãi suất có thể ảnh hưởng lớn đến giá trị và lợi suất của trái phiếu.

5.2 Tác động đến cổ phiếu:

Lãi suất thay đổi cũng có ảnh hưởng đến cổ phiếu, nhưng theo cách gián tiếp hơn so với trái phiếu. Khi lãi suất tăng, chi phí vay mượn của các công ty cũng tăng, điều này có thể làm giảm lợi nhuận và tăng chi phí hoạt động của công ty. Do đó, lợi nhuận của công ty có thể bị giảm, dẫn đến giảm giá cổ phiếu. Hơn nữa, lãi suất cao hơn làm cho các khoản đầu tư an toàn hơn (như trái phiếu) trở nên hấp dẫn hơn, dẫn đến việc nhà đầu tư có thể chuyển vốn từ cổ phiếu sang trái phiếu.

Ngược lại, khi lãi suất giảm, chi phí vay vốn của các công ty giảm, điều này có thể giúp tăng lợi nhuận và cải thiện kết quả tài chính. Do đó, giá cổ phiếu có thể tăng khi lãi suất giảm. Tuy nhiên, tác động của lãi suất đến cổ phiếu có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, bao gồm tình hình kinh tế tổng thể, triển vọng tăng trưởng của công ty, và chính sách tài chính của công ty.

Tóm lại, lãi suất thay đổi có tác động rõ rệt đến trái phiếu qua việc làm thay đổi giá trị của trái phiếu, trong khi tác động đến cổ phiếu là gián tiếp, thông qua ảnh hưởng đến chi phí vay mượn và lợi nhuận của công ty.

>> Đọc thêm bài viết liên quan tại Phân biệt tín phiếu và trái phiếu

6. Câu hỏi thường gặp

Tính thanh khoản của trái phiếu và cổ phiếu có ảnh hưởng đến mức độ rủi ro không?

Tính thanh khoản của trái phiếu và cổ phiếu có ảnh hưởng đáng kể đến mức độ rủi ro của chúng. Cổ phiếu thường có tính thanh khoản cao hơn vì chúng được giao dịch trên các sàn chứng khoán lớn với khối lượng giao dịch lớn, cho phép nhà đầu tư mua bán cổ phiếu dễ dàng hơn. Điều này giúp giảm rủi ro liên quan đến việc không thể thoát khỏi vị thế đầu tư một cách nhanh chóng khi cần thiết. Trong khi đó, trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu của các công ty nhỏ hơn hoặc trái phiếu có thời hạn dài, có thể có tính thanh khoản thấp hơn. Điều này có thể tạo ra rủi ro lớn hơn nếu nhà đầu tư cần bán trái phiếu gấp, vì họ có thể phải chấp nhận giá thấp hơn hoặc gặp khó khăn trong việc tìm người mua.

Có sự khác biệt nào trong việc quản lý rủi ro giữa trái phiếu và cổ phiếu không?

Việc quản lý rủi ro giữa trái phiếu và cổ phiếu có sự khác biệt rõ rệt. Đối với trái phiếu, quản lý rủi ro thường tập trung vào các yếu tố như rủi ro tín dụng và rủi ro lãi suất. Nhà đầu tư cần theo dõi tình hình tài chính của người phát hành trái phiếu và các thay đổi trong lãi suất thị trường để đánh giá tác động đến giá trị trái phiếu và khả năng thanh toán. Trong khi đó, việc quản lý rủi ro đối với cổ phiếu bao gồm việc đánh giá các yếu tố như rủi ro thị trường, hiệu suất công ty, và các yếu tố kinh tế vĩ mô. Cổ phiếu có thể bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường và tin tức kinh doanh, do đó nhà đầu tư cần theo dõi liên tục và điều chỉnh danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro.

Rủi ro liên quan đến lãi suất cố định của trái phiếu so với rủi ro thị trường của cổ phiếu là gì?

Rủi ro liên quan đến lãi suất cố định của trái phiếu chủ yếu bao gồm rủi ro lãi suất, tức là việc thay đổi lãi suất thị trường có thể làm thay đổi giá trị của trái phiếu. Khi lãi suất tăng, giá trị của trái phiếu cố định giảm, vì các trái phiếu mới phát hành sẽ có lãi suất cao hơn, làm giảm giá trị của trái phiếu cũ với lãi suất thấp hơn. Ngược lại, khi lãi suất giảm, giá trị trái phiếu cố định có thể tăng.

Rủi ro thị trường của cổ phiếu, lại bao gồm sự biến động giá cổ phiếu do các yếu tố thị trường, tin tức công ty, và các yếu tố kinh tế khác. Cổ phiếu có thể trải qua những biến động giá mạnh mẽ và không thể dự đoán, ảnh hưởng đến giá trị đầu tư. Rủi ro thị trường liên quan đến cổ phiếu không chỉ phụ thuộc vào hiệu suất của công ty mà còn vào tình hình kinh tế toàn cầu và các yếu tố khác không thể kiểm soát.

Tóm lại, trái phiếu và cổ phiếu mang đến những mức độ rủi ro khác nhau. Trái phiếu thường ít rủi ro hơn nhờ vào thu nhập cố định và ưu tiên thanh toán trong trường hợp phá sản. Ngược lại, cổ phiếu có thể mang lại lợi nhuận cao hơn nhưng đi kèm với rủi ro biến động lớn. Công ty luật ACC khuyến cáo nhà đầu tư cân nhắc kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến chuyên gia để lựa chọn phù hợp với mức độ rủi ro mà mình có thể chấp nhận.