Cách phân biệt thuốc và thực phẩm chức năng qua số đăng ký

1. Khái niệm thuốc và thực phẩm chức năng

Thuốc là sản phẩm dùng để phòng bệnh, chữa bệnh, chẩn đoán bệnh, điều trị bệnh, giảm nhẹ bệnh, phục hồi chức năng cơ thể người. Thuốc được sử dụng dưới dạng viên nang, viên nén, cốm, bột, lỏng,...

Thuốc có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:

• Theo mục đích sử dụng: Thuốc được phân thành các loại sau:
  • Thuốc phòng bệnh: Là loại thuốc dùng để ngăn ngừa bệnh tật xảy ra. Ví dụ: Vắc-xin, thuốc tránh thai,...
  • Thuốc chữa bệnh: Là loại thuốc dùng để điều trị bệnh đã mắc. Ví dụ: Thuốc hạ sốt, thuốc kháng sinh, thuốc trị tiểu đường,...
  • Thuốc chẩn đoán bệnh: Là loại thuốc dùng để chẩn đoán bệnh. Ví dụ: Thuốc phóng xạ, thuốc gây tê,...
  • Thuốc điều trị bệnh: Là loại thuốc dùng để điều trị bệnh đã mắc. Ví dụ: Thuốc hạ sốt, thuốc kháng sinh, thuốc trị tiểu đường,...
  • Thuốc giảm nhẹ bệnh: Là loại thuốc dùng để giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh. Ví dụ: Thuốc giảm đau, thuốc giảm ho,...
  • Thuốc phục hồi chức năng cơ thể: Là loại thuốc dùng để phục hồi các chức năng cơ thể bị suy giảm do bệnh tật. Ví dụ: Thuốc bổ sung vitamin, thuốc bổ sung khoáng chất,...
• Theo dạng bào chế: Thuốc được phân thành các loại sau:
  • Thuốc viên nén: Là loại thuốc được bào chế dưới dạng viên tròn hoặc hình trụ, có kích thước nhỏ, thường được dùng bằng đường uống.
  • Thuốc viên nang: Là loại thuốc được bào chế dưới dạng viên hình cầu, có vỏ nang bên ngoài và chứa dược chất bên trong, thường được dùng bằng đường uống.
  • Thuốc cốm: Là loại thuốc được bào chế dưới dạng bột, thường được dùng bằng đường uống.
  • Thuốc bột: Là loại thuốc được bào chế dưới dạng bột mịn, thường được dùng bằng đường uống hoặc đường tiêm.
  • Thuốc lỏng: Là loại thuốc được bào chế dưới dạng dung dịch, thường được dùng bằng đường uống, đường tiêm, đường nhỏ mắt,...
• Theo thành phần dược chất: Thuốc được phân thành các loại sau:
  • Thuốc đơn: Là loại thuốc chỉ chứa một thành phần dược chất.
  • Thuốc phối hợp: Là loại thuốc chứa nhiều thành phần dược chất.

Thực phẩm chức năng là những sản phẩm được chế biến dưới dạng viên nang, viên nén, bột, cốm,... có chứa các chất dinh dưỡng, hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe, giúp hỗ trợ chức năng của một số cơ quan trong cơ thể. Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Theo quy định của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để bổ sung các vi chất dinh dưỡng, các thành phần có hoạt tính sinh học mà cơ thể con người cần nhưng không được đáp ứng đủ qua chế độ ăn uống hàng ngày. Thực phẩm chức năng có tác dụng bổ sung dinh dưỡng, hỗ trợ chức năng của một số cơ quan trong cơ thể, tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh.

Thực phẩm chức năng được chia thành các nhóm sau:

• Nhóm bổ sung vitamin và khoáng chất: Cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng.
• Nhóm hỗ trợ tiêu hóa: Giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm táo bón, đầy hơi, chướng bụng.
• Nhóm hỗ trợ tăng cường sức khỏe: Giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, giảm mệt mỏi, suy nhược.
• Nhóm hỗ trợ chức năng tim mạch: Giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não.
• Nhóm hỗ trợ chức năng xương khớp: Giúp giảm đau, viêm khớp, tăng cường sức khỏe xương khớp.
• Nhóm hỗ trợ chức năng gan: Giúp giải độc gan, tăng cường chức năng gan.
• Nhóm hỗ trợ chức năng thận: Giúp hỗ trợ chức năng thận, ngăn ngừa sỏi thận.
• Nhóm hỗ trợ chức năng não bộ: Giúp tăng cường trí nhớ, giảm căng thẳng, mệt mỏi.
• Nhóm hỗ trợ chức năng mắt: Giúp bảo vệ mắt, giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt.
• Nhóm hỗ trợ chức năng da: Giúp làm đẹp da, chống lão hóa da.

2. Phân biệt thuốc và thực phẩm chức năng qua số đăng ký

Thuốc và thực phẩm chức năng là hai loại sản phẩm hoàn toàn khác nhau, có những đặc điểm và chức năng riêng. Do đó, việc phân biệt thuốc và thực phẩm chức năng qua số đăng ký là một cách đơn giản và hiệu quả.

Số đăng ký thuốc

Thuốc là sản phẩm dùng để phòng bệnh, chữa bệnh, chẩn đoán bệnh, điều trị bệnh, giảm nhẹ sinh lý. Thuốc phải được cấp số đăng ký bởi Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế. Số đăng ký thuốc thường có dạng:

VD-xxxx-xx

Trong đó:

• VD: Là ký hiệu của Cục Quản lý Dược.
• xxxx: Là số thứ tự của giấy đăng ký lưu hành thuốc.
• xx: Là số năm cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc.

Ví dụ: Số đăng ký thuốc A là VD-2345-22, có nghĩa là thuốc A được cấp giấy đăng ký lưu hành bởi Cục Quản lý Dược, là giấy đăng ký thứ 2345, được cấp năm 2022.

Số đăng ký thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng là sản phẩm dùng để bổ sung các vi chất dinh dưỡng, các thành phần có hoạt tính sinh học mà cơ thể con người cần nhưng không được đáp ứng đủ qua chế độ ăn uống hàng ngày. Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Thực phẩm chức năng phải được cấp số công bố hợp quy bởi Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế. Số công bố hợp quy thực phẩm chức năng thường có dạng:

XNQC-xxxx-xx/YT-CNTC

Trong đó:

• XNQC: Là ký hiệu của Cục An toàn thực phẩm.
• xxxx: Là số thứ tự của giấy công bố hợp quy thực phẩm chức năng.
• xx: Là số năm cấp giấy công bố hợp quy thực phẩm chức năng.

Ví dụ: Số công bố hợp quy thực phẩm chức năng B là XNQC-2345-22/YT-CNTC, có nghĩa là thực phẩm chức năng B được cấp giấy công bố hợp quy bởi Cục An toàn thực phẩm, là giấy công bố thứ 2345, được cấp năm 2022.

Như vậy, có thể phân biệt thuốc và thực phẩm chức năng qua số đăng ký như sau:

3. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng

• Thuốc chỉ được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm.
• Thực phẩm chức năng không phải là thuốc. Thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh, không có tác dụng chữa bệnh.
• Khi sử dụng thực phẩm chức năng, cần lưu ý đọc kỹ hướng dẫn sử dụng. Không nên sử dụng thực phẩm chức năng quá liều hoặc sử dụng thực phẩm chức năng cùng với thuốc.

4. Một số ví dụ về thuốc và thực phẩm chức năng

• Thuốc
  • Thuốc hạ sốt, giảm đau: Paracetamol, ibuprofen, aspirin,...
  • Thuốc kháng sinh: Amoxicillin, clarithromycin, doxycycline,...
  • Thuốc trị ho: Terbutaline, salbutamol,...
  • Thuốc trị tiểu đường: Metformin, glibenclamide,...
• Thực phẩm chức năng
  • Viên uống bổ sung vitamin và khoáng chất: Centrum, Elevit,...
  • Viên uống bổ sung canxi: Ostelin, Canxi D3 K2,...
  • Viên uống bổ sung collagen: Shiseido, Collagen peptide,...
  • Viên uống hỗ trợ tiêu hóa: Men vi sinh, lợi khuẩn,...