Chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC

Vấn đề chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC là một vấn đề phổ biến có thể gây ra nhiều rủi ro cho báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Qua bài viết, Công ty Luật ACC mong muốn chia sẻ với quý khách một số nguyên nhân và cách giải quyết về vấn đề này.

Chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC

1. Sai sót thường gặp khi kê khai thuế GTGT

Kê khai thuế GTGT là một công việc quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình kê khai, do nhiều nguyên nhân khác nhau, doanh nghiệp có thể mắc một số sai sót phổ biến. Dưới đây là một số sai sót thường gặp khi kê khai thuế GTGT:

Sai sót về số liệu:

• Sai sót về số liệu doanh thu: Doanh nghiệp có thể kê khai thiếu doanh thu hoặc kê khai sai số tiền doanh thu.
• Sai sót về số liệu chi phí đầu vào: Doanh nghiệp có thể kê khai thiếu chi phí đầu vào hoặc kê khai sai số tiền chi phí đầu vào.
• Sai sót về số liệu thuế GTGT: Doanh nghiệp có thể kê khai thiếu thuế GTGT hoặc kê khai sai số tiền thuế GTGT.

Sai sót về thủ tục:

• Kê khai sai mẫu tờ khai: Doanh nghiệp có thể kê khai sai mẫu tờ khai thuế GTGT so với loại hình hoạt động kinh doanh của mình.
• Kê khai thiếu hóa đơn chứng từ: Doanh nghiệp có thể kê khai thiếu hóa đơn chứng từ chứng minh cho doanh thu và chi phí đầu vào.
• Kê khai sai thời hạn: Doanh nghiệp có thể nộp tờ khai thuế GTGT quá hạn quy định.

Sai sót về nội dung:

• Kê khai sai đối tượng chịu thuế: Doanh nghiệp có thể kê khai sai đối tượng chịu thuế GTGT.
• Kê khai sai căn cứ tính thuế: Doanh nghiệp có thể kê khai sai căn cứ tính thuế GTGT.
• Kê khai sai tỷ lệ thuế: Doanh nghiệp có thể kê khai sai tỷ lệ thuế GTGT.
• Kê khai sai phương pháp tính thuế: Doanh nghiệp có thể kê khai sai phương pháp tính thuế GTGT.

>>> Xem thêm về Hướng dẫn cách lập tờ khai thuế GTGT qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

2. Nguyên nhân có sự chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC

Sự chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT và Báo cáo Tài chính (BCTC) của doanh nghiệp có thể xuất hiện vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra sự không khớp này:

• Do sự khác biệt về quy định của văn bản Thuế và ghi nhận của kế toán
• Do thời gian kê khai và thời gian ghi sổ

2.1. Chênh lệch do sự khác biệt về quy định của văn bản Thuế và ghi nhận của kế toán

Theo quy định của Luật thuế GTGT hiện hành, doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT chỉ được khấu trừ khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện về hóa đơn chứng từ và thanh toán:

• Sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT.
• Thỏa mãn quy định về hình thức và nội dung của hóa đơn phải đầy đủ, hợp pháp.
• Đối với các hóa đơn GTGT mua vào có giá trị thanh toán từ 20 triệu đồng trở lên phải thanh toán không dùng tiền mặt.

Với các quy định chặt chẽ trên, nhiều hóa đơn của doanh nghiệp sẽ không đủ điều kiện kê khai khấu trừ. Do vậy, kế toán sẽ không được hạch toán tương ứng giá trị thuế GTGT của các hóa đơn này. Tuy nhiên, các hóa đơn này có thể vẫn được kế toán ghi nhận do: 

• Không phân chia thuế khấu trừ theo mục đích kinh doanh chịu thuế và không chịu thuế GTGT.
• Không phát hiện kịp thời hóa đơn bất hợp pháp, hóa đơn không đủ điều kiện khấu trừ.
• Không điều chỉnh giảm thuế được khấu trừ khi vi phạm nguyên tắc thanh toán.
• Do cố ý của kế toán... 

Việc chênh lệch này luôn là cố hữu, gắn với sự khác biệt trong quy định của kế toán tài chính và kế toán thuế

2.2. Chênh lệch do thời gian kê khai và thời gian ghi sổ

Cùng với chênh lệch về điều kiện hóa đơn chứng từ kê khai, chênh lệch số liệu giữa sổ kế toán và tờ khai còn sự chênh lệch về thời gian ghi nhận trên sổ sách và trên hóa đơn, chứng từ. Kế toán ghi nhận giao dịch hoặc sự kiện có thể căn cứ vào thời gian phát sinh trên chứng từ nhưng thời gian kê khai trên tờ khai có thể sau thời gian của hóa đơn, chứng từ, nhất là theo quy định hiện hành, doanh nghiệp có thể kê khai bổ sung thuế GTGT đến trước khi cơ quan thuế ra quyết định thanh tra. Việc chênh lệch này chỉ mang tính tạm thời giữa các kỳ kê khai tháng (quý) và có thể thống nhất trong kỳ kế toán năm.

