Hướng dẫn tài khoản 512 - Các khoản giảm trừ doanh thu

Trong quá trình hoạt động kinh doanh, việc ghi nhận và hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu là một phần quan trọng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính. Tài khoản 512 - Các khoản giảm trừ doanh thu được sử dụng để phản ánh các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, và hàng bán bị trả lại. Để hiểu rõ hơn về cách thức hạch toán và xử lý những khoản này, Công ty Luật ACC xin chia sẻ bài viết hướng dẫn chi tiết về tài khoản 512, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nắm vững quy định và áp dụng chính xác trong công tác kế toán.

Hướng dẫn tài khoản 512 - Các khoản giảm trừ doanh thu

1. Nguyên tắc kế toán Tài khoản 521 - Các khoản giảm trừ doanh thu 

1.1 Chi tiết về tài khoản 521 - Các khoản giảm trừ doanh thu

Tài khoản 521 được sử dụng để ghi nhận các khoản điều chỉnh giảm doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ phát sinh trong kỳ, bao gồm các khoản sau:

Chiết khấu thương mại: Khoản giảm giá cho người mua với số lượng hàng lớn. Có hai hình thức chiết khấu:

Chiết khấu theo từng lần mua hàng: Giá trên hóa đơn đã trừ chiết khấu, không hạch toán vào tài khoản chiết khấu thương mại.

Chiết khấu theo chương trình: Chiết khấu khi đạt số lượng hoặc doanh số dịch vụ, hàng hóa. Chiết khấu này có thể được trừ vào hóa đơn ở kỳ tiếp theo hoặc khi kết thúc chương trình.

• Trường hợp số tiền chiết khấu nhỏ hơn giá trị hóa đơn ở kì sau hoặc khi kết thúc chương trình, thì trừ trực tiếp vào hóa đơn đó.
• Nếu số tiền chiết khấu lớn hơn giá trị hóa đơn, doanh nghiệp sẽ xuất hóa đơn chiết khấu riêng.

Giảm giá hàng bán: Giảm giá cho người mua khi sản phẩm, hàng hóa kém chất lượng, sai quy cách. Có hai hình thức giảm giá:

• Giảm giá ngay khi bán hàng: Doanh nghiệp phản ánh doanh thu đã giảm, không theo dõi trên tài khoản 521.
• Giảm giá sau khi bán hàng: Xuất hóa đơn điều chỉnh giảm giá cho khách hàng.

Hàng bán bị trả lại: Hàng hóa bị trả lại do không đạt chất lượng, không đúng quy cách, hoặc vi phạm các điều khoản hợp đồng.

1.2 Xác định thời điểm ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu

Nếu phát sinh trong kỳ: Các khoản giảm trừ doanh thu phát sinh trong kỳ tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ được ghi nhận vào kỳ đó.

Nếu phát sinh sau kỳ tiêu thụ: Ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu dựa trên thời điểm phát hành báo cáo tài chính:

• Trường hợp phát sinh trước khi phát hành báo cáo tài chính, doanh nghiệp ghi giảm doanh thu trong kỳ lập báo cáo (kỳ trước).
• Nếu phát sinh sau khi phát hành báo cáo tài chính, ghi nhận vào kỳ phát sinh (kỳ sau).

Tài khoản 521 không có số dư cuối kỳ, do đó, các khoản giảm trừ sẽ được kết chuyển toàn bộ sang tài khoản “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ - TK 511” để xác định doanh thu thuần trong kỳ báo cáo.

2. Kết cấu và nội dung tài khoản 512 - Các khoản giảm trừ doanh thu

Kết cấu và nội dung tài khoản 512 - Các khoản giảm trừ doanh thu

Tài khoản 521 - Các khoản giảm trừ doanh thu được chia thành 3 tài khoản chi tiết (cấp 2) để ghi nhận các khoản giảm trừ cụ thể như sau:

• Tài khoản 5211 - Chiết khấu thương mại: Ghi nhận các khoản giảm giá cho người mua với khối lượng hàng lớn, theo chính sách chiết khấu thương mại đã thỏa thuận.
• Tài khoản 5212 - Hàng bán bị trả lại: Ghi nhận khoản giảm trừ doanh thu khi hàng hóa, sản phẩm bị trả lại do kém chất lượng, mất phẩm chất hoặc không đúng quy cách như đã cam kết trong hợp đồng.
• Tài khoản 5213 - Giảm giá hàng bán: Ghi nhận khoản giảm giá cho người mua do các nguyên nhân như hàng hóa kém chất lượng, không đạt tiêu chuẩn, hoặc vi phạm các điều khoản hợp đồng kinh tế.

Các khoản giảm trừ doanh thu hạch toán vào tài khoản 521 sẽ không có số dư cuối kỳ, do đó toàn bộ số liệu sẽ được kết chuyển sang tài khoản “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ - Tài khoản 511” để xác định doanh thu thuần cuối.

>>> Xem thêm về Hệ thống bảng tài khoản kế toán qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé!

3. Cách hạch toán tài khoản 521

3.1 Các khoản giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại phát sinh trong kỳ

Trường hợp kê thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ:

Nợ 5211/5213 - Các khoản giảm trừ doanh thu.

Nợ 3331 - Thuế GTGT phải nộp (thuế đầu ra được giảm).

Có 111/112/131... (ghi nhận các khoản thanh toán liên quan).

Trường hợp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu/không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT:

Nợ 5211/5213 - Các khoản giảm trừ doanh thu.

Có 111/112/131... (ghi nhận các khoản thanh toán liên quan).

3.2 Các khoản hàng bán bị trả lại

Trường hợp kê thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ:

• Nợ 5212 - Các khoản giảm trừ doanh thu.
• Nợ 3331 - Thuế GTGT phải nộp (thuế đầu ra được giảm).
• Có 111/112/131... (ghi nhận các khoản thanh toán liên quan).

Trường hợp kê thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu/không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT:

• Nợ 5212 - Các khoản giảm trừ doanh thu.
• Có 111/112/131... (ghi nhận các khoản thanh toán liên quan).

Phản ánh giá vốn hàng bán bị trả lại:

Phương pháp kiểm kê hàng tồn kho định kỳ:

• Nợ 611/631 - Mua hàng/giá thành sản xuất.
• Có 632 - Giá vốn hàng bán.

Phương pháp kiểm kê hàng tồn kho kê khai thường xuyên:

• Nợ 154/155/156 - Chi phí sản xuất dở dang/thành phẩm/hàng hóa.
• Có 632 - Giá vốn hàng bán.

Ghi nhận chi phí phát sinh liên quan đến hàng bán trả lại:

• Nợ 641 - Chi phí bán hàng.
• Có 111/112/141/334... (ghi nhận các khoản thanh toán phát sinh).

3.3 Kết chuyển cuối kỳ kế toán

Cuối kỳ, các khoản giảm trừ doanh thu (TK 521) không có số dư nên sẽ được kết chuyển toàn bộ sang tài khoản "Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ - TK 511" để xác định doanh thu thuần trong kỳ báo cáo:

• Nợ 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
• Có 521 - Các khoản giảm trừ doanh thu.

>>> Xem thêm về Bảng hệ thống tài khoản kế toán hành chính sự nghiệp qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé!

4. Câu hỏi thường gặp

Thời điểm nào cần ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu?

Nếu các khoản giảm trừ phát sinh trong kỳ tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thì ghi nhận ngay trong kỳ. Nếu phát sinh sau kỳ tiêu thụ, các khoản này sẽ được ghi nhận vào kỳ lập báo cáo tài chính, hoặc kỳ tiếp theo nếu phát sinh sau khi đã phát hành báo cáo tài chính.

Tài khoản 521 khác gì so với tài khoản 512?

Tài khoản 512 phản ánh tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong kỳ, trong khi tài khoản 521 được sử dụng để ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu. Sau khi kết chuyển các khoản giảm trừ từ tài khoản 521, doanh thu thuần sẽ được xác định và phản ánh trên tài khoản 512.

Các khoản chiết khấu thương mại được ghi nhận như thế nào trong tài khoản 512?

Các khoản chiết khấu thương mại được phản ánh trên tài khoản 5211 khi doanh nghiệp giảm giá cho người mua với số lượng lớn. Chiết khấu này sẽ được ghi nhận khi phát sinh và kết chuyển vào cuối kỳ để xác định doanh thu thuần.

Khi nào doanh nghiệp ghi nhận giảm giá hàng bán trong tài khoản 512?

Giảm giá hàng bán được ghi nhận khi doanh nghiệp đồng ý giảm giá cho người mua do hàng hóa không đạt tiêu chuẩn hoặc có lỗi. Các khoản giảm giá này sẽ được phản ánh vào tài khoản 5213 và kết chuyển vào tài khoản 512 để xác định doanh thu thuần trong kỳ.

Hàng bán bị trả lại được hạch toán như thế nào trong tài khoản 512?

Khi hàng bán bị trả lại do các nguyên nhân như hàng kém chất lượng, vi phạm hợp đồng, hoặc không đúng quy cách, doanh nghiệp sẽ ghi nhận vào tài khoản 5212. Sau đó, khoản này sẽ được kết chuyển vào tài khoản 512 để điều chỉnh doanh thu.

Khi nào doanh nghiệp cần kết chuyển tài khoản 521 sang tài khoản 512?

Cuối mỗi kỳ kế toán, các khoản giảm trừ doanh thu (tài khoản 521) sẽ không có số dư. Do đó, doanh nghiệp cần kết chuyển toàn bộ số dư sang tài khoản 512 để tính doanh thu thuần trong kỳ.

Việc nắm vững và hạch toán chính xác các khoản giảm trừ doanh thu theo tài khoản 512 không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính, mà còn hỗ trợ trong việc quản lý và kiểm soát hiệu quả hoạt động kinh doanh. Qua bài viết này, Công ty Luật ACC hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích giúp quý doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định kế toán liên quan. Nếu cần thêm thông tin hoặc tư vấn chi tiết, đội ngũ chuyên gia của Công ty Luật ACC luôn sẵn sàng hỗ trợ.