Luật Đất đai là một luật quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức trong việc sử dụng đất đai. Sau hơn 20 năm thi hành, Luật Đất đai đã có những bất cập cần được sửa đổi để phù hợp với thực tiễn. Để hiểu rõ hơn về Những điểm mới trong dự thảo luật đất đai sửa đổi hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu bài viết sau:
Những điểm mới trong dự thảo luật đất đai sửa đổi
I. Dự thảo luật đất đai là gì?
Dự thảo Luật Đất đai là một văn bản pháp luật quan trọng đang được Quốc hội xem xét, thảo luận và hoàn thiện. Dự thảo này được xây dựng nhằm sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai hiện hành, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cá nhân, tổ chức trong việc sử dụng đất đai.
II. 10 điểm mới trong dự thảo luật đất đai sửa đổi
1. Đổi mới và nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Các quy hoạch quốc gia cũng như quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất phải bảo đảm phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển.
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện, đáp ứng yêu cầu thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, nội dung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã quy định khoanh định, bố trí không gian sử dụng đất theo 3 khu vực gồm khu vực quản lý nghiêm ngặt, khu vực hạn chế và khu vực được chuyển mục đích sử dụng đất; quy định kết hợp giữa chỉ tiêu sử dụng đất với không gian sử dụng đất và xác định vị trí, ranh giới, diện tích thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đến từng thửa đất trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.
2. Hoàn thiện các quy định về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất
Quy định về quyền của công dân về việc tham gia đấu giá quyền sử dụng đất; tham gia đấu thầu dự án có sử dụng đất; đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Quy định rõ các trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất theo Điều 125 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Quy định cụ thể các trường hợp thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê gồm:
- Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
- Sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
Quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, hạn mức sử dụng đối với các tổ chức tôn giáo phù hợp với quỹ đất hiện có của địa phương; tổ chức tôn giáo sử dụng đất vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định của pháp luật.
3. Quy định cụ thể hơn về về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất
Theo đó, quy định cụ thể hơn về thẩm quyền, mục đích, phạm vi thu hồi đất, điều kiện, tiêu chí cụ thể thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Hoàn thiện quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Quy định cụ thể việc khai thác hiệu quả quỹ đất phụ cận để phát huy nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế xã hội và các cơ chế góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai, chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn.
4. Hoàn thiện cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường
Đề xuất hoàn thiện cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, các cơ chế kiểm tra, giám sát của Trung ương và Hội đồng nhân dân trong việc xây dựng bảng giá đất.
Bổ sung, hoàn thiện các quy định bảo đảm công khai, minh bạch như: Công khai giá đất, giao dịch qua các sàn giao dịch đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị, nhà ở thương mại.
5. Quy định mức thuế cao hơn với người có nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng, bỏ đất hoang
Hoàn thiện cơ chế, chính sách tài chính về đất đai bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư; có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương và địa phương; điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch.
Quy định mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang. Thể chế chính sách ưu đãi thông qua việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phù hợp với lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư và các đối tượng chính sách.
6. Hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến thị trường bất động sản
Trong đó có thị trường quyền sử dụng đất. Đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất. Xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai; có chính sách khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp.
Hoàn thiện các chế định về điều tiết của nhà nước để bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững. Thực hiện đăng ký bắt buộc về quyền sử dụng đất và đăng ký biến động đất đai, đồng thời có chế tài cụ thể, đồng bộ ngăn chặn các trường hợp giao dịch không đăng ký tại cơ quan nhà nước.
7. Mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp
Hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp theo hướng mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp, quy định để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch.
Tăng cường quản lý chất lượng đất, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất lượng đất. Quy định về ngân hàng cho thuê đất nông nghiệp. Có các quy định để quản lý, sử dụng hiệu quả đất đai có nguồn gốc nông, lâm trường và giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc.
8. Quy định về quản lý và sử dụng đất kết hợp đa mục đích
Đề xuất quy định về quản lý và sử dụng đất kết hợp đa mục đích, đất ở kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất nông nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất quốc phòng, an ninh kết hợp với kinh tế; đất dự án du lịch có yếu tố tâm linh; đất xây dựng công trình trên không, công trình ngầm, đất hình thành từ hoạt động lấn biển.
9. Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất
Đề xuất đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất; bảo đảm quản lý, vận hành, kết nối và chia sẻ thông tin tập trung, thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với giám sát, kiểm soát quyền lực.
10. Tăng cường thanh tra, kiểm tra khiếu nại liên quan đến đất đai
Theo đó, đề xuất tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai.
III. Ý nghĩa của Những điểm mới trong dự thảo luật đất đai sửa đổi
Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho nền kinh tế và xã hội của Việt Nam. Dưới đây là một số ý nghĩa chính của các điểm mới trong Dự thảo:
1. Mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp:
Thu hút đầu tư, phát triển sản xuất nông nghiệp: Việc mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp sẽ thu hút các nhà đầu tư có tiềm lực vào lĩnh vực nông nghiệp, từ đó thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai.
Tăng thu nhập cho người nông dân: Khi sản xuất nông nghiệp phát triển, thu nhập của người nông dân cũng sẽ tăng lên, góp phần nâng cao đời sống của người dân ở khu vực nông thôn.
Đảm bảo an ninh lương thực: Việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp sẽ giúp tăng năng suất cây trồng, vật nuôi, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.
2. Quy định mới về thu hồi đất:
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân: Dự thảo quy định chặt chẽ hơn về điều kiện, thủ tục thu hồi đất, bảo đảm công khai, minh bạch, phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013. Điều này sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân khi bị thu hồi đất.
Giảm thiểu tranh chấp đất đai: Việc quy định chặt chẽ về thu hồi đất sẽ giúp giảm thiểu tranh chấp đất đai, góp phần ổn định xã hội.
3. Hoàn thiện cơ chế xác định giá đất:
Công bằng, minh bạch: Dự thảo quy định giá đất được xác định theo nguyên tắc thị trường, sát với giá trị thực tế của đất đai. Điều này sẽ đảm bảo công bằng, minh bạch trong việc xác định giá đất, tránh tình trạng lợi dụng giá đất để trục lợi.
Tăng nguồn thu ngân sách nhà nước: Việc xác định giá đất sát với giá trị thực tế sẽ giúp tăng nguồn thu ngân sách nhà nước, từ đó có thêm nguồn lực để đầu tư cho các lĩnh vực khác như giáo dục, y tế, ...
4. Tăng cường quản lý chất lượng đất:
Bảo vệ tài nguyên đất: Dự thảo có các quy định nhằm tăng cường quản lý chất lượng đất, bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất. Điều này sẽ góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai: Việc bảo vệ tài nguyên đất sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai, tránh tình trạng lãng phí đất đai.
IV. Những điểm cần lưu ý trong dự thảo luật đất đai sửa đổi
Dự thảo luật đất đai sửa đổi được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều thay đổi tích cực cho việc quản lý và sử dụng đất đai tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mới mang tính đột phá, dự thảo cũng có một số điểm cần lưu ý để đảm bảo tính hiệu quả và phù hợp với thực tiễn.
1. Mở rộng đối tượng sử dụng đất nông nghiệp:
Mục đích: Thu hút đầu tư, phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai.
Lưu ý:
Cần có quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chí đối với các tổ chức, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được nhận chuyển nhượng, giao đất, cho thuê đất nông nghiệp.
Cần có biện pháp để đảm bảo việc sử dụng đất nông nghiệp đúng mục đích, tránh tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất sai quy định.
Cần quan tâm đến vấn đề bảo vệ quyền lợi của người nông dân khi đất đai được giao cho các tổ chức, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
2. Quy định mới về thu hồi đất:
Mục tiêu: Bảo đảm công khai, minh bạch, phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013.
Lưu ý:
Cần có quy trình cụ thể, rõ ràng về việc thu hồi đất, bao gồm các bước như thông báo, bồi thường, hỗ trợ tái định cư,...
Cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo việc thu hồi đất được thực hiện đúng quy định.
Cần quan tâm đến vấn đề bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân bị thu hồi đất để đảm bảo họ có cuộc sống ổn định sau khi thu hồi đất.
3. Hoàn thiện cơ chế xác định giá đất:
Mục tiêu: Xác định giá đất sát với giá trị thực tế của thị trường.
Lưu ý:
Cần có phương pháp cụ thể, thống nhất để xác định giá đất, tránh tình trạng giá đất bị thao túng.
Cần có cơ chế cập nhật giá đất thường xuyên để đảm bảo giá đất sát với giá trị thực tế của thị trường.
Cần quan tâm đến ảnh hưởng của việc xác định giá đất đối với thị trường bất động sản và đời sống của người dân.
4. Tăng cường quản lý chất lượng đất:
Mục tiêu: Bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất.
Lưu ý:
Cần có quy định cụ thể về các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất.
Cần có cơ quan chức năng chịu trách nhiệm giám sát việc thực hiện các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất.
Cần nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên đất, phòng chống suy thoái đất.
V. Những câu hỏi thường gặp:
1. Lợi ích của những điểm mới trong dự thảo luật đất đai sửa đổi?
Thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội?
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các cá nhân, tổ chức?
Sử dụng đất đai hiệu quả và bền vững?
2. Thách thức trong việc thực hiện dự thảo luật đất đai sửa đổi?
Hoàn thiện hệ thống pháp luật?
Nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng?
Thay đổi nhận thức của người dân?
3. Giải pháp để thực hiện hiệu quả dự thảo luật đất đai sửa đổi?
Tuyên truyền, phổ biến luật?
Nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng?
Tăng cường giám sát việc thực hiện luật?
Nội dung bài viết:
Bình luận