Ngoài các nội dung và nguyên nhân chênh lệch cơ bản trên, một số các lỗi khác như hạch toán hoặc kê khai bỏ sót, trùng lặp, định khoản sai… của kế toán cũng dẫn tới chênh lệch về số thuế GTGT trên sổ sách với kê khai.

3. Hướng dẫn xử lý trường hợp chênh lệch tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC

Hướng dẫn xử lý trường hợp chênh lệch tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC

• Kiểm tra hóa đơn và hồ sơ kế toán ngay khi nhận được nhằm đảm bảo sự đầy đủ về hình thức chứng từ (tên đơn vị, mã số thuế, chữ ký…).
• Vào mạng internet để kiểm tra tính hợp pháp của đơn vị xuất hóa đơn qua địa chỉ: http://www.tracuuhoadon.gdt.gov.vn. Sau đó, in giao diện màn hình để làm bằng chứng về tính thời điểm hợp pháp của chứng từ.
• Đối với đơn vị kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế GTGT, kế toán cần mở khoản mục chi tiết riêng để theo dõi thuế GTGT được khấu trừ tương ứng. Nếu không phân tách riêng được thì cần dựa trên tiêu thức phân bổ và kỳ phân bổ theo đúng quy định (theo tỷ lệ doanh thu và kỳ kê khai thuế).
• Đặc biệt lưu ý đối với các hóa đơn mua vào có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên để không vi phạm điều kiện thanh toán tiền mặt. Đối với các hóa đơn chưa thanh toán đến cuối năm tài chính, kế toán cần lập Biên bản đối chiếu công nợ với người bán.
• Kiểm tra đối chiếu hàng tháng hoặc quý giữa tờ khai thuế GTGT và sổ chi tiết tài khoản thuế GTGT được khấu trừ (133), thuế GTGT phải nộp (3331) và thực hiện bút toán kết chuyển thuế GTGT được khấu trừ. Điều chỉnh tờ khai và sổ sách kịp thời khi phát hiện chênh lệch.

>>> Xem thêm về Xử lý trường hợp tờ khai thuế GTGT bị lệch 1 đồng với BCTC qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

4. Câu hỏi thường gặp

Tại sao lại có sự chênh lệch giữa các con số trong tờ khai thuế GTGT và trong BCTC?

Sự chênh lệch giữa các con số trong tờ khai thuế GTGT và trong Báo cáo Tài chính (BCTC) có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố sau:

• Các nguyên tắc và phương pháp ghi nhận: Cả tờ khai thuế GTGT và BCTC đều phải tuân thủ các nguyên tắc và phương pháp ghi nhận doanh thu, chi phí, thuế phải nộp và các khoản phải thu khác nhau. Do đó, các phương pháp này có thể dẫn đến sự khác biệt trong cách tính toán và ghi nhận các khoản thuế GTGT.
• Thời điểm ghi nhận: Thời điểm ghi nhận các giao dịch và sự kiện trong kế toán tài chính và kế toán thuế có thể khác nhau. 

Sự chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT và BCTC có thể có hậu quả gì đối với doanh nghiệp?

Nếu sự chênh lệch này không được giải quyết và điều chỉnh kịp thời, có thể dẫn đến việc vi phạm các quy định pháp luật về kế toán và thuế. Cơ quan thuế có thể áp dụng các biện pháp xử lý hành chính hoặc phạt tiền đối với doanh nghiệp nếu phát hiện vi phạm.

Sự chênh lệch giữa tờ khai thuế và BCTC có thể làm tăng khả năng bị thanh tra kiểm toán bởi cơ quan thuế. Trong quá trình này, cơ quan thuế sẽ kiểm tra sự phù hợp của các số liệu trong tờ khai thuế và yêu cầu điều chỉnh nếu phát hiện sai sót.

Các quy định pháp lý nào cần tuân thủ khi xử lý chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT và BCTC?

Khi xử lý chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT và BCTC, doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định pháp luật sau: Luật Quản lý thuế giá trị gia tăng 2008, Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 02/12/2020 hướng dẫn chi tiết về luật thuế giá trị gia tăng, Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 21/11/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn kê khai thuế giá trị gia tăng, Thông tư số 201/2020/TT-BTC ngày 14/12/2020 của Bộ Tài chính hướng dẫn sửa chữa tờ khai thuế giá trị gia tăng

Làm thế nào để ngăn ngừa sự chênh lệch giữa hai hệ thống này từ đầu?

Xây dựng và áp dụng các chính sách kế toán thống nhất cho toàn bộ tổ chức. Chuẩn hóa các quy trình, thủ tục kế toán trên toàn hệ thống. Sử dụng một hệ thống kế toán thống nhất, tránh sử dụng nhiều hệ thống khác nhau.

Thiết lập các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với dữ liệu và thông tin kế toán. Thường xuyên thực hiện đối chiếu, kiểm tra giữa các hệ thống kế toán để phát hiện và xử lý kịp thời các chênh lệch.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến chênh lệch giữa tờ khai thuế GTGT không khớp với BCTC. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.