Điều kiện giành quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương

Ly hôn đơn phương được hiểu là ly hôn xuất phát từ ý chí một bên của vợ, chồng. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Vậy, điều kiện để quyền nuôi con thuộc về mình sau khi đơn phương ly hôn là gì? Mời bạn tham khảo bài viết dưới đây. 

Giành quyền nuôi con sau ly hôn như thế nào?

1. Ly hôn đơn phương có được quyền nuôi con không?

Ly hôn đơn phương được quyền nuôi con. Để ly hôn đơn phương giành quyền nuôi con thì tòa án dựa vào độ tuổi của con, cụ thể:

Theo quy định tại khoản 2, 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi; trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Căn cứ vào quy định trên, độ tuổi của người con đối với việc giành quyền nuôi con của người vợ, người chồng sẽ được chia thành 03 độ tuổi như sau:

– Từ 0 đến 36 tháng tuổi

– Từ 36 tháng tuổi đến 07 tuổi

– Từ 07 tuổi trở lên

Theo đó đối với người con dưới 36 tháng tuổi thì pháp luật ưu tiên giao cho người mẹ trực tiếp nuôi dưỡng; trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục.  Thực tế cho thấy ở độ tuổi dưới 36 tháng, người con còn yếu cần được sự chăm sóc chu đáo từ người mẹ, do vậy ưu tiên giao cho người mẹ nuôi là điều hoàn toàn hợp lý. Xét về mặt sinh lý thì ở độ tuổi này, người con cần người mẹ hơn là cần người bố. 

Trường hợp người con đủ từ 36 tháng tuổi đến 07 tuổi. Trường hợp này hiện nay không được quy định cụ thể, nhưng thực chất ở độ tuổi này người bố và người mẹ có thể tiến hành thỏa thuận về vấn đề này. Trong trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định giao người con cho một bên nuôi dưỡng căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con.

Người con trên 07 tuổi. Theo quy định của pháp luật, thì trường hợp này không phụ thuộc hoàn toàn vào các điều kiện của cả người bố và người mẹ như hai trường hợp trên nữa mà lúc này sẽ thuận theo ý nguyện và mong muốn của người con.

Như vậy quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương sẽ được tòa án xem xét dựa trên độ tuổi của con để xác định, trừ trường hợp hai bên có thể tiến hành thỏa thuận với nhau.

2. Tòa án căn cứ vào tiêu chí nào để phân định quyền trực tiếp nuôi con?

Thông thường việc tranh chấp quyền nuôi con diễn ra chủ yếu trong thủ tục ly hôn đơn phương. Các yếu tố Tòa án căn cứ để quyết định quyền nuôi con từ 36 tháng tuổi – 7 tuổi nếu vợ chồng không thỏa thuận được với nhau như sau:

• Thu nhập hàng tháng: cần chứng minh được thu nhập hàng tháng mình có thể đáp ứng được nhu cầu tài chính cho con phát triển khôn lớn.
• Chỗ ở ổn định: Điều kiện này nhằm đảm bảo người nuôi con có một nơi ở ổn định,  đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con, không phải di chuyển. Hơn nữa một nơi ở ổn định, phù hợp, người con sẽ phát triển ổn định về sức khỏe cũng như nhân cách
• Môi trường sống: chứng minh được môi trường sống khi con ở cùng mình sẽ tốt hơn đối phương như thế nào. Có thể dành cho con những tiện nghi như thế nào, việc học hành và di chuyển của con đảm bảo ra sao?
• Thời gian làm việc: Dành nhiều thời gian và sự chăm sóc cho con cũng là một điểm đặc biệt để Tòa xem xét.
• Đạo đức của người nuôi dưỡng: Đây có thể nói là điều kiện quyết định đến việc ai có quyền nuôi khi ly hôn đơn phương được tòa án chấp thuận. Một người chồng thường xuyên có hành vi bạo lực với người vợ; người con; hay thường xuyên uống rượu bia say xỉn; có sử dụng ma túy; cờ bạc; ngoại tình thì không thể nói đó là một người bố tốt và có thể đảm bảo sự phát triển của người con. Đạo đức của người trực tiếp nuôi dưỡng ảnh hưởng đến đứa con là rất lớn; một người nuôi dưỡng tồi thì không thể đảm bảo đứa trẻ có thể trưởng thành với nhân cách tốt. Nhưng một người nuôi dưỡng có đạo đức tốt thì sự trưởng thành của đứa trẻ sẽ được đảm bảo hơn về mặt nhân cách.

Như vậy, Tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố trên để quyết định người trực tiếp nuôi dưỡng con sau khi ly hôn. Do vậy, nếu muốn giành quyền trực tiếp nuôi con thì vợ/chồng phải cung cấp các bằng chứng chứng minh bản thân đáp ứng được tất cả các điều kiện trên.

3. Đơn phương ly hôn không thực hiện được trong các trường hợp nào?

Dựa vào quy định tại khoản 3 Điều 51 và Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, các trường hợp không được đơn phương ly hôn bao gồm

- Không Có Căn Cứ Về Hành Vi Bạo Lực hoặc Vi Phạm Quyền, Nghĩa Vụ: Trong trường hợp không có căn cứ về việc vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng, việc ly hôn đơn phương sẽ không được thực hiện.

- Không Làm Cho Hôn Nhân Lâm Vào Tình Trạng Trầm Trọng: Nếu có căn cứ về hành vi bạo lực hoặc vi phạm quyền, nghĩa vụ nhưng không làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được, việc ly hôn cũng không được thực hiện.

- Vợ Đang Có Thai, Sinh Con hoặc Nuôi Con Dưới 12 Tháng Tuổi: Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp này.

- Vợ hoặc Chồng Mất Tích Chưa Có Tuyên Bố của Tòa Án: Nếu vợ hoặc chồng mất tích nhưng chưa có tuyên bố mất tích của Tòa án, việc ly hôn sẽ không được giải quyết.

4. Các trường hợp được đề nghị thay đổi lại người có quyền trực tiếp nuôi con?

Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn là một quá trình phức tạp, dựa vào quy định của pháp luật, việc thay đổi người trực tiếp nuôi con thuộc một trong các trường hợp sau:

Cha, Mẹ thỏa thuận thay đổi: cha và mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con và thỏa thuận này phù hợp với lợi ích của con, Tòa án có thể quyết định thay đổi.

Người trực tiếp nuôi con không đủ điều kiện: Nếu người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, và giáo dục con, việc thay đổi cũng có thể được giải quyết.

Xem xét nguyện vọng của con: Trong quá trình xem xét việc thay đổi, nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên cần được xem xét.

Cả cha và mẹ không đủ điều kiện: Trong trường hợp cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con, Tòa án sẽ quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

Quá trình thay đổi người trực tiếp nuôi con đòi hỏi sự cẩn trọng và tôn trọng lợi ích của con. Mọi quyết định cần được thực hiện dựa trên sự đánh giá toàn diện về khả năng và điều kiện của người trực tiếp nuôi con, cũng như nguyện vọng và lợi ích tốt nhất của con. Việc này đảm bảo rằng quyền lợi của con được bảo vệ và con được nuôi dưỡng trong môi trường tốt nhất sau khi cha mẹ ly hôn.

5. Giải đáp thắc mắc về chủ đề: Điều kiện giành quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương

Quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương được xác định như thế nào?
Trả lời: Quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương được xác định dựa trên lợi ích và quyền lợi của trẻ em, cũng như khả năng chăm sóc của phụ huynh.

Ai được quyền nuôi con khi ly hôn theo pháp luật?

Trả lời: Pháp luật tôn trọng sự thỏa thuận của vợ, chồng về người trực tiếp nuôi con. Trường hợp không thỏa thuận được, Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con.

Tòa án căn cứ vào những tiêu chí nào để phân định quyền trực tiếp nuôi con?

Trả lời: Tòa án xem xét các yếu tố như thu nhập hàng tháng của người đề xuất nuôi con để đảm bảo nhu cầu tài chính cho con, chỗ ở ổn định, môi trường sống và tiện nghi cho con, thời gian và sự chăm sóc dành cho con, cũng như hành vi và lối sống của người đề xuất nuôi con.

Ai sẽ quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con khi cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện?

Trả lời: Trong trường hợp cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con, Tòa án sẽ có quyền quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự, nhằm bảo đảm lợi ích và quyền lợi của con.

Liệu quyền nuôi con có thể được chia sẻ giữa cả hai phụ huynh sau khi ly hôn đơn phương không?
Trả lời: Có, trong một số trường hợp, quyền nuôi con có thể được chia sẻ giữa cả hai phụ huynh sau khi ly hôn đơn phương để đảm bảo quyền lợi của trẻ em

Vợ/chồng thì người nào thường được ưu tiên trong việc giành quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương?
Trả lời: Ai có khả năng cung cấp môi trường ổn định, yêu thương và chăm sóc tốt nhất cho trẻ em thì người đó thường được ưu tiên trong việc giành quyền nuôi con.

Quyền nuôi con có thể bị hủy bỏ hoàn toàn trong trường hợp nào sau khi ly hôn đơn phương?
Trả lời: Quyền nuôi con có thể bị hủy bỏ hoàn toàn nếu cha/mẹ không đáp ứng được các yêu cầu cần thiết để bảo vệ và chăm sóc cho trẻ em sau khi ly hôn đơn phương.

Quyền nuôi con có thể được thay đổi theo yêu cầu của trẻ em sau khi ly hôn đơn phương không?
Trả lời: Trong một số trường hợp, quyền nuôi con có thể được thay đổi theo yêu cầu của trẻ em sau khi ly hôn đơn phương nếu đáp ứng được các điều kiện cần thiết.

Quyền nuôi con có thể bị thu hẹp nếu một trong hai vợ chồng không đáp ứng được nhu cầu của trẻ sau khi ly hôn đơn phương?
Trả lời: Có, quyền nuôi con có thể bị thu hẹp nếu một trong hai vợ chồng không đáp ứng được nhu cầu về chăm sóc, bảo vệ và hỗ trợ phát triển của trẻ em.

Quyền nuôi con có thể bị hủy bỏ nếu một trong hai vợ chồng không tuân thủ đúng quy định về quyền nuôi con?
Trả lời: Có, quyền nuôi con có thể bị hủy bỏ nếu một trong hai vợ chồng không tuân thủ đúng quy định về quyền nuôi con và không đáp ứng được các yêu cầu về chăm sóc và bảo vệ cho trẻ em.

Câu hỏi thường gặp

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của ACC về quyền nuôi con khi ly hôn đơn phương. Trong một số điều kiện nhất định, như thấy đối phương ngoại tình, không vun vén gia đình thì việc đưa đơn ly hôn một phía không còn xa lạ. Tuy nhiên để đảm bảo quyền nuôi con thì không phải ai cũng biết, trong quá trình tìm hiểu nếu như còn vấn đề gì thắc mắc hãy liên hệ trực tiếp tới các chuyên viên của chúng tôi